Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Vit Nam phn đi vic Trung Quc c tàu bnh vin đến Hoàng Sa

VOA, 24/05/2024

Vit Nam va lên tiếng phn đi vic Trung Quc vi phm ch quyn ca nước này sau khi Bc Kinh điu tàu bnh vin hi quân ti qun đo Hoàng Sa nơi đang có tranh chp Bin Đông.

taubenhvien1

Trung Quốc ngày 22/5 đưa tin tàu bệnh viện Hữu Ái thuộc Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Nam đã tới nhiều thực thể thuộc quần đảo Hoàng Sa

"Vit Nam kiên quyết phn đi mi hot đng vi phm ch quyn đi vi qun đo Hoàng Sa", trang VnExpress dn li phó phát ngôn viên B Ngoi giao Đoàn Khc Vit cho biết trong cuc hp báo ngày 23/5, khi ông được hi v thông tin Trung Quc điu tàu bnh vin ti Hoàng Sa.

Tàu bnh vin Hu Ái (Youai) thuc B Tư lnh Quân khu min Nam ca Quân đi Gii phóng Nhân dân Trung Quc gn đây được cho là đã thc hin chuyến hành trình kéo dài 7 ngày đ cung cp dch v khám và điu tr y tế cho các binh sĩ Trung Quc đn trú trên mt s thc th ca qun đo Tây Sa, tên gi ca Trung Quc đi vi qun đo Hoàng Sa.

Ông Vit cho biết Vit Nam kiên quyết phn đi mi hành đng cn tr, xâm phm ch quyn, quyn ch quyn và quyn tài phán ca mình.

Ông Vit lp lai các tuyên b rng Vit Nam có đy đ chng c lch s và cơ s pháp lý đ khng đnh ch quyn ca mình đi vi hai qun đo Hoàng Sa và Trường Sa phù hp vi lut pháp quc tế.

Trong chuyến đi nói trên, tàu bnh vin Hu Ái cũng đã tiến hành mt lot khóa hun luyn bao gm chuyn người b thương trong các tình hung khn cp, thc hin sơ cu tuyến đu và gii cu các tàu b hư hng, đài truyn hình Quc gia Trung Quc CCTV tường thut hôm 21/5.

Vit Nam có tranh chp ch quyn dai dng vi Trung Quc liên quan ti hai qun đo Hoàng Sa và Trường Sa và đã nhiu ln kêu gi nước láng ging gii quyết nhng bt đng theo lut pháp quc tế.

Hi tháng 1/2024, khi Vit Nam đánh du 50 năm Trung Quc xâm chiếm qun đo Hoàng Sa năm 1974, Hà Ni nói rng h "có đ cơ s pháp lý và bng chng lch s" đ khng đnh ch quyn đi vi các qun đo này. Ngay sau đó, Bc Kinh đáp li rng các yêu sách ch quyn ca Trung Quc đi vi qun đo Hoàng Sa và Trường Sa đã được ược lch s và lut pháp chng minh hoàn toàn".

Cũng hôm 23/5, khi được hi v thông tin Trung Quc ban hành quy đnh cho phép lc lượng hi cnh nước này "bt người nước ngoài b nghi xâm phm biên gii" trên bin, ông Vit cho biết "Vit Nam luôn kiên quyết, kiên trì bo v ch quyn, quyn ch quyn và quyn tài phán ca Vit Nam ti các vùng bin, cũng như li ích chính đáng ca công dân Vit Nam phù hp vi UNCLOS 1982 và lut pháp ca Vit Nam".

Trung Quc gn đây cho phép hi cnh nước này bt gi người nước ngoài vượt biên trái phép ti 30 ngày mà không cn xét x, thm chí là 60 ngày trong nhng trường hp phc tp hơn.

Nguồn : VOA, 24/05/2024

**************************

Trung Quốc ra quy định bắt người, Việt Nam lên tiếng nhưng không rõ ràng

BBC, 23/05/2024

Trung Quốc vừa ban hành một quy định mới cho phép Cảnh sát biển Trung Quốc bắt và giam giữ người nước ngoài "xâm phạm hoặc có hành vi hỗ trợ xâm phạm" với thời gian lên tới 60 ngày. Hôm nay 23/5, Việt Nam lên tiếng nhưng không nêu rõ lập trường về quy định trên.

haicanh1

Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Đoàn Khắc Việt không nêu rõ lập trường về quy định mới của Trung Quốc

Tại họp báo thường kỳ Bộ Ngoại giao ngày 23/5, Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Đoàn Khắc Việt đã được hỏi về quy định mới của Trung Quốc.

Về vấn đề này, ông Việt nhắc lại quan điểm, lập trường của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trên Biển Đông, theo báo Tuổi Trẻ.

"Việt Nam luôn kiên quyết, kiên trì bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam tại các vùng biển, cũng như lợi ích chính đáng của công dân Việt Nam phù hợp công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 và luật pháp của Việt Nam", ông Việt trả lời.

Ông không nói cụ thể liệu Việt Nam có phản đối quy định mới của Trung Quốc hay không.

Quy định này của Trung Quốc sẽ có hiệu lực từ ngày 15/6, trong bối cảnh Việt Nam và Trung Quốc vẫn có nhiều tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ.

Khác với Việt Nam, Philippines đã ra tuyên bố sẽ không cho phép cảnh sát biển Trung Quốc bắt giữ ngư dân Philippines bị cáo buộc vi phạm trong các vùng biển của nước này (Philippines).

