 | Tổng quan: | 3711409 |
Để trả thù đòn tấn công cuối của ngoại trưởng Mike Pompeo về Tân Cương và Đài Loan, Trung Quốc cấm 28 viên chức trong nội các Donald Trump nhập cảnh, đồng thời kêu gọi hòa hiếu với chính quyền Biden. Tuy nhiên quan chức mới của dảng Dân chủ vẫn xác định chính sách cứng rắn với Bắc Kinh của ông Trump là đúng đắn.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong cuộc họp báo tại Washington ngày 10/11/2020. Cáo buộc "diệt chủng" của ông khiến Bắc Kinh vô cùng tức giận. AP – Jacquelyn Martin
Vac-xin chống Covid và tình hình nước Mỹ là hai chủ đề chính trên báo Pháp hôm nay 22/01/2021. Tựa của Le Monde dành cho câu nói của ông Joe Biden khi nhậm chức tổng thống Mỹ "Nền dân chủ đã chiến thắng". Về dịch bệnh, Le Figaro lo ngại "Vac-xin : Châu Âu trước mối đe dọa thiếu hụt". Nhiều triệu liều đầu tiên được giao không đủ đáp ứng nhu cầu đang tăng vọt, trước mối lo ngại virus biến thể. Libérationnói về "Pfizer, xì-căng-đan liều thứ sáu". Một lọ vac-xin của hãng này trên nguyên tắc chỉ chứa 5 liều, nhưng vẫn có thể rút thêm được liều thứ sáu để chích ngừa cho nhiều người hơn. Nhưng gần đây Pfizer vin vào đó để giao hàng ít hơn cho các nước Châu Âu.
La Croix nhìn sang Châu Á, chạy tựa "Phong tỏa, cả một câu chuyện". Cách đây một năm, Trung Quốc đã phong tỏa 60 triệu người dân Vũ Hán, nhưng biện pháp này thật ra không có gì mới mẻ vì việc cách ly đã được sử dụng từ thời Trung Cổ. Tin tưởng vào tiến bộ khoa học, loài người thế kỷ 20 đã quên mất kinh nghiệm này. Nhật báo kinh tế Les Echos quan tâm đến việc "Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đối mặt với khủng hoảng kéo dài" do đại dịch.
Cay cú với nhóm Pompeo của chính quyền Donald Trump
Về quan hệ Mỹ-Trung, Le Figaroghi nhận "Bắc Kinh tìm cách ve vãn chính quyền mới của Mỹ như thế nào".
"Tống tiễn !", Bắc Kinh sử dụng một ngôn ngữ không hề ngoại giao qua bài xã luận của Tân Hoa Xã, khi ngoại trưởng Mike Pompeo của chính quyền Donald Trump kết thúc nhiệm kỳ. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh còn so sánh vị ngoại trưởng Mỹ với "một chú hề của ngày tận thế". Ông Pompeo cùng với 27 viên chức khác của chính quyền Trump cũng bị Trung Quốc cấm nhập cảnh.
Món quà từ biệt này nhằm trả thù cuộc tấn công cuối cùng của Mike Pompeo : tố cáo Trung Quốc diệt chủng ở Tân Cương và tổ chức cuộc gọi video giữa tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn với đại sứ Mỹ ở Liên Hiệp Quốc, bà Kelly Craft.
Ngược lại hôm qua Bắc Kinh đã đổi hẳn giọng điệu, hoan nghênh ông Joe Biden nhậm chức. Hoa Xuân Oánh nói rằng ông Biden nhiều lần nhắc đến từ "đoàn kết", đây chính là điều cần thiết cho quan hệ Mỹ-Trung. Đồng thời kêu gọi "can đảm để thông hiểu nhau", sau bốn năm chiến tranh thương mại và căng thẳng ở Biển Đông, Đài Loan – mà chính Bắc Kinh đã làm trầm trọng tình hình.
