Thông Luận

Bản án tử hình dành cho tỷ phú lừa đảo 12 tỷ USD ở Việt Nam mang tính kiểm soát thiệt hại hơn là răn đe

Kế hoạch lừa đảo khổng lồ của bà Trương Mỹ Lan lên đến đỉnh điểm trong thời gian diễn ra công cuộc "đốt lò" được ca tụng của Việt Nam

Bà Trương Mỹ Lan, một doanh nhân bất động sản Việt Nam - Ảnh minh họa bởi Amanda Weisbrod/RFA. AFP/Adobe Stock

Sau khi bà Trương Mỹ Lan bị kết án tử hình vào tuần trước vì vai trò [chủ mưu] trong vụ gian lận tài chính trị giá 12,5 tỷ USD, nhiều người cho rằng Đảng cộng sản Việt Nam đang hy sinh tính mạng một con người để chứng minh rằng chiến dịch "đốt lò" chống tham nhũng của mình là thực sự nghiêm túc.

Đó có thể là một chiến thuật. Chính quyền có thể đã công bố về hình phạt này trước khi phiên tòa kết thúc như một cách khiến bà Lan kinh hãi mà phải tiết lộ thêm các tài sản bị đánh cắp khác đang ở đâu cũng như khai thêm tên của những kẻ đồng phạm.

Nếu bà hợp tác, có lẽ bà sẽ thoát khỏi án tử hình. Nhiều phiên tòa đã từng làm điều này.

Mặc dù vậy, rất nhiều trong số 84 đồng phạm của bà đã bị tuyên án sớm, và không ai trong số họ phải nhận án tử hình. Chính quyền đã khiến bà Lan trở thành một nhân vật bị căm ghét như một phần của chiến dịch chống tham nhũng của mình, cho phép truyền thông nhà nước được mở miệng để họ phỉ báng và bôi nhọ bà.

Quyết định xử tử nữ chủ tịch của tập đoàn bất động sản Vạn Thịnh Phát là một "ví dụ điển hình về nỗ lực trấn áp tham nhũng không chỉ trong khu vực nhà nước mà còn trong khu vực tư nhân của Việt Nam" – ông Nguyễn Khắc Giang bình luận trong một bài báo trên tạp chí Time. Ông khẳng định : "Việc Việt Nam cố gắng biến trường hợp của bà Lan để làm gương là rõ ràng".

Nhưng logic này có vấn đề.

Đặt sang một bên vấn đề khía cạnh đạo đức rằng liệu một quốc gia có nên giết chết một trong số công dân của mình hay không, có thể thấy, Việt Nam là một trong những nước hành quyết tù nhân nhiều nhất thế giới và đưa ra các án phạt tử hình đối với những hành vi phạm tội mơ hồ đồng thời tập trung vào vấn đề hậu quả.

Chiến dịch chống tham nhũng của Đảng Cộng Sản Việt Nam bắt đầu từ năm 2016. Năm sau đó, một ủy viên Bộ Chính trị đầu tiên bị hạ bệ và Trịnh Xuân Thanh, một quan chức doanh nghiệp nhà nước trốn chạy đã bị bắt cóc ở Berlin bởi mật vụ Việt Nam.

Năm 2018, Đảng cộng sản đã thanh trừng hàng ngũ cấp thấp. Họ để mắt tới các nhân vật ở các tỉnh thành trong năm 2019. Ông Nguyễn Xuân Phúc "từ chức" Chủ tịch nước vào đầu năm 2023 liên quan đến tham nhũng.

Người kế nhiệm ông Phúc, ông Võ Văn Thưởng, đã rời nhiệm sở vào tháng trước (tháng 3/2024) vì cùng lý do. Hàng trăm quan chức và doanh nhân đã bị vào tù. Hàng chục ngàn người nhiều khả năng đã mất việc.

Chiến dịch "đốt lò"

Bất cứ ai có hiểu biết tối thiểu nhất về Việt Nam đều biết hiện ở nước này đang diễn ra một chiến dịch chống tham nhũng với quá nhiều ngợi ca. Tuy nhiên, bất chấp tất cả những vụ việc miễn nhiệm, bỏ tù, bắt cóc và từ chức, bà Lan và đồng bọn vẫn nghĩ rằng họ có thể thoát được vụ việc đánh cắp 12,5 tỷ USD. Các vi phạm của bà trong nhiều năm, theo truyền thông nhà nước, đã khiến Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn thiệt hại khoảng 27 tỷ USD.

