Biển Đông : Philippines cảnh báo nguy cơ nổ ra xung đột toàn khu vực
Thùy Dương, 26/06/2024
Đại sứ Philippines tại Washington, Jose Manuel Romualdez, gợi lên “bóng ma chiến tranh hạt nhân” trong bối cảnh căng thẳng giữa Manila và Bắc Kinh ngày càng gia tăng xung quanh Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal) hiện đang có tranh chấp, gần quần đảo Trường Sa ở Biển Đông.
Hải cảnh Trung Quốc (áo vàng) dùng dao, rìu, leo lên tàu Philippines để hành hung thủy thủ đoàn, gần Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal), Biển Đông, ngày 17/06/2024. Ảnh do quân đội Philippines công bố. AP
Theo trang mạng Financial Times ngày 25/06/2024, đại sứ Philippines tại Washington, Jose Manuel Romualdez, cảnh báo rằng một cuộc xung đột với Trung Quốc liên quan đến các bãi đá đang có tranh chấp ở Biển Đông có thể nhấn chìm các nước vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương, làm dấy lên mối lo ngại về nguy cơ nổ ra một cuộc chiến tranh hạt nhân.
Ông Jose Manuel Romualdez nhận định “đây là thời điểm nguy hiểm nhất” bởi vì nguy cơ sử dụng “vũ khí hủy diệt hàng loạt là có thật”, một số quốc gia liên quan là “các cường quốc có kho vũ khí hạt nhân lớn” nên “nếu có chuyện xảy ra, toàn bộ Châu Á sẽ bị cuốn vào”.
Trên thực tế, trong thời gian gần đây, tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines về Bãi Cỏ Mây đã gây ra những tình huống bạo lực, với những biện pháp ngày càng hung hãn của Trung Quốc, như phun vòi rồng, gây va chạm tàu một cách nguy hiểm và dùng vũ khí để ngăn cản tàu tiếp tế của Philippines đến tiền đồn. Bãi Cỏ Mây đã trở thành điểm nóng nguy hiểm nhất ở Ấn Độ -Thái Bình Dương.
Về phía Mỹ, phát biểu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại hôm thứ 24/06, thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Kurt Campbell cũng lưu ý cuộc khủng hoảng, do một trong các hành động khiêu khích của Trung Quốc gây ra, có thể “châm ngòi cho những cuộc xung đột tàn phá nền kinh tế toàn cầu”.
Trong khi đó, theo báo Mỹ Washington Post, Hoa Kỳ và Philippines đang tìm cách giảm căng thẳng sau các vụ đụng độ trên biển giữa hải cảnh Trung Quốc và hải quân Philippines ở Biển Đông. Các quan chức Mỹ cũng cho biết Washington sẽ tổ chức một cuộc thao dượt hàng hải chung với Philippines trong những tuần tới để thể hiện sự ủng hộ đối với đồng minh Manila.
Một đại diện của Bộ Tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ, cùng với một số quan chức khác của chính phủ Hoa Kỳ và Philippines, xin ẩn danh, nói rằng cuộc tập trận này đã được lên kế hoạch trước và không nhằm mục đích gây leo thang căng thẳng với Trung Quốc.
Thùy Dương
*************************
Manila muốn đối thoại sau vụ đụng độ giữa hải cảnh Trung Quốc và hải quân Philippines ở Biển Đông
Minh Anh, RFI, 25/06/2024
Ngoại trưởng Philippines, Enrique Manalo, hôm nay, 25/06/2024, bày tỏ mong muốn đối thoại với Bắc Kinh sau vụ đụng độ nghiêm trọng ngày 17/06, giữa hải cảnh Trung Quốc và thủy thủ Philippines ở Biển Đông.
