Kim Jong-un tung đòn hiểm ngoại giao, liên minh Mỹ-Hàn bị rạn nứt ? (RFI, 03/01/2018)
Ngay khi năm 2018 bắt đầu, lãnh đạo Bình Nhưỡng Kim Jong-un đã liên tiếp đưa ra các đề nghị hòa hoãn với Seoul, mới nhất là việc tái lập đường điện thoại đỏ liên Triều ngay từ hôm nay, 03/01/2018. Phản ứng của hai đối thủ trực tiếp của Bắc Triều Tiên rất khác nhau : nếu Seoul hoan nghênh các động thái của Bình Nhưỡng, thì đồng minh Washington ngược lại không che giấu sự hoài nghi. Câu hỏi đang được đặt ra là phải chăng Kim Jong-un đã cố tình tung đòn để gây chia rẽ trong liên minh Mỹ-Hàn Quốc và đã bước đầu thành công ?
Ảnh minh họa : Vùng biên giới hai miền Nam Bắc Triều Tiên ở Bàn Môn Điếm. Ảnh 03/01/2018. Reuters/Kim Hong-Ji
Phải nói là sau một năm 2017 căng thẳng cùng cực, tình hình trên bán đảo Triều Tiên đã bất ngờ dịu hẳn xuống trong ba ngày gần đây, với một loạt tuyên bố và động thái hòa hoãn của Bắc Triều Tiên, và những phản ứng cũng hòa hoãn không kém của Hàn Quốc.
Thoạt đầu là ý tưởng được Kim Jong-un nêu lên trong bài diễn văn đầu năm về một quan hệ tốt đẹp hơn với đối thủ phía Nam, kèm theo một sáng kiến cụ thể là Bắc Triều Tiên có thể đi dự Olympic Mùa Đông tại Pyeongchang (Hàn Quốc), vào tháng tới.
Đề xuất của Bình Nhưỡng đã được Seoul mau mắn đáp ứng, với đề nghị ngược lại là hai bên gặp nhau và nói chuyện, kể cả ở cấp cao. Phản ứng của Bình Nhưỡng cũng nhanh chóng được đưa ra, với quyết định tái lập đường dây nóng giữa hai bên, và được cả hai chính quyền thực hiện ngay vào hôm nay.
Theo hãng tin Mỹ AP, khả năng hai bên Seoul và Bình Nhưỡng đối thoại với nhau là một điều chắc chắn, ít ra là trên vấn đề tổ chức cho phái đoàn Bắc Triều Tiên đến Hàn Quốc tham gia Thế Vận Hội Pyeongchang. Riêng Hàn Quốc còn muốn đi xa hơn, với các cuộc đối thoại trên mọi vấn đề như chính bộ trưởng Bộ Thống Nhất Hàn Quốc Cho Myoung Gyon đã xác định là "bất cứ lúc nào và dưới bất kỳ hình thức nào".
Theo hãng tin Pháp AFP, việc Hàn Quốc chấp nhận đối thoại gần như là vô điều kiện với Bình Nhưỡng có thể đi ngược lại với chủ trương của Washington, đặc biệt là với điều được tổng thống Donald Trump gọi là "Chiến dịch áp lực tối đa" để cô lập hoàn toàn Bình Nhưỡng.
Mỹ không loại trừ đối thoại với Bắc Triều Tiên, nhưng lại đặt ra một điều kiện tiên quyết : Bình Nhưỡng phải chấp nhận từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình. Do vậy, nếu Hàn Quốc tiến tới hòa đàm với Bắc Triều Tiên thì đó sẽ là một vố đau cho chính sách hiện nay của chính quyền Trump.
Chính vì vậy mà đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley đã cứng giọng cảnh cáo ngay hôm qua, 02/01/2018 rằng "Bắc Triều Tiên có thể nói chuyện với bất cứ ai họ muốn, nhưng Mỹ sẽ không công nhận hoặc chấp nhận kết quả cho đến khi Bình Nhưỡng đồng ý từ bỏ vũ khí hạt nhân mà họ có".
Bộ Ngoại Giao Mỹ thì lên tiếng tố cáo thẳng thừng Bắc Triều Tiên là cố tình gây chia rẽ giữa Seoul và Washington.