Hành vi lừa đảo của họ bắt đầu năm 2012 nhưng theo Viện kiểm sát, hầu hết các vụ hối lộ, biển thủ và vi phạm luật ngân hàng diễn ra từ đầu năm 2018 đến tháng 10/2022 – thời điểm bà Lan cuối cùng cũng bị bắt - và cũng là khi lò đã cháy liên tục được gần sáu năm.

Một số nhà quan sát có thể lập luận rằng nếu bà Lan không bị răn đe khi chứng kiến những người khác bị bỏ tù, bị bắt cóc hoặc bị bêu xấu trước dư luận, có lẽ bà đã bị răn đe nếu Đảng cộng sản bắt đầu tử hình những kẻ tham nhũng từ năm 2016. Vì thế, cái chết của bà, sẽ là làm gương cho những người khác sắp tới.

Nhưng nhận định này khiến những người ủng hộ lập luận rằng Đảng cộng sản cần bắt đầu giết nhiều người cùng lúc. Rốt cuộc, vì sao một người có thể bị răn đe bằng việc tử hình một người, bằng một lần hiến tế duy nhất ?

Vấn đề chính xác của bản án tử hình của Lan nằm ở tính chất duy nhất và đặc biệt của nó. Nó cho thấy thông điệp của Đảng cộng sản là họ sẽ chỉ xử tử những người phạm tội lừa đảo, gian lận trên quy mô cực kỳ lớn, tương đương với 3% GDP của Việt Nam. Yếu tố răn đe nằm ở đâu khi nhiều khả năng, không có nhiều trường hợp liên quan quan tới ai đó đánh cắp tới 12,5 tỷ USD ?

Đồng thời, nếu bà Lan bị kết án chung thân thay vì tử hình, vụ việc đã không lan truyền khắp toàn thế giới như hiện nay – nó đã được đăng tải trên hầu hết các tờ báo nổi tiếng.

Nếu vậy, Hà Nội đã không thể truyền tải thông điệp : "Hãy xem chúng tôi chống tham nhũng nghiêm túc tới mức độ nào. Chúng tôi xử tử người dân vì tội tham nhũng !"

Có lẽ người dân Việt Nam đã cảm thấy không công bằng. Có lẽ nỗi sợ hãi của các nhà đầu tư nước ngoài đã không được xoa dịu và điếm số về độ minh bạch của Việt Nam có thể lại được cải thiện nhờ sự hy sinh xương máu.

Kiểm soát thiệt hại

Tuy nhiên việc tử hình bà Lan sẽ không đạt được mục tiêu răn đe trừ khi Đảng cộng sản sẽ bắt đầu xử tử nhiều người hơn cho những hành vi tham nhũng ít hơn nhiều. Trong bối cảnh tham nhũng quy mô cực kỳ lớn ở Việt Nam, bao gồm cả những vụ chưa được phanh phui, đó sẽ là cuộc xử tử đáng kể được Nhà nước cho phép.

Thay vào đó, bản án tử hình với bà Lan là một sự trừng trị thích đáng – một biện pháp kiểm soát thiệt hại về danh tiếng bởi một Đảng Công sản đã bị hổ thẹn bởi toàn bộ vụ việc này. Khi công bố bản án, tòa án đã lập luận rằng bà Lan đã có tội "làm xói mòn lòng tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước".

Bà Trương Mỹ Lan, hàng thứ ba từ trái sang, tại tòa án ở Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 11/4/2024. Nguồn ảnh : AFP

Các đại diện Viện kiểm soát có mặt tại phiên tòa hồi tháng trước lập luận rằng án tử hình là cần thiết để bà Lan có thể bị "loại bỏ vĩnh viễn ra khỏi đời sống xã hội".

Trong khi một số nhà quan sát có thể lập luận rằng quyết định tử hình bà Lan của Đảng cộng sản cho thấy sức mạnh và năng lực của chiến dịch chống tham nhũng của Hà Nội, nó thực sự cho thấy điều ngược lại.

Trương Huệ Vân và các vi phạm của các cộng sự của bà đã nhạo báng chiến dịch "đốt lò" : Vụ gian lận lớn nhất từ trước đến nay ở Việt Nam đã diễn ra đồng thời với chiến dịch chống tham nhũng nghiêm túc nhất của Việt Nam.