Các thiết bị thông tin và dẫn đường trên tàu Philippines bị hải cảnh Trung Quốc đập phá trong vụ đụng độ ngày 17/06/2024, ở gần Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal), Biển Đông. Ảnh do quân đội Philippines công bố. AP
Trong phiên điều trần công khai ở Thượng Viện, ngoại trưởng Manalo giải thích Manila hy vọng tổ chức một cuộc họp song phương vào đầu tháng Bảy "để thảo luận cụ thể về những sự cố gần đây". Ông tin vào "đối thoại và ngoại giao" để giải quyết những sự cố nghiêm trọng.
Tuy nhiên, theo AFP, ngoại trưởng Philippines khẳng định, Manila "không làm ngơ trước những sự cố đang xảy ra" và chỉ chấp nhận những giải pháp không gây tổn hại đến chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia ở Biển Đông.
Lãnh đạo ngoại giao Philippines cho biết thêm, hai nước đã thiết lập một nhóm làm việc trong tuần rồi.
Hôm thứ Hai, 17/6, các hình ảnh video do quân đội Philippines công bố cho thấy, nhiều binh sĩ Trung Quốc trang bị dao, gậy và rìu đã chặn một đoàn tầu tiếp tế dành cho các binh sĩ Philippines đồn trú trên một con tầu bị mắc cạn gần Bãi Cỏ Mây, cách quần đảo Palawan của Philippines 200 km, và xa đảo Hải Nam của Trung Quốc đến hơn 1000 km, nhưng bị Bắc Kinh đòi hỏi chủ quyền.
Hải cảnh Trung Quốc đã leo lên tàu Philippines, xô xát với thủy thủ đoàn. Trong vụ này, một thủy thủ Philippines đã bị thương, và hải cảnh Trung Quốc đã tịch thu, phá hủy trang thiết bị trên tầu Philippines.
Bắc Kinh đã có những phản ứng, cho rằng hải cảnh Trung Quốc đã hành xử một cách "chuyên nghiệp và có chừng mực", quy trách nhiệm sự việc cho Manila. Tổng thống Ferdinand Marcos Jr., hôm Chủ Nhật, 23/6, khẳng định Philippines không để "bị hăm dọa" sau sự cố này.
Minh Anh
**************************
Biển Đông : Manila muốn giảm căng thẳng với Bắc Kinh, độ tin cậy của Mỹ bị lung lay
Minh Anh, RFI, 25/06/2024
Một tuần sau vụ đụng độ dữ dội suýt dẫn đến chết người giữa hải cảnh Trung Quốc và thủy thủ Philippines hôm thứ Hai 17/6 ở Biển Đông, cả Manila và Washington đều nhấn mạnh đến tầm quan trọng của tiếp cận ngoại giao cho dù Bắc Kinh không muốn thỏa hiệp. Tuy nhiên, theo Asia Times, việc Philippines xuống thang, không muốn duy trì căng thẳng với Trung Quốc, đang làm dấy lên nỗi ngờ vực về mức độ tin cậy đối với đồng minh Mỹ.
Trong bức ảnh do Lực lượng vũ trang Philippines cung cấp, Tổng tư lệnh quân đội Philippines, Tướng Romeo Brawner Jr., gắn huy chương cho một quân nhân Hải quân ở tỉnh Palawan, Philippines vào thứ Tư, ngày 19/6/2024. Philippines cho biết hôm thứ Sáu, ngày 21/6/2024, họ có không có kế hoạch viện dẫn hiệp ước phòng thủ chung với Hoa Kỳ sau khi tàu cảnh sát biển Trung Quốc đâm, tấn công và dùng dao rựa và rìu làm hư hại hai tàu hải quân Philippines trong một cuộc đối đầu hỗn loạn khiến nhân viên hải quân Philippines bị thương tại bãi cạn tranh chấp ở Biển Đông. AP
Washington và Manila có Hiệp ước Phòng thủ chung MDT. Theo đó, Hoa Kỳ cam kết nghĩa vụ bảo vệ Philippines trong trường hợp xảy ra cuộc tấn công vũ trang nhắm vào quân đội và tầu công vụ của Philippines, kể cả ở Biển Đông. Đương nhiên, ngay sau vụ việc xảy ra, Washington đã nhanh chóng lên án điều được gọi là hành động "leo thang và vô trách nhiệm" của lực lượng hải cảnh Trung Quốc.