Đây cũng là nhận định của nhiều nhà phân tích, như giáo sư Mason Richey, thỉnh giảng tại trường Đại Học Hankuk ở Hàn Quốc. Trả lời nhật báo Thụy Sĩ Le Temps hôm 01/01, chuyên gia này cho rằng dụng tâm của Kim Jong-un có thể vừa là "tung quả bóng thăm dò xem Seoul và Washington có khả năng chấp nhận đến đâu", vừa là "đào sâu khoảng cách giữa Hoa Kỳ và Hàn Quốc".
Hãn tin Mỹ AP cũng ghi nhận các mối hoài nghi, cho rằng Kim có mưu toan sử dụng các cuộc đàm phán để tiếp tục hoàn thiện loại vũ khí hạt nhân có thể tấn công Mỹ một cách đáng tin cậy hơn hiện nay, và các động thái hòa dịu hướng về Hàn Quốc chỉ nhằm gây sứt mẻ trong quan hệ giữa Seoul và Washington, qua đó giảm nhẹ áp lực và trừng phạt quốc tế.
Trước mắt, căn cứ vào các phản ứng nhiệt tình của Seoul trước các động thái hòa dịu của Bình Nhưỡng, trong lúc Washington tiếp tục bày tỏ thái độ cứng rắn, có thể cho rằng đòn ngoại giao thế vận của Kim Jong-un đã có tác dụng.
Trọng Nghĩa
*********************
Bình Nhưỡng-Seoul tái lập điện thoại đỏ, Mỹ hoài nghi (RFI, 03/01/2018)
Tiếp tục tỏ thiện chí hòa giải, Bình Nhưỡng ngày hôm nay 03/01/2018 đã loan báo quyết định mở lại đường dây liên lạc giữa Bắc Triều Tiên và Hàn Quốc bắt đầu từ 6 giờ 30 giờ quốc tế GMT. Thông báo hòa hoãn này được đưa ra một hôm sau khi Hàn Quốc đề nghị tái lập đối thoại, đáp ứng lời kêu gọi cải thiện quan hệ của lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un.
Một quan chức Hàn Quốc kiểm tra đường dây điện thoại trực tiếp với Bắc Triều Tiên tại Bàn Môn Điếm (Hàn Quốc), ngày 03/01/2018. Reuters
Trên đài truyền hình Bắc Triều Tiên, ông Ri Son Gwon, lãnh đạo Ủy Ban Thống Nhất Triều Tiên Trong Hòa Bình của Bắc Triều Tiên, cho biết thêm là lãnh đạo Kim Jong-un còn "hoan nghênh" việc Seoul ủng hộ đề nghị hòa bình được ông đưa ra.
Theo Frédéric Ojardias, thông tín viên RFI tại Seoul, dù Hàn Quốc đã phản ứng tích cực trước các động thái hòa dịu của Bắc Triều Tiên, nhưng Hoa Kỳ vẫn duy trì thái độ hoài nghi.
"Tổng thống Hàn Quốc đã cho rằng việc mở lại đường dây điện thoại giữa hai miền Triều Tiên là sự kiện "rất có ý nghĩa". Trên thực tế, đường dây này chưa bao giờ bị cắt đứt, chỉ có điều là Bình Nhưỡng không chịu nhấc máy trả lời từ tháng 2 năm 2016 và vụ thử hạt nhân lần thứ tư của Bắc Triều Tiên mà thôi.
Việc mở lại này đường điện thoại đỏ xác minh ý định của Bắc Triều Tiên, muốn thảo luận về việc tham gia Thế Vận Hội mùa đông tại Hàn Quốc. Seoul hy vọng rằng những cuộc đàm phán đó sẽ dẫn đến các cuộc thảo luận về các chủ đề khác, bao gồm cả vấn đề hạt nhân.
Tuy nhiên, vào lúc Seoul có phản ứng phấn khởi trước việc nối lại đối thoại với Bình Nhưỡng, Mỹ vẫn giữ thái độ nghi ngờ. Trong một tin nhắn trên mạng Twitter vào hôm qua (02/01/2018), tổng thống Donald Trump viết : Đó có thể là một tin tốt, nhưng cũng có thể là không - chúng ta chờ xem !
Bộ Ngoại Giao Mỹ tuyên bố sẵn sàng chấp nhận một cuộc họp liên Triều, nhưng cũng cho biết là họ hoài nghi sự chân thành của Kim Jong-un. Bộ Ngoại Giao Mỹ sợ rằng cử chỉ hòa hoãn của chế độ Bình Nhưỡng trong thực tế chỉ nhằm chia rẽ liên minh Mỹ-Hàn".