Manila khẳng định sẽ phản đối bằng ngoại giao nếu Bắc Kinh áp dụng quy định trên.

Trung Quốc hiện đang tuyên bố chủ quyền trên phần lớn các khu vực giàu tài nguyên khóang sản ở Biển Đông. Những khu vực này cũng được Việt Nam, Philippines, Brunei và Malaysia tuyên bố chủ quyền

Cũng tại cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao Việt Nam, khi được hỏi về việc Trung Quốc đưa tàu bệnh viện thuộc Hải quân Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLAN) đến Hoàng Sa, ông Đoàn Khắc Việt nhấn mạnh : "Việt Nam kiên quyết phản đối mọi hoạt động liên quan vi phạm chủ quyền của Việt Nam".

Thông tin về hoạt động của tàu bệnh viện Trung Quốc được hé lộ hôm 21/5 trên Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV).

Tuy không nói rõ thời gian triển khai, CCTV cho biết đội ngũ bác sĩ của tàu đã khám sức khỏe, chẩn đoán và điều trị, tư vấn tâm lý cho các binh sĩ Trung Quốc đóng quân tại Hoàng Sa.

Theo báo Tuổi Trẻ, có những chuyên gia quốc tế đã cảnh báo rằng đây có thể là "cái bẫy cung ứng nhân đạo" của Trung Quốc "nhằm thúc đẩy các yêu sách vô lý trên Biển Đông".

‘Hành động leo thang căng thẳng trắng trợn’

Theo một bài viết ngày 15/5 trên South China Morning Post (SCMP), dù luật và quy định hiện hành cho phép cảnh sát biển Trung Quốc bắt giữ các đối tượng tình nghi, đây là lần đầu tiên có một quy định nêu rõ quy trình thực thi pháp luật của lực lượng cảnh sát biển đối với việc bắt giữ hành chính.

Quy định mới cho phép cảnh sát biển Trung Quốc - tức hải cảnh - bắt và giam giữ lên tới 30 ngày mà không cần thông qua xét xử đối với người nước ngoài "xâm phạm hoặc có hành vi hỗ trợ xâm phạm" lãnh hải hoặc vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.

Đối với những vụ việc phức tạp, thời hạn giam giữ có thể được kéo dài đến 60 ngày.

Các nhà lập pháp và quan chức Philippines đã lên tiếng phản đối vì cho rằng quy định nói trên sẽ được áp dụng trên Biển Đông.

Ngày 19/5, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. đã kịch liệt phản đối hành vi đe dọa bắt giữ của Trung Quốc và cảnh báo : "Những hành động kiểu như vậy là hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Philippines. Chúng tôi sẽ thực hiện mọi biện pháp để luôn bảo vệ công dân của mình".

Trong một tuyên bố vào ngày 18/5, Chủ tịch Hạ viện Ferdinand Martin Romualdez cho biết : "Những tuyên bố đầy hung hăng của Trung Quốc là hành động leo thang căng thẳng trắng trợn ở Biển Tây Philippines".

Biển Tây Philippines là tên gọi mà Philippines đặt cho một khu vực ở Biển Đông, bao gồm khu vực quần đảo Trường Sa mà Philippines gọi là Kalayaan và vùng đặc quyền kinh tế (EEZ).

"Trung Quốc phải tôn trọng các phán quyết quốc tế... thay vì đơn phương áp đặt luật lệ và bắt nạt các quốc gia khác".

Ông Romualdez cho biết Quốc hội Philippines "sẽ không chấp nhận bất kỳ vụ bắt giữ công dân hoặc ngư dân Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của chúng tôi".

Trong một bài viết ngày 20/5 trên SCMP, Cựu thẩm phán Tòa án tối cao Philippines Antonio Caprio nói rằng Trung Quốc không có cơ sở pháp lý để bắt giữ người Philippines vì "theo UNCLOS, [các quốc gia] có quyền tự do hàng hải và hàng không ở tất cả các vùng hải phận quốc tế và đặc quyền kinh tế".

"Quy định mới này vi phạm nguyên tắc căn bản của UNCLOS. Đây là luật tục quốc tế ràng buộc tất cả các quốc gia, ngay cả những nước không phải là thành viên của UNCLOS [tuân thủ]".

Trung Quốc và Philippines hiện cũng đang có nhiều xung đột trên Biển Đông.

Ngày 30/4, cảnh sát biển Trung Quốc đã bắn vòi rồng vào một tàu Philippines đang phân phối nhiên liệu và thực phẩm cho ngư dân Philippines gần bãi cạn Scarborough.

Ngày 23/3, nhiệm vụ tiếp tế định kỳ tới tiền đồn của Philippines ở Bãi Cỏ Mây đã bị hai tàu tuần duyên Trung Quốc cản trở. Hai tàu này đã bắn vòi rồng vào một tàu tiếp tế dân sự và khiến ba thủy thủ bị thương.

Nguồn : BBC, 23/05/2024

****************************

Việt Nam lên tiếng về những diễn biến mới nhất của Trung Quốc tại Biển Đông

RFA, 23/05/2024

Việt Nam vào ngày 23 tháng 5 lặp lại phản đối những hoạt động của phía Trung Quốc tại Biển Đông mà Hà Nội cho là vi phạm chủ quyền của Việt Nam tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

haicanh2

Một tàu hải cảnh Trung Quốc ở ngoài khơi tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc vào ngày 19/4/2023

Phó phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Việt Nam, ông Đoàn Khắc Việt, được báo giới dẫn lại quan điểm của Hà Nội về các diễn biến liên quan mới nhất tại Biển Đông.