Lời kêu gọi này là dấu hiệu cho thấy Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo độc tài nhất kể từ thời Mao, muốn lật sang trang mới sau nhiệm kỳ tổng thống Donald Trump đầy bất định với những cú đòn trời giáng. Ông Tập tìm kiếm sự ổn định với hy vọng kinh tế sẽ tăng trưởng trở lại, nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng cộng sản Trung Quốc năm 2021. Giáo sư Thời Ân Hoằng (Shi Yinhong), trường Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh nhận định Trung Quốc không ảo tưởng về ông Biden, nhưng muốn có những tiến bộ về thương mại và tránh đối đầu trực diện.
Chính phủ mới vẫn tiếp tục cứng rắn với Trung Quốc
Các nhà chiến lược cộng sản biết rằng chính quyền Dân chủ cũng thuận tình với đường lối cứng rắn với Bắc Kinh, nhưng còn phải vất vả trước đại dịch Covid trong nhiều tháng trời. Theo chuyên gia Trần Kỳ (Chen Qi) thuộc đại học Thanh Hoa, trong bối cảnh căng thẳng này, khó có thể nhanh chóng có được một cuộc gặp thượng đỉnh. Trong hậu trường, Bắc Kinh đã liên lạc với nhóm của Biden ở Washington để cố sắp xếp một cuộc gặp với Dương Khiết Trì, ủy viên Bộ Chính trị đứng đầu ngành ngoại giao.
China Daily khi nêu ra tình hình hỗn loạn về chính trị và dịch bệnh ở Mỹ, nói rằng chính quyền Biden "tốt nhất là lo quét dọn nhà mình trước đã, để không trở thành đề tài bị chế giễu". Nhưng lời cảnh báo này không thể dọa được Anthony Blinken, người được đề cử làm tân ngoại trưởng Hoa Kỳ. Ông Blinken trong cuộc điều trần trước Thượng Viện đã khẳng định ông Trump "có lý" khi áp dụng "đường lối cứng rắn trước Trung Quốc", hứa sẽ giữ nguyên mục tiêu, chỉ thay đổi về mặt "chiến thuật", dựa vào các đồng minh. Anthony Blinken cũng sử dụng từ "diệt chủng" của Mike Pompeo về hồ sơ Tân Cương.
Theo Le Figaro, thời gian thăm dò sẽ không kéo dài đối với một chính quyền của đảng Dân chủ sẽ cứng rắn hơn về nhân quyền, từ Tân Cương đến Hồng Kông. Phía sau lời ngon lẽ ngọt công khai, Bắc Kinh chuẩn bị một cuộc so găng lâu dài và kịch liệt, bày tỏ sự tự tin về một nước Mỹ đã yếu đi, và ngọn gió lịch sử được cho là đang thuận chiều với mình.
Tiến trình truất phế cựu tổng thống Trump gây chia rẽ lớn
Về nội tình Mỹ quốc, Les Echos nhận định sự đoàn kết mà ông Joe Biden nhấn mạnh đang bị đặt dấu hỏi. Đại dịch, tái thúc đẩy, bổ nhiệm, truất phế ông Trump… sự tìm kiếm đồng thuận đối mặt với rất nhiều cạm bẫy.
Tổng giám đốc cơ quan tình báo quốc gia DNI đã được phê duyệt, bà Avril Haines là phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này. Nhưng đối với các vị trí khác thì phải chờ đợi lâu. Trong nhiệm kỳ Donald Trump, trung bình phải đợi đến 37 ngày. Kế hoạch tái thúc đẩy kinh tế 1.900 đô la bị kẹt giữa áp lực của phe tả và sự chống đối của đảng Cộng hòa. Chẳng hạn dân biểu cực tả Alexandria Ocasio-Cortez ngay trước khi ông Biden nhậm chức đã nhấn mạnh về tấm séc dành cho người Mỹ "2.000 đô la là 2.000 đô la chứ không phải 1.400".