Giờ đây, Đảng cộng sản đang cố gắng biến một sự tiêu cực thành tích cực bằng cách nói rằng tội ác đã bị phát hiện và trừng phạt nghiêm khắc. Đảng này đang cố gắng che giấu sự thật hiển nhiên rằng một hệ thống Leninist thiếu trách nhiệm giải trình là nguyên nhân chính cho phép loại tội phạm này xảy ra.

Lò có thể tiếp tục cháy nhưng nó sẽ không thực sự đốt cháy tham nhũng chừng nào Đảng cộng sản Việt Nam còn đồng thời là người phóng hỏa lẫn lính cứu hỏa.

David Hutt

Nguồn : RFA, 18/04/2024

David Hutt là nghiên cứu viên tại Viện nghiên cứu Trung Âu về các vấn đề Châu Á (CEIAS) đồng thời là một cây viết chuyên mục cho tờ The Diplomat. Ông viết bản tin Watching Europe In Southeast Asia. Ông là nhà báo theo dõi tình hình chính trị Đông Nam Á từ năm 2014. Các quan điểm trong bài viết là của riêng ông và không phản ánh quan điểm của RFA.

Án tử hình bà Trương Mỹ Lan trong mắt người dân

RFA, 15/04/2024

Bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bị án tử hình về tội "tham ô tài sản", 20 năm tù về tội "đưa hối lộ" và 20 năm tù về tội "vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng". Tổng hợp hình phạt là tử hình. Bản án do Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tuyên hôm 11/4/2024 được báo chí trong và ngoài nước đưa tin với nhiều bình luận.

Bà Trương Mỹ Lan tại tòa - Photo : RFA

Ngoài bình luận của các tờ báo lớn trong nước và quốc tế, một số người dân cũng đưa ra những bình luận trên mạng xã hội. Nhà báo Lưu Trọng Văn viết trên facebook cá nhân của ông, RFA đã được phép trích đăng :

"Gã mong muốn Trương Mỹ Lan không phải chết khi đổi được những kẻ thực sự là tội đồ đứng đằng sau mọi sa ngã, mọi nhúng chàm của Trương Mỹ Lan phải ra tòa.

Người Sài Gòn không ai hả hê trước cái chết của Trương Mỹ Lan khi còn đó những tội đồ đã tạo nên một Trương Mỹ Lan để chúng vơ vét, cướp đoạt.

Chết là hết ư ?

Không ai tin tự dưng có một Trương Mỹ Lan có thể tung tác để chiếm đoạt hàng chục tỷ đô la một cách tênh tênh như thế cả chục năm trời.

Chết là hết ư ?

Chết là khép lại tất cả ư ?

Nếu vậy cái chết thật vô nghĩa vì nó đem lại thở phào nhẹ nhõm cho những kẻ tạo nên Trương Mỹ Lan.

Lẽ nào Trương Mỹ Lan trước máy chém lại có thể chấp nhận mình và cả gia đình mình tan hoang còn những kẻ thật sự tội đồ lại nhơn nhơn trên đống vàng ?

Chết là hết. Nhưng hy vọng khi máy chém chưa buông xuống, chưa… hết.

Chưa thể hết !"

Trao đổi với truyền thông nhà nước sau khi kết thúc phiên tòa, Luật sư Hoàng Trọng Giáp ở Hà Nội cho rằng, nhận án tử hình chưa phải dấu chấm hết cho bà Trương Mỹ Lan, bởi bà Lan hoàn toàn có thể được tòa cấp phúc thẩm giảm án, được Chủ tịch nước ân xá, nếu bà tích cực khắc phục hậu quả vụ án. Theo quy định pháp luật hiện hành, trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật, bà Trương Mỹ Lan được gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước. Bà Lan cũng được quyền kháng cáo trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày 12/4.

Trao đổi với RFA về bản án của bà Trương Mỹ Lan, ông Nguyễn Kim ở Hà Nội cho rằng, không nhất thiết phải thi hành án tử hình đối với bà Lan. Ông phân tích :

"Vấn đề án tử hình bà Lan, quan điểm của tôi là không ủng hộ lắm án tử hình bởi đây là vấn đề nhân đạo không chỉ ở Việt Nam. Rất nhiều nước trên thế giới đã bỏ án tử hình. Tuy nhiên, ở Việt Nam có một đặc thù, là nền kinh tế đang trong giai đoạn có thể gọi là tư bản hoang dã, nên lòng tham của con người vượt qua tất cả các giới hạn cho phép. Do đó có thể giữ án tử hình, nhưng để thi hành án thì cần xem xét các biện pháp để làm tăng tính răn đe. Ví dụ tịch thu toàn bộ tài sản của bà Trương Mỹ Lan và bà Đỗ Thị Nhàn. Đây là án kinh tế thì tập trung vào kinh tế chứ không nên "dùng mạng đổi mạng".

