Tàu ngầm Trung Quốc bị phát hiện ở đảo Hải Nam (RFA, 19/08/2020)
Một tàu ngầm nguyên tử của Trung Quốc bị phát hiện tại cửa căn cứ Hải quân ngầm Ngọc Lâm ở đảo Hải Nam.
Hình ảnh vệ tinh chụp tàu ngầm Trung Quốc tại cửa vào căn cứ ngầm ở đảo Hải Nam - Satlellite imagery @planetlabs
Ảnh vệ tinh ngày 18 tháng 8 cho thấy chiếc tàu ngầm chụp được trông giống lớp Type 093. Đây là một trong những loại tàu ngầm nguyên tử chuyên tấn công mạnh nhất của Trung Quốc. Trong ảnh có hai chiếc tàu nhỏ hơn nhưng chưa rõ là loại tàu gì.
Hình ảnh chiếc tàu ngầm được phát hiện tại cửa một căn cứ hải quân ngầm của Trung Quốc như thế được nhận định là khá bất thường dù chúng đôi khi cũng xuất hiện tại Biển Đông. Đây là vùng biển mà tàu hải quân và tàu tuần duyên Trung Quốc hoạt động thường xuyên.
Vào tháng 10 năm ngoái, một tàu ngầm tiên tiến của Trung Quốc nổi lên gần một tàu đánh cá của Việt Nam tại Biển Đông. Mới hồi tháng 6 vừa qua, Nhật Bản phải báo động khi một tàu ngầm Trung Quốc xuất hiện tại Biển Hoa Đông.
Giới chuyên gia cho rằng cho đến nay Trung Quốc chỉ có 6 chiếc tàu ngầm lớp Type 093 được đưa và hoạt động. Lớp tàu này ban đầu được thiết kế chủ yếu để săn ngầm ; tuy nhiên sau đó có một số tàu lớp này có thể mang tên lửa hành trình phóng thẳng và hỏa tiễn chống tàu.
Trong những tháng gần đây, Hoa Kỳ và một số nước khác cho chiến đấu cơ bay tuần tra tại Biển Đông. Một trong những mục tiêu là để phát hiện tàu ngầm của Trung Quốc tại vùng biển tranh chấp này.
**********************
Trong số 10 quốc gia đến Hawaii cùng tham gia cuộc tập trận hải quân do Mỹ tổ chức mang tên Vành Đai Thái Bình Dương - RIMPAC 2020 - mở ra ngày 17/08/2020, có Philippines, với chiến hạm hiện đại nhất của nước này, khinh hạm BRP Jose Rizal được trang bị tên lửa dẫn đường.
Quyết định tham gia của Philippines,nhằm thể hiện thái độ thân thiện với Mỹ, đã thu hút sự chú ý trong bối cảnh Manila trong thời gian gần đây đã thường xuyên có những động thái chạy theo Bắc Kinh, đối thủ của Washington.
Nhật báo Anh Financial Times ngày hôm qua đã phân tích thêm về quan hệ Mỹ-Philippines vào lúc Washington có lập trường cứng rắn hẳn lên với Bắc Kinh trên vấn đề Biển Đông để cho rằng những động thái thiếu rõ ràng của Manila trong thời gian gần đây đã khiến cho "Lập trường cứng rắn hơn của Mỹ về Biển Đông bị suy yếu".
Phải nói là Biển Đông đã nổi bật lên thành một trong những tâm điểm của sự cạnh tranh chiến lược giữa Washington và Bắc Kinh kể từ trung tuần tháng 7, khi ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo công bố lập trường chính thức về Biển Đông, xác định rằng hầu hết các yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông đều "bất hợp pháp".
Vấn đề được nhiều nhà quan sát nêu lên là cho dù bản tuyên bố lập trường ngày 13/07 mang một ý nghĩa rất quan trọng là thể hiện ý muốn dấn thân mạnh mẽ hơn của Hoa Kỳ vào Biển Đông, từ bỏ một thái độ trung lập hình thức, trong thực tế phải chăng là đã quá muộn để đảo ngược thế thống trị của Trung Quốc trong khu vực.