Khẩn cấp nhất là đại dịch : trong số những sắc lệnh đầu tiên ký tại Phòng Bầu Dục, Joe Biden áp đặt mang khẩu trang tại những địa điểm liên bang. Ông cũng hủy quyết định rút Hoa Kỳ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) của Donald Trump trước đây.
Nhưng tiến trình truất phế ông Trump có nguy cơ gây chia rẽ sâu sắc nhất. Người đứng đầu phe Cộng hòa ở Thượng Viện, Mitch McConnell thúc đẩy đảng Cộng hòa tách rời khỏi ông Trump, nhưng các chính khách không thống nhất về chiến lược cho cuộc bầu cử giữa kỳ 2022. Về phía đảng Dân chủ cũng đánh cược rất lớn. Phía Cộng hòa cho rằng đây là một sự trả thù, còn những người ủng hộ ông Trump nhiệt thành luôn tin rằng Dân chủ đã đánh cắp cuộc bầu cử.
Bác bỏ tính chính danh của Trump dẫn đến Biden bị chối từ
Le Figarophân tích "Nền dân chủ Mỹ trong vùng nước nguy hiểm của thời kỳ cách mạng". Một tiến trình đã âm ỉ từ nhiều năm qua, nhưng chỉ mới bộc lộ gần đây.
Christian Science Monitor cảnh báo "sẽ bùng nổ bạo lực vô chính phủ tại những bang có truyền thống dân quân như Michigan, nếu không đạt được hòa giải", nêu ra khả năng một kịch bản Bắc Ireland. Về phía Dân chủ vừa lên nắm quyền và báo chí thiên tả như New York Times coi sự kiện hôm 06/01 đã được ông Donald Trump "lập trình" ngay từ đầu. Nhiều nhà quan sát nhất là ở Pháp cũng thuận theo cách diễn dịch này.
Tuy nhiên theo tờ báo, nếu buộc ông Trump phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về vụ xâm nhập điện Capitol, là thấy cây mà chẳng thấy rừng, gieo rắc mầm mống cho một thảm họa tương lai. Bởi vì nếu Donald Trump tin rằng ông đã bị đánh cắp cuộc bầu cử, do suốt bốn năm qua phe Dân chủ đối lập hành xử cứ như ông là một tổng thống không chính danh, một con rối của điện Kremlin.
Bà Hillary Clinton đến năm 2019 vẫn cho rằng bà đã bị tước mất chiến thắng. Ngược lại có đến 73% cử tri Cộng hòa (40% dân số) khẳng định việc ông Trump kiện ra Tối cao Pháp viện trong cuộc bầu cử vừa rồi là đúng đắn. Tạp chí Tabletở New York đánh giá "Việc bác bỏ tính chính danh của Donald Trump khi ông đắc cử tổng thống năm 2016 đã dọn đường cho sự chối từ một cách bạo lực việc ông Biden được bầu lên năm 2020".
Nếu bị truất phế, ông Trump mất quyền lợi dành cho cựu tổng thống
Les Echos cho biết cụ thể về những quyền lợi như trợ cấp, bảo vệ an ninh… dành cho tổng thống mãn nhiệm Donald Trump. Cho đến cuối thập niên 50, các cựu tổng thống Mỹ khi rời Nhà Trắng không được hưởng trợ cấp. Quốc hội đã điều chỉnh lại tình hình trước hoàn cảnh khó khăn của cựu tổng thống Harry Truman. Đạo luật "Former Presidents Act" ban hành năm 1958 ấn định 25.000 đô la/năm, nhưng hiện nay được nâng lên bằng mức lương bộ trưởng là 221.400 đô la mỗi năm.