Theo tôi, đây là một vụ án cực kỳ nghiêm trọng ; số tiền hối lộ lên đến 5,2 triệu đô la cũng là số tiền cực kỳ nghiêm trọng cho nền kinh tế chứ không đơn giản. Theo quan điểm của tôi, đây là tội phạm hoạt động có tổ chức kéo dài nhiều năm, cho nên đây là một sự yếu kém rất lớn của tầng lớp lãnh đạo, đặc biệt trong ngành ngân hàng".

Chuyện nộp tiền khắc phục thiệt hại để được giảm án từng xảy ra với ông Nguyễn Bắc Son, cựu Bộ trưởng Thông tin và truyền thông vào năm 2019. Tại phiên sơ thẩm, ông Nguyễn Bắc Son bị viện kiểm sát đề nghị mức án tử hình với lý do là người đứng đầu, chỉ đạo xuyên suốt, nhận hối lộ với số tiền lớn nhất… Tuy nhiên, trước khi tòa tuyên án một ngày, Hội đồng xét xử cho biết gia đình ông Son đã nộp lại toàn bộ số tiền 66 tỉ đồng để khắc phục thiệt hại trong vụ án. Ông Nguyễn Bắc Son thoát án tử hình.

Ông Nguyễn Kế ở Sài Gòn thì cho rằng, bà Lan sẽ kháng cáo. Và nếu không được giảm án thì có thể bà sẽ khai gì đó vào phút chót. Ông nói với RFA :

"Một mình bà Trương Mỹ Lan không thể làm mưa, làm gió, vượt qua bao nhiêu rào cản về quản lý để lũng đoạn SCB trong suốt hàng chục năm trời như thế. Chắc chắn đứng sau Trương Mỹ Lan phải có những "con cá mập" tạo điều kiện, tiếp tay tiếp sức. Thậm chí còn có những bộ phận tham mưu, tư vấn nữa. Nếu chỉ dừng tại đây và tuyên án tử hình mình bà Trương Mỹ Lan thì tôi thấy là có bỏ sót, bỏ lọt tội phạm. Phải truy đến cùng những người có trách nhiệm quản lý trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính, tiền tệ. Còn nhiều quan chức khác nữa. Đã ăn đều thì phải chia đủ". 

Theo ông Kế, bà Trương Mỹ Lan không dễ gì chấp nhận cái chết mà không khai ra những "con cá mập" đứng đằng sau bà. Bà không để những con cá này thở phào nhẹ nhõm khi thấy bà bị thi hành án. 

Vụ án này khiến dư luận nhớ lại vụ án ma túy lớn vào thập niên 90 với người cầm đầu là một cán bộ tổng cục Cảnh sát tên Vũ Xuân Trường. 

Cái tên Vũ Xuân Trường bị tử tù Siêng Phênh khai ra vào sáng ngày 21/6/1996, khi chuẩn bị ra pháp trường. Bất ngờ trong giây phút cái chết kề cận, tử tù này đã khai thêm nhiều đồng phạm ở Hà Nội, Điện Biên, trong đó có Đại úy Vũ Xuân Trường - cán bộ của tổng cục Cảnh sát. Vũ Xuân Trường bị thi hành án tử hình cùng một số đồng phạm vào năm 1998.

Nguồn : RFA, 15/04/2024

***************************

Vạn Thịnh Phát : Án tử hình bà Trương Mỹ Lan qua góc nhìn quốc tế

BBC, 13/04/2024

Là vụ án kinh tế lớn nhất lịch sử Việt Nam, vụ Vạn Thịnh Phát và bản án tử hình đối với bà Trương Mỹ Lan được báo chí quốc tế đặc biệt quan tâm.

Vụ án Vạn Thịnh Phát gây chấn động Việt Nam, đồng thời thu hút nhiều sự quan tâm từ cộng đồng quốc tế

Kết thúc phiên tòa sơ thẩm, bà Trương Mỹ Lan bị tuyên án tử hình về tội tham ô tài sản, 20 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, 20 năm tù về tội đưa hối lộ. Tổng hợp hình phạt là tử hình.