Đối với quy định mới mà Trung Quốc ban hành hôm 15 tháng 5 và bắt đầu có hiệu lực từ 15 tháng 6 cho phép Hải cảnh của Bắc Kinh giam giữ 30 ngày, thậm chí đến 60 ngày trong trường hợp phức tạp, không qua xét xử người nước ngoài nào bị cho xâm phạm hoặc có hành vi hỗ trợ xâm phạm lãnh hải/vùng biển mà Hoa Lục tuyên bố chủ quyền, Phó Phát ngôn nhân Đoàn Khắc Việt lặp lại quan điểm : "Như đã nhiều lần khẳng định, Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử cũng như cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của mình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, phù hợp với luật pháp quốc tế cũng như chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển được xác lập phù hợp với Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.

Việt Nam luôn kiên quyết, kiên trì bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam tại các vùng biển cũng như lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân Việt Nam, phù hợp với Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 và luật pháp của Việt Nam".

Đối với tin mà phía Trung Quốc loan ngày 22/5 về việc Hải quân Trung Quốc đưa một tàu bệnh viện đến các thực thể thuộc quần đảo Hoàng Sa để kiểm tra sức khỏe, điều trị cho binh sĩ của họ tại đó, ông Đoàn Khắc Việt cũng lặp lại quan điểm : "Việt Nam kiên quyết phản đối mọi hoạt động liên quan mà vi phạm chủ quyền của Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa".

Trung Quốc hoàn tất việc cưỡng chiếm quần đảo Hoàng Sa hồi đầu năm 1974. Lúc đó quần đảo này do Hải quân miền nam Việt Nam quản lý.

Vào năm 1988, Trung Quốc dùng vũ lực chiếm một số đảo thuộc Trường Sa do chính phủ Hà Nội hiện nay quản lý.

Bắc Kinh đơn phương tuyên bố chủ quyền gần trọn Biển Đông trong đường đứt khúc mà họ tự vạch ra. Đường này bị Philippines kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài Thường trực Quốc tế ở La Haye, và vào tháng 7 năm 2016, Tòa tuyên đường đứt khúc đó không có giá trị cả về mặt pháp lý lẫn lịch sử.

Nguồn : RFA, 23/05/2024

*****************************

Biển Đông : Trung Quốc cho phép Hải cảnh bắt giam "người lạ" "xâm phạm biên giới" đến 60 ngày

Thu Hằng, RFI, 22/05/2024

Bắc Kinh tiếp tục mưu đồ độc chiếm Biển Đông. Ngày 15/05/2024, Hải cảnh Trung Quốc (CCG) đăng Quyết định số 3 về "Quy định thủ tục về thực thi hành chính của Cảnh sát biển" Trung Quốc cho phép nhân viên của lực lượng này bắt giữ người nước ngoài bị tình nghi vượt hải giới "trái phép". 

haicanh3

Tàu của hiệp hội Atin-Ito xuất phát từ Masinloc, tỉnh Zambales, Philippines ngày 15/05/2024 đến tiếp tế cho các tàu neo đậu gần bãi cạn Scarborough. AP

Có hiệu lực từ ngày 15/06, biện pháp nguy hiểm này, được cho là chủ yếu nhắm đến Philippines, liên quan đến tất cả các nước có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc, trong đó có Việt Nam. Manila kêu gọi các "nạn nhân" của Bắc Kinh bác bỏ quy định mới và cùng kiện ra Tòa Thường trực Quốc tế.

Người nước ngoài có thể bị Hải cảnh Trung Quốc bắt giữ đến 60 ngày

South China Morning Post là cơ quan truyền thông đầu tiên đăng bài về luật mới của Trung Quốc. Thực ra, kể từ khi lực lượng Cảnh sát biển Trung Quốc (Hải cảnh) được chuyển từ Tổng cục Hải dương sang Cảnh sát vũ trang Nhân dân ngày 01/01/2018, rất nhiều luật và quy định đã được thông qua để tạo cho Hải cảnh cơ sở luật pháp vững chắc hơn và cho phép họ có quyền bắt giữ nghi phạm. Nhưng đây là lần đầu tiên, một quy định đặc biệt nêu rõ thủ tục áp dụng luật về mặt giam giữ hành chính đối với Hải cảnh.

Theo trang CCTV ngày 18/05, văn bản mang tên "Quy định thủ tục về thực thi hành chính của Cảnh sát biển" có tổng cộng 16 chương và 281 điều, gồm các nguyên tắc chung, thẩm quyền, giám sát và kiểm tra tại chỗ, lưu trữ hồ sơ… Trang Inquirer cho biết đại sứ quán Trung Quốc ở Manila chưa ra tuyên bố về chủ đề này nhưng ngày 17/05 đã trao cho các nhà báo bản sao của tài liệu dài 92 trang, viết bằng chữ Hoa.

Chương 14 quy định về việc xử lý các sự vụ hành chính liên quan đến người nước ngoài bị tình nghi "vi phạm" biên giới của Trung Quốc. Hải cảnh Trung Quốc được phép bắt giữ đến 30 ngày người nước ngoài vi phạm quy định của Trung Quốc về xuất-nhập. Thời hạn có thể kéo dài đến 60 ngày đối với những trường hợp phức tạp, sau khi được người đứng đầu cơ quan Hải cảnh phê chuẩn, theo CCTV và gồm ít nhất 4 trường hợp : (1) Người bị tình nghi xuất nhập cảnh trái phép ; (2) Người bị nghi ngờ giúp đỡ người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép (3) Người bị nghi ngờ cư trú hoặc làm việc bất hợp pháp (4) Người bị nghi ngờ gây nguy hiểm cho an ninh, lợi ích quốc gia, phá rối đời sống xã hội và công cộng ; trật tự, hoặc tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp và tội phạm khác.