Ông Donald Trump là tỉ phú, nhưng sắp tới sẽ cần đến số tiền này vì các công ty của ông lần lượt bị mất hợp đồng do bị tẩy chay, trong khi số nợ sắp đến hạn lên đến nhiều trăm triệu đô la. Luật cũng quy định các cựu tổng thống chỉ tại vị một nhiệm kỳ được tài trợ chi phí cho một văn phòng và ban trợ lý thu gọn, với 150.000 đô la/năm trong 30 tháng đầu, sau đó chỉ còn 96.000 đô la. Và nếu ông mất trước phu nhân, bà Melania được lãnh 20.000 đô la/năm với điều kiện không tái giá trước 60 tuổi.
Đơn vị USSS thuộc Bộ An ninh Nội địa sẽ bảo vệ, còn nếu không muốn thì cựu tổng thống có thể nhận được đến 1 triệu đô la mỗi năm cho chi phí an ninh. Và theo thông lệ, cựu tổng thống cũng được báo cáo nhanh về tình báo. Nhưng với những lấn cấn với chính quyền hiện nay thì khó thể suôn sẻ, và nếu tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ bị truất phế, ông sẽ bị mất quyền lợi.
Đòn sát thủ của Navalny : Tố cáo về lâu đài tráng lệ của tổng thống Putin
Nhìn sang Châu Âu, các báo đều đề cập đến cú đòn mới nhất mà nhà đối lập Alexei Navalny - vừa bị bắt vào tù - đã tặng cho tổng thống Nga, đó là tiết lộ chấn động về tòa lâu đài bí mật trị giá trên 1,2 tỉ euro của ông Vladimir Putin bên bờ Hắc Hải.
Libération nhận định, "cung điện" gồm ba tầng với gần 18.000 mét vuông là địa điểm được bảo vệ cẩn mật nhất nước Nga. Hàng ngàn công nhân làm việc tại đây phải bỏ lại điện thoại dù là loại cổ lỗ sỉ nhất, và bị theo dõi bằng camera. Mỗi chiếc xe chạy vào đều bị lục soát toàn bộ, tàu bè ven biển phải tránh xa hai kilomet.
Alexei Navalny gọi dinh cơ tráng lệ này là "món hoa hồng lớn nhất lịch sử". Từ đầu những năm 2000, ông Putin đã lập ra một hệ thống "cống nộp" đối với các đại gia Nga. Le Monde cho biết video của Navalny dù dài đến 1 giờ 52 phút, chỉ vài ngày qua đã thu hút trên 53 triệu lượt xem.
Trên mạng xã hội đặc biệt là TikTok được giới trẻ ưa chuộng, lời kêu gọi biểu tình ngày thứ Bảy 23/01 nở rộ với câu tâm niệm "Đừng sợ hãi". Hôm 21/01 nhà cầm quyền cảnh cáo sẽ trừng phạt các mạng xã hội nào không chịu chặn tất cả "những lời kêu gọi biểu tình bất hợp pháp".
Thụy My
Joe Biden, người vực dậy kinh tế Mỹ theo mô hình California. Không khí chiến tranh lạnh ở Baltic. Putin phải cứng rắn với Navalny. Bao vây nhà đối lập, phương pháp đàn áp mới ở Nicaragua. Nhật Bản hy vọng chế tạo được thuốc chống lão hóa là những chủ đề đa dạng trên các tạp chí Pháp cuối tuần.
Mặt nạ các nhân vật nổi tiếng bày bán tại một cửa hàng ở Saint-Petersbourg, Nga, ngày 17/01/2021. AP – Dmitri Lovetsky
Một trang sử mới vừa mở ra tại Hoa Kỳ, sau bốn năm sôi động, và hai tháng cuối căng thẳng, Donald Trump buộc nhường ghế tổng thống cho Joe Biden. Courrier International, trở lại hai tuần lễ cuối của nhiệm kỳ Trump, tổng kết các ý kiến về thái độ "tự tung tự tác" của các mạng xã hội kiểm duyệt tổng thống Mỹ thứ 45.