Washington "ứng khẩu" với Bình Nhưỡng
Một ngày sau bài diễn văn năm mới của lãnh đạo Bắc Triều Tiên, khẳng định "nút bấm hạt nhân nằm trên bàn làm việc", tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 02/01/2018 đã có lời đối đáp.
"Tôi cũng có một nút bấm hạt nhân" và chiếc nút của ông là "lớn hơn và mạnh hơn" nút bấm của Kim Jong-un. Tổng thống Mỹ đã khẳng định như trên trong một dòng Tweet ngày hôm qua. Ông còn nhấn mạnh thêm là "nút bấm này vận hành tốt".
Phản ứng này của tổng thống Mỹ đưa ra sớm hơn thông báo của đồng nhiệm Hàn Quốc chấp nhận đề nghị đàm phán của lãnh đạo Kim Jong-un.
Bình luận về việc Seoul đề xuất các cuộc gặp cấp cao với Bình Nhưỡng, đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, Nikki Haley tỏ ra nghi ngờ về thực tâm của Bắc Triều Tiên cho rằng đó chỉ là "một sự vá víu". Hoa Kỳ sẽ không bao giờ chấp nhận một Bắc Triều Tiên có vũ khí hạt nhân.
Theo đại sứ Mỹ, chế độ Bình Nhưỡng là một chế độ "rất nguy hiểm". Hiện có nhiều thông tin cho thấy Bình Nhưỡng đang chuẩn bị một vụ thử tên lửa mới. Đại sứ Mỹ cảnh báo Hoa Kỳ sẵn sàng thông qua các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào Bắc Triều Tiên nếu như vụ thử xảy ra.
Trọng Nghĩa
**********************
Seoul đề xuất nối lại đối thoại với Bình Nhưỡng (RFI, 02/01/2018)
Sau khi lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un tuyên bố sẵn sàng cử vận động viên tham dự Thế Vận Hội Pyeongchang, Hàn Quốc, vào tháng 02/2018, chính quyền Seoul hôm nay 02/01/2018 đề xuất nối lại đối thoại với Bình Nhưỡng vào tuần tới. Bộ trưởng bộ Thống Nhất Cho Myoung-Gyon của Hàn Quốc phát biểu trước báo giới là ông muốn tổ chức các cuộc thảo luận với Bình Nhưỡng "vào bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu và dưới mọi hình thức".
Khu phi uân sự ngăn cách hai miền Nam-Bắc Triều Tiên nhìn từ miền nam. Ảnh chụp ngày 01/01/2018. JUNG Yeon-Je / AFP
Từ Seoul, thông tín viên RFI Frédéric Charles cho biết :
Hàn Quốc rất phấn khởi, nhiệt tình trước ý tưởng nối lại đối thoại với Bắc Triều Tiên. Đáp lại Kim Jong-un, chính quyền Seoul gợi ý tổ chức "một cuộc gặp cấp cao" vào ngày 09/01/2018 ở Bàn Môn Điếm, địa điểm liên lạc duy nhất ở vùng biên giới giữa hai miền Nam - Bắc Triều Tiên, một khu vực được vũ trang dày đặc.
Seoul thậm chí còn cho biết sẵn sàng tổ chức một cuộc gặp ở địa điểm khác, vào ngày giờ khác, theo cách thức khác nếu Bình Nhưỡng muốn. Một phát ngôn viên chính phủ Hàn Quốc phát biểu : "Chúng tôi muốn hai bên ngồi với nhau và thảo luận chân thành về việc Bắc Triều Tiên tham gia Thế Vận Hội Mùa Đông ở Hàn Quốc, cũng như về các biện pháp để cải thiện mối quan hệ song phương".
Cuộc gặp chính thức gần đây nhất giữa Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên diễn ra hồi tháng 12/2015. Tại Seoul, một số nhà phân tích đánh giá rằng Bình Nhưỡng, do quá ngột ngạt vì các biện pháp trừng phạt của quốc tế, muốn tranh thủ các cuộc đối thoại trong tương lai để đề nghị Hàn Quốc tái thiết các chương trình hợp tác vốn là nguồn thu ngoại tệ lớn cho Bình Nhưỡng và kêu gọi Hàn Quốc ngưng tập trận chung với Hoa Kỳ.
Ngay cả khi tình hình đang tồi tệ, khả năng nối lại đối thoại sau nhiều tháng căng thẳng cũng được Hàn Quốc vui vẻ chờ đón với nhiều hy vọng.
Thùy Dương