Kể từ năm 2012, Bắc Kinh đã xây dựng và quân sự hóa hàng loạt đảo nhân tạo trong khu vực và điều đáng lo ngại là đồng minh lâu đời nhất của Washington trong khu vực là Philippines, đang có dấu hiệu dao động trước sức ép của Trung Quốc.
William Choong, một nhà phân tích tại Viện Yusof Ishak ở Singapore đã tự hỏi : "Làm sao mà điều đó (sự chuyển biến lập trường của Mỹ) có thể phá bỏ được quyền kiểm soát mà Trung Quốc đã thiết lập thông qua các đảo nhân tạo của họ ?". Đối với chuyên gia Singapore, nếu quyết định được đưa ra vào 10 năm hay 20 năm trước đây thì còn có cơ may thành công, chứ ngày nay thì không thể.
Cho dù vậy, Mỹ đang cố gắng cụ thể hóa những lập luận mạnh mẽ mới của mình về khu vực bằng hành động, cho tăng cường nhịp độ các hoạt động hải quân, đôi khi với các đối tác như Nhật Bản và Úc, thậm chí gần đây còn tổ chức một cuộc diễn tập huy động hai chiếc tàu sân bay vào lúc Hải Quân Trung Quốc đang tập trận gần đó.
Vào đầu tháng 8 này, bộ trưởng Quốc Phòng Delfin Lorenzana, một nhân vật thường được xem là thuộc cánh "diều hâu" trong chính quyền Manila, đã bác bỏ khả năng nước này tham gia các cuộc tập trận hải quân ở Biển Đông.
Theo ông Lorenzana, chính tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã ra lệnh không cho Quân Đội nước này tham gia vào các cuộc tập trận hải quân ở Biển Đông, "ngoại trừ trong vùng lãnh hải 12 hải lý". Trước đó, bản thân tổng thống Philippines Duterte đã không ngần ngại nhắc lại rằng ông không thể khẳng định yêu sách chủ quyền của Manila đối với Biển Đông vì : "Trung Quốc có vũ khí ; chúng ta thì không".
Đối với giới chức an ninh quốc phòng ở các nước Châu Á khác, việc Manila công khai từ bỏ quyền tự do hàng hải của mình trong vùng biển tranh chấp là một cú sốc.
Nhật báo Anh ghi nhận rằng Bắc Kinh từ lâu đã đòi hỏi là các nước có tranh chấp ở Biển Đông phải cam kết chỉ tập trận hải quân trong vùng lãnh hải quốc gia 12 hải lý.
Một quan chức tại một nước đồng minh của Mỹ nhận xét : "Việc Philippines công khai chấp nhận điều đó cho thấy là Trung Quốc đang thành công trong việc thúc đẩy các yêu sách của họ".
Washington từng hy vọng là Manila có phản ứng mạnh mẽ hơn trước những đòi hỏi của Bắc Kinh, nhất là khi ông Lorenzana và ngoại trưởng Teddy Locsin cho đến gần đây đều có lời lẽ cứng rắn hơn đối với Trung Quốc.
Ông Lorenzana chẳng hạn, đã công khai tán thành lập trường cứng rắn hơn về Biển Đông mà ông Pompeo đã tuyên bố và kêu gọi chính phủ Trung Quốc tuân thủ phán quyết của trọng tài quốc tế năm 2016 có lợi cho Philippines.
Philippines và Mỹ có một hiệp ước phòng thủ chung mà vào năm ngoái 2019 ông Pompeo đã xác nhận rằng có hiệu lực cả trên Biển Đông. Washington gần đây cũng rất hoan nghênh quyết định của Manila là đình chỉ việc thực hiện kế hoạch chấm dứt thỏa thuận VFA quy định việc cho lực lượng Mỹ đồn trú tại Philippines.
Trong chiến lược Châu Á của Mỹ, vai trò của Philippines có tầm quan vượt xa giới hạn của Biển Đông vì vị trí địa dư của nước này là một yếu tố thiết yếu cho phép Hoa Kỳ cạnh tranh với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng lớn hơn.
Trung Quốc hiện đang phát triển các loại tên lửa có thể đe dọa các căn cứ lớn và các hàng không mẫu hạm của Mỹ trong khu vực. Điều này đang buộc Washington phải xem xét một chiến lược mới dựa vào các đơn vị nhỏ và cơ động hơn.
Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ đã phát triển một phương thức tác chiến mới, theo đó họ sẽ dàn trải lực lượng ra nhiều hòn đảo ở Châu Á và Thái Bình Dương để khiến cho đối thủ khó phát hiện, theo dõi và tấn công tiêu diệt.
Nhưng việc áp dụng phương thức mới này có thể gặp trở ngại nếu Hoa Kỳ không tiếp cận được Philippines, quốc gia có hơn 7.000 hòn đảo nằm giữa Biển Đông và Thái Bình Dương.
Euan Graham, chuyên gia an ninh tại Viện Nghiên Cứu Chiến Lược và An Ninh Quốc Tế IISS, một trung tâm tham vấn quốc phòng và an ninh tại Singapore, cho rằng "Lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ cần phải thích ứng với thực tế địa lý.Nếu không có Philippines, mô hình chiến thuật này khó khả thi".
Theo giới phân tích, các chính sách có vẻ không nhất quán của Manila về Biển Đông phản ánh thực tế chính trị đang thay đổi, đặc biệt vào lúc đại dịch Covid-19 đang hoành hành. Tổng thống Philippines Duterte hiện đang ve vãn Trung Quốc và Nga để bảo đảm quyền tiếp cận sớm với vac-xin ngừa Covid-19.
Jay Batongbacal, người đứng đầu Viện Hàng Hải và Luật Biển thuộc Đại Học Philippines, nhận định : "Tổng thống Duterte đã ra tuyên bố [về các cuộc tập trận ở Biển Đông] đúng vào lúc ông ấy đang ra sức yêu cầu Trung Quốc cung cấp vac-xin Covid cho Philippines. Ông ấy đang đánh đổi (tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông) để lấy vac-xin".
Trọng Nghĩa
Bắc Kinh phản ứng về ngư lôi có chữ Trung Quốc dạt biển Việt Nam (VOA, 21/12/2018)
Một ngày sau khi truyền thông Việt Nam đưa tin về một quả ngư lôi có chữ Trung Quốc được tìm thấy gần bờ biển Việt Nam, quốc gia láng giềng lên tiếng rằng họ vừa mất một quả ngư lôi trong một cuộc tập trận gần đây trên Biển Đông.
Ngư lôi Trung Quốc được một ngư dân ở Phú Yên tìm thấy khi đánh bắt cá gần bờ hôm 18/12. (Ảnh chụp màn hình Thanh Niên)
Hải quân Việt Nam hôm 20/12 xác định "vật thể lạ" được phát hiện tại vùng biển huyện Tuy An của tỉnh Phú Yên là "một ngư lôi diễn tập của hải quân nước ngoài bị trôi dạt vào vùng biển nước ta", theo Tuổi Trẻ.
Mặc dù ngư lôi có chữ Trung Quốc trên đó nhưng các cơ quan chức năng Việt Nam nói họ chưa thể xác định được nước sản xuất nó.
Hôm 21/12, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết họ vừa mất một quả ngư lôi trong các cuộc tập trận trên biển gần đây.
Một thông cáo đăng trên trang web của Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói : "Chúng tôi được biết thông tin về việc ngư dân tỉnh Phú Yên bắt được một quả ngư lôi Trung Quốc".
Thông cáo cho biết Hải quân Trung Quốc vào đầu tháng 12 đã "tổ chức huấn luyện trên vùng biển gần khu vực phía đông đảo Hải Nam" và một quả ngư lôi đã bị thất lạc trong thời gian này.
"Có khả năng do chịu ảnh hưởng của hải lưu, quả ngư lôi đã trôi về vùng biển gần phía Việt Nam", thông cáo viết.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc khẳng định "đây chỉ là ngư lôi huấn luyện thông thường, không nhắm bất cứ mục đích gì".
Một ngư dân tên Trần Minh Thanh ở huyện Tuy An hôm 18/12 phát hiện ra ngư lôi có chiều dài 6,8m với đường kính 54cm trong lúc đánh bắt cá gần bờ. Theo truyền thông trong nước, ngư lôi đã được ông Thanh, 40 tuổi, đưa vào khu vực cù lao Mái Nhà, cách bờ biển Phước Đồng ở Tuy An, tỉnh Phú Yên, hơn 1,2 hải lý.