Nhìn về tương lai, Courrier International giới thiệu một bài phân tích của Los Angles Times dự báo với Joe Biden và Kamala Harris, kinh tế liên bang sẽ theo mô hình "thiên tả" của bang California, con gà đẻ trứng vàng của Mỹ mà Donald Trump rất ghét, từ luật lao động đến luật môi trường. Chính quyền mới cho biết sẽ lấy ý của bang California bảo vệ người lao động, chống thái độ ngược đãi nhân viên, kỳ thị sắc tộc và nhũng nhiễu tình dục. Về môi trường, chỉ tiêu 2045 không dùng nhiệt điện của California, sẽ là nguồn cảm hứng.
Dân biểu đảng Dân chủ ở Thung lũng Silicon, Bo Khanna nhận định phấn chấn : "Chúng tôi đã chứng minh vừa có một chính sách xã hội cấp tiến vừa đạt được tăng trưởng kinh tế. Để California vĩ đại trở lại".
Không lạc quan như đồng nghiệp Mỹ, tuần báo L’Obs lo ngại không biết Joe Biden có đủ tài ba để đối đầu với hàng loạt khó khăn, thử thách trước mắt hay không, để thực hiện lời hứa "trong một trăm ngày cứu nước Mỹ". Tuy nhiên, cơ may của tân tổng thống là được công luận Mỹ tin tưởng. 100 ngày là mốc thời gian đầu tiên, sau đó tính tiếp bởi vì chính quyền mới biết rõ hơn ai hết, nước Mỹ đang mất phương hướng.
Cũng không rõ đảng Cộng Hòa sẽ tỉnh thức, thoát ra xu hướng mị dân để hợp tác tái thiết nước Mỹ hay trở thành cực đoan hơn ? Thế mà con đường trước mặt lắm chông gai : phục hưng nền dân chủ, thu ngắn bất bình đẳng xã hội trong khi phe ủng hộ Trump không mất tinh thần mà còn tự tin hơn sau cuộc "đột kích" vào Quốc hội.
Hồ sơ Châu Âu cũng lắm chủ đề mang màu sắc xung đột Đông-Tây. Không khí chiến tranh lạnh tại Baltic và tin tặc (Nga) tự tung tự tác là hai bài phóng sự của L’Express.
Chuyện tin tặc Nga và dư luận viên Nga đã được báo chí phương Tây tường thuật khác nhiều. L’Express ghi lại một số trường hợp cụ thể và nhân chứng bỏ hàng ngũ.
Về quân sự, trước mối đe dọa của đại cường Nga láng giềng, Thụy Điển thay đổi chiến lược quốc phòng, gia tăng ngân sách quân sự ngoạn mục : 47% từ nay đến 2025, theo đạo luật ngân sách thông qua hồi giữa tháng 12/2020.
Khi Liên Xô tan rã, hai nước bên kia bờ biển Baltic không nằm trong NATO là Thụy Điển và Phần Lan thở phào nhẹ nhõm, cắt giảm ngân sách quốc phòng, chuyển hướng nhiệm vụ quân đội làm công tác viễn chinh, ổn định hòa bình. Thụy Điển, gia nhập Liên Hiệp Châu Âu năm 1995, hủy bỏ hàng rào lửa pháo binh phòng thủ bờ biển và rút đơn vị trấn đóng trên đảo chiến lược Gotland.
Nhưng vào đêm 29/03/2013, tất cả quân nhân Thụy Điển đều nhớ, một ngày trước tuần lễ Phục Sinh, hai oanh tạc cơ Tupolev có khả năng mang bom hạt nhân của Nga cùng bốn chiến đấu cơ Sukhoi yểm trợ, diễn tập một cuộc tấn công vào các mục tiêu gần thủ đô Stockholm. Vương quốc không có máy bay nghênh chiến nên phải cầu cứu Đan Mạch. Một phi đoàn F-16 của Đan Mạch trấn đóng ở Litva trong lực lượng NATO, lên đuổi máy bay Nga.