Bối cảnh ban hành quy định mới

Quy định mới được Hải cảnh Trung Quốc thông qua ngày 15/05, không rõ là trùng hợp hay cố tình, đúng vào ngày hiệp hội "Atin Ito" (This is ours, tạm dịch : Đó là thuộc chủ quyền của chúng tôi) bắt đầu đợt tiếp tế nhiên liệu và lương thực thứ hai cho ngư dân và những công dân đến bảo vệ chủ quyền của Philippines đối với bãi cạn Scarborough (Panatag, theo tên gọi của Philippines), nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines và bị Bắc Kinh chiếm từ năm 2012.

Đoàn tầu của hiệp hội "Atin Ito", gồm nhiều tổ chức phi chính phủ và các nhà hoạt động độc lập Philippines, xuất phát từ Masinloc, tỉnh Zambales. Đợt tiếp tế đầu tiên được tổ chức chỉ 2 tuần sau sự kiện ba tầu Hải cảnh Trung Quốc phun vòi rồng vào hai tầu Philippines gần bãi cạn Scarborough ngày 30/04. Hải cảnh Trung Quốc tuyên bố đã đuổi tầu Philippines "thâm nhập" vào vùng biển của họ. Sự cố xảy ra đúng lúc Philippines và Hoa Kỳ tiến hành cuộc tập trận chung thường niên Balikatan.

Cùng ngày ban hành quy định mới, bộ Ngoại Giao Trung Quốc cảnh cáo Manila mọi xâm phạm đến "chủ quyền và quyền tài phán của Trung Quốc", đồng thời nhấn mạnh "Trung Quốc sẽ bảo vệ các quyền và đưa ra những biện pháp cần thiết phù hợp với luật pháp".

Tháng 11/2023, khi thăm một sở chỉ huy của lực lượng hải cảnh ở Thượng Hải, chủ tịch Tập Cận Bình đã kêu gọi lực lượng này phải làm mọi cách để luật pháp Trung Quốc được tôn trọng, "bảo vệ tuyệt đối" chủ quyền lãnh thổ và các quyền hàng hải quốc gia, phải trấn áp mọi hình vi phạm tội ngoài khơi và bảo vệ kinh tế biển của Trung Quốc. 

Manila kêu gọi các nước láng giềng kiện Trung Quốc nếu công dân bị bắt

Ngày 18/05, tổng thống Marcos Jr. lên án những quy định mới của Trung Quốc "là hoàn toàn không chấp nhận được đối với Philippines" và Manila "sẽ đưa ra mọi quyết định cần thiết để bảo vệ công dân của mình". Thiếu tướng Jay Tarriela, người phát ngôn Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines về biển Tây Philippines (tên Philippines gọi Biển Đông), được trang Inquirer trích dẫn ngày 18/05, cũng khẳng định "luật Trung Quốc sẽ không ngăn được tuần duyên và quân đội Philippines bảo vệ lợi ích của nhân dân Philippines".

Ông lên án quy định mới của Hải cảnh Trung Quốc "là thêm một hành động hăm dọa" để làm nhụt chí những hoạt động, như chương trình của hiệp hội "Atin Ito" và là "một hành động bất hợp pháp" khác được bao biện bằng yêu sách chủ quyền trong đường 9 đoạn "tưởng tượng" đối với hầu hết Biển Đông. Theo thiếu tướng Jay Tarriela, quy định mới có thể "sẽ gây ra những phản ứng tiêu cực cho Trung Quốc" vì khiến cộng đồng quốc tế phẫn nộ, "rất có khả năng là thêm nhiều nước khác lên tiếng chỉ trích, phản đối kiểu luật bất hợp pháp được Trung Quốc thông qua bất chấp luật pháp quốc tế".

Ngày 20/05, ông Antonio Carpio, nguyên thẩm phán Tòa Án Tối Cao Philippines, cho rằng Trung Quốc có nguy cơ chịu thêm thất bại về mặt pháp lý nếu bắt giữ ngư dân Philippines ở Biển Đông. Trả lời phỏng vấn đài TeleRadyo Serbisyo, được trang ABS-CBN trích dẫn, luật gia nổi tiếng về Biển Đông giải thích là Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye đã ra phán quyết năm 2016 bác đường 9 đoạn của Trung Quốc ở Biển Đông, trong đó có vùng biển Tây Philippines. Có nghĩa là Manila có thể kiện Bắc Kinh ngay lập tức nếu Hải cảnh Trung Quốc bắt giữ công dân Philippines hoạt động trong vùng biển này. Ông khẳng định Philippines chắc chắn thắng kiện dù Bắc Kinh không công nhận phán quyết năm 2016. Cũng viện vào phán quyết của Tòa Trọng Tài mà nhiều quốc gia khác, như Hoa Kỳ, đã tiến hành tuần tra vì tự do hàng hải ở trong vùng.

