Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Kho sát : C tri gc Á M nghiêng v Dân ch ; gc Vit 'ngoi l' : Cng hòa

Khong mt na s c tri người M gc Vit đã đăng ký là đng viên Đng Cng hòa hoc nghiêng v Đng Cng hòa, t l cao nht trong 5 nhóm c tri gc Á ln nht ti Hoa K, theo mt kho sát mi được công b ca Trung tâm Nghiên cu Pew ca M.

cutri1

Mt đim b phiếu ca c tri M. Khong mt na s c tri người M gc Vit đã đăng ký là đng viên Đng Cng hòa hoc nghiêng v Đng Cng hòa, theo kho sát mi ca Pew.

Nhìn chung, khong 6/10 c tri người M gc Á đã đăng ký (62%) xác đnh là đng viên Đng Dân ch hoc nghiêng v Đng Dân ch, và 34% là đng viên Đng Cng hòa hoc nghiêng v Đng Cng hòa, cuc kho sát ca Pew đi vi người trưởng thành gc Á được thc hin t tháng 7/2022 đến tháng 1/2023 cho thy.

Khong 2/3 s c tri đã đăng ký người Philippines (68%), người n Đ (68%) hoc người Hàn Quc (67%) xác đnh mình là đng viên Đng Dân ch hoc nghiêng v Đng Dân ch.

C tri M gc Hoa cũng đa s nghiêng v đng Dân ch (56%), trong khi c tri M gc Vit nghiêng v đng Cng hòa (51% Cng hòa, 42% Dân ch).

Theo Pew, các c tri Châu Á có xu hướng nghiêng v Đng Dân ch nhiu hơn so vi s c tri trên toàn nước M nói chung. Trung tâm này cho biết các c tri đã đăng ký Hoa K gn như chia đu gia Đng Dân ch (47%) và Đng Cng hòa (48%).

Kho sát cũng phân tích s khác bit trong nhóm c tri gc Á theo đ tui, gii tính, trình đ hc vn và tình trng nhp cư ca h.

Nhng c tri gc Á tr tui có nhiu kh năng nghiêng v Đng Dân ch hơn nhng c tri ln tui hơn. Trong s nhng người M gc Á đã đăng ký b phiếu, 88% người dưới 30 tui xác đnh hoc nghiêng v Đng Dân ch, so vi 67% nhng người t 30-49 tui, 51% nhng người t 50-64 tui và 48% nhng người t 65 tui tr lên. Trong khi đó, ch có 11% c tri gc Á đã đăng ký dưới 30 tui xác nhn là đng viên Cng hòa hoc nghiêng v đng Cng hòa, so vi t l ln hơn các nhóm tui ln hơn như 43% c tri gc Á trên 65 tui xác đnh là đng viên Cng hòa hoc nghiêng v đng Cng hòa.

V gii tch, ph n gc Á nghiêng v Đng Dân ch nhiu hơn nam gii. Khong 2/3 c tri n gc Á đã đăng ký c tri là đng viên Đng Dân ch hoc nghiêng v Đng Dân ch (67%), so vi 56% c tri nam gc Á.

Các c tri gc Á có trình đ hc vn thp hơn phn nào có nhiu kh năng ng h đng Cng hòa hơn, vn theo kho sát ca Pew. Chng hn, 45% nhng người có bng tt nghip trung hc tr xung là đng viên Cng hòa hoc nghiêng v đng Cng hòa, so vi 30% c tri gc Á có bng c nhân và 27% c tri gc Á có bng sau đi hc.

Các c tri gc Á sinh ra Hoa K có nhiu kh năng nghiêng v Đng Dân ch hơn nhng người nhp cư. Khong 3/4 nhng người sinh ra Hoa K là đng viên Đng Dân ch hoc nghiêng v Đng Dân ch (73%), so vi 56% c tri gc Á sinh ra nước ngoài. Mt phn tư người gc Á sinh ra M là đng viên Cng hòa hoc nghiêng v đng Cng hòa, so vi 39% nhng người sinh ra nước ngoài.

Theo Pew, người M gc Á đi din cho mt phân khúc tương đi nh nhưng đang phát trin nhanh chóng trong s c tri Hoa K.

Vào năm 2021, 13,4 triu người M gc Á đ điu kin b phiếu, chiếm 5,6% tng s c tri đ điu kin, theo phân tích ca Pew v Kho sát cng đng người M năm 2021. Trong s đó, 2,8 triu c tri người M gc Hoa đ điu kin b phiếu M chiếm dân s ln nht trong s các nhóm c tri gc Á, tiếp theo là người Philippines (2,6 triu), người n Đ (2,1 triu), người Vit Nam (1,3 triu) và người M gc Hàn (1,1 triu).

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt
Published in Việt Nam

C tri gc Vit vi Covid-19 : tht bi ca Trump hay trò chính tr ca phe Dân ch ?

Trong lch s bu c M, hiếm khi mt vn đ phi truyn thng như dch bnh li có sc chi phi lá phiếu ca c tri M cũng như đnh hình c cuc bu c như dch Covid-19.

cutri1

Ông Trump ném khu trang v phía đám đông trong cuc vn đng tranh c đu tiên sau khi ông hết Covid Sanford, bang FloridaPhoto : Reuters

Bt đu t mùa xuân năm 2020 mà chưa có du hiu lng du, virus corona đã làm đo ln cuc sng ca người dân M, làm thay đi chương trình ngh s ca Nhà Trng và nht là có tác đng ln đến lá phiếu ca c tri.

Mt cuc kho sát ca Cheddar/Survey USA gia tháng 10 cho thy dch bnh là mi quan tâm hàng đu ca các c tri M. Trong khi đó, kinh tế, lĩnh vc mà đương kim Tng thng Donald Trump có thế mnh, b đy xung hàng th hai. Trên thc tế, Covid-19 là mt ch đ chi phi các cuc tranh lun tng thng.

Hôm 30/10, tc 4 ngày trước bu c, M đã ghi nhn con s nhim mi mc k lc là hơn 100.000 ca trong mt ngày, nâng tng s ca nhim vượt mc 9 triu trong khi s người chết cũng lên đến 230.000 người tính đến cui tháng 10. M vn đng đu thế gii v c s ca nhim ln s ca t vong.

Trong khi Tng thng Trump cho rng nước M đã vượt qua khúc quanh (turn the corner) v dch bnh và cn hc cách chung sng vi Covid-19, chiến dch ca ông Biden cho rng thành tích chng dch ca chính quyn Trump là tht bi thm hi nht trong các đi tng thng M.

‘B chính tr hóa

Có mt ti Little Saigon nhng ngày này, chúng tôi nhn thy cuc sng đây dường như đã tr li bình thường như trước khi có dch. Du hiu cho thy dch bnh vn còn hin hu là nhiu người đã đeo khu trang nơi công cng và nhiu ca tim, hàng quán bt buc khách phi mang khu trang mi cho vào.

Đa s các nhà hàng vùng Little Saigon đã m ca cho khách vào ăn bên trong. Ti mt quán ăn khuya có tên là c&Lu, khách hàng ken đc không còn mt ch trng mc dù các bàn được ngăn cách vi nhau bng tm màn nha và trên mi bàn đu có đt dung dch sát khun.

Ti mt cuc tun hành ng h Tng thng Donald Trump trước Thương xá Phước Lc Th, mt s người vn không đeo khu trang mc dù khi tun hành h gi khong cách vi nhau.

Anh Ryan Tăng, mt nhân viên chính ph tham gia tun hành, nói vi chúng tôi anh phi ra xem tình hình trước coi có an toàn không ri mi cho v con tham gia và bn thân gia đình anh ch đng ngoài rìa cuc tun hành.

Cũng có mt trong bui tp hp đó, ông Bùi Mnh Cường, nhà môi gii bt đng sn và là tiếng nói bình lun thi s-chính tr trên các kênh truyn thông đa phương, gii thích vi chúng tôi rng ông lúc nào cũng th sn khu trang nhưng không đeo mà ch khi nào b bt buc mi đeo.