Bà Lan là một trong số ít nữ doanh nhân bị tuyên mức án tử hình về tội kinh tế trong lịch sử tố tụng Việt Nam.

Hiện tại, gia đình và luật sư của bà Lan cho biết với Reuters là sẽ kháng cáo. Tuy nhiên, theo thông tin mới nhất, chưa có đơn kháng cáo gửi tới tòa.

Bên cạnh những ý kiến cho rằng vụ xét xử thể hiện quy mô rộng lớn và sự hiệu quả của chiến dịch "đốt lò", cũng có những đánh giá khác.

Có sự bảo kê chính trị ?

Reuters đánh giá rằng vụ xét xử bà Trương Mỹ Lan là một kết quả đáng kể của chiến dịch chống tham nhũng, hay còn gọi là "đốt lò", của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Tính tới nay, chiến dịch "đốt lò" đã khiến hàng loạt quan chức cấp cao nhà nước và nhiều giám đốc điều hành, chủ doanh nghiệp lớn bị truy tố hoặc buộc phải từ chức.

Tuy nhiên, thực tế này chưa hẳn là bằng chứng cho thấy cuộc chiến chống tham nhũng hiệu quả.

Theo Báo cáo Chỉ số Hiệu quả Quản trị và Hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam năm 2023 (PAPI 2023) của Chương trình Phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDP), thủ đô Hà Nội và trung tâm tài chính TP Hồ Chí Minh đều có mức kiểm soát tham nhũng trong khu vực công là "trung bình thấp".

Trả lời tạp chí Time, tiến sĩ Nguyễn Khắc Giang, nghiên cứu viên khách mời thuộc Viện ISEAS, đánh giá rằng phiên tòa của bà Lan là một ví dụ điển hình của chiến dịch chống tham nhũng, ngay cả trong khu vực tư nhân.

Tuy nhiên, Giáo sư Alexander Vuving từ Trung tâm Nghiên cứu An ninh Châu Á - Thái Bình Dương, lại cho rằng :

"Tôi không nghĩ điều này sẽ gia tăng lòng tin vào bộ máy [của Việt Nam]. Đối với các doanh nghiệp, đây lại là một ví dụ nữa về việc quan chức đấu đá, về tham nhũng và về sự bất ổn của môi trường [Việt Nam]".

Theo Time, bà Lan ắt phải có móc nối hoặc nhận sự bảo trợ từ những nhân vật có quyền lực để có thể xây dựng một đế chế bất động sản ở Việt Nam, nơi mà đất đai đều thuộc quyền sở hữu của nhà nước.

Quan sát vụ việc lần này, Time nhắc lại một sự từ năm 2020 - vụ kỷ luật hai ông Lê Thanh Hải, cựu Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, và ông Lê Hoàng Quân, cựu Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh, về những cáo buộc vi phạm nghiêm trọng liên quan đến dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Bài viết cho rằng sự việc này là một phần của chiến dịch thanh trừng nội bộ của Đảng cộng sản Việt Nam, một động thái âm thầm, kín đáo và không lọt vào tầm mắt của công chúng.

Time đánh giá rằng ông Hải và ông Quân rất có thể chính là những người đã hậu thuẫn cho sự thăng tiến của bà Lan và cũng là lý do tại sao bà Lan bị hạ bệ.

Trả lời BBC News Tiếng Việt, ông Carl Thayer, giáo sư danh dự về chính trị tại Đại học New South Wales (Úc), có ý kiến tương đồng :

"Lê Thanh Hải và mạng lưới của ông ta rất có thể đã tạo điều kiện cho bà Lan thăng tiến. Tại sao ông Hải và đồng phạm không bị kỷ luật thêm vì tham gia vào các hoạt động gian lận và tham ô của Lan vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Có lẽ đó là trường hợp ‘im lặng là vàng’.

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng hiện đang tập trung vào các mạng lưới khu vực tư nhân của bà Lan để xóa bỏ những ảnh hưởng tàn dư của ông Lê Thành Hải và mạng lưới của ông ta, sức ảnh hưởng được cho là có khả năng chi phối tại thành phố lớn nhất Việt Nam [Thành phố Hồ Chí Minh]".

Giáo sư Thayer cho rằng mới chỉ có những quan chức cấp thấp bị đưa ra xét xử.