Risa Hontiveros, người đứng đầu phe đối lập ở Thượng Viện Philippines, có chung ý tưởng với cựu thẩm phám Carpio. Ông cho rằng "chính phủ Philippines hiện giờ cần kêu gọi các nước đồng minh như Mỹ, Nhật Bản, Úc, Pháp và những nước chung chí hướng, lên tiếng phản đối hành vi vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế, bằng cách tham gia các cuộc tuần tra với Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của mình".

Ngoài ra, phe đối lập cũng yêu cầu tổng thống Marcos Jr. kiện Trung Quốc lên Tòa Trọng Tài Thường Trực. Neri Colmenares, chủ tịch đảng Bayan Muna đối lập, cho rằng Philippines cùng với các đối tác ở ASEAN, cũng là nạn nhân trong chính sách hăm dọa của Trung Quốc, như Việt Nam, Malaysia, nên nộp đơn kiện Bắc Kinh lên Tòa Trọng Tài để chấm dứt "hành động hiếu chiến ngày càng gia tăng của Trung Quốc ở trong vùng".

Tuy nhiên, trước mắt, Jonathan Malaya, người phát ngôn của Lực lượng đặc nhiệm quốc gia về biển Tây Philippines (National Task Force West Philippines Sea), kêu gọi trong buổi họp báo hôm 20/05 rằng "tất cả các nước ven biển, nhất là các nước láng giềng như Việt Nam, Malaysia, Brunei và Indonesia, không công nhận những quy định bất hợp pháp này và tiếp tục lưu thông ở những vùng biển mà luật pháp quốc tế cho phép" để qua đó bác bỏ mối đe dọa của Trung Quốc về việc bắt giữ vô cớ người nước ngoài thâm nhập Biển Đông.

Thu Hằng

Additional Info

  • Author BBC, RFA, RFI, Thu Hằng
Published in Châu Á

Việt Nam lên tiếng về Luật Hải cảnh mới của Trung Quốc

RFA, 29/01/2021

Việt Nam yêu cầu các nước liên quan tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam ở Biển Đông, thiện chí thực thi luật pháp quốc tế, UNCLOS, không hành động làm gia tăng căng thẳng và tích cực đóng góp cho sự hòa bình, ổn định ở khu vực Biển Đông.

haicanh1

Tàu tuần duyên Philippines chạy ngang một tàu tuần duyên của Trung Quốc gần khu vực bãi cạn Scarborough. Hình chụp ngày 14/5/2019. AFP

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao việt Nam Lê Thị Thu hằng tuyên bố như vừa nêu, khi bình luận về Luật hải cảnh mới của Trung Quốc, tại cuộc họp báo vào ngày 29/1.

Bà Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh thêm rằng Việt Nam đề nghị các nước tuân thủ luật pháp, điều ước quốc tế trong ban hành luật biển. Đồng thời nhắc lại khẳng định của Việt Nam rằng :

"Việt Nam có đầy đủ chứng cứ lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế ; chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển phù hợp với UNCLOS và sẽ kiên quyết, kiên trì các biện pháp phù hợp với luật pháp quốc tế để bảo vệ các quyền hợp pháp, chính đáng đó".

Vào ngày 22/1, Quốc hội Trung Quốc thông qua Luật Hải cảnh mới, cho phép tàu hải cảnh của nước này được quyền bắn vào các tàu nước ngoài trong vùng nước mà Bắc Kinh đòi chủ quyền.

Theo đó, luật quy định trong từng trường hợp cụ thể, lực lượng chấp pháp của Trung Quốc có thể sử dụng các loại vũ khí khác nhau để đối phó với tàu nước ngoài bao gồm vũ khí cầm tay, vũ khí phóng từ tàu hoặc từ trên không.

Luật Hải cảnh mới của Trung Quốc cũng cho phép hải cảnh nước này được quyền tạo các vùng cấm di chuyển "khi cần" để ngăn tàu thuyền và người xâm nhập.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm 22/1 nói với báo giới rằng luật mới hoàn toàn phù hợp với thông lệ quốc tế.

 Ngày 27/1, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. đã gửi công hàm ngoại giao phản đối việc Trung Quốc ban hành luật hải cảnh mới, gọi đây là một đe dọa chiến tranh bằng lời nói.

************************

Vit Nam ng phó ra sao khi hi cnh Trung Quc được bn theo lut mi ?

VOA, 25/01/2021

Sau khi Trung Quc ban hành lut cho phép cnh sát bin nước này n súng vào tàu nước ngoài, hai nhà nghiên cu nhn đnh vi VOA rng Vit Nam s sm lên tiếng phn đi cũng như s phi hp vi nhiu nước đ ng phó vi Trung Quc trong tình hình mi.

haicanh1

Tàu KN-768 tránh được cú đâm va khi khoảng cách chỉ còn khoảng 50 m với tàu Trung Quốc. Ảnh minh họa Thanh Niên, 16/06/2014

Như VOA đã đưa tin, hôm 4/11/2020, Quc hi Trung Quc công b d lut có điu khon cho phép cnh sát bin nước này s dng vũ khí khi cn thiết vùng bin thuc quyn tài phán ca Trung Quc. Sau gn 3 tháng, hôm 22/1/2021, Trung Quc thông qua và ban hành đo lut đó.

T Hà Ni, tiến sĩ Hà Hoàng Hp, nhà nghiên cu cao cp khách mi ca vin nghiên cu Đông Nam Á ISEAS Yusof Ishak đt ti Singapore, ch ra rng thế nào là vùng bin thuc ch quyn ca Trung Quc s đt ra mt vn đ ln đi vi vic thc thi đo lut k trên.