"Tôi thy vn đ đeo khu trang hay Covid đã b chính tr hóa", ông Cường phân bua khi tiếp chúng tôi văn phòng làm vic ca ông. Trong văn phòng có hơn mt chc nhân viên và tt c đu không đeo khu trang. "H như vy c my tháng nay ri mà có cái gì đâu ?" ông nói.

"Covid-19 có hin hu nhưng không quá trm trng như người ta nói. Ngoài ra nhng trường hp không phi Covid mà chết vì bnh này bnh kia nhưng các cơ quan y tế li dng cơ hi đ làm tin chính ph", ông nói thêm.

Ông nói vic các bác sĩ M, lâu nay có tiếng là có lương tâm và trung thc, có hành đng như vy là ông nghe li t nhng người quen biết làm trong nhà thương hay con cái làm bác s.

Ông Cường, hin đã ngoài 70 tui, cho biết ông đã đi ra ngoài tiếp xúc khách hàng, đến nơi đông người, đi du lch đến tiu bang khác, t tp bn bè ăn ung nhà vi hàng chc người cũng gn c tháng nay ri.

‘S hết sau bu c

"Nếu không có cuc bu c này thì vn đ Covid nó không có ln như vy", ông nhn đnh và tiên đoán ‘Covid s xp dn sau ngày bu c.

Khi được hi v cnh báo ca các nhà khoa hc M rng nước M s thy dch bnh tăng cao tr li trong thi gian ti, ông cho rng các nhà khoa hc có trách nhim nên thường phi nói nhiu hơn thc tế.

"Các v y ngi bàn giy nói v các con s thng kê nhưng Tng thng Trump đã nói là tin gi rt nhiu vì lý do tin bc, quyn li ca các cơ s đó", ông gii thích.

Mt dn chng ông đưa ra đ chng minh Covid không nghiêm trng là bn thân Tng thng Trump b nhim bnh ch có 2-3 ngày thôi đã ra vin,

"Nếu cha tr tt và đúng lúc thì không có vn đ gì", nhà môi gii nhà đt này nói và dn chng thêm trong nhóm bn bè ca ông đi cm tri chung cách nay mt tháng có vài người b dương tính nhưng sau vài ba ngày đu khi hết.

cutri2

Cnh báo bng tiếng Vit v các triu chng Covid trước mt bnh vin trong vùng Little Saigon

Ông Cường cho biết ông lo v thit hi kinh tế ca vic đóng ca chng dch. "Các cơ s kinh doanh xung quanh vùng Little Saigon đã mt khong 60-70% thu nhp", ông nói.

Mc dù nhìn nhn vi tư cách là tng thng, ông Trump phi có trách nhim v vic kim soát dch bnh M nhưng ông Cường lp lun : "Trách nhim đó có phi là li ca ông y hay li ca người khác ?"

"Tng thng Trump ngoài trách nhim v Covid còn có trách nhim m ca nn kinh tế, có như vy thì người dân mi không ph thuc vào tr cp ca chính ph", ông phân tích và cho rng sc khe người dân và nn kinh tế nên được ưu tiên ngang nhau.

Ông bin h cho kết qu chng dch ca ông Trump so vi nhng nước sát Trung Quc như Nht Bn, Hàn Quc hay Vit Nam là nhng nước đó nói gì thì người dân phi nghe, ch M bo người ta đeo khu trang người ta không đeo anh làm gì được ?.

V vic ông Trump b cáo buc là đã che giu mc đ nghiêm trng ca dch bnh vi người dân M, ông Cường nói ai trong cương v ông Trump cũng phi làm thế nào đ trn an người dân nhưng cho rng không nên che giu như Tp Cn Bình mà phi nói ra mt phn nào đó’.

Ông Cường nói da vào nhng gì ông theo dõi ông Joe Biden nhiu năm qua, ông không tin vào kế hoch chng dch ca ông Biden. Thay vào đó, ông nói nếu có vaccine vào đu năm sau thì dch s kim soát được.

Mc dù ông Biden có ha là nếu đc c, ông s yêu cu người dân đeo khu trang nơi công cng, ông Cường cho rng ông Biden không th bt buc vn đ này.

"Đeo khu trang có hi cho sc khe, nhng người ln tui như tôi khó th", ông phân trn. "Khu trang không phi là cách thc tế chng dch mà phi là vaccine".

‘Sng không bng chết

Chúng tôi đã tìm đến ông Ngô Bá Đnh, mt bác sĩ chuyên Ni khoa ti Orange Coast Medical Center, đ tìm hiu v dch bnh có tht s nghiêm trng hay không. Bác sĩ Đnh là người trc tiếp cha tr các bnh nhân Covid-19 và bn thân ông cũng b nhim virus corona nhưng sau khi được cha tr đã bình phc.

Bác sĩ Đnh cho biết k t khi bang California m ca nn kinh tế, s bnh nhân gc Vit trong vùng nhp vin vì Covid-19 tăng nhanh so vi người gc Mexico.

Ngay trước bnh vin Orange Coast, nơi ông Đnh làm vic, là mt tm bng bng c ba th tiếng Anh, Vit và Tây Ban Nha cnh báo nhng triu chng nhim Covid-19.

"Vi tư cách là mt bác sĩ và là mt bnh nhân đã nhim Covid-19, tôi không cho là nó đã bt nguy him", ông nói và dn ra s liu trong ngày hôm đó nước M đã có 70-80 ngàn người nhim vi hơn 1.000 ca t vong.

Ông d báo vi s người nhim tăng vt như vy thì trong 4-6 tun na s ca t vong s tăng lên. Do đó, ông cho rng tuyên b ca Tng thng Trump rng nước M đã vượt qua khúc quanh v dch bnh là hoàn toàn sai trên c s liu và khoa hc.

V bác sĩ này đã k li cho chúng tôi nhng câu chuyn mà ông cam đoan là "mt thy tai nghe" đ chng minh là Covid-19 là có tht và nghiêm trng. "Người sp tt th vì Covid nhìn khó mà quên được. Có mt bác gái tôi đưa cho đin thoi đ nói chuyn qua FaceTime vi chng con mà nói cũng không được ch th mà thôi", ông cho biết.

Bác sĩ Đnh cũng k li cm giác khi ông đang nm điu tr vì Covid-19 : "Tôi nghĩ đến s người chết, lúc đó ch có my chc ngàn người. Tôi biết s có 200, 300, 400 người s chết. Lúc đó tôi đã khóc".

Ông nói lúc đó ông ch có ly ngón tay nhn đin thoi đ nhn tin mà cũng không ni. Ông mun nói chuyn vi v con qua FaceTime mà cũng mt vô cùng. Ông không còn thiết ăn thiết ung, ngi dy cũng mt, ch mun nm và ‘đu tranh đ th, ông k.

"Lúc đó tôi mi biết cm giác sng không bng chết", ông nói và cho biết khi cha tr cho bnh nhân ông đã mc ba lp đ bo h mà vn b lây nhim virus.

Bác sĩ Đnh cho biết "có nhiu bác đến hi các bác sĩ chúng tôi cái này không có tht phi không bác s, ch vì chính tr mà h làm ln chuyn lên thôi phi không ?’". "Chúng tôi nghe mà mun điên lên được", ông bc xúc.

"Chúng ta đang gia đi dch còn kinh khng hơn Chiến tranh thế gii th Ba. Chiến tranh còn có bom đn, máu đ đu rơi ch đi dch giết người mt cách thm lng, chết trong cô đơn bun ti không được nm tay người thân giã t ln cui", ông Đnh cnh tnh.

‘S chết nhiu hơn thc tế

Ông Đnh nói ông thông cm vi mt s người Vit coi trng vic đi làm kiếm tin nhưng ông cho rng tính mng, sc khe phi cn được ưu tiên trước hết ri mi đến kinh tế và rng dù có phi phong ta đ chng dch đi na thì nước M không ai chết đói.

