Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Châu Á

18/08/2018

Biển Đông : Trung Quốc cố bành trướng, Hoa Kỳ cố ngăn chặn

Tổng hợp

Tàu sân bay mới sẽ tăng uy tín Bắc Kinh như thế nào ? (VOA, 18/08/2018)

Chiếc hàng không mu hm đang được đóng ca Trung Quc s gi đi thông đip v sc mnh ca nước này và nếu nó được trin khai trong các s mnh nhân đo, nó s nâng cao hình nh ca Trung Quc như là mt cường quc có trách nhim, và do đó góp phn nâng tm v thế ca Trung Quc trong khu vc, theo nhn đnh ca mt nhà nghiên cu.

bd1

Tàu sân bay Liêu Ninh là chiếc hàng không mu hm đu tiên ca M

Giáo sư kiêm nhim Richard Salmons ca Đi hc Temple có cơ s ti Tokyo, đã có bài phân tích v tác dng đánh bóng hình nh Trung Quc ca chiếc tàu sân bay th hai cũng là chiếc đu tiên mà Trung Quc t đóng trong mt bài phân tích có t đ ‘Bng cách nào tàu sân bay mi ca Trung Quc đnh hình trt t khu vc’ đăng trên tp chí Diplomat.

Lần th nghim chy trên bin ca chiếc tàu sân bay t đóng trong nước đu tiên ca Trung Quốc đã khơi mào tranh lun v sc mnh hi quân Trung Quc. Mt s người lp lun rng chiếc hàng không mu hm, mc dù vn d b tn thương trong mt cuc xung đt s là cơ s đ cng c vai trò lãnh đo ca Trung Quc nếu như M trit thoái khi khu vc.

"Sẽ tt hơn nếu xem xét rng hm đi tàu sân bay mi này ca Trung Quc không cn phi đi có chiến s mi th hin được giá tr ca mình, mà tht ra nó có tác dng nht là khi không có chiến tranh," ông Salmons nhn đnh. "Thay vì đi đu vi nhng hải quân khác của các nước ln, nhng chiếc tàu này mt khi đi vào hot đng s làm tăng uy tín và v thế ca Trung Quc trong trt t khu vc n Đ Dương-Thái Bình Dương".

Theo ông Salmons, điều này có th xy ra theo hai cách : th nht là vic trin khai mt hm đi như thế trong thi bình s giúp Trung Quc làm gim đi nh hưởng ca M trong khu vc mà không cn phi đi đu trc tiếp ; th hai là nhng chiếc hàng không mu hạm này s gi đi tín hiu khiến cho các nước trong khu vc thay đi hoàn toàn quan nim v v thế ca Trung Quc.

Sách Trắng Quc phòng Trung Quc năm 2015 đ ra nguyên tc kết hp ‘phòng v ven bin’ và ‘phòng v trên bin ln’ và đt ra mc tiêu cho đến năm 2030 xây dựng được năng lc vin chinh gii hn bao gm hot đng trong các thm ha thiên tai, di tn, chng khng b và đm bo an ninh ca các tuyến hàng hi.

Theo lời ca mt s quan ca Hi quân ca Gii phóng quân Trung Quc (PLAN) thì chc năng của chiếc hàng không mu hm th hai này s là làm nhng gì mà mt chiếc tàu sân bay thc th phi làm : tun tra chiến đu và cung cp vin tr nhân đo.

Hoạt đng cu tr nhân đo có vai trò quan trng vì Trung Quc đang cnh tranh v thế vi các nước ln khác trong khu vc. V thế này có được thông qua vic th hin trách nhim. S dng năng lc hi quân đ cu tr nhân đo là cách làm lý tưởng cho mc đích này vì nó giúp cho mt nước nào đó chng t sc mnh cơ bp, xây dng các liên h quc tế thc tin và th hin vai trò lãnh đo v đo đc.

Một ví d đin hình là trn sóng thn n Đ Dương hi năm 2004 mà sau đó đã kích hot mt n lc cu tr quc tế do tàu sân bay Abraham Lincoln ca M dn đu. Mt s hc gi sau đó đã nhn đnh rng thm ha đã này đã khiến công chúng Trung Quc mong mun nước h s hu tàu sân bay trong khi báo chí ca quân đi Trung Quc cho rng vic phn ng trước thm ha có ý nghĩa chính tr là nó cho thy tm quan trng ca hi quân không ch trong trường hp có chiến tranh mà còn trong việc ‘xây dng đt nước, cu h thiên tai và tái thiết’.

Theo ông Salmons, nhiều kh năng Bc Kinh xem các chiến dch nhân đo trên quan đim thc tin thng thng vì ít nht ba lý do. Th nht, các chiến dch nhân đo cng c thêm đa v của họ trong khu vc bi vì chúng là cách th hin tuyt vi năng lc tác chiến tht s. Bên cnh đó, như M, Nht và Úc đã ch ra, vin tr nhân đo là phương cách thc hin ‘ngoi giao quc phòng’ tuyt vi.