Ông David Brown, một cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ có nhiều năm kinh nghiệm tại Việt Nam, trả lời BBC News rằng bà Lan có lẽ được những nhân vật quyền lực bảo trợ, những người chi phối kinh tế và chính trị ở Thành phố Hồ Chí Minh trong nhiều thập kỷ.

Ông nhìn nhận những gì đang xảy ra là một nỗ lực tái khẳng định quyền lực của Đảng cộng sản đối với văn hóa kinh doanh tự do tại miền Nam.

"Điều mà ông Nguyễn Phú Trọng và các đồng minh trong đảng của ông ta đang cố gắng làm là giành lại quyền kiểm soát Sài Gòn, hoặc ít nhất là ngăn chặn nó tuột khỏi tầm tay".

"Từ trước cho đến năm 2016, Đảng cộng sản ở Hà Nội gần như đã để cho nhóm mafia gốc Hoa này tung hoành. Nhóm này dù tỏ ra bề ngoài tuân thủ chính quyền nhưng cùng lúc lại tìm cách bòn rút nguồn lực và của cải của thành phố để phục vụ lợi ích riêng".

Còn những tác động nào nữa ?

Theo AP News, quy mô của vụ án Vạn Thịnh Phát khiến giới phân tích đặt ra nhiều nghi vấn liệu các ngân hàng hoặc doanh nghiệp khác có sai phạm tương tự hay không.

Họ đánh giá rằng điều này có thể làm giảm triển vọng kinh tế của Việt Nam và làm cho các nhà đầu tư nước ngoài lo lắng.

Đặc biệt là khi Việt Nam đang cố gắng định vị mình là một điểm đến lý tưởng cho các doanh nghiệp muốn dời chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc.

Lĩnh vực bất động sản tại Việt Nam đã bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề : Ước tính có khoảng 1.300 công ty bất động sản rút khỏi thị trường vào năm 2023. Các nhà phát triển bất động sản đã thực hiện chính sách hạ giá và tặng quà khuyến mãi bằng vàng để thu hút người mua nhưng không thay đổi được tình hình. Tuy nhiên, các nỗ lực ấy không có nhiều tác dụng.

Mặc dù giá cho thuê mặt bằng cửa hiệu đã giảm một phần ba tại Thành phố Hồ Chí Minh, số mặt bằng cho thuê còn trống tại khu vực trung tâm thành phố vẫn còn rất nhiều, theo AP.

Vụ án Vạn Thịnh Phát kéo theo một chuỗi công ty lớn, trong và cả ngoài hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát, bị ảnh hưởng. Do đó, tác động của nó đến nền kinh tế hẳn lớn hơn rất nhiều so với những con số được nêu trong hồ sơ vụ án.

Trước khi bà Lan bị tuyên án tử hình không lâu, Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng đã bị miễn nhiệm chức vụ. Đây cũng được nhiều chuyên gia đánh giá là một phần của chiến dịch "đốt lò".

Vụ xét xử bà Lan, vụ phế truất ông Thưởng và các màn bắt giữ liên miên trong chiến dịch đốt lò, theo giới quan sát, có thể tạo nên một không khí lo sợ và đề phòng. Từ đó, giới quan chức của chính quyền có thể sẽ trở nên chần chừ hơn trong việc ra quyết sách, dẫn đến trễ nải trong khu vực công.

Hiện đã một số doanh nghiệp phàn nàn về những "bế tắc quan liêu" do các nhà chức trách hiện quá sợ hãi mà không dám thực hiện công việc của họ, theo Time.

Ngày 12/4, CNN dẫn lời giáo sư Zachary Abuza :

"Đảng cộng sản Việt Nam muốn thể hiện rằng chiến dịch chống tham nhũng của họ đang hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, họ không thể che giấu sự thật rằng họ đã cố tình phớt lờ và cho phép việc hối lộ ồ ạt diễn ra".

Nguồn : BBC, 13/04/2024

Việt Nam : Cựu chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát bị tuyên án tử hình

Thu Hằng, RFI, 11/04/2024

Hôm 11/04/2024, bà Trương Mỹ Lan, chủ tịch tập đoàn bất động sản Vạn Thịnh Phát, bị tuyên án tử hình vì tham nhũng 25 tỉ euro. Theo Hội đồng xét xử Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, bà Trương Mỹ Lan đã lừa đảo tiền của Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) suốt chục năm. Hành động này "làm xói mòn niềm tin của người dân vào đảng và Nhà nước".