V bác sĩ này phn bác cáo buc bác sĩ M thi phng s bnh nhân Covid đ trc li. Theo li ông thì đ chng nhn mt bnh nhân chết vì Covid-19 phi qua nhiu tng là bác sĩ điu tr, nhà thương (nếu gian di có th b pht c chc triu đô la), quan chc y tế công cng (phi điu tra h sơ ri mi xut giy chng t) và Trung tâm Ngăn nga kim soát Dch bnh (CDC). "Phi có xét nghim dương tính, phi lên máy th và được cha tr bng thuc remdisivir thì mi được chng nhn là chết vì Covid", ông cho biết.

Covid không trc tiếp gây ra cái chết nhng người thường đã có bnh nn mà khiến bnh ca h thêm trm trng dn đến t vong, ông gii thích. Thm chí, ông còn dn thng kê ca CDC, các Đi hc Yale và John Hopkins cho rng con s t vong ca M là thp hơn thc tế.

"Trong 9 tháng đu năm s người chết nhiu hơn năm ngoái là 300 ngàn người, nếu tr s người chết vì Covid thì còn 60 ngàn người na chết vì đâu trong khi đâu có đng đt hay chiến tranh gì đâu", ông nghi vn. "Có nhng người chết mà chưa được xét nghim, hoc chưa kp đến nhà thương".

Do đó, ông kêu gi cng đng gc Vit Little Saigon tuân th giãn cách xã hi và đeo khu trang, nghe theo khoa hc, tôn trng các nhân viên y tế tuyến đu chng dch ch không phi lên án, chi bi, công kích h.

Ông khuyên mi người lúc nào cũng nghĩ rng mình có th phát tán virus cho người thân nên phi tuân th khuyến cáo càng nhiu càng tt. Ông lp lun rng không th cho rng các bin pháp phòng nga đó là ly đi t do cá nhân và so sánh vic đeo khu trang như lái xe phi bt buc tht dây an toàn.

‘Không th trong nhà’

Tuy nhiên, cô Kim Trương, ch tim làm tóc Bolsa Salon thành ph Westminster, không cho rng đeo khu trang s có tác dng chng dch.

"Nếu khu trang có hiu qu thì ti sao phi giãn cách, nếu giãn cách có hiu qu thì ti sao cn phong ta ?" cô lp lun vi chúng tôi khi đang ht tóc cho khách ngay ti tim ca cô. C cô và khách hàng đu không đeo khu trang.

cutri3

Cô Kim Trương nói cô không bao gi tin vào khu trang

Theo li cô thì có đến 99% khách ca cô là khách hàng quen nên không thc mc vic cô không đeo khu trang khi làm vic. "Nếu khách nào mun đeo và mun mình đeo thì mình vn đeo thôi", cô nói.

Khi được hi có lo ngi s lây bnh cho nhng người xung quanh hay không nếu nhim bnh mà không có triu chng, cô Kim nói : "Mi bui sáng tôi test bng cách nín th 10 giây nếu thy không b khc ra mt cái là OK. Ti vì nếu mình b nhim thì s có cái gì đó mình phi biết".

C
ô k li bui đón tiếp Tng thng Trump đến California mà cô có mt là ‘ông Trump không đeo khu trang, c đám đông cũng không ai đeo khu trang vì chúng tôi không tin tưởng cái đó’. "Không có lut nào bt chúng tôi phi đeo khu trang hết", cô nhn mnh.

Theo li cô thì nhng người xung quanh cô không nghe nói có ai nhim bnh gì hết.

"Dch bnh gn 6 tháng ri, tháng đu mi người cũng s nên trong nhà, nhng tháng sau mi người đã ùa ra đường bình thường ri. Bây gi ch có người già là còn trong nhà mà thôi", cô cho biết. Ging ông Cường, cô Kim cho rng dch bnh b làm ln chuyn vì mc đích chính tr trong năm bu c.

Cô không cho rng Tng thng Trump đã xem nh dch bnh vì theo cô, bnh này rt nh và ‘đến gi tôi vn thy như là cúm mùa thôi mà’. "Tháng nào năm nào cũng có người b cúm mà", cô phân trn.

Chính quyn tiu bang California ca Đng Dân ch đã hai ln đóng ca tiu bang đ chng dch. Cô Kim phn đi quyết lit vic này và cho rng đó là trò chính tr ca Đng Dân ch làm kinh tế đi xung đ đ li cho ông Trump. Cô nói rng nếu tiu bang phong tỏa ln na thì cô s bt tuân vì không có lut nào cm người ta m ca làm ăn hết.

Cũng ging như nhiu người Vit khác, cô Kim có tin dành dm nên vn có th sng được trong my tháng phong ta, cô cho biết. Lý do cô phn đi phong ta là vì mun ra ngoài đ tr li cuc sng bình thường, cô nói.

" trong nhà như tù. Ngày nào cũng nhà 24 tiếng sao tôi chu ni", cô bc xúc. "Tôi không được đi gym, không t tp vi bn bè, không đi hát karaoke được".

Theo lp lun ca cô Kim thì vic phong ta không hiu qu, vì nếu hiu qu thì đã hết bnh ri. Cô nói cô cn m ca đ có tin tr tin thuê mt bng, vn đã được cho hoãn my tháng nay.

"Kh nht là nhng người tiu thương như chúng tôi, tôi đã mt đi 50-70% thu nhp", cô nói thêm và cho biết cô đang trông ch gói cu tr tiu thương th hai ca chính quyn.

Là mt ng h viên nhit thành ca ông Trump, cô Kim đánh giá cao cách chng dch ca ông. Cô dn chng là vic ông Trump ngày nào cũng hp báo, nói khô nước miếng đ thông báo tình hình cho người dân.

"Nếu ông y giu dch, không lo cho dân thì ti sao ra đường tôi thy ai cũng tung hô Trump hết vy ?"

Ngoài vic làm tóc, trong mùa bu c, cô Kim còn bán mũ nón, c, biu ng ng h ông Trump. Cô khoe vi chúng tôi chiếc áo dài ng h Trump mà cô đt may Vit Nam. Cô bày t tin tưởng dch bnh s qua mt khi vaccine có sm vào cui năm nay.

"C thế gii b dch ch không riêng gì nước M thì làm sao có th đ li cho ông Trump được", người ch tim tóc này lp lun và cho rng dưới ông Trump còn có c mt ban b chng dch nên đâu phi mt mình tng thng quyết đnh hết được.

Cô bày t nghi ng các bác sĩ M khai khng các bnh khác là chết vì Covid trong khi Vit Nam có chết vì Covid thì h cũng giu ch đâu có khai đ. "Ti sao M xa vy mà b nng còn các nước gn Trung Quc li b nh ? Tht vô lý", cô bc xúc.

Cô Kim nói cô dùng trái tim đánh giá nên ‘cm được Tng thng Trump là người có tâm, có đc, thương dân, yêu nước M nên cô hết lòng ng h.

"Tôi đã đây hai mươi my năm chưa bao gi đi bu hết. Năm này tôi đi bu và t chc tun hành cho ông Trump. Tôi mun ông y thêm bn năm na vì ông y đã đi vào gung ri", cô bày t.

‘Vô trách nhim

cutri4

Bác sĩ Ngô Bá Đnh (phi) tng thoát chết t Covid-19

Trái vi cô Kim Trương, bác sĩ Ngô Bá Đnh ch trích mnh m cách chính quyn Trump đi phó dch bnh mà ông gi là vô trách nhim.

"Con s người chết không th nói di được. M ch chiếm 4,25% dân s thế gii nhưng chiếm đến 22-23% t l t vong", ông ch ra và nói thêm rng nếu tính theo t l người chết thì M có 700 trên 1 triu người so vi ch 11 người ca Nht Bn.

Ông lên án ông Trump đã biết mc đ nguy him ca dch bnh t sm nhưng c tình giu nhm vì lý do kinh tế, vì th trường chng khoán ri vn đ bu c sp ti.

Bác sĩ Đnh ch ra vic ông Trump dù đã tng nhim virus corona nhưng vn nhiu ln đi vn đng tranh c vi đông đo c tri và ‘đng sát bên nhau mà không đeo khu trang.