Nhu cầu chun b cho nhng kch bn thm ha đem đến cái c linh đng đ tiếp cn cũng như hp tác song phương vi các đi tác khu vc bt chp h có nm trong liên minh truyn thng hay không, còn thành tích h tr nhân đo cũng bin h cho vic được quyn tiếp cn hay thm chí là thiết lp căn c nước ngoài.

Thứ hai là, vin tr nhân đo s đem đến nhng li ích nhng li ích v sc mnh mm có th đo đếm được. S liu ca Vin Nghiên cu Pew cho thy s ci thin rõ ràng trong thái đ ca các nước đi vi M sau nhng thm ha thiên tai như trn sóng thần n Đ Dương hi năm 2004 và trn đng đt, sóng thn đông Nht Bn hi năm 2011. Tương t, Nht Bn đã giành được vinh quang ngoi giao khi Asean sau khi h trin khai hi quân rm r nht trong thi hu chiến đ h tr Philippines sau trn bão Hải Yến vào năm 2013 trong khi Bc Kinh b truyn thông ch trích vì cu tr nh git.

Khía cạnh th ba khiến cu tr nhân đo có tm quan trng đi vi Trung Quc là kh năng ca lc lượng hi quân vin chinh trong vic h tr di tn nhng công dân Trung Quốc trong các cuc khng hong nước ngoài. Điu này t lâu đã là mt trng đim đ Bc Kinh th hin tính hp pháp ca chính quyn Đng Cng sn.

"Ngoài ra, viện tr nhân đo ca mt cường quc mi ni có th làm xói mòn vai trò ca cường quc đã vng vàng và cho phép cường quc mi ni đó tăng v thế trong trt t khu vc," ông Salmons viết.

Chi phí đắt đ ca vic xây dng mt hm đi chiến đu cùng hàng không mu hm, ước tính vào khong 10 t đô la, cũng phù hp vi lp lun v biu tượng quyn lực. Cũng giống như chương trình không gian ca Trung Quc và vic Bc Kinh t chc Olympic, hàng không mu hm s là s th hin vi bên ngoài không ch v mt đt nước giàu có mà còn là mt đt nước có năng lc k thut và năng lc t chc dn đu. Hàng không mẫu hm là mt biu tượng được tha nhn rng rãi đến ni nó khiến cho các nước cm nhn được ngay. Nếu Bc Kinh trin khai tàu sân bay ra nước ngoài, thì không ch mi người đu chú ý mà ai cũng s hiu dnh quyn lc đang được th hin, vn theo ông Salmons.

*******************

Hoa Kỳ hứa bảo vệ Philippines nếu bị Trung Quốc chiếm đảo (RFA, 17/08/2018)

Hoa Kỳ sẽ giúp đồng minh Philippines trong trường hợp Trung Quốc xâm lược các đảo do Philippines kiểm soát ở Biển Đông.

bd2

Đảo Thị Tứ do Philippines kiểm soát ở Trường Sa. Hình chụp hôm 21/4/2017 - AP

Đó là phát biểu của ông Randall Shriver, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách khu vực Châu Á Thái Bình Dương, với giới báo chí tại Đại sứ quán Mỹ ở Manila hôm 16/8.

Các phóng viên đã hỏi ông Shriver rằng liệu Hoa Kỳ có giúp Philippines theo như hiệp ước quốc phòng song phương trong trường hợp Trung Quốc xâm chiếm đảo Thị Tứ do Philippines kiểm soát ở Trường Sa hay không ?

Ông Shriver nói Hoa Kỳ sẽ là một đồng minh tốt và không có bất cứ một sự hiểu lầm nào về tính rõ ràng trong tinh thần của cam kết này. Ông khẳng định Hoa Kỳ sẽ giúp Philippines đáp trả một cách tương ứng.

Vào năm 2012, Trung Quốc đã chiếm bãi cạn Scarborough của Philippines ở Biển Đông. Hoa Kỳ lúc đó đã lên tiếng phản đối nhưng vẫn không thể ngăn cản được Trung Quốc chiếm quyền kiểm soát bãi cạn này từ Philippines.

Trung Quốc thời gian qua đã gia tăng xây lấp các đảo nhân tạo ở Biển Đông và triển khai vũ khí ra các thực thể này. Nhiều nhà quan sát Philippines bày tỏ lo ngại khi trong vài tuần gần đây Trung Quốc liên tục cảnh báo các máy bay nước ngoài không được tiến gần các đảo này.

Quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ nói Hoa Kỳ sẽ vẫn tiếp tục cho máy bay và tàu đi qua vùng nước tranh chấp, bất chấp những thách thức gia tăng từ Trung Quốc.

