Philippines dự trù mở căn cứ hạm đội tuần duyên tại Vịnh Subic
Minh Anh, RFI, 06/12/2023
Ngày 05/12/2023, Philippines cho biết đang xem xét xây dựng một căn cứ hạm đội tuần duyên mới ở Vịnh Subic, một cảng chiến lược nhìn ra Biển Đông, và từng là căn cứ của hải quân Hoa Kỳ.
Ảnh tư liệu : Tàu tấn công đổ bộ Mỹ USS Wasp (giữa) tại Vịnh Subic, Philippines, ngày 27/04/2016. AP - Steve Helber
Theo trang tin Nhật Bản The Mainichi, đô đốc Ronnie Gavan, chỉ huy Lực lượng Tuần Duyên Philippines, khi trả lời truyền thông Nhật Bản tại Manila, trước hết khẳng định việc tìm kiếm địa điểm xây dự cơ sở cảng để có thể tiếp nhận các loại tầu lớn hơn là một phần trong chính sách của tổng thống Ferdinand Marcos Jr. vào lúc Philippines liên tục đối mặt với hành động xâm nhập lãnh thổ của Trung Quốc.
Vẫn theo đô đốc Gavan, Philippines đang nghiên cứu khả năng thành lập căn cứ hạm đội tuần duyên ở Subic cũng như là nhiều khu vực khác trong vùng Vịnh Manila.
Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản đã tiến hành khảo sát về việc xây dựng một cơ sở tuần duyên ở Vịnh Subic, một vị trí chiến lược nhưng cũng là một cảng nước sâu tự nhiên. Hiện trụ sở của lực lượng tuần duyên Philippines được đặt tại khu cảng Manila.
Ngoài việc thông báo khả năng mở căn cứ mới và bổ sung thêm nguồn nhân sự cho lực lượng tuần duyên Philippines, đô đốc Gavan còn cho biết chính phủ Manila sẽ tăng cường mua thêm tầu tuần tra.
Một bản ghi nhớ hợp tác sửa đổi năm 2017 với Nhật Bản bao gồm cả việc mua tàu mới sẽ được ký kết bên lề thượng đỉnh ASEAN – Nhật Bản tổ chức ở Tokyo vào ngày 16/12 tới.
Minh Anh
**************************
Chỉ huy lục quân Mỹ - Nhật - Úc lần đầu tiên luyện tập phối hợp bảo vệ Nhật Bản
Trọng Thành, RFI, 05/12/2023
Quân đội ba nước Mỹ, Nhật, Úc bắt đầu "cuộc tập trận chỉ huy chung" (Command Post Training Exercise) nhằm tăng cường khả năng bảo vệ lãnh thổ Nhật Bản. Đây là lần đầu tiên Úc tham gia vào cuộc tập trận thường niên Yama Sakura, kéo dài từ ngày 04/12 đến 13/12/2023.
Lính Mỹ và Nhật theo dõi mô phỏng máy tính về một cuộc tấn công trong cuộc tập trận "Yama Sakura", căn cứ Kengun, Kumamoto, Kyushu Nhật Bản, ngày 27/01/2010. AP - Eric Talmadge
Theo đài Nhật NHK, lễ khai mạc diễn ra tại căn cứ Asaka của Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản, thuộc đảo Hokkaido, phía bắc nước Nhật. Hơn 6.000 binh sĩ Mỹ và Nhật tham gia tập trận. Về phía Úc, tổng cộng khoảng 200 người tham gia cuộc diễn tập nói chung, trong đó có 30 binh sĩ. Tướng Úc Scott Winter, tư lệnh Sư đoàn 1, cho biết : "Việc Úc lần đầu tiên tham gia cuộc tập trận Yama Sakura 85 là một bước tiến đáng kể trong hợp tác ba bên nhằm hỗ trợ một khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương rộng mở, ổn định và thịnh vượng".
Theo Quân đoàn I Lục quân Mỹ, lực lượng tham gia tập trận, trọng tâm của cuộc tập trận này là phối hợp và liên lạc giữa các sở chỉ huy quân đội ba quốc gia và các đơn vị chiến đấu. Cuộc tập trận liên quan đến việc điều động các lực lượng từ Mỹ và Úc để đối phó với việc quần đảo Nhật Bản bị tấn công. Quân đội Úc được đặt dưới sự chỉ huy của lực lượng Mỹ.