"Mt người lãnh đo mà dân mình chết my trăm ngàn người mà nói rng it is what it is (chuyn thế là phi thế thôi) thì đâu có được", ông bc xúc.

Theo lp lun ca ông thì trách nhim ca tng thng M là lo cho dân, không đ dân chết nhiu ch không phi đ tha cho Trung Quc là th phm mà mình không lo cho được.

Ông Đnh than phin Tng thng Trump đã không tin dùng mà còn công kích bác sĩ Anthony Fauci, Giám đc Vin D ng và Các bnh Truyn nhim, người có 35 năm kinh nghim đánh đi dch.

"Tng thng Trump đã không bo v được bn thân mình trước Covid thì liu ông có th bo v cho người dân Hoa K trước Covid được không", ông Đnh nói, ý nhc đến vic ông Trump và phu nhân ca ông đu b nhim loi virus này.

Mt hành đng khác ca ông Trump là ông Đnh bc xúc là sau khi khi bnh, trong cuc hp báo Nhà Trng, ông Trump còn kéo khu trang xung đ kêu gi mi người đng có s.

"Đáng l ông y phi hc được bài hc là phi tiếp tc giãn cách xã hi, phi đeo khu trang ch", ông Đnh. "L ra ông y phi làm tm gương cho người dân".

Ông Đnh cũng không đng ý vic ông Trump kêu gi sng chung vi đi dch. i dch là k sát nhân không th nào sng chung được mà phi chiến đu vi nó, tiêu dit nó. Sng vi nó là min dch by đàn, tc là phi có 60-70% dân có kháng th. Được như vy là phi chết mười my triu người".

V bác sĩ này cũng cho rng ông Trump không hc được t kinh nghim chng dch cúm ln

H1N1 ca chính quyn Barack Obama hi năm 2009. "Tng thng Obama có thành lp ban đc nhim phòng chng đi dch nhưng sau khi lên ông Trump li dp b", ông ch ra.

V vic nghiên cu và chế to vaccine, ông nói rng không phi tuân theo ý mun chính tr ca tng thng Trump được. "Chín hãng dược đã đoàn kết li đ không b chính quyn áp lc mà chính tr hóa vic sn xut vaccine", ông cho biết.

Ngọc Lễ

Nguồn : VOA, 02/11/2020

Additional Info

  • Author Ngọc Lễ
Published in Diễn đàn

Người M gc Hoa ng h ông Biden, người M gc Vit ng h ông Trump

VOA, 24/10/2020

Mt cuc thăm dò mi đây cho thy tt c các nhóm người M gc Châu Á được hi ý d trù b phiếu cho ông Joe Biden, ngoi tr người M gc Vit.

kieungoc5

Người M gc Châu Á biu tình ng h phong trào "Black Lives Matter" ti Washington D.C.

Cuc "Thăm dò C tri Châu Á 2020", do AAPI Data thc hin da vào nhng cuc phng vn đin thoi t ngày 15/7 đến ngày 10/9 trên 1.569 c tri đã đăng ký t nhn là người M gc Á. Các nhóm trong cuc thăm dò bao gm người M gc Á, gc n Đ, Trung Quc, Philippines, Nht, Triu Tiên và Vit Nam.

Hiu được lp trường ca nhng nhóm này đi vi các ng c viên là quan trng trong lúc người M gc Á là nhóm thiu s gia tăng nhanh nht ti M và ti mt vài tiu bang tranh chp như Arizona, Pensylvania và North Carolina, h hp thành mt s đông quan trng.

H cũng s đóng mt vai trò trong các cuc bu c Quc hi ti Texas, New Jersey và California. California là tiu bang mà h chiếm 10% s c tri đăng ký.

Khi được hi "Nếu cuc bu c din ra ngày hôm nay, bn s b phiếu cho ?" 56% người M gc Hoa chn ông Joe Biden, 20% chn ông Donald Trump, 23% chn "Không biết", và 1% chn "mt ng c viên khác.

Đa s người gc n (65%), Philippines (52%), Nht (61%) Triu Tiên (57%) và nhng người M gc Châu Á khác (54%) chn ông Biden.

Ngoi l là người M gc Vit. Ch có 36% ng h ông Biden và 48% chn ông Trump, vi 0% chn "ng c viên khác" và 16% tr li "Không biết".

Vi các cuc bu c Thượng vin và H vin cũng tương t : tt c các nhóm ng h ng c viên Dân ch, tr người M gc Vit.

Gn mt na nhng người được thăm dò, 48%, bày t quan ngi v s can thip vào cuc bu c, trong khi mt na nói h lo ngi v s an toàn khi đi bu trc tiếp gia đi dch Covid xut x t Vũ Hán.

Vì lo ngi Covid, 54% cho biết thích b phiếu qua bưu đin hay b phiếu vng mt so vi 26% mun đích thân b phiếu ngày 3/11.

Người M gc Đài Loan không bao gm trong cuc thăm dò, có th vì "Người Đài Loan" chưa được lit kê vào mt mc riêng trong Kim tra Dân s M. Do đó khó thăm dò s đông người M gc Đài Loan.

(AAPI DATA/Taiwan News)

**********************

V xây dng văn hóa tranh lun

Phạm Phú Khải, VOA, 23/10/2020

Ch Nht 18 tháng 10 va qua, chương trình tranh lun cui cùng ca chui tranh lun dài 3 k, do lut sư Trn Kiu Ngc t chc, đã kết thúc [*].

kieungoc1

Lut sư Trn Kiu Ngtrả lời phỏng vấn / VATV 19/04/2019 - Ảnh minh họa

Điu ngc nhiên là tt c các thành viên ca hai đi, tuy tranh lun rt hăng say và nhit huyết trong khi tranh lun xy ra, nhưng sau khi kết qu công b thì ai cũng cm thy hài lòng vi tinh thn tương kính th hin cho nhau. Các thành viên tranh lun cho biết h hc hi được nhau qua quan đim ca phía bên kia, và cũng công nhn là có nhng góc nhìn h không nhìn ra trong lúc chun b và trình bày bin lun ca mình.

Nhân cơ hi này, tôi đã liên lc vi lut sư Trn Kiu Ngc đ tìm hiu thêm suy nghĩ và tâm tư ca cô trước, trong và sau 3 bui tranh lun này.

-------------------

Phm Phú Khi : Trong ba tun qua, Kiu Ngc đã b nhiu công sc đ t chc các bui tranh lun này. Gi thì đã xong. Kiu Ngc cm thy công sc ca mình b ra có đáng không ? Ti sao ?

Trn Kiu Ngc : Cảm ơn anh đã cho Kiều Ngọc có cơ hội để chia sẻ về cuộc thi tranh luận này. Thưa anh, việc chuẩn bị cho một chương trình thi tranh luận online như thế này quả là rất khác với cách tổ chức "live" ngoài đời mà Kiều Ngọc đã từng làm qua. Đặc biệt vì đây là lần đầu tiên, nên thời gian chuẩn bị kỹ thuật, cách thức thi như thế nào cũng đòi hỏi Kiều Ngọc bỏ ra khá nhiều thì giờ nghiên cứu và phối hợp cùng các vị trong ban giám khảo và thành viên của hai đội. Thời gian cam kết liên lỉ suốt 6 tuần trời kể từ khi chuẩn bị cho đến kết thúc cũng hơi căng và mệt mỏi. Tuy nhiên, kết quả đạt được thì Kiều Ngọc cảm thấy rất vui mừng và xứng đáng.

Phm Phú Khi : Kiu Ngc chc có vài mc tiêu khi t chc các tranh lun này. Nhưng mc tiêu quan trng nht ca Kiu Ngc là gì ? Và Kiu Ngc có nghĩ mình đã đt được nó không ?