Chính phủ Philippines tuy công khai chỉ trích các hành vi "cưỡng bức, hung hăng và man rợ" của Trung Quốc, nhưng đã nhanh chóng giảm bớt căng thẳng khi cho rằng sự cố mới nhất chưa cấu thành một "cuộc tấn công vũ trang", đó có thể là kết quả của một "sự hiểu lầm hoặc tai nạn"… và đã nhanh chóng dập tắt mọi suy đoán về khả năng viện dẫn MDT. Còn Trung Quốc thì chỉ trích Philippines đã vi phạm thỏa thuận được cho là có từ trước liên quan đến Bãi Cỏ Mây.
Trên thực tế, từ nhiều thập niên qua, Trung Quốc luôn nuôi hy vọng có thể đuổi số binh sĩ Philippines trú đóng trên chiếc tầu chiến BRP Sierra Madre mắc cạn ra khỏi Bãi Cỏ Mây một cách hòa bình do điều kiện khắc nghiệt và không được tiếp tế đầy đủ.
Bắc Kinh một mặt mở rộng các hoạt động cải tạo đảo ở khu vực có tranh chấp, nhưng đồng thời siết chặt gọng kềm quanh các thực thể do Philippines chiếm đóng khi cho huy động đông đảo số lượng tầu đánh cá, tầu chiến và tầu dân quân tự vệ.
Siêu cường Châu Á bắt đầu nghi ngờ Philippines vận chuyển vật liệu xây dựng để củng cố căn cứ. Một báo cáo gần đây cho thấy Manila đã cho gia cố chiếc tàu BRP Sierra Madre cũ nát. Điều này dường như đã khiến Bắc Kinh phẫn nộ, và có các biện pháp đáp trả quyết liệt.
Bất chấp cuộc đụng độ dữ dội, làm một thủy thủ Philippines bị thương, nhưng MDT vẫn không được kích hoạt như dự đoán của nhiều nhà phân tích hàng đầu ở Manila. Theo Asia Times, Bắc Kinh đã khôn khéo sử dụng chiến thuật "vùng xám" khi sử dụng gậy gộc, các loại vũ khí thô sơ để hành hung binh sĩ Philippines.
Một lỗ hổng chiến lược mà vào năm 2023, đã được bộ tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương (INDOPACOM) ghi nhận, đồng thời đề nghị mở rộng phạm vi thêm áp dụng của hiệp ước đối với cả những kiểu "tấn công vũ trang phi động học có thể dẫn đến tử vong, thương tích, thiệt hại, gây thương tích hay phá hoại đồ vật".
Tuy nhiên, đề nghị mở rộng các tiêu chí để khởi động MDT vẫn bị chính quyền tổng thống Biden từ chối, và chỉ đưa ra những cam kết chung chung được cho là "sắt đá" nhưng không bao gồm các cuộc tấn công vùng xám nhắm vào quân đội Philippines.
Sự cố ngày 17/06 làm dấy lên mối ngờ vực về độ tin cậy của Mỹ cũng như là tính chất khôn ngoan của chính quyền Marcos trong việc mở rộng hợp tác quân sự với các đồng minh phương Tây mà không có được một cam kết rõ ràng đối với những tranh chấp đang gây căng thẳng ở Biển Đông.
Cho đến hiện tại, cả Manila và Washington đều chọn cách tiếp cận ngoại giao dù rằng trên thực tế, Bắc Kinh tỏ ra không muốn thỏa hiệp trong việc giải quyết tranh chấp. Dưới áp lực ngày càng tăng, Manila có thể sẽ thúc đẩy xem xét lại các nguyên tắc và nghĩa vụ phòng thủ chung với Mỹ.
Liệu rằng Washington có sẵn sàng mở rộng cam kết với Manila vào lúc siêu cường hàng đầu thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức toàn cầu và nhất là đang trong mùa bầu cử tổng thống Mỹ ?
Minh Anh