Trang mạng quân sự Mỹ Stars and Stripes dẫn lời tư lệnh Quân đoàn I Lục quân Mỹ, tướng Xavier Brunson, cho biết trong buổi khai mạc hôm qua, đây là một trong những cuộc tập trận chỉ huy chung "lớn nhất và phức tạp nhất ở vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương". Cuộc tập trận Yama Sakura lần này có quy mô lớn nhất từ trước tới nay.
Trọng Thành
Tàu Hải quân Hàn Quốc trở lại thăm thành phố Đà Nẵng (RFA, 09/09/2019)
Bộ Quốc phòng Việt Nam hôm 7/9 cho biết tàu khu trục ROKS Munmu The Great và tàu hỗ trợ hậu cần Hwacheon của Hải quân Hàn Quốc đã cập cảng Tiên Sa, Thành phố Đà Nẵng và bắt đầu chuyến thăm kéo dài từ ngày 7/9 - 9/9.
Tàu khu trục ROKS Munmu The Great của lực lượng hải quân Hàn Quốc. AFP
Tin cho biết, thành viên thủy thủ đoàn trên hai tàu gồm 633 người với 62 sỹ quan và 571 thủy thủ, do Chuẩn Đô đốc Yang Minsoo làm trưởng đoàn.
Chuyến thăm của hai tàu hải quân Hàn Quốc diễn ra trong bối cảnh quan hệ chung giữa hai nước và quan hệ quốc phòng nói riêng được đánh giá không ngừng được củng cố, tăng cường. Đây là một trong những hoạt động nhằm triển khai các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao của Nhà nước và Bộ Quốc phòng hai nước, góp phần thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương hai quốc gia.
Được biết đây là lần đầu tiên trong năm 2019 tàu Hải quân Hàn Quốc thăm chính thức Việt Nam và là lần thứ hai liên tiếp tàu khu trục ROKS Munmu The Great trở lại Đà Nẵng, lần gần nhất là ngày 11/9/2018.
Tàu khu trục ROKS Munmu The Great dài 150 m, rộng 17,4 m, mớn nước 10 m, trọng tải 5.550 tấn, tốc độ 30 hải lý/h (56 km/h), tầm hoạt động 10.200 km ; biên chế 298 người. Ngoài các khí tài và hệ thống radar hiện đại, tàu còn được trang bị một trực thăng, nhiệm vụ trinh sát, tuần tra, chống ngầm, chống hạm, tấn công mục tiêu trên bộ.
Còn tàu hỗ trợ hậu cần ROKS Hwacheon cũng từng đến Đà Nẵng tháng 9/2017. Tàu dài 134 m, rộng 18 m, cao 36,5 m, trọng tải hơn 9.000 tấn ; biên chế 335 người. Đây là tàu hậu cần, cung cấp dầu, lương thực cho lực lượng tác chiến trên biển.
Từ năm 2013 đến nay, Việt Nam đã đón 10 tàu của Lực lượng Hải quân và Lực lượng Bảo vệ bờ biển Hàn Quốc đến thăm Thành phố Hồ Chí Minh, Nha Trang, Hải Phòng và đặc biệt là thành phố Đà Nẵng.
****************
Mỹ điều tàu chiến hiện đại tới khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương (RFA, 07/09/2019)
Hải quân Hoa Kỳ vừa điều một tàu chiến hiện đại tới Thái Bình Dương vào khi quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang có những căng thẳng liên quan đến vấn đề thương mại và hành động gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông.
Tàu chiến USS Gabrielle Giffords ở vịnh San Diego hôm 6/7/2017 - Courtesy of US Navy
Phát ngôn viên hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, John Gay hôm 6/9 xác nhận với báo chí tàu Gabrielle Giffords đã rời cảng ở San Diego, California hôm 3/9. Tàu được trang bị tên lửa tấn công và máy bay MQ-8C Fire Scout có khả năng giám sát xa.
Trang tin Defense News của Mỹ trích một nguồn tin giấu tên từ Hải quân Hoa kỳ cho biết tàu Giffords sẽ được tăng cường cho hạm đội của Mỹ ở Thái Bình Dương. Trang tin này nhận định việc Mỹ triển khai tàu hiện đại tới khu vực Thái Bình Dương là dấu hiệu mới nhất cho thấy Washington đang dần dần gia tăng khả năng của mình ở khu vực này vào khi cộng đồng quốc tế chứng kiến Trung Quốc sử dụng tàu hải cảnh và hải quân để đòi chủ quyền quá đáng.