Trn Kiu Ngc : Dạ vâng. Khi nhận thấy những tháng gần đây, người Việt khắp nơi bị chia rẽ trầm trọng về cuộc bầu cử Mỹ, khiến Kiều Ngọc rất quan tâm và e ngại. Điều quan trọng mà Kiều Ngọc mong muốn là làm sao có thể góp phần vào việc giúp người Việt chúng ta, nhất là các bạn trẻ trong nước, làm quen với những sinh hoạt dân chủ. Giúp họ gần gũi với văn hóa tranh luận và tư duy phản biện trong tinh thần tôn trọng lẫn nhau. Khi chúng ta theo dõi ba cuộc thi và đặc biệt là vòng 3, người xem có thể cảm nhận các cuộc tranh luận được diễn ra rất sôi nổi mà vẫn giữ được sự ôn hòa. Các thành viên đều thể hiện tinh thần tôn trọng luật chơi và những quan điểm khác mình.

Phm Phú Khi : Phn ng ca các tham d viên tranh lun ca hai đi như thế nào v 3 bui tranh lun ? Và v kết qu khi được Ban Giám Kho công b ?

Trn Kiu Ngc : Ngay sau khi kết quả được công bố thì cả hai đội đều có đại diện chia sẻ cảm tưởng của mình. Cả hai đội đã bày tỏ sự hài lòng và công bằng của kết quả của Ban Giám khảo. Cả hai đội có chia sẻ lời cảm ơn đến Ban tổ chức đã tạo cơ hội cho các thành viên học hỏi cũng như được trình bày quan điểm của mình một cách thẳng thắn. Các thành viên tham dự cũng đặc biệt khen ngợi chương trình đđược tổ chức một cách công tâm và chuyên nghiệp.

Phm Phú Khi : Ban Giám Kho có nhng cm nghĩ hay chia s nào đáng nh trong 3 bui tranh lun này, thưa Kiu Ngc ?

Trn Kiu Ngc : Thưa anh, Kiều Ngọc nhận thấy có ba điểm mà trong cả ba cuộc thi tranh luận, Ban giám khảo thường hay nhấn mạnh. Điểm thứ nhất mà Ban giám khảo hay nhắc đến và khuyến khích hai đội là việc nghiên cứu kỹ lưỡng những nguồn khả tín để các lập luận của họ đem lại tính thuyết phục cao hơn. Kế đến là Ban giám khảo hay dò xét và đưa ra những nhận định liên quan đến tinh thần làm việc nhóm của hai đội. Đặc biệt điểm thứ ba, là Ban giám khảo luôn đề cao và khen ngợi tinh thần tranh luận ôn hòa của các thành viên tham gia.

Phm Phú Khi : S người theo dõi 3 bui tranh lun này, tu chung h có hài lòng vi tinh thn tranh lun hay cách t chc này không Kiu Ngc ?

Trn Kiu Ngc : Lướt qua các bình luận một cách tổng quát thì Kiều Ngọc nhận thấy, ngoài vô số các lời bình về nội dung tranh luận, thì người theo dõi có những góp ý như : "Một chương trình hay đáng xem", "một live show rất dễ thương" hay "... Hy vọng Ban tổ chức sẽ tiếp tục có những chương trình hữu ích như vậy trong trương lai". Như vậy, thì Kiều Ngọc nghĩ rằng, phần đông người xem cảm thấy rất hài lòng với tinh thần tranh luận và cách thức tổ chức.

Phm Phú Khi : Trước khi t chc, được biết có người khuyên Kiu Ngc không nên thc hin vì người Vit chưa sn sàng tranh lun, mà ch "gii" tranh cãi. Nhưng Kiu Ngc vn thc hin. Vy trong thi gian t chc và sau khi đã t chc xong, Kiu Ngc có nghĩ rng quyết đnh thc hin ca mình là đúng và cn thiết không ?

Trn Kiu Ngc : Dạ đúng thế. Có một số người khuyên Kiều Ngọc không nên lý tưởng hóa về tinh thần tranh luận của người Việt. Vì không khéo, cuộc thi tranh luận sẽ trở thành một "bãi chiến trường" không những không đạt được kết quả gì mà còn gây thêm sự chia rẽ hơn nữa. Nhưng trong suốt thời gian tổ chức và ngay cho đến giờ phút này, Kiều Ngọc vẫn cảm thấy quyết định thực hiện chương trình là rất cần thiết và đúng đắn. Với Kiều Ngọc, cho dù bản thân có thôi đặt niềm tin ở chính mình đi chăng nữa thì Kiều Ngọc vẫn sẽ không bao giờ ngưng hết hy vọng vào con người. Đặc biệt là con người Việt Nam, dù chúng ta có nằm trong bất cứ hoàn cảnh tốt xấu nào đi chăng nữa. Chính niềm tin và hy vọng cho tương lai Việt Nam, đã giúp cho Kiều Ngọc tự tin với mọi dự định và con đường mình chọn.

Phm Phú Khi : Kiu Ngc có d tính tiếp tc các chương trình tranh lun như thế trong tương lai gn không ? Hay các chương trình vi ni dung và hình thc khác ?

Trn Kiu Ngc :Dạ thưa chắc chắn là có ạ. Cuộc thi tranh luận về chính trị Mỹ là sự khởi điểm cho mục tiêu lâu dài. Kiều Ngọc mong muốn tiếp tục tạo ra những sinh hoạt nhân văn, thể hiện và đề cao tinh thần tôn trọng sự khác biệt và tư duy phản biện trong cộng đồng chúng ta. Dự tính trong tương lai, Kiều Ngọc sẽ tổ chức thêm những cuộc thi tương tự về nhiều đề tài khác nhau như giáo dục, chính trị và văn hóa Việt.

Phm Phú Khi : Kiu Ngc có điu gì mun nhn gi đến các tranh lun viên, ban giám kho và nhng người theo dõi chương trình này trong nhng tun qua ?

Trn Kiu Ngc :Kiều Ngọc rất biết ơn đến các thành viên đã nhận lời tham gia chương trình. Chương trình đã không thể nào thành công nếu như không có các bạn tự nguyện cống hiến thời gian, công sức, tận tụy tham gia tích cực ngay từ những ngày đầu. Đây là điều khiến Kiều Ngọc cảm động và vui mừng nhất.

Riêng Ban giám khảo thì Kiều Ngọc luôn cảm kích tinh thần hy sinh phục vụ của bốn vị. Từ cựu đại sứ Ấn Độ, Ashok Sajjanhar, tài tử Emily Marie Palmer, trạng sư Edward Stratton-Smith cho đến luật sư Nguyễn Văn Thân, họ đều là những người có lý tưởng phục vụ và luôn hỗ trợ cho những hoạt động hữu ích trong xã hội. Đặc biệt lần này, ba vị giám khảo ngoại quốc rất quý mến cộng đồng người Việt, khiến Kiều Ngọc rất vui và lấy làm hãnh diện. Với tinh thần toàn cu và rng m, Kiều Ngọc cũng mong muốn được cống hiến trong khả năng có thể đến các cộng đồng sắc tộc khác, như là cách người ngoại quốc đđối xử tử tế với người Việt chúng ta.

Sau cùng thì Kiều Ngọc xin cảm ơn đến tất cả những người đã theo dõi chương trình. Nhờ cô anh chị em quan tâm và theo dõi chương trình đều đặn, đã tạo thêm động lực cho Ban tổ chức, các thành viên tham gia và ban giám khảo nhận thấy việc làm của mình thêm phần ý nghĩa và chính đáng để thực hiện. Xin anh chị em giúp phổ biến chương trình này thật rộng rãi, để tinh thần tranh luận tích cực trong cộng đồng chúng ta được lan tỏa khắp nơi. Kiều Ngọc xin chân thành cảm ơn.

Phm Phú Khi : Cm ơn Kiu Ngc đã dành cho cuc trò chuyn ngn này.

Trn Kiu Ngc : Xin cảm ơn anh và quý độc giả của VOA đã cho Kiều Ngọc cơ hội chia sẻ những điều trên và xin kính chúc tất cả nhiều sức khỏe và bình an.

Phạm Phú Khải

Nguồn : VOA, 23/10/2020

Tài liu tham kho :

(*) Chương trình thi tranh lun v cuc bu c TT M 2020.

