Tập trận chung lớn nhất Mỹ - Phi dưới thời tổng thống Durterte (RFA, 07/05/2018)
Hoa Kỳ và Philippines hôm 7 tháng 5 bắt đầu đợt tập trận quân sự hàng năm được cho là lớn nhất kể từ khi Tổng thống Rodrigo Duterte lên nắm quyền. Mục đích cuộc tập trận lần này được cho biết nhằm chống chủ nghĩa khủng bố toàn cầu.
Đồng điều khiển cuộc tập trận Trung tướng Hoa Kỳ Lawrence Nicholson và chỉ huy Bắc Luzon Emmanuel Salamat đang tháo lá cờ của cuộc tập trận quân sự Balikatan lần thứ 34 trong lễ khai mạc vào ngày 7 tháng 5 năm 2018 tại Trại Aguinaldo ở ngoại ô thành phố Quezon, phía đông bắc Manila, Philippines. AP
Đợt tập trận Balikatan (có nghĩa là ‘Vai kề vai’) được khai mạc bằng một buổi lễ tại Manila với khoảng 8.000 binh lính Mỹ và Phi cùng một số nhân sự từ Nhật Bản và Úc.
Các quan chức Mỹ và Philippines tại buổi lễ khai mạc đã ca ngợi liên minh lâu dài và sau đó là chương trình liên kết quân sự giữa Hoa Kỳ và Philippines. Đại sứ Hoa Kỳ tại Phi cho biết cuộc tập trận chỉ là một trong nhiều cách để thể hiện mối quan hệ mạnh mẽ giữa Mỹ và Phi, và sẽ củng cố những cam kết sâu sắc và lâu dài của hai nước nhắm tới một khu vực hòa bình và an toàn.
Đợt tập trận Balikatan năm nay dự kiến diễn ra trong vòng 12 ngày, được bắt đầu chưa đầy một tuần sau khi mạng CNBC của Mỹ thông báo rằng quân đội Trung Quốc trong tháng qua đã cài đặt tên lửa phòng thủ chống tàu và máy bay trên các đảo ở Biển Đông, nơi cũng được Philippines tuyên bố chủ quyền.
Trung tướng Lawrence Nicholson nói với các phóng viên tại Manila rằng cuộc tập trận này đã được lên kế hoạch cho dù có những tên lửa của Trung Quốc hay không. Ông nói thêm cuộc tập trận thực sự rất ít có ảnh hưởng đến các thay đổi gần đây ở khu vực.
Trong khi đó, Philippines từ chối trả lời câu hỏi về vấn đề Biển Đông mà chỉ nhấn mạnh đến nhu cầu cải thiện khả năng của quân đội Phi nhằm chống khủng bố.
Vấn đề Biển Đông gây ra tranh cãi trong nhiều năm qua, khi Trung Quốc và các nước trong khu vực như Phillipines, Việt Nam, Malaysia đưa ra tuyên bố chủ quyền dành cho vùng biển với các tuyến hàng hải quan trọng trên toàn cầu và là nơi có trữ lượng dầu và khí thiên nhiên quan trọng.
Vào năm ngoái, đợt tập trận Balikatan giữa Philippines và Hoa Kỳ bị thu hẹp vì tổng thống Rodrigo Duterte công khai chống lại phía Hoa Kỳ. Ông cho rằng bất cứ sự hiện diện nào của lực lượng quân đội Mỹ trên đất Philippines đều đặt nước ông trước nguy cơ xung đột ; đặc biệt với Trung Quốc khi mà Bắc Kinh tăng cường phòng thủ hàng hải.
***********************
Duterte nói 'Trung Quốc hứa sẽ bảo vệ Philippines' (BBC, 07/05/2018)
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố Trung Quốc cam kết sẽ bảo vệ Philippines trước những mối đe dọa bên ngoài, truyền thông nước này đưa tin.
Tổng thống Duterte gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tại Manila hồi tháng 11/2017.
Hôm thứ Sáu 4/5, vị tổng thống nổi tiếng với những phát ngôn mạnh miệng đã tỏ ý đứng về phía Trung Quốc và chỉ trích Mỹ trong một bài phát biểu tại thành phố Davao quê hương ông.
"Nếu Mỹ đồng ý giúp, điều mà tôi nghi ngờ, họ có tên lửa. Nhưng lính bộ binh, Mỹ dị ứng với điều đó. Họ đã thua rất nhiều cuộc chiến.
"Trung Quốc thì nói, Chúng tôi sẽ bảo vệ các bạn. Chúng tôi sẽ không để cho Philippines bị tàn phá. Chúng tôi ở đây và các bạn có thể kêu gọi sự trợ giúp của chúng tôi bất kỳ lúc nào", tờ the Phillippines Star dẫn lời ông Duterte hôm 7/5.
"Mỹ sẽ không bảo vệ chúng ta...Tôi biết cách suy nghĩ của người Mỹ", ông nói thêm.
Philippines : Bên trong nhà tù có 5.500 tù nhân
Philippines và Mỹ là các đồng minh quân sự, nhưng có vẻ ông Duterte đang muốn xa lánh Mỹ vì nước này bày tỏ quan ngại về hàng ngàn người bị giết trong cuộc chiến ma túy tàn bạo của ông.
Ông đã nhiều lần tuyên bố sẽ 'ly khai' Mỹ, chẳng hạn tại một diễn đàn kinh tế ở Trung Quốc hồi tháng 10/2017.
'Cảm ơn Trung Quốc và Nga'
Cũng tại cuộc họp ở Davao hôm 4/5, ông Duterte cảm ơn Trung Quốc và Nga đã cấp vũ khí cho Philippines mà không yêu cầu gì đổi lại.