Từ ngày 2 đến 6/9, Hoa Kỳ và ASEAN đã lần đầu tiên tiến hành một cuộc tập trận chung ở khu vực vịnh Thái Lan. Việt Nam cũng gửi tàu hộ vệ 18 tham gia cuộc tập trận này.
Những hành động liên tiếp gần đây của Mỹ ở khu vực Biển Đông diễn ra vào khi Trung Quốc điều các tàu hải cảnh, khảo sát và dân sự vào vùng nước của các nước láng giềng bao gồm Việt Nam và Malaysia, quấy nhiễu hoạt động thăm dò dầu khí.
Washington gọi các hành động này của Bắc Kinh là bắt nạt các nước láng giềng, đồng thời cam kết hợp tác với các đối tác và các nước đồng minh trong khu vực để đảm bảo tự do hàng hải, hàng không trong khu vực.
Mỹ kéo dài thời gian tuần tra Biển Đông (VOA, 16/06/2017)
Năm nay, hải quân Mỹ sẽ kéo dài thời gian tuần tra Biển Đông hơn trước, theo tuyên bố của Đô đốc Scott Swift, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ, đưa ra hôm 14/6 tại Trung Quốc, nơi một chiến hạm Mỹ đang cập cảng viếng thăm.
Đô đốc Scott Swift, tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ.
Chuyến thăm của khu trục hạm USS Sterett có phi đạn điều khiển cập cảng Trạm Giang thuộc tỉnh Quảng Đông là chuyến viếng thăm đầu tiên của một chiến hạm Hoa Kỳ kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức. Sự kiện diễn ra giữa lúc căng thẳng lên cao tại Biển Đông có nhiều tranh chấp, nơi Washington chỉ trích Bắc Kinh vì đã xây các đảo nhân tạo.
Dự kiến năm nay, các cuộc tuần tra của các chiến hạm Mỹ tổng cộng là 900 ngày, cao hơn mức trung bình 700 ngày hàng năm. Đô đốc Swift cho báo giới biết đó là nhờ vào số lượng gia tăng các nhóm tàu tấn công đang hoạt động hiện thời tại Biển Đông.
Tuy nhiên, Đô đốc Swift hạ giảm tầm quan trọng của con số này, nói rằng số lượng này chỉ có tính cách tạm thời.
Đô đốc Swift và các giới chức khác của Mỹ khẳng định không có thay đổi trong những hoạt động tự do hàng hải của Hải quân Mỹ dưới thời Tổng thống Trump.
Vào tháng 5 vừa qua, một tàu sân bay Mỹ thực hiện một cuộc tuần tra khi đi vào phạm vi 12 hải lý của đảo nhân tạo Đá Vành Khăn do Trung Quốc xây dựng, để chứng tỏ Trung Quốc không có chủ quyền tại vùng biển quanh đó.
Đây là chuyến hoạt động tự do hàng hải đầu tiên của Mỹ kể từ tháng 10 năm ngoái. Ông Trump nhậm chức vào tháng 1 năm nay.
Hoa Kỳ lên án Trung Quốc xây dựng các đảo nhân tạo và củng cố các cơ sở quân sự tại đây vì quan ngại rằng những đảo này có thể được dùng để hạn chế tàu bè qua lại và mở rộng tầm hoạt động chiến lược của Trung Quốc.
Các đồng minh của Mỹ trong vùng lo ngại vì chính quyền ông Trump đã ngưng thực hiện các hoạt động tại Biển Đông trong vài tháng đầu tiên sau khi ông Trump nhậm chức.
Một số quốc gia trong vùng cho rằng Hoa Kỳ không muốn chọc giận Trung Quốc khi cần nỗ lực của Trung Quốc để kìm chế Bắc Triều Tiên.
Cuộc diễn tập của hải quân Mỹ trong tháng 5 vừa qua bao gồm những hoạt động của các thủy thủ trên tàu để chứng tỏ hành trình của tàu không phải là việc qua lại thông thường, theo các giới chức Hoa Kỳ.
Khu trục hạm Sterett tham gia các cuộc diễn tập tại Biển Đông trong tuần qua. Dù các hoạt động đó không được xem là hoạt động tự do hàng hải, nhưng chuyến đi đã khiến Trung Quốc lên tiếng rằng Bắc Kinh vẫn cảnh giác những hoạt động quân sự của Hoa Kỳ trong vùng biển này.
Trung Quốc tuyên bố có chủ quyền hầu hết Biển Đông với khoảng 5.000 tỉ đô la hàng hóa qua lại mỗi năm. Lập trường này của Bắc Kinh bị các nước Brunei, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam phản đối.