Phú Yên nằm cách quần đảo Hoàng Sa, nơi Việt Nam và Trung Quốc đều có tranh chấp, khoảng 300 dặm. Tỉnh miền Trung này cũng cách đảo Hải Nam, nơi đặt căn cứ hải quân lớn nhất của Trung Quốc, gần 400 dặm.
Trung Quốc tiến hành các cuộc tập trận trên biển và trên không thường xuyên trên và xung quanh các đảo quân sự nhân tạo để khẳng định chủ quyền.
Đây là lần đầu tiên một ngư lôi được phát hiện ở vùng biển huyện Tuy An.
Hơn 1 tháng trước, ngư dân ở Quảng Bình cũng phát hiện một "vật thể lạ" mắc vào lưới khi đánh bắt cá. Sau khi vớt lên, họ đã báo Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Bình và Quân khu 4 vào kiểm tra. Tuy nhiên vật thể này không được xác định là gì nhưng được nghi là thiết bị dò tìm hoặc đo các dữ liệu dưới đáy biển.
Không rõ liệu quả ngư lôi vừa được tìm thấy ở Phú Yên sẽ được trao trả lại cho phía Trung Quốc hay không nhưng hải quân Việt Nam cho biết họ đang "xử lý" thiết bị được cho là có thể chứa các giữ liệu tình báo này.
***********************
Ngư lôi có chữ Trung Quốc dạt biển Việt Nam là của 'hải quân nước ngoài' (VOA, 20/12/2018)
Một ngư lôi có chữ Trung Quốc vừa được tìm thấy ở gần bờ biển Phú Yên là một thiết bị huấn luyện của "hải quân nước ngoài", theo truyền thông trong nước.
Ngư lôi có chữ Trung Quốc được một ngư dân ở Phú Yên tìm thấy khi đánh bắt cá gần bờ. (Ảnh chụp màn hình Zing.vn)
Một ngư dân tên Trần Minh Thanh ở huyện Tuy An hôm 18/12 phát hiện ra một "vật thể lạ" – mà sau đó được xác định là ngư lôi – trong lúc đánh bắt cá gần bờ.
Theo các báo trong nước, ngư lôi có chiều dài 6,8m với đường kính 54cm được ngư dân 40 tuổi đưa vào khu vực cù lao Mái Nhà, cách bờ biển Phước Đồng ở Tuy An hơn 1,2 hải lý.
Ngày 19/12, ngư lôi này được lực lượng Biên phòng Phú Yên tiếp nhận và sau đó sẽ bàn giao cho Bộ Tư lệnh Vùng 4 của tỉnh Khánh Hòa "xử lý", theo Chủ tịch UBND huyện Tuy An Bùi Văn Thành được Zing.vn trích lời cho biết.
Chủ tịch UBND huyện Tuy An cho biết rằng trên thân của "vật thể" được mô tả có hai cách quạt như chân vịt ở phần đuôi này có chữ Trung Quốc.
Chữ Trung Quốc khắc trên quả ngư lôi được tìm thấy ngoài biển Phú Yên. (Ảnh chụp màn hình Zing.vn)
Trên thân ngư lôi có bốn chữ Trung Quốc với chữ ở trên là "Kết nối" và chữ ở dưới là "Ngắt kết nối". Tuy nhiên các cơ quan chức năng chưa thể xác định được nước sản xuất quả ngư lôi này và theo nhận định ban đầu đây là ngư lôi tập của hải quân nước ngoài, theo Tuổi Trẻ.
Đây là lần đầu tiên một ngư lôi được phát hiện ở vùng biển huyện Tuy An.
Hơn 1 tháng trước, ngư dân ở Quảng Bình cũng phát hiện một "vật thể lạ" mắc vào lưới khi đánh bắt cá. Sau khi vớt lên, họ đã báo Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Bình và Quân khu 4 vào kiểm tra. Tuy nhiên vật thể này không được xác định là gì nhưng được nghi là thiết bị dò tìm hoặc đo các dữ liệu dưới đáy biển.