Nguy cơ cao ‘đường lưỡi bò’

Ông Hp ly ví d là khu vc rng ln Bin Đông nm trong đường 9 đon mà Trung Quc v lên bn đ và nêu ra yêu sách ch quyn, còn được gi là ường lưỡi bò".

Đây là vùng bin trong vòng tranh chp gay gt gia Trung Quc vi Vit Nam và mt s nước khác. Bên cnh đó, hi quân M nhiu ln điu tàu và máy bay qua li đ khng đnh h bo v t do hàng hi, hàng không vùng bin. Các nước Úc, Nht, n Đ, Anh cũng đã mt vài ln thc hin các đng thái tương t.

Do đó, tiến sĩ Hp cho rng nếu Trung Quc khăng khăng rng ường lưỡi bò" là ca h, và khi tàu ca các nước láng ging hay ca bt c quc gia ln nh nào khác đi vào, hi cnh Trung Quc s bn nếu cn thiết, thì điu đó đng nghĩa là Trung Quc chun b gây chiến tranh.

T Singapore, tiến sĩ Lê Hng Hip, mt nhà nghiên cu cao cp khác cũng thuc vin ISEAS Yusof Ishak, có chung quan đim v vic nguy cơ s tăng cao nhng vùng bin có tranh chp, mà trc tiếp liên quan đến Vit Nam là ường lưỡi bò", vùng chng ln gia ường lưỡi bò" và vùng đc quyn kinh tế ca Vit Nam, cũng như phm vi bên ngoài 12 hi lý chung quanh các thc th mà Trung Quc đang kim soát Trường Sa.

Theo tiến sĩ Hip, Trung Quc s chn lc v đi tượng đ n súng, có th phn nhiu da trên yếu t là h vượt tri hơn vi nước nào. Ông nói :

" khía cnh này, tôi nghĩ Vit Nam s là đi tượng gp nhiu áp lc vì Vit Nam có các khu vc chng ln vi yêu sách ca Trung Quc nhiu hơn, các hot đng ca Vit Nam trên Bin Đông cũng tích cc hơn, hot đng ca các ngư dân chng hn. Kh năng xy ra các va chm, ri các trường hp mà hi cnh Trung Quc có th vin c đ s dng vũ lc cũng nhiu hơn".

Theo quan sát ca VOA, đến hôm 25/1, Vit Nam chưa đưa ra quan đim chính thc v lut hi cnh mi ca Trung Quc.

Hai nhà nghiên cu Hà Hoàng Hp và Lê Hng Hip nhn đnh rng Vit Nam chưa lên tiếng do đang bn rn vi Đại hội ca đng cng sn nhưng s sm phn ng trong ít ngày na.

haicanh2

Tàu chp pháp Vit Nam xua đui tàu cá v thép Trung Quc ra khi vùng bin Vit Nam (nh tư liu, 2019)

Người Vit hc lut Trung Quc ?

Trên mng xã hi, nhiu người Vit Nam bày t lo ngi v lut mi ca Trung Quc và đưa ra ý kiến rng chính quyn Vit Nam nên ph biến ni dung lut đó đ nhân dân, đc bit là ngư dân Vit Nam, được biết và ng phó phù hp. Tiến sĩ Lê Hng Hip cũng đng tình :

đ phòng các s c cũng như bo v tính mng, tài sn cho người dân Vit Nam, đc bit là ngư dân, các lc lượng hot đng trên bin, thì rõ ràng là Vit Nam cũng cn có s ph biến thông tin cho người dân đ h nm được đ mà nếu rơi vào các tình hung nguy him thì biết cách x lý".

Trong khi đó, tiến sĩ Hà Hoàng Hp nghiêng v kh năng là Vit Nam s ng phó theo hướng ch đng hơn là b đng. Lưu ý rng Vit Nam đã ra lut trước c Trung Quc v vic cho phép cnh sát bin Vit Nam n súng, ông Hp nói :

"Bây gi, Trung Quc làm vic này, buc lòng là hi quân Vit Nam, cnh sát bin Vit Nam phi tăng cường đ bo v ngư dân. Đó là điu chc chn người ta làm t năm 2014. Chính quyn Vit Nam không có ch trương biến ngư dân thành dân binh trên bin".

Mt s tàu cá hay tàu vn ti Vit Nam nếu được mang súng nh, đó là đ chng cướp bin ch không phi đ đóng vai trò dân binh, tham gia bo v ch quyn bin Vit Nam, tiến sĩ Hp nói thêm.

Bên cnh các đng thái riêng, không ch đến khi Trung Quc ra lut mi v cnh sát bin, lâu nay Vit Nam đã và đang bàn bc, phi hp vi các nước khác cũng có li ích quc gia Bin Đông và vùng n Đ Dương-Thái Bình Dương đ đi phó vi Bc Kinh v mi mt, t chính tr, đa chính tr, chiến lược, pháp lý cho đến quc phòng, vn theo li tiến sĩ Hp.