Quý bn đc mun tìm hiu v cuc tranh lun va qua, hoc theo dõi ba cuc tranh lun, có th vàoFacebook ca cô Kiu Ngc hoc Youtube đ biết thêm.

Ch đ 1 vào ngày 27/0 /2020 :  "Chính quyn Trump có th ngăn chn s tri dy ca Trung Quc" (US Politics Debate 1 - Motion : The Trump administration can contain the rise of China)

Ch đ 2 vào ngày 4/10/2020 : "Tng thng Trump đã làm cho nước M vĩ đi tr li trong nhim k đu, như đã ha" (President Trump has made America great again in his first term, as promised)

Ch đ 3 vào ngày 18/10/2020 : "Chính sách Đi ngoi ca Đng Cng hòa đã cng c sc mnh quc gia và lãnh đo ngoài nước" (The Republican Policy has strengthened home front and led abroad.

*********************

Biden nói vi người gc Vit : S chng đi dch, giúp tiu thương, bo v Obamacare

VOA, 23/10/2020

Trong mt thông đip va được gi đến cng đng người M gc Vit, ng c viên tng thng ca đng Dân ch Joe Biden khng đnh nếu được bu làm lãnh đo Nhà Trng, ông s tăng cường đi phó vi đi dch Covid-19, tr giúp cho gii tiu thương, cũng như bo v và ci thin chương trình Obamacare.

kieungoc2

ng c viên tng thng M Joe Biden thuc đng Dân ch ti phiên tranh lun hôm 22/10/2020

Ban vn đng ca ông Joe Biden xác nhn vi VOA rng bc thông đip ti cng đng gm 2 triu người M gc Vit được gi ra hôm 21/10. Trang Vit Báo M đăng toàn văn thông đip trong cùng ngày.

Trong phn đu thông đip, ông Joe Biden, mt cu thượng ngh sĩ trong nhiu thp k và tng là phó thng thng t năm 2009 đến đu năm 2017, tuyên b ông "rt hãnh din đã ng h" đo lut lch s mang 130.000 người t nn đu tiên t các nước Vit Nam, Lào, và Campuchia đến Hoa K vào năm 1975, và ông cũng "đã thông qua ngh quyết chào đón h".

Ông Biden cho biết thêm ông đã b phiếu chp thun gia tăng ngân qu đ giúp nhng người Vit mi đến đnh cư và v sau ông đã đng bo tr cho đo lut dn đến s hình thành ca h thng di trú theo quy chế t nn hin hành.

Theo quan sát ca VOA, trong nhiu tháng gn đây, trên mng xã hi lan truyn nhng li l chưa được kim chng cho rng ông Biden tng phn đi vic tiếp nhn người t nn Vit Nam sau s kin 30/4/1975.

Viết tiếp trong bc thông đip hôm 21/10, ng c viên Joe Biden bày t rng nếu tr thành tng thng, ông "cam kết s gi cho nước M là quc gia luôn chào đón người t nn và di dân". Có mt điu tương phn là, theo li ông Biden, Tng thng đương nhim Donald Trump - gi đây cũng là ng c viên tng thng ca đng Cng hòa - không hiu được rng "sc mnh phi thường ca Hoa K đến t xã hi đa dng và đa sc tc".

"Trong 4 năm qua, ông ta đã không ngng tn công các cng đng di dân và các giá tr nn tng ca Hoa Kỳ, vn là mt quc gia ca người di dân. Ông ta đã quay lưng vi tinh thn bo bc người t nn, gim t l tiếp nhn người t nn xung mc thp k lc", ông Joe Biden viết.

Không ch là cách nhìn trái chiu v di dân, Tng thng Trump còn đt ra "nhng chính sách sai lm trên mi mt", ông Biden t cáo.

ng c viên ca đng Dân ch lit kê ra "4 đi ha đang din ra cùng mt lúc" mà nước M phi đi mt, đó là đi dch Covid-19, nn kinh tế suy thoái trm trng nht trong mt thế k qua, nhng bt công t nn k th chng tc, và thm ha thiên tai do thay đi khí hu đang gia tăng.

"Donald Trump không có mt kế hoch đ đi phó vi bt k đi ha nào được k trên. Tôi có", ông Joe Biden qu quyết.

kieungoc3

Hôm 22/10, hai ông Trump, Biden có cuc tranh lun cui cùng trước bu c tng thng M

Cu Phó Tng thng M nêu lên tương lai nếu ông tr thành người đng đu Nhà Trng, ông s s tăng cường chính sách đi phó đi dch, ban hành kế hoch xét nghim, điu tr, và bo đm mi người dân đu có th d dàng nhn được thuc chng nga Covid-19 min phí.

Ông Biden tuyên b "s mang đến cho gii tiu thương nhng tr giúp tht s". Ông cho biết ông đã kêu gi chính quyn phi bo đm ngân qu tr giúp cho các doanh nghip nh có s nhân viên t 50 người tr xung và hi đ điu kin, đ h có th vượt qua cuc khng hong hin nay và xây dng li tt đp hơn.

Nói thêm v vn đ này, ông Biden ha "s gia tăng cơ hi" đ gii tiu thương nhn được tín dng và ngun vn lâu dài, qua chương trình Cơ hi Dành cho Doanh nghip Nh, s thu hút 150 t đô la t các qu đu tư công và tư, đng thi "gia tăng gp ba ln con s hp đng liên bang" dành cho các doanh nghip nh.

Dường như nhm đến trn an nhng người lo lng rng nếu ông Biden là tng thng M, thuế má s nng n hơn, thông đip ca ng c viên thuc đng Dân ch có đon : "Đã đến lúc gii cc k giàu có và các tp đoàn ln s phi tr mc thuế hp lý ca h, và tôi s không đòi hi bt c ai có thu nhp dưới 400.000 đô la mt năm phi tr thêm mt xu tin thuế nào".

V y tế, cu Phó Tng thng M nói ông s "bo v và ci thin" đo lut Chăm sóc Y tế Giá c Phi chăng, thường được gi là Obamacare, vi mc tiêu là "giúp gim thiu chi phí bo him sc khe, tin khu tr y tế, cũng như chi phí thuc men".

Đi vi lĩnh vc giáo dc, ông Biden ha hn "s cung cp ngân sách gp ba ln cho các trường hc công lp thiếu thn và min hc phí đi hc công lp cho các gia đình có thu nhp dưới 125.000 đô la mt năm".

Trong phn cui thông đip, ng c viên ca đng Dân ch cam kết "s khôi phc vai trò lãnh đo ca Hoa K trong các th chế khu vc" như Hip hi Các Quc gia Đông Nam Á (ASEAN), và s làm vic vi các đi tác ca M gii quyết tình trng bành trướng ca Trung Quc, k c Bin Đông".

Đ cp đến quê m ca nhng người M gc Vit, ông Biden cho biết ông s ci thin nhng chính sách quan trng ca chính quyn Obama-Biden đi vi Vit Nam, n lc g b bom mìn còn sót li, gii quyết các tác hi ca Cht Da Cam, cng c an ninh bin, và tranh đu cho nhân quyn.

VOA nhn thy ban vn đng bu c ca ông Donald Trump chưa đưa ra tuyên b đáp tr thông đip hôm 21/10 ca ông Biden.

kieungoc4

Tng thng Trump được nhiu c tri gc Vit ng h (nh chp St. Petersburg, Florida, 4/10/2020)

Nhưng cách đây ít tun, trong mt cuc trao đi ý kiến vi phóng viên ca VOA, ban vn đng ca ông Trump cho biết h đã sm nhn ra s ng h to ln ca người Vit đi vi v tng thng thuc đng Cng hòa và h đu tư vào nhng n lc nhm giúp cng c và tăng cường v thế ca ông trong khi c tri này.

Mt quan chc cao cp ca ban vn đng cho ông Trump nói vi VOA rng "hàng ngàn tình nguyn viên người Vit" đang n lc vn đng c tri bng cách giúp h đăng kí bu c, gõ ca tng nhà và gi đin thoi.