"Cho đến ngày hôm nay, Trung Quốc và Nga chưa yêu cầu tôi phải đưa một mảnh giấy hay một cái bút chì".
Nhưng ông Duterte cũng nói ông chưa sẵn sàng tham gia liên minh quân sự.
"Và tôi nói với họ là tôi chưa sẵn sàng tham gia các liên minh quân sự vì chúng ta đã có thỏa thuận với Mỹ. Nếu chúng ta có thỏa thuận với họ, tôi không thể tham gia vào các thỏa thuận khác", ông nói.
Đại sứ Mỹ tại Philippines ông Sung Kim
Sau khi có tin Trung Quốc vừa lắp đặt tên lửa hành trình và hệ thống tên lửa đất-đối-không trên ba tiền đồn ở Biển Đông, Đại sứ Mỹ tại Philippines, ông Sung Kim đã khẳng định lại cam kết của Mỹ trong thỏa thuận liên minh quân sự với Phillippines hôm thứ Năm 3/5.
Hãng CNBC hôm 2/5 dẫn các nguồn tin giấu tên nói rằng theo đánh giá của tình báo Hoa Kỳ, các tên lửa đã được chuyển đến Đá Chữ Thập, Đá Xubi và Đá Vành Khăn. Phillippines tuyên bố chủ quyền với cả ba bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa này.
Đại sứ Kim nói phía Mỹ sẽ 'làm tất cả những gì có thể' để bảo vệ tự do hàng hải, đường bay và thương mại ở Biển Đông.
"Chúng tôi đã kêu gọi các nước kiềm chế không bồi đắp và quân sự hóa các vùng đất được bồi đắp, và chúng tôi sẽ tiếp tục kêu gọi", tờ Manila Standard trích lời ông Kim hôm 3/5.
Ông Kim nói sự có mặt gần đây của các tàu chiến và hàng không mẫu hạm Mỹ, các tàu USS Carl Vinson và USS Theodore, Roosevelt, cũng như tàu thủy phi cơ USS Bonhomme Richard tới Philippines là "liên quan trực tiếp đến tình hình hiện có ở Biển Đông".
"Sự hiện diện của Mỹ qua những chuyến thăm này... không chỉ thể hiện cam kết của chúng tôi đối với liên minh Philippines - Mỹ trong khu vực mà còn với cam kết làm tất cả những gì có thể để bảo vệ tự do hàng hải, tự do bay, và thương mại, những điều không chỉ là các quyền quan trọng với Mỹ và còn quan trọng với tất cả các nước kể cả Philippines. Vì thế chúng tôi sẽ tiếp tục làm những gì chúng tôi có thể để bảo vệ các quyền này", Đại sứ Kim nói.
***********************
Philippines "không có khả năng kiểm chứng" tên lửa Trung Quốc ở Trường Sa (RFI, 07/05/2018)
Hôm 07/05/2018, phát ngôn viên của tổng thống Philippines, Duterte tuyên bố, Manila không có khả năng kiểm chứng một cách độc lập thông tin về việc Trung Quốc đã triển khai các tên lửa chống hạm và tên lửa địa đối không trên ba đảo nhân tạo ở Biển Đông.
Ảnh hải quân Mỹ chụp Đảo Đá Chữ Thập trong quần đảo Trường Sa ngày 21/05/2015 cho thấy các tàu Trung Quốc hoạt động tại đó. Reuters/ Hải quân Mỹ
Phát ngôn viên Harry Roque cho biết, theo cố vấn an ninh quốc gia Hermogenes Esperon Jr. thì Philippines không có các thiết bị để kiểm chứng một cách độc lập thông tin của kênh truyền hình Mỹ CNBC đưa ra ngày 02/05.
Theo tiết lộ của kênh truyền hình này, Trung Quốc đã lắp đặt tên lửa chống hạm YJ-12B và tên lửa địa đối không HQ-9B trên 3 đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đã bồi đắp ở Trường Sa : Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef), Đá Xu Bi (Subi Reef) và Đá Vành Khăn (Mischief Reef). Việc triển khai những tên lửa nói trên chỉ mới được thực hiện trong vòng 30 ngày gần đây.
Đáp lại những lời chỉ trích rằng chính quyền Duterte quá mềm mỏng với Bắc Kinh, phát ngôn viên tổng thống tuyên bố Manila đang "thăm dò mọi phương án ngoại giao để giải quyết vấn đề". Tuy nhắc lại là ngay từ đầu ông đã bày tỏ quan ngại trước thông tin về tên lửa Trung Quốc ở Trường Sa, nhưng phát ngôn viên Harry Roque tin tưởng rằng Trung Quốc không xem Philippines là một mối đe dọa.
Trong khi đó, trả lời một đài phát thanh Philippines hôm qua, ngoại trưởng Alan Peter Cayetano cho biết Manila đang tìm một cách tiếp cận đa phương, với sự can dự của Hoa Kỳ và các cường quốc phương Tây khác, để đối phó với những nguy cơ mới trên Biển Đông, sau vụ Trung Quốc triển khai tên lửa trên ba đảo nhân tạo ở Trường Sa.
Cho tới hôm nay, Việt Nam, cũng là một quốc gia tranh chấp chủ quyền trên quần đảo Trường Sa, vẫn chưa lên tiếng về thông tin nói trên của đài CNBC.
Ngày 03/05, phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã không xác nhận nhưng cũng không phủ nhận thông tin của CNBC. Tuy nhiên, bà Hoa Xuân Oánh tái khẳng định chủ quyền "không thể tranh cãi" của Trung Quốc trên quần đảo Trường Sa khu vực và cho rằng việc triển khai vũ khí "phòng thủ" chỉ là nhằm bảo vệ chủ quyền và an ninh của Trung Quốc, chứ không nhắm vào bất kỳ nước nào.
Thanh Phương