Sự kiện này là một ám ảnh đối với công luận Thụy Điển, nhất là ba tháng trước đó, tư lệnh quân đội Hoàng gia lúc đó (tướng Sverker Gorenson) tuyên bố quân đội chỉ đủ sức chiến đấu bảo vệ đất nước "trong vòng một tuần lễ" và với điều kiện là chỉ có một số mục tiêu giới hạn bị tấn công.
Nhưng trong thời gian những năm gần đây, trước các hành động ngày càng nguy hiểm của Nga, Thụy Điển phải phản ứng và thay đổi chiến lược. Trong cuộc trao đổi với L’Express, bộ trưởng quốc phòng Peter Hultqvist liệt kê cuộc tấn công xâm lược của Nga vào Gruzia (Georgia) năm 2008, xáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine năm 2014, cuộc xung đột kéo dài tại Ukraine, những sự kiện gần đây tại Belarus đó là chưa kể các hoạt động quân sự của Nga ở biển Baltic và Bắc cực.
Theo tài liệu giải mật, Thụy Điển có hiệp định với Mỹ, được chiếc ô hạt nhân của Mỹ bảo vệ. Từ cuối năm 2014, Thụy Điển đặt mua 60 chiến đấu cơ Gripen và thêm hai tàu ngầm, tất cả do công ty nội địa chế tạo. Binh sĩ trở lại đảo Gotland và giới thanh niên, một phần, được lệnh tòng quân.
Cũng như Phần Lan, giới lãnh đạo Thụy Điển chuẩn bị kế hoạch "xin gia nhập NATO" để khi cần thiết không mất thời giờ. Và cũng như trong thời chiến tranh lạnh, dưới quy chế trung lập, Thụy Điển hợp tác kín đáo với Lầu Năm Góc.
Nhà đối lập Nga Alexei Navalny được Châu Âu kính phục nhưng đối với chính quyền Nga thì sao ? Courrier International mời độc giả theo dõi bài phân tích "Putin bắt buộc phải cứng rắn" của báo Moskoski Komsomolets.
Theo tờ báo bình dân của đoàn thanh niên cộng sản có số phát hành lớn nhất tại Nga, bệnh nhân ở Berlin nay trở thành tù nhân của Nga để chờ ngày ra tòa.
Trước đây, quan hệ giữa Alexei Navalny với giới lãnh đạo Nga và bộ máy an ninh rất mập mờ. Thủ thuật tranh đấu, can thiệp vào cuộc tương tranh trong nội bộ thượng tầng chính trị của Nga tạo cho Alexei Navalny một lớp hào quang bất khả xâm phạm. Mỗi lần tình thế gần như tuyệt vọng thì "phép lạ" xảy ra.
Nhưng từ sáu tháng nay, tình hình dường như đổi khác. Từ khi liên kết với phương Tây, Alexei Navalny cũng như các đại gia Boris Berezovski, Mikhail Khodorkovski trước đây, bị chính quyền Nga xem là kẻ thù phải truy bức cho đến khi đầu hàng vĩnh viễn.
Sau khi phục hồi sức khỏe, "bệnh nhân Berlin" (theo cách gọi của Putin) có hai lựa chọn : trở về nước chắc chắn sẽ ngồi tù hoặc phải ở nước ngoài, trở thành một nhân vật chính trị chỉ có ảnh hưởng giới hạn đối với chính trị quốc nội.
Thế mà, đương sự đã đặt cược thêm lên, leo thang xung khắc với chính quyền Nga.
Theo công thức của nhà phân tích Piotr Romanov, điện Kremlin đứng trước vấn nạn không giải pháp : "Cho dù trọng lượng không đáng kể qua các cuộc bầu cử nhưng Alexei Navalny đã thành công đặt chính quyền vào thế khó xử : Mạnh tay biến Alexei Navalny thành thánh tử đạo thì không tốt cho chính quyền. Nhẹ tay sẽ bị xem là yếu, cũng là chuyện không hay cho chính quyền".