Ban vn đng ca ông Trump cũng liên kết ông Biden, người có lp trường chính tr ôn hòa, vi các chính tr gia cánh t ni bt ca M trong mt thông đip xoáy mnh vào tâm lý chng ch nghĩa xã hi nơi nhiu c tri gc Vit.

"Joe Biden đang hp sc vi nhng người theo ch nghĩa xã hi có tiếng như Thượng Ngh sĩ Bernie Sanders và Dân biu [Alexandra Ocasio-Cortez] đ to nên mt ch trương cp tiến mà s tăng thuế thêm 4 ngàn t đôla, giết chết công ăn vic làm vi chính sách Green New Deal vin vông, và đe da s phc hi kinh tế ca chúng ta sau đi dch", Courtney Parella, phó thư ký báo chí quc gia ca ban vn đng cho ông Trump, nói trong mt phát biu gi cho VOA qua email hi cui tháng 9.

"Người M gc Vit hiu rõ nhng nguy hi ca ch nghĩa xã hi và tm quan trng ca thương mi t do, và h biết rng Tng thng Trump là nhà lãnh đo duy nht s bo v các quyn t do ca chúng ta và bo đm rng mi mt người trong chúng ta đu có cơ hi theo đui Gic mơ M", v phó thư ký báo chí đưa ra quan đim vi VOA.

Nguồn : VOA, 23/10/2020

Additional Info

  • Author Phạm Phú Khải, VOA tiếng Việt
Published in Diễn đàn

Bầu cử Mỹ : Đa số cử tri gốc Việt ủng hộ Trump (RFI, 05/11/2018)

Ngày 06/11/2018, cử tri tại Hoa Kỳ sẽ đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Cũng như các cuộc bầu cử khác, lá phiếu của các cộng đồng sắc tộc, tùy theo mỗi địa phương, cũng rất quan trọng. Riêng cộng đồng người Việt thì mức độ tham gia như thế nào, xu hướng bỏ phiếu của họ ra sao, hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu với nhà báo Hà Ngọc Cư ở Houston, Texas.

bd1

Bầu cử giữa kỳ sớm tại Norwalk, tiểu bang California, Hoa Kỳ, ngày 24/10/2018. Reuters

Theo nhà báo Hà Ngọc Cư, bầu cử giữa kỳ năm nay rất quan trọng, vì sự thay đổi về số người được bầu trong Hạ, Thượng Viện sẽ làm thay đổi cán cân quyền lực của đảng Cộng Hòa và của tổng thống Donald Trump. Về lá phiếu cử tri người Việt, theo nhà báo Hà Ngọc Cư, có hai vấn đề:

" Thứ nhất, trong cuộc bầu cử vào các chức vụ dân cử địa phương, lá phiếu của người Việt đương nhiên có ảnh hưởng khá lớn, nhất là ở tiểu bang California và Texas. Trong cuộc bầu cử liên bang, số người Việt ở Mỹ chưa tới 3 triệu, tức là chưa tới 1% dân số Mỹ. Số người có thể đi bầu, tức là có quốc tịch Mỹ, là chưa tới một nữa của 1% đó".

Trong cộng đồng người Việt, năm nay có nhiều người hăng hái ra tranh cử vào các chức vụ công quyền ở Orange County (Quận Cam), miền nam bang California và đây là điều khiến truyền thông Hoa Kỳ chú ý. Nhật báo Los Angeles Times ngày 21/10 ngạc nhiên ghi nhận có đến 24 người gốc Việt tranh cử ở Orange County và không có gì là bất ngờ lắm : hơn phân nữa, tức là 13 trong số 24 ứng cử viên gốc Việt đó là mang họ Nguyễn, một trong những họ phổ biến nhất của dân Việt Nam.

Phong trào người Việt ra tranh cử dường như bắt đầu từ năm 1992, khi nghị viên thành phố Westminster Tony Lâm trở thành người sinh ra ở Việt Nam đầu tiên đắc cử ở Hoa Kỳ. Theo tờ Los Angeles Times, các ứng cử viên gốc Việt chủ yếu tập trung ở các khu vực Fountain Valley, Garden Grove, và Westminster, tức những thành phố làm nên khu vực gọi là Little Saigon. Cư dân gốc Việt ra tranh những chức vụ quan trọng trong hội đồng thành phố hay nghị viên tiểu bang, cũng như tranh cử vào những chức vụ thấp hơn như như ủy viên giáo dục,...

Trong số 24 ứng cử viên Mỹ gốc Việt tại Quận Cam, thượng nghị sĩ tiểu bang Janet Nguyễn là một chính khách kỳ cựu, tham gia tranh cử lần thứ 9 trong cuộc bầu cử ngày mai. Nói với tờ Times, bà Janet Nguyễn tỏ ra không quá ngạc nhiên về mức độ tham gia chính trị trong cộng đồng mình. Theo thượng nghị sĩ Janet Nguyen, vốn là những người tị nạn chính trị, các đồng hương của bà biết rõ cuộc sống ở một đất nước nơi mà các quyền tự do hầu như không hiện hữu và nơi mà một chính đảng kiểm soát mọi phương diện đời sống. Bà cho rằng trải nghiệm đó đã khiến cho người Mỹ gốc Việt tương đối năng động về chính trị, đi bỏ phiếu đông đảo hơn một số nhóm cư dân khác.

Nhưng đứng từ phía Texas, tiểu bang cũng có một cộng đồng người Việt rất đông đảo, nhà báo Hà Ngọc Cư nhận xét là nhìn chung hoạt động chính trị của người Việt lại đang giảm đi :

"Ở Texas, các ứng cử viên vào những chức vụ như ủy viên hội đồng thành phố hay dân biểu tiểu bang, cũng có một vài người Việt, ví dụ như ông Hubert Võ đã đắc cử dân biểu 2, 3 lần. Ngoài ra cũng có một vài vị ra tranh cử các chức vụ địa phương và cũng có một số thành công, nhưng không nhiều lắm so với các cộng đồng thiểu số khác.

Những người lớn tuổi như chúng tôi thì bây giờ "trùm chăn", không còn tham gia vào hoạt động chính trị ở địa phương, nhưng trong giới trẻ thì có một số tham gia.

Cách đây một vài thập niên, việc tham gia hoạt động chính trị địa phương rất là mạnh là vì tinh thần chống cộng lúc đó lên rất cao, nhưng cái sự chống cộng, theo tôi, dần dần không còn mạnh mẽ như trước. Do đó, hoạt động chính trị của người Việt trên nước Mỹ cũng giảm đi".

Theo ghi nhận của các chuyên gia được tờ Los Angeles Times trích dẫn, đa số các ứng cử viên gốc Việt là theo đảng Cộng Hòa, tuy rằng thế hệ trẻ hơn nay có xu hướng theo đảng Dân Chủ hoặc tranh cử với tư cách ứng cử viên độc lập. Cử tri Mỹ gốc Việt trong quá khứ vẫn được xem là thành phần nòng cốt của đảng Cộng Hòa, nhất là những người chống cộng quyết liệt nhất. Nhưng cộng đồng người Việt tị nạn đang già đi và thế hệ con, cháu của họ nay có đầu óc cấp tiến hơn.

Tuy vậy, kết quả một cuộc khảo sát về cử tri gốc Á công bố vào tháng 10 cho thấy người Mỹ gốc Việt là cộng đồng gốc Á duy nhất có đa số là ủng hộ tổng thống Donald Trump.

Khảo sát do tổ chức thúc đẩy quyền bầu cử cho người Mỹ gốc Á và Thái Bình Dương- APIAVote, và Viện Nghiên Cứu Người Mỹ Gốc Á và Thái Bình Dương- AAPIData- thực hiện từ ngày 23/08 đến ngày 4/10/2018.

Kết quả tổng quát cho thấy chỉ có 36% cử tri gốc Á ủng hộ tổng thống Donald Trump, nhưng riêng cử tri gốc Việt ủng hộ ông Trump với tỉ lệ lên tới 64%. Ngay cả cử tri gốc Philippines, đồng minh thân cận của Mỹ, cũng chỉ có 48% ủng hộ ông Trump.