Cựu chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan trong phiên xử ở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam, ngày 11/04/2024. AP - Thanh Tung

Cụ thể, theo truyền thông Việt Nam, bà Trương Mỹ Lan nhận mức án tử hình về tội "Tham ô tài sản", 20 năm tù giam về tội "Đưa hối lộ", 20 năm tù giam về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng". Tổng hợp hình phạt là tử hình.

Các bị cáo khác, Đinh Văn Thành (cựu Chủ tịch HĐQT SCB - trốn truy nã), Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc SCB), Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT SCB) cùng lãnh án chung thân về tội Tham ô tài sản và Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng. Đỗ Thị Nhàn, cựu cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II thuộc Ngân hàng Nhà nước, lĩnh án chung thân, Trương Huệ Vân, Tổng giám đốc Công ty Tập đoàn quản lý bất động sản Windsor, 17 năm tù.

Theo AFP, đây là vụ tai tiếng tài chính lớn nhất từ trước đến nay ở Việt Nam. Ngoài việc phải trả lời thẩm vấn trong phiên tòa có quy mô lớn kéo dài khoảng một tháng, bà Trương Mỹ Lan và 85 bị cáo khác còn phải đối mặt với sự phẫn nộ của khoảng 42.000 người gửi tiết kiệm (từ 2012-2022), đau khổ vì bị mất tiền gần như chỉ sau một đêm. Vài trăm người đã được cảnh sát cho phép đến biểu tình bên ngoài tòa án.

Bị bắt vào tháng 10/2023, bà Lan bị cáo buộc biển thủ 304.000 tỉ đồng, tương đương với 11,5 tỉ euro, để duy trì cuộc sống vương giả và để hối lộ. Tuy nhiên, hôm nay, Viện Kiểm sát khẳng định tổng thiệt hại do hành vi tham ô của bà Lan gây ra là 25 tỉ euro, tương đương với 6% GDP năm 2023 của Việt Nam. Khoảng 1.000 tài sản của bà Lan đã bị tịch thu.

Theo AFP, do thiếu minh bạch và quy định hiệu quả, hệ thống ngân hàng Việt Nam mở rộng cửa cho các tác nhân tư nhân đầy quyền lực áp đặt lợi ích của họ và gây bất lợi cho người gửi tiết kiệm. Trong những năm gần đây, đảng Cộng Sản Việt Nam tăng tốc chiến dịch chống tham nhũng, hơn 4.400 người, trong đó có rất nhiều doanh nhân nổi tiếng và bộ trưởng, bị truy tố trong hơn 1.700 vụ án từ năm 2021.

Thu Hằng

********************************

Bà Trương Mỹ Lan bị tuyên án tử hình, buộc bồi thường gần 27 tỷ đô la

VOA, 11/04/2024

Bà trùm bất động sản Trương Mỹ Lan đã bị tòa án uyên án tử hình cho hành vi rút ruột ngân hàng SCB, đồng thời bị buộc phải bồi thường hơn 25 tỷ đô la cho ngân hàng này, truyền thông trong nước đưa tin.

Bà Trương Mỹ Lan nghe Tòa tuyên án vào chiều ngày 11/4. Bà Lan còn phải ra tòa trong một vụ án khác về tội ‘Lừa đảo chiếm đoạt tài sản’.

Bản án vừa được Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh tuyên vào chiều ngày 11/4 sau hơn một tháng xét xử đối với bà Lan cùng 85 đồng phạm khác.

Bà Lan, chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bị xét xử về ba tội danh : ‘Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng’, ‘Đưa hối lộ’ và ‘Tham ô tài sản’. Theo Tuổi Trẻ, nữ tỷ phú bất động sản bị tuyên tử hình cho tội ‘Tham ô’ và hai mức án 20 năm tù cho hai tội danh còn lại. Tổng hợp hình phạt của bà Lan là tử hình.

Đáng lưu ý là cả hai tội danh ‘Tham ô tài sản’ và ‘Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng’ dù có hai mức án khác nhau nhưng đều cho cùng một hành vi rút ruột ngân hàng SCB trong hai giai đoạn khác nhau.

Theo giải thích của luật sư Trần Vũ Hải ở Hà Nội với VOA, đối với hành vi phạm tội từ năm 2018 trở về trước, do luật Việt nam lúc đó chưa quy định tội danh tham ô trong lĩnh vực tư nhân, bà Lan chỉ bị định tội ‘Vi phạm quy định ngân hàng’ với mức án tối đa 20 năm tù. Nhưng sau năm 2018 do Việt Nam đổi luật nên hành vi của bà Lan trong giai đoạn này khiến bà bị tuyên án tử hình cho tội ‘Tham ô’.