V phn mình, tiến sĩ Lê Hng Hip cho rng ngoài vic phi hp vi các nước đ lên án vic s dng vũ lc hay đe da s dng vũ lc, Vit Nam có th đưa lut mi v hi cnh Trung Quc vào quá trình tho lun, đàm phán gia ASEAN và Trung Quc v B Quy tc ng x trên Bin Đông đ gim thiu nguy cơ va chm hay các tình hung Trung Quc có th s dng vũ lc.

haicanh3

Tàu sân bay M USS Ronald Reagan Bin Đông (nh tư liu, 6/7/2020)

M, các nước vn can d vào Bin Đông

Tiên liu v thái đ và hành đng ca M và các cường quc khác đi vi lut mi ca Trung Quc, vn tiến sĩ Lê Hng Hip nói :

"Các nước s vn tiến hành hot đng như lâu nay thôi. H s vn có các bước đi va đm bo t do hàng hi trên Bin Đông, đng thi bác b các yêu sách ch quyn phi lý ca Trung Quc, trái vi lut pháp quc tế. Đng thi, h s có các bin pháp đ gim thiu ri ro, đ phòng các tình hung vũ lc có th xy ra. Mi th s vn được tiến hành dù s thn trng s mc đ cao hơn".

Hot đng tun tra vì t do hàng hi ca M vn tiếp tc dưới thi tân Tng thng Biden, ni tiếp chính sách ca Tng thng Trump mi mãn nhim, tiến sĩ Hà Hoàng Hp nói, và dn chng là mt nhóm tàu sân bay M đi vào Bin Đông hôm 23/1, ba ngày sau khi ông Biden tuyên th nhm chc.

Ông cũng lưu ý v nhng thông đip mnh m ca B Ngoi giao M liên quan đến vic Trung Quc t ý hăm da Đài Loan trong vài ngày qua. T phân tích riêng ca mình, tiến sĩ Hp khng đnh :

"Ta thy không có gì tr ngi hay thay đi ln trong chính sách ca chính quyn Biden đi vi khu vc này. Có th ít na nó thay đi mt chút v hình thc, nhưng v bn cht mà nói, tôi không tin có thay đi gì ln trong chiến lược mà chính quyn Trump tuyên b hi/12/2017".

Cách đây hơn 3 năm, Tng thng M khi đó, ông Donald Trump, công b Chiến lược An ninh Quc gia mi ca M, tp trung vào 4 vn đ ln là bo v lãnh th và li sng M, đy mnh s thnh vượng ca M, th hin hòa bình qua sc mnh, và tăng cường nh hưởng ca M trên toàn cu trong mt thế gii cnh tranh d di hơn bao gi hết.

Bn chiến lược nêu rõ rng M xác đnh hai đi th hàng đu là Nga và Trung Quc, cho rng đây là nhng cường quc theo ch nghĩa xét li mun làm thay đi nguyên trng ca thế gii, đe da nhng li ích ca nước M.

***********************

Biển Đông : Bắc Kinh ra luật cho phép Hải cảnh "nổ súng" vào tàu nước ngoài

Trọng Thành, RFI, 23/01/2021

Nguy cơ đụng độ bùng phát tại Biển Đông gia tăng. Chính quyền Trung Quốc chính thức ra luật cho phép lực lượng Hải cảnh có "mọi biện pháp cần thiết", bao gồm cả việc nổ súng vào tàu nước ngoài, để bảo vệ chủ quyền quốc gia.

haicanh4

Ảnh tư liệu, 23/09/2015, một tàu hải cảnh Trung Quốc hoạt động trong vùng biển Scarborough, tranh chấp chủ quyền với Philippines.  AP - Renato Etac

Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc đã thông qua Luật nói trên vào ngày hôm qua, 22/01. Luật sẽ có hiệu lực kể từ ngày 01/02/2021 tới. Trong buổi họp báo hôm qua tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh, khẳng định luật này sẽ cho phép "bảo đảm hòa bình và ổn định" trên biển.

Hãng tin Mỹ Bloomberg dẫn nguồn tin của Tân Hoa Xã, hôm nay, 23/01, cho biết kể từ giờ lực lượng tuần duyên Trung Quốc có quyền sử dụng vũ khí, để ngăn chặn hoặc phòng ngừa trước các thách thức từ phía tàu thuyền nước ngoài, hoạt động trong các vùng biển thuộc chủ quyền hoặc "quyền tài phán" của Trung Quốc. Bộ luật vừa được chính quyền Bắc Kinh ban hành liên quan đến Biển Đông và biển Hoa Đông.

Luật mới của Bắc Kinh không nói rõ các vùng biển thuộc quyền tài phán của Trung Quốc cụ thể bao gồm những khu vực nào, nhưng theo báo Nhật Nikkei Asia, yêu sách của Trung Quốc sẽ bao gồm khu vực xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và vùng nằm trong bản đồ 9 đoạn ở Biển Đông (còn gọi là "đường lưỡi bò"), ăn sâu vào các vùng đặc quyền kinh tế của nhiều quốc gia ven bờ, như Việt Nam, Philippines hay Malaysia. Yêu sách đường 9 đoạn của Trung Quốc đã bị một tòa án quốc tế bác bỏ hồi 2016.

Theo báo Nhật Nikkei Asia, Hải cảnh Trung Quốc cũng sẽ được phép dùng vũ lực để dỡ bỏ các công trình xây dựng "bất hợp pháp" tại những vùng biển mà Trung Quốc đòi hỏi chủ quyền.

Sau khi Bắc Kinh thông qua luật, Nhật Bản là quốc gia đầu tiên lên tiếng. Hôm qua 22/01, ngoại trưởng Nhật Toshimitsu Motegi bày tỏ "quan ngại" về luật Hải cảnh Trung Quốc vừa ban hành trong ngày. Năm 2020 vừa qua là năm mà số lượng tàu thuyền Trung Quốc xâm nhập vùng biển Senkaku/Điếu Ngư (do Tokyo kiểm soát) đạt mức kỷ lục. Theo Bloomberg, luật mới sẽ làm gia tăng căng thẳng hiện nay tại các vùng biển ven Trung Quốc. Báo chí Việt Nam nói đến nguy cơ "rủi ro bạo lực gia tăng tại Biển Đông" với luật Hải cảnh mới của Trung Quốc.