Kể từ khi nhậm chức vào giữa năm 2016, Tổng thống Philippine Rodrigo Duterte đã tìm cách cải thiện quan hệ với Trung Quốc và Nga trong khi giảm nhẹ mối quan hệ với đồng minh Hoa Kỳ.

**********************

Giới phân tích : Trung Quốc được lợi khi thỏa hiệp khai thác Biển Đông (VOA, 15/08/2018)

Mới đây, đã xut hin đ xut chia li nhun 60-40 trong khai thác du khí Bin Đông có tranh chp, vi phn nhiu hơn dành cho Philippines so vi Trung Quc. Các chuyên gia cho rng đ xut này giúp Bc Kinh bo v mi quan h ngoi giao gp ghnh nhưng có nhiều giá tr ca h vi Manila, đng thi chng minh v tinh thn láng ging ca h đi vi các khu vc khác Châu Á.

bd3

Một cuc biu tình ca người Philippines hi tháng 2/2018 chng vic Trung Quc xây đo Bin Đông

Bộ trưởng ngoi giao ca Philippines được dn li nói hôm 31/7 rng Bc Kinh sn sàng nhn phn ít hơn trong bt kỳ hot đng khai thác nhiên liệu hóa thch nào được tìm thy mt vùng thuc Bin Đông, nơi hai nước có tranh chp ch quyn.

"Kế hoch này ca chính ph đã nhn được rt nhiu li ch trích, bi vì có nhng người khác tranh rng lun nếu nhng khu vc này nm trong vùng đc quyn kinh tế ca Philippines, thì chúng thuc v Philippines và không nên b chia s", Maria Ela Atienza, giáo sư khoa hc chính tr ti Đi hc Philippines Diliman, nói.

Một s người Philippines nêu ra nhng vn đ hiến đnh đi vi vic cho phép Trung Quốc thăm dò nhiên liu dưới vùng bin mà Philippines coi là thuc v riêng h. Nhng người khác ch ra vic các công ty du m tư nhân, như các công ty Nht Bn, sn sàng thăm dò, khai thác du khí dưới đáy bin mà không có rc ri gì v ch quyn, Atienza nói.

Tổng thng Duterte ng h quan h thân thin vi Trung Quc bi vì, theo li ông, Philippines không th giành chiến thng trong mt cuc chiến tranh vi quc gia đó. Trung Quc, nước có lc lượng vũ trang mnh nht Châu Á, đã xây dng các căn cứ quân sự trên 3 đo nh qun đo Trường Sa, mt qun trên đo Bin Đông mà nhiu bên tuyên b là ca riêng h.

Việt Nam, Brunei, Malaysia, và Đài Loan cũng tranh chp quyn đi vi qun đo Trường Sa.

Trung Quốc, nếu h ký vào tha thun, s nhn 40% đ thể hin thin chí đi vi Philippines. Nếu không đi đến tha thun, Philippines có th nh cy vào Hoa Kỳ, đi th đa chính tr ca Trung Quc, các chuyên gia nói.

Ông Carl Thayer, giáo sư danh d chuyên ngành Đông Nam Á ti Đi hc New South Wales, Australia, nêu quan đim : "Vic khai thác chung Philippines là mt vn đ gây tranh cãi nếu căn c theo các điu khon trong Hiến pháp".

"Bằng cách đng ý nhn phn nhỏ hơn, Trung Quc tìm cách vô hiu hóa s chng đi trong nước ca người Philippines", ông nói. "Tng thng Duterte đã đưa ra mt lp trường hòa gii hơn và Trung Quc đang mong mun tn dng điu này, hy vng s gây áp lc cho các quc gia khác làm theo".

Một tha thun thăm dò ngoài khơi đo Palawan ca Philippines vi mt tp đoàn các công ty tư nhân cũng s cho chính ph được hưởng 60% doanh thu.

Các nhà phân tích tin rằng Trung Quc không ch mun xoa du Philippine mà c các nước Đông Nam Á khác đang có những tuyên b tranh chp v ch quyn bin. Vic th hin thin chí có th làm gim tác đng ca mt phán quyết t tòa trng tài quc tế bác b cơ s pháp lý ca các tuyên b ch quyn bin ca Trung Quc, và ngăn các nước khác tìm kiếm s giúp đ t Hoa Kỳ.

Alan Chong, phó giáo sư ti Trường Nghiên cu Quc tế S. Rajaratnam Singapore, cho rng mt tha thun du khí có tính hòa gii có th to ra âm hưởng khp Châu Á, nơi Trung Quc đang phát trin cơ s h tng như là mt phn ca sáng kiến Vành đai và Con đường tr giá 1 nghìn t đôla, kéo dài 5 năm.

Bắc Kinh mun tiếp tc được đánh giá tích cc t Hip hi các nước Đông Nam Á gm 10 thành viên, vào lúc hai bên tho lun v mt b quy tc ng x đ tránh s c vùng bin có tranh chp, ông Chong nói thêm.

Ralph Jennings

Quay lại trang chủ
Read 696 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)