Phú Yên đã báo cáo vụ ngư lôi được tìm thấy hôm 18/12 lên Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng để báo cáo Bộ Quốc phòng cùng các cơ quan chức năng Trung ương để xử lý, theo Zing.vn.
Theo các chuyên gia quân sự, ngư lôi là một loại đạn tự di chuyển trong nước được bắn ra từ tàu ngầm tấn công và tàu phóng lôi hoặc có thể từ tàu nổi và máy bay.
**********************
Trung Quốc nói ngư lôi Yu-6 chỉ để huấn luyện và 'bị dòng biển đẩy tới Việt Nam' (BBC, 21/12/2018)
Truyền thông Trung Quốc trích lời giới chức Trung Quốc nói trái ngư lôi ở bờ biển Phú Yên "do dòng hải lưu đẩy tới Việt Nam" từ phía Đông Bắc đảo Hải Nam.
Hải quân Trung Quốc đưa ngư lôi xuống tàu ngầm - ảnh minh họa từ trang NanHaiWang
Theo bài trên Tân Hoa Xã và trang Sina Weibo hôm 21/12/2018, Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói đây đúng là ngư lôi loại Yu-6 của Hải quân Quân Giải phóng.
Họ cho biết đây chỉ là loại ngư lôi huấn luyện, không có nhắm vào mục tiêu nào cả.
Cũng không như một số suy đoán trên mạng xã hội Việt Nam về chuyện "hải quân Trung Quốc bắn tập gần Cam Ranh", giới chức Trung Quốc nói đây là ngư lôi "bị thất lạc" sau một cuộc huấn luyện ở phía Đông Bắc đảo Hải Nam.
Tuy không nói rõ hơn về chi tiết sự kiện đó, bài trên Tân Hoa Xã nói cuộc diễn tập này xảy ra "ngay vùng phụ cận đảo Hải Nam".
Bài cũng nói vị́ trí của bờ biển Phú Yên, nơi trái ngư lôi "được ngư dân Việt Nam tìm thấy", nằm trên 500 hải lý về "phía Tây của quần đảo Tây Sa", tên Trung Quốc gọi Hoàng Sa.
Mất cả ngư lôi mà không biết ?
Phần bình luận của trang Weibo hiện có nhiều chỉ trích Hải quân Trung Quốc.
Một số người bình luận tiếng Trung cười nhạo "Công nghệ tinh tế thật nhỉ, để đến nỗi mất tích không tìm ra", và yêu cầu "kỷ luật giới quân sự".
Người khác thì hỏi vậy người Việt Nam sẽ học được gì khi mở trái ngư lôi "lạc lối" này ra xem.
Bài trên trang mạng tiếng Trung cũng mô tả khá kỹ các thế hệ ngư lôi mà Hải quân Quân Giải phóng Trung Quốc (PLAN) đã và đang sử dụng.
Một số nhà quan sát cho hay Trung Quốc có 80 tàu ngầm - hình minh họa
Ngư lôi của hải quân Nga - hình chỉ có tính minh họa
Tên lửa siêu âm của Đài Loan - hình minh họa
Họ cũng viết Yu-6 (Ngư 6) là thế hệ tương ứng với ngư lôi Mark-48 của Hoa Kỳ.
Các trang về công nghệ quốc phòng phương Tây cho hay Yu-6 (鱼 Ngư-6) là loại ngư lôi thế hệ mới, trang bị cho tàu ngầm, để chống hạm và chống tàu ngầm.
Yu-6 dùng bộ vi mạch Intel để dẫn đường, cao cấp hơn Yu-4 vẫn dùng công nghệ Liên Xô cũ.
Các trang mạng Trung Quốc nói chung thường chú ý đến hoạt động hải quân tại khu vực Biển Đông mà họ gọi là Nam Hải.
Hồi tháng 3/2018, Hải quân Trung Quốc đưa tàu Liêu Ninh và nhiều chiến hạm, tàu ngầm, máy bay vào phô trương ở Biển Đông để khẳng định chủ quyền.
Từ đó đến nay, các quốc gia khác như Hoa Kỳ, và sau là Anh, Nhật, Pháp đều cử tàu đến đây để đề cao nguyên tắc coi tự do hàng hải trong vùng biển này là vấn đề quốc tế.