Kể từ năm 2018, Hải cảnh Trung Quốc, vốn thuộc bên dân sự quản lý, trở thành một bộ phận của Cảnh sát Vũ trang Trung Quốc, dưới quyền lãnh đạo của Quân Ủy Trung Ương, cơ quan ra quyết định cao nhất trong lĩnh vực quân sự của Trung Quốc. Từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, số lượng phương tiện của Hải cảnh Trung Quốc tăng vọt lên 130 tàu hơn 1.000 tấn, vào năm 2019, tức gấp hơn ba lần so với năm 2012. Hải cảnh Trung Quốc được trang bị tàu tuần tra hơn 10.000 tấn, với súng máy 76 mm. Tàu được coi là lớn nhất tại vùng Biển Đông.

Trung Quốc ban hành luật cho phép Hải cảnh nổ súng tại các vùng biển tranh chấp chỉ hai ngày sau khi chính quyền Biden nhậm chức, và một ngày sau khi tân cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, Jake Sullivan, cam kết đặt khu vực quần đảo Senkaku dưới sự bảo vệ của hiệp định an ninh Mỹ - Nhật. Theo báo chí Nhật Bản, hành động này cho thấy Bắc Kinh tỏ rõ thái độ không khoan nhượng với tân chính quyền Mỹ, tại Biển Đông và biển Hoa Đông.

Trọng Thành

*********************

Trung Quốc thông qua luật Hải cảnh, chuyên gia cảnh báo tàu cá Việt Nam có thể bị bắn

RFA, 22/01/2021

Quốc hội Trung Quốc vừa thông qua luật Hải cảnh mới hôm 22/1/2021, cho phép tàu hải cảnh của nước này được quyền bắn vào các tàu nước ngoài trong vùng nước mà Bắc Kinh đòi chủ quyền. Truyền thông Nhà nước Trung Quốc loan tin này vào cùng ngày.

haicanh5

Tàu hải cảnh của Trung Quốc được trang bị đại bác (trong bao) - Reuters

Dự luật Hải cảnh được Trung Quốc giới thiệu vào/11 năm 2020. Theo đó, luật quy định trong từng trường hợp cụ thể, lực lượng chấp pháp của Trung Quốc có thể sử dụng các loại vũ khí khác nhau để đối phó với tàu nước ngoài bao gồm vũ khí cầm tay, vũ khí phóng từ tàu hoặc từ trên không.

Luật cũng cho phép nhân viên chấp pháp của Trung Quốc được quyền phá hủy các cấu trúc mà nước khác xây dựng trên các thực thể mà Trung Quốc đòi chủ quyền, lên tàu và kiểm tra các tàu nước ngoài trong vùng nước mà Bắc Kinh đòi chủ quyền.

Luật mới cũng cho phép hải cảnh được quyền tạo các vùng cấm di chuyển "khi cần" để ngăn tàu thuyền và người xâm nhập.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm 22/1 nói với báo giới rằng luật mới hoàn toàn phù hợp với thông lệ quốc tế.

Theo Giáo sư Carl Thayer thuộc Đại học New South Wales, Australia, luật mới của Trung Quốc là một mối nguy đáng báo động cho các ngư dân Việt Nam đi đánh bắt cá ở Biển Đông, đặc biệt là vùng ngư trường truyền thống Hoàng Sa, nơi Trung Quốc cũng đòi chủ quyền.

"Trung Quốc đang cố gắng nguỵ trang cho những gì mà họ làm và nói luật của chúng tôi cho phép cho nên đừng có can thiệp vào chủ quyền của chúng tôi. Đây là điều đáng báo động. Các tàu hải cảnh của Trung Quốc được trang bị đầy đủ và tương đương như các tàu chiến.

Trung Quốc bây giờ với luật hải cảnh mới, trong bất cứ đụng độ nào giờ đây họ không còn phải đâm tàu nữa. Họ chỉ cần bắn vào tàu nếu ngư dân chống cự".

Trung Quốc là nước đòi chủ quyền đến gần 90% diện tích Biển Đông dựa vào đường đứt khúc 9 đoạn mà nước này tự vẽ ra trên biển, bao gồm cả quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa đang tranh chấp với các nước.

Tòa Trọng tài Quốc tế (PCA) trong một phán quyết vào năm 2016 đã bác bỏ tính hợp lý của đường đứt khúc này nhưng Trung Quốc không công nhận phán quyết của toà.

Trung Quốc hiện kiểm soát toàn bộ quần đảo Hoàng Sa mà nước này chiếm được từ Việt Nam trong một trận hải chiến vào năm 1974.

Các ngư dân Việt Nam ra đánh bắt cá tại khu vực quần đảo Hoàng Sa, thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ bị tàu cá và tàu chấp pháp của Trung Quốc xua đuổi, đâm chìm.

Sự việc gần đây nhất là vào tháng 4 năm 2020 khi một tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi bị tàu Trung Quốc đâm chìm gần đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa.

Additional Info

  • Author VOA tiếng Việt, RFI tiếng Việt, RFA tiếng Việt
Published in Châu Á