*********************
Mỹ đang để các đảo Thái Bình Dương lọt vào tay Trung Quốc (RFI, 15/06/2017)
Theo nhà báo Ben Bohane chuyên viết về Châu Á-Thái Bình Dương suốt 25 năm qua, một ván cờ tĩnh lặng nhưng quyết định đang diễn ra nhằm nắm quyền chi phối các đảo nhỏ ở Thái Bình Dương. Tuy nhiên chỉ có một bên là chứng tỏ quyết tâm, còn bên kia dường như đang nhường lại trận địa mà không mấy hăng hái chiến đấu.
Phi trường Bauerfield ở Port Vila, thủ đô đảo quốc Vanuatu. wikipedia
Trên Wall Street Journal, ông Bohane nhận định, đây là một hiện tượng mới. Trên hơn 100 năm qua, Hoa Kỳ vẫn coi Thái Bình Dương như sân sau của mình, nhưng gần đây mọi sự đã thay đổi. Philippines, đồng minh lâu đời của Mỹ đã "xoay trục" sang Trung Quốc, trong khi các đảo quốc khác tại Thái Bình Dương cũng không cưỡng lại được các ve vãn của ngành ngoại giao và đầu tư từ Bắc Kinh.
Trong khi đó Hoa Kỳ vẫn vắng bóng. Chính sách "xoay trục sang Châu Á" của cựu tổng thống Barack Obama nay chỉ còn là những lời nói suông. Giờ đây chẳng có mấy bằng chứng cho thấy Hoa Kỳ đầu tư vào các đảo quốc tại đây.
Tổng thống Donald Trump có cơ hội để quan tâm hơn đến khu vực này, nhưng Nhà Trắng dường như bị lạc hướng về phía Trung Đông, cũng như các chính quyền tiền nhiệm. Với chi phí chỉ một ngày trong cuộc chiến Trung Đông, Hoa Kỳ có thể củng cố mặt phía tây qua việc chiếm lấy cảm tình các đảo quốc Thái Bình Dương bằng cách đầu tư vào du lịch, cơ sở hạ tầng, và cam kết với các lãnh đạo tại đây. Thay vào đó, Trung Quốc đã ma mãnh giành lấy từng nước một.
Trong khi Bắc Kinh chi ra nhiều tỉ đô la đầu tư vào các đảo Melanesia, Micronesia và Polynesia, làm các dự án hạ tầng quan trọng, các kế hoạch du lịch với tài chính đi kèm, thì Hoa Kỳ vẫn giữ im lặng. Mỹ tiếp tục bỏ mặc hiệp ước đồng minh ký với Micronesia và làm ngơ với phần còn lại trong khu vực.
Palau vẫn đang chờ đợi 216 triệu đô la được hứa hẹn năm 2011, trong khuôn khổ một thỏa thuận nhằm cung ứng cửa ngõ quân sự cho Hoa Kỳ. Cách xử sự như vậy có thể khiến Liên bang Micronesia năm tới có thể chấm dứt hiệp ước với Mỹ, trước thời điểm dự kiến là năm 2023. Và tại lãnh thổ Samoa thuộc Mỹ, một nữ dân biểu đã cảnh báo về những khiếm khuyết trong năng lực quốc phòng, trong lúc ảnh hưởng Trung Quốc đang tăng lên tại Samoa. Bắc Kinh dòm ngó nguồn lợi thiên nhiên của Papua New Guinea và ve vãn Fiji.
Nhưng sự tương phản giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ nổi bật nhất ở Vanuatu.
Mới đây, chính quyền Vanuatu đã ký kết một hợp đồng với China Civil Engineering Construction Corporation để nâng cấp ba sân bay chính của đảo quốc này. Đặc biệt là mở rộng Bauerfield, phi trường chính của Port Vila, thủ đô nước này, để mở đường bay trực tiếp từ Trung Quốc vào năm tới.
Được Hải quân Mỹ xây dựng lên năm 1942, Bauerfield được đặt theo tên của trung tá Harold W.Bauer, phi công lái chiến đấu cơ của thủy quân lục chiến Mỹ đã tử trận trong trận đánh Guadalcanal. Trung Quốc cũng sẽ nâng cấp sân bay Pakoa ở Santo, hòn đảo mà người thanh niên James Michener trú đóng trong Đệ nhị Thế chiến và viết ra cuốn tiểu thuyết được giải Pulitzer, "Tales of the South Pacific" (Chuyện ở Nam Thái Bình Dương).