Tuy nhiên, đây mới chỉ là vụ án thứ nhất dính đến nữ đại gia này. Bà Lan còn phải ra tòa trong một vụ án khác về tội ‘Lừa đảo chiếm đoạt tài sản’ do bà đã thông qua ngân hàng SCB phát hành trái phiếu rác nhằm chiếm đoạt hơn 1 tỷ đô la của hơn 40.000 nạn nhân khắp cả nước.

Khi nghe mình bị án tử hình, bà Lan đã ‘loạng choạng, được cảnh sát đỡ’ nhưng sau đó ‘đã bình tĩnh trở lại để nghe hết nội dung tuyên án’, theo tường thuật của VnExpress.

Trong phần tuyên án được trang mạng này dẫn lại, Tòa lập luận rằng mặc dù bà Lan có nhiều tình tiết giảm nhẹ như phạm tội lần đầu, có nhiều đóng góp cho cộng đồng, nhân thân tốt, tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, phòng chống dịch… nhưng Tòa vẫn tuyên bà mức án cao nhất vì sai phạm của bà có ‘thủ đoạn tinh vi’, ‘có tổ chức’, ‘xảy ra trong thời gian dài’ với ‘hậu quả đặc biệt nghiêm trọng’ và bản thân bà Lan ‘là người cầm đầu’.

Tòa cho rằng hành vi của bà Lan ‘đã đẩy SCB vào tình trạng kiểm soát đặc biệt ; xói mòn niềm tin của người dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước’, theo bản án được VnExpress dẫn lại.

Ngoài bản án tử hình, bà Lan và các đồng phạm có trách nhiệm hình sự phải bồi thường 498.000 tỷ đồng, tức gần 20 tỷ đô la cho ngân hàng SCB. Tuy nhiên, theo VnExpress, nếu tính theo trách nhiệm dân sự thì số tiền bà Lan phải bồi thường là hơn 673.800 tỷ đồng, tương đương hơn 26,9 tỷ đô la theo thời giá hiện nay.

Con số này được tính từ số dư nợ 677.000 tỷ đồng cả gốc lẫn lãi mà hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát của bà Lan còn nợ của SCB, trong tổng số hơn một triệu tỷ đồng mà họ đã vay kể từ năm 2012, khi SCB ra đời trên cơ sở được bà Lan sáp nhập ba ngân hàng yếu kém, cho đến năm 2022, khi bà Lan bị bắt.

Hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát đã tất toán được một phần trong số một triệu tỷ đồng đó, và sau khi trừ đi một số khoản đã được tất toán sau thời điểm khởi tố vào tháng 10 năm 2022 thì số tiền này còn hơn 673.000 tỷ đồng, cũng theo trang mạng VnExpress.

Còn số 498.000 tỷ đồng trách nhiệm hình sự được tính trên cơ sở đã được cấn trừ 179.000 tỷ đồng giá trị tài sản đảm bảo mà nhóm công ty bà Lan đã đưa vào để làm thế chấp cho các khoản vay.

Hiện giờ Tòa đang thực hiện việc kê biên các bất động sản của bà Lan để đảm bảo thi hành án, theo truyền thông trong nước.

Vụ án của bà Trương Mỹ Lan tại ngân hàng SCB là vụ án kinh tế có hậu quả nặng nề nhất trong lịch sử Việt Nam. Trước bà Lan, đã từng có một đại gia khác đã bị tuyên và thi hành án tử hình về tội lừa đảo – đó là ông Tăng Minh Phụng trong đại án kinh tế Minh Phụng-EPCO vào những năm 90 của thế kỷ trước. Tuy nhiên, số thiệt hại mà ông Phụng gây ra không thấm tháp gì so với bà Trương Mỹ Lan.

Luật sư Trần Vũ Hải từ Hà Nội từng nhận định với VOA rằng ‘nếu bà Lan có thể khắc phục được gần hết số tiền thiệt hại thì có thể bà sẽ không bị tử hình’.

Ông Hải dẫn lại bài học kinh nghiệm của Việt Nam là đã tử hình ông Phụng nhưng ‘sau này người ta cảm thấy không cần thiết