Lý do tại sao người Mỹ gốc Việt lại ủng hộ tổng thống Trump nhiều đến thế, nhà báo Hà Ngọc Cư giải thích :

"Những người Việt thế hệ đầu tiên, tức là 60, 70 tuổi, phần nhiều nghiêng về đảng Cộng Hòa. Còn thế hệ cử tri gốc Việt trình độ đại học thì thường nghiêng về phía Dân Chủ. Năm nay, đặc biệt ông Trump đối đầu về thương mại với Trung Quốc, cho nên ông được rất nhiều điểm từ cử tri gốc Việt. Người Việt chúng ta thì đại đa số là hận Trung Quốc, cho nên bất cứ người nào đập Trung Quốc là đương nhiên được cảm tình người Việt".

Cũng theo kết quả nói trên, trong khi cử tri gốc Á nói chung ủng hộ mạnh mẽ đảng Dân Chủ, thì cử tri gốc Việt lại có xu hướng dồn phiếu cho các ứng cử viên Cộng Hòa tranh cử vào Hạ Viện.

Cũng trong cộng đồng người Việt, như kết quả khảo sát ở trên cho thấy, cử tri thế hệ trẻ lại có xu hướng bầu cho Dân Chủ. Nhà báo Hà Ngọc Cư ghi nhận :

"Suy nghĩ của thế hệ trẻ hoàn toàn độc lập và hoàn toàn mang bản sắc của người Mỹ, nên suy nghĩ của họ khác hẳn với chúng tôi. Phần lớn thế hệ trẻ có trình độ đại học là hướng về phía Dân Chủ. Vì cương lĩnh của đảng Dân Chủ trước hết là liberal, mà giới trẻ thì cũng liberal, nên thường họ có khuynh hướng nghiêng về phía Dân Chủ".

Nhưng khi được hỏi về dự định đi bỏ phiếu ngày mai, chỉ có .... 64% cử tri người Việt trả lời là có, trong khi tỷ lệ này trong cộng đồng Philippines lên đến 92%. Theo nhà báo Hà Ngọc Cư, có nhiều lý do giải thích vì nhiều cử tri gốc Việt ngại đi bầu :

"Có nhiều người cho rằng lá phiếu của người Việt trong cuộc bầu cử liên bang không có ảnh hưởng gì hết, cho nên có một số người thờ ơ, ít đi bầu. Thứ hai, ngày bầu cử lại là thứ Ba. Người Việt đa số phải đi làm, xin nghỉ cũng khó khăn và có khi đi làm về trễ, cho nên cũng ngại, không đi bầu. Một số người già thì không có phương tiện đi lại, trừ một số người bỏ phiếu qua bưu điện".

Thanh Phương

****************

Đài Loan bắn tiếng cho chiến hạm Mỹ ghé đảo Thái Bình ở Trường Sa (Người Việt, 05/11/2018)

Bộ Quốc phòng Đài Loan hôm thứ Hai, 5 tháng Mười Một, 2018, bắn tiếng, chính phủ của họ "sẽ cứu xét" cho chiến hạm Mỹ đến đảo Thái Bình trong quần đảo Trường Sa nếu phù hợp lợi ích Đài Loan.

bd2

Hình ảnh cho thấy khu trục hạm Trung Quốc chận đầu và đe dọa khu trục hạm USS Decatur của Mỹ hồi cuối tháng Chín, 2018 gần đảo nhân tạo Ga-ven thuộc Trường Sa. (Hình : Internet)

Đảo Thái Bình hay Ba Bình là đảo thiên nhiên lớn nhất của quần đảo Trường Sa hiện đang do Đài Loan chiếm giữ và Việt Nam vẫn tuyên bố chủ quyền. Trên đó đã được xây dựng phi trường và cảng biển, những năm gần đây được tân trang, mở rộng.

Theo một viên chức của Bộ Quốc Phòng Đài Loan được tường thuật trên tờ South China Morning Post (SCMP) hôm Thứ Hai, Đài Loan "sẽ cứu xét" đề nghị của Hải Quân Mỹ nếu Hoa Thịnh Đốn yêu cầu được dùng đảo lớn nhất trong quần đảo Trường Sa cho mục tiêu an ninh khu vực. Bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan trả lời chất vấn một loạt những câu hỏi giả định từ một thành viên nghị viện đảo quốc tại Đài Bắc.

Bộ trưởng Yen De-fa nói với Nghị Viên Johnny Chiang thuộc đảng Quốc Dân Đảng rằng Đài loan có thể cho chiến hạm Mỹ đậu ở đảo Thái Bình cho các hoạt động nhân đạo, theo SCMP.

Bắc Kinh coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của Trung Quốc luôn luôn nhăm nhe dùng võ lực "thu hồi" trong khi chính phủ đảo quốc này muốn tuyên bố độc lập nhưng không khỏi sợ hãi sức mạnh quân sự của Hoa Lục. Nếu không có cái dù của Hoa Thịnh Đốn, Đài Loan khó tồn tại.

Cả Bắc Kinh cũng như Đài Loan đều tuyên bố chủ quyền với toàn thể quần đảo Trường Sa tương tự như Việt Nam. Tuy nhiên, Đài Loan chỉ chiếm đóng có đảo Thái Bình và một vài bãi đá ngầm lân cận, trong khi Bắc Kinh cướp một số bãi đá ngầm của Việt Nam sau trận bắn giết hồi năm 1988 tại bãi đá ngầm Gạc Ma.

"Nếu (lời yêu cầu của Mỹ) dựa trên những nhu cầu an ninh ảnh hưởng đến khu vực, chúng tôi sẽ cứu xét", lời ông Yen được dẫn lại trên SCMP. "Điều này phải phù hợp với lợi ích quốc gia của chúng ta".

Cuộc chất vấn bộ trưởng Quốc Phòng Đài Loan diễn ra sau nhiều tin tức căng thẳng trên Biển Đông. Cuối tháng Chín, khu trục hạm Mỹ USS Decatur bị một khu trục hạm Trung Quốc chận đường khi thực hiện chuyến tuần tra hải hành bên trong phạm vi 12 hải lý của đảo nhân tạo Ga-ven, một trong 7 bãi đá ngầm Trung Quốc cướp của Việt Nam rồi bồi đắp, biến thành các căn cứ quân sự qui mô tối tân và khổng lồ trên biển.

Vào khoảng thời gian này, Thủy quân lục chiến Mỹ tập trận bắn đạn thật và cho pháo đài bay B-52 bay qua Biển Đông, không ngoài mục đích nhắc nhở cho Bắc Kinh biết khả năng quân sự của Mỹ trên Thái Bình Dương.

Hôm Thứ Hai, một đoạn âm thanh mới được phổ biến trên mạng của tờ SCMP mà báo này nói do Bộ Quốc Phòng Anh Quốc cung cấp, cho người ta biết thêm chi tiết về biến cố xảy ra ngày 30 tháng Chín, 2018, giữa chiếc khu trục hạm USS Decatur và chiếc khu trục hạm Trung Quốc. Người ta nghe thấy lời đe dọa qua hệ thống truyền tin từ chiến hạm Trung Quốc lớp Lữ Dương 52C nói tàu Mỹ sẽ "lãnh hậu quả" nếu không đổi hướng.

Video clip phổ biến trên mạng cho thấy chiến hạm Trung Quốc chặn đầu và chỉ cách chiến hạm Mỹ khoảng 45 bộ, nếu không đổi hướng sẽ có va chạm.

Sau những vụ vừa kể, người ta thấy Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Bộ Chỉ Huy của hạm đội Nam Hải tại Quảng Đông thúc giục lực lượng của họ "chuẩn bị" chiến tranh. Trong khi đó thì Phó Tổng Thống Mỹ Mike Pence cảnh cáo nước Mỹ không để bị dọa nạt.

Nay Đài Loan bắn tiếng cho Mỹ sử dụng đảo Thái Bình có thể làm Bắc Kinh thêm tức giận. (TN)

Published in Châu Á