Không có công ty Mỹ nào tham gia các hợp đồng trên. Thực tế, Hoa Kỳ không cam kết gì với Vanuatu, cũng chẳng có đại sứ thường trực. Trong khi đó Trung Quốc đã xây dựng tòa nhà Quốc Hội, văn phòng thủ tướng, trụ sở bộ Ngoại Giao, trụ sơ tổ chức liên chính phủ Melanesian Spearhead Group, một trung tâm hội nghị và một sân vận động quốc gia.
Đổi lại, Trung Quốc được gì ? Vanuatu chính là đảo quốc Thái Bình Dương đầu tiên ủng hộ yêu sách của Bắc Kinh về Biển Đông, và sau đó Nauru rồi Papua New Guinea nhanh chóng hòa giọng !
Khu vực này phải đứng ngoài thương mại điện tử, vì PayPal, Visa và các công ty tài chính khác của Mỹ không công nhận các đảo quốc Thái Bình Dương. Nhưng tỉ phú Mã Vân (Jack Ma) của tập đoàn Alibaba gần đây đã gởi các đại diện đến để giúp Vanuatu và các nước còn lại tham gia các sàn giao dịch điện tử của họ, trong đó có Tmall và Alipay.
Viện trợ, đầu tư, cơ sở hạ tầng, thương mại điện tử… Không khó để hiểu vì sao các chính phủ và dân chúng các đảo quốc này quay sang Bắc Kinh. Trong lúc cộng đồng quốc tế không lạ gì về dã tâm xâm chiếm Biển Đông của Trung Quốc, Bắc Kinh đã thâm hiểm tung tiền ra mua chuộc các đảo quốc Thái Bình Dương để làm bàn đạp.
Bài báo Wall Street Journal kết luận, nếu Washington không bắt đầu cam kết một cách nghiêm túc trong khu vực, thì các đảo quốc Thái Bình Dương vốn là các căn cứ quan trọng trong Đệ nhị Thế chiến, chắc chắn sẽ lọt vào tay Trung Quốc.
Thụy My
***********************
Kiểm soát cảng biển Châu Á : Một cuộc chiến khác giữa Trung Quốc và Nhật Bản (RFI, 15/06/2017)
Nhật Bản đang tranh giành quyết liệt với Trung Quốc quyền kiểm soát các cảng biển quan trọng tại Châu Á, nhằm bảo đảm an ninh các tuyến đường vận chuyển hàng hóa và nguyên nhiên liệu. Đồng thời, Tokyo muốn kiềm hãm bớt đà bành trướng ảnh hưởng của Bắc Kinh trong khu vực.
Một cảnh cảng Tokyo. Ảnh 6/10/2015.AFP PHOTO / KAZUHIRO NOGI
Mua lại cổ phần, hợp tác khai thác, tham gia xây dựng, Nhật Bản đang góp phần phát triển cơ sở hạ tầng tại Châu Á thông qua các khoản cho vay trực tiếp hay từ Ngân Hàng Phát Triển Á Châu, qua đó cạnh tranh quyết liệt với Trung Quốc, ví dụ như trong dự án quản lý cảng nước sâu Sihanoukville ở Cam Bốt. Tokyo tiến hành hợp tác với New Delhi để cùng khai thác cảng Colombo tại Sri Lanka. Nhật Bản cũng tham gia xây dựng cảng Thilawa tại Miến Điện, dự kiến hoàn thành trong năm 2018.
Tính đến cuối tháng 3/2016, Ấn Độ và Indonesia đứng đầu danh sách các nước Châu Á được Nhật Bản cho vay với tổng trị giá 1.700 tỷ yên cho mỗi nước. Tiếp đến là Việt Nam với mức vay là 1.400 tỷ. Tokyo hiện là một đối tác ngoại giao và kinh tế quan trọng trong khu vực.
Theo phân tích của tờ Nikkei Asian Review, việc Trung Quốc tìm cách kiểm soát hầu hết các tuyến đường biển đi từ Biển Đông đến Châu Âu thông qua sáng kiến Một Vành Đai, Một Con Đường đang khiến Nhật Bản lo âu. Bởi vì, đó cũng chính là những tuyến hàng hải quan trọng đối với Tokyo trong việc nhập dầu khí từ Trung Đông và xuất khẩu hàng hóa sang Châu Âu.