Moskoski Komsomolets bồi thêm :Đâu chỉ có "xấu" mà thôi, nếu để lộ yếu đuối thì cái chế độ này "sẽ tự sát chính trị". Lịch sử Nga nhiều lần cho thấy, người Nga sẵn sàng tha thứ chính quyền nhưng không tha cho tội "yếu". Nicolas đệ nhị và Gorbatchev là hai trường hợp.
Tờ báo của đoàn thanh niên cộng sản lý luận : Trong ván cờ này, phương Tây sẽ ủng hộ triệt để Alexei Navalny nhưng cũng biết những lời kêu gọi trả tự do sẽ vô hiệu. Cho nên họ dùng vấn đề này để gây sức ép và gây bất ổn cho nước Nga.
Putin xem Alexei Navalny là "nhân viên của phương Tây". Nếu Châu Âu quyết định trừng phạt Nga thì càng củng cố giả thuyết Alexei Navalny là "đặc vụ".
Để kết luận, tác giả cho là chiến lược hai bên đã rõ ràng : Nhà đối lập muốn trở thành Mandela còn chính quyền thì muốn chứng minh đương sự là "đặc vụ của ngoại bang". Điều quan trọng là công luận Nga nghĩ gì ? Vladimir Putin hay Alexei Navalny, ai sẽ là người chiếm thượng phong trong cuộc chiến truyền thông ? Điều chắc chắn là sẽ có màn đấu thể thao trong chính trị Nga, tờ báo kết luận thận trọng.
Nói đến "thể thao và đối lập Nga", tuần báo L’Obs giúp độc giả "10 điều cần biết" về Alexei Navalny, từ một số hoạt động chống tham ô nổi bật cho đến những bản án đang chờ. Điều thứ nhất "Nhà ly khai" : Putin không bao giờ nhắc tên nhân vật mà theo Wall Street là người làm Putin "sợ nhất". Gần đây, trong cúp Bóng đá Thế giới 2018 tại Moskva, một bình luận gia thể thao của đài truyền hình vô tình nói tên "Navalny". Ngay lập tức, nhà báo này bị mất việc.
Trong loạt bài đàn áp đối lập, chế độ Nicaragua bước qua một thủ đoạn mới : Sách nhiễu, bao vây, lục soát nhà cửa những người bất đồng chính kiến một cách tùy tiện. Tạp chí Confidential ở Managua thu thập lời kể của nhiều nhân chứng.
Martha Alvarado nhận được tin sẽ được trao giải thưởng nhân Ngày Phụ nữ Quốc tế 08/03/2020. Nhưng niềm vui biến thành căm tức : Một ngày trước, nhiều toán cảnh sát đột nhiên xuất hiện quanh nhà. 6 giờ sáng, an ninh xâm nhập vào nhà của thành viên Liên minh Công dân và Công lý và Dân chủ, không cho bất kỳ ai ra hay vào. Trước đó, bà và một số phụ nữ đấu tranh tuyệt thực, bị bao vây đến 9 ngày trong một nhà thờ.
Vợ chồng tổng thống và phó tổng thống độc tài Ortega (Daniel et Rosario) duy trì sức ép lên các nhà đối lập từ khi một phong trào xã hội bùng lên vào năm 2018 với hơn 300 người chết vì đàn áp. Thế nhưng, từ giữa năm 2020, nhà nước cảnh sát trị thay đổi phương pháp, cố ý nhốt người đối kháng ngay trong nhà, khủng bố tinh thần và đề phòng đối lập động viên cử tri tham gia bầu cử.