Trong thời bình, những cảng biển nằm dọc theo Ấn Độ Dương chủ yếu dùng để vận chuyển hàng hóa. Nhưng nếu Trung Quốc mở rộng được tầm ảnh hưởng, "họ có thể sử dụng những cảng này cho mục đích quân sự" như cảnh báo của một quan chức Nhật Bản.
Mùa thu năm 2014, một tầu ngầm Trung Quốc đã từng ghé vào một cảng do Trung Quốc khai thác tại Sri Lanka. Vụ việc đã gây sốc cho các quốc gia láng giềng.
Do đó, trong nỗ lực kiềm chế Bắc Kinh, thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe kêu gọi phát triển một khu vực Ấn Độ Dương "mở và tự do", đồng thời, Tokyo tăng cường các mối quan hệ với các nước khác tại Châu Á, thông qua các chương trình hỗ trợ phát triển chính thức và nhiều trợ giúp khác. Không chỉ hỗ trợ về mặt kinh tế - tài chính, kể từ năm 2015, Nhật Bản còn mở rộng trợ giúp sang cả lĩnh vực quân sự, cứu hộ, cứu trợ thiên tai.
Dù vậy, vẫn còn nhiều khu vực Nhật Bản chưa có được mối quan hệ chặt chẽ như tại Châu Âu hay Châu Phi. Đây chính là điểm Trung Quốc có thể tận dụng. Cuộc chạy đua giữa hai cường quốc tranh giành quyền kiểm soát trong khu vực sẽ càng thêm gay gắt.
Minh Anh
***********************
Ngoại trưởng Mỹ cảnh báo Trung Quốc "nguy cơ xung đột" (RFI, 15/06/2017)
Chính sách đối ngoại hiện nay của Trung Quốc có thể "dẫn đến xung đột" trong vùng Thái Bình Dương. Trong cuộc điều trần tại Hạ Viện Hoa Kỳ ngày 14/06/2017, ngoại trưởng Rex Tillerson tuyên bố như trên và nhấn mạnh ông đã trực tiếp đưa ra cảnh báo này với các đối tác Trung Quốc.
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson điều trần trước Ủy ban đối ngoại Thượng Viện, Washington DC, ngày 13/06/2017 - REUTERS/Aaron P. Bernstein
Bản tin của báo Mỹ Washington Examiner không nói rõ lãnh đạo ngành ngoại giao Hoa Kỳ, Rex Tillerson đã đưa ra cảnh báo nói trên với các quan chức Trung Quốc khi nào.
Trong cuộc điều trần hôm qua, ngoại trưởng Mỹ ghi nhận : việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo và mở rộng cơ sở hạ tầng tại các hòn đảo trong vùng có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông "đang gây ra bất ổn ở khu vực Thái Bình Dương. Những bất ổn đó có thể đưa chúng ta vào một cuộc xung đột". Theo ông Tillerson, đây là một trong những vấn đề cần giải quyết cấp bách trong quan hệ Mỹ-Trung.
Về câu hỏi liệu sức mạnh kinh tế của Trung Quốc có là một mối đe dọa tiềm tàng đối với Mỹ, ngoại trưởng Tillerson quan niệm Hoa Kỳ phải chấp nhận thích nghi với tình thế đó, nhưng không thể để Bắc Kinh biến kinh tế, thương mại thành "vũ khí" để lôi kéo các đồng minh của Hoa Kỳ về phía Trung Quốc.
Theo ông Tillerson, Washington cần gửi tới Bắc Kinh thông điệp rõ ràng là Trung Quốc không thể dùng chiến thuật đó để giải quyết những hồ sơ gai góc như hạt nhân Bắc Triều Tiên hay tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.
Về phía bộ trưởng Quốc Phòng, James Mattis cũng trong buổi điều trần trước Ủy ban phân bổ ngân sách của Hạ Viện hôm 14/06/2017 đã tuyên bố : Hoa Kỳ tiếp tục chiến dịch "khẳng định quyền tự do lưu thông hàng hải ở Biển Đông" bất chấp chống đối mạnh mẽ của Trung Quốc. Lý do được tướng Mattis đưa ra : tự do lưu thông hàng hải là một phần không thể tách rời trong chính sách phòng thủ của Hoa Kỳ.
Tháng 5/2017 tàu chiến USS Dewey, đã áp sát Đá Vành Khăn – trong khu vực quần đảo Trường Sa. Đây là lần đầu tiên dưới chính quyền Trump, Hải quân Mỹ khẳng định quyền tự do lưu thông hàng hải tại các vùng đang có tranh chấp, ở Biển Đông.
Thanh Hà