Trong chính sách sách nhiễu thường nhật này, có người bị phơi nắng suốt ngày Giáng sinh, có người bị cấm đi mua thức ăn thăm nuôi thân nhân ngồi tù, có người tự nhiên bị ép lên xe đò đi từ thủ đô Managua đến một thành phố khác cách đó 30 km để cảnh sát chụp ảnh rồi về…
Phản ứng của các nạn nhân ra sao ? "Tôi không sợ " người phụ nữ bị phơi nắng xác quyết.
Trong lãnh vực y học, L’Obs giải mã hiện tượng và khả năng biến thể của siêu vi đại dịch Covid-19.
Đó là một tiến trình bình thường như mọi loài siêu vi khác, cần cơ thể con người để sinh tồn bởi lẽ siêu vi không ăn, không lớn mà chỉ cần có vật chủ (hôte) để sinh sản theo lối "nhân bản".
Từ đó, có thể dự báo con người sẽ tiếp tục sống chung với SARS-CoV-2 tiến hóa từng ngày. Siêu vi biến thể phát hiện tại Anh, Nam Phi, Brazil lây nhiễm nhanh hơn, nguy hiểm hơn đồng chủng ở Vũ Hán. Nhưng theo dự đoán của một số chuyên gia Mỹ, sau này nó có thể trở thành siêu vi cúm mùa đông thông thường.
Nhật Bản trên đường nghiên cứu thuốc cải lão kéo dài tuổi thọ. Kết quả đã đến đâu ? Đó là nội dung bài "Trị lão hóa" của Asahi Shimbum.
Nghĩ ra phương pháp chống lão hóa và sống thọ với sức khỏe dồi dào không còn là chuyện khoa học giả tưởng nữa. Yoichi Nabeshima, giám đốc Viện Nghiên cứu về Tuổi già năng động (IRPA), đại học Tokyo, xác quyết. Thành lập mới đây, vào năm 2019, theo mô hình một trung tâm tư nhân cùng mục tiêu của Hoa Kỳ, IRPA tìm hiểu cơ chế làm cho già nua và trường thọ để chống lại hiện tượng lão hóa.
Năm 2020, Viện nghiên cứu đã thực hiện được một số tiến bộ cụ thể : tìm ra phân tử chống cholesterol tăng trong máu và làm loãng xương.
Bước kế tiếp đang thực hiện là tìm ra thuốc nhận diện và loại trừ tế bào già để phòng ngừa bệnh tật.
Thật ra, mục tiêu của chương trình này không phải để dân Nhật sống cho thật lâu. Người Nhật có tiếng trường thọ và chính may mắn này làm cho dân số ngày càng già. Tìm thuốc bảo vệ sức khỏe cho người già, giúp thành phần này sống khỏe và năng động, trở thành nhu cầu cấp bách cho xã hội Nhật Bản. Theo dự báo, vào năm 2040, cứ ba người Nhật thì có một người trên 65 tuổi.
Cuối cùng, xin dành phần kết của mục điểm tuần báo hôm nay cho nước Pháp, hay chính xác hơn là mời độc giả đến thủ đô của xe đạp, qua ngòi bút của một nữ phóng viên thường trú của báo New York Times, Pamela Druckerman, sống tại Paris từ 17 năm.
Từ quyết tâm chính trị của nữ đô trưởng Anna Hidalgo mà Paris từ hạng đèn đỏ đứng sau Amsterdam hay Copenhagen, những "thủ đô xe đạp" đúng nghĩa, nay cũng được gọi là thành phố xe đạp lên ngôi.
Hầu hết các con đường thủ đô đều có lối riêng cho xe đạp. Bản thân tác giả, có ba con nhỏ, nên lúc đầu cũng ngại phương tiện giao thông nhiều rủi ro này nhưng giờ đây Pamela Druckerman nóng lòng chờ Thế Vận Hội 2024, để dùng xe đạp đến làng Thế Vận như lời hứa hẹn của đô trưởng "Paris 100% xe đạp" trước khi Olympic 2024 khai mạc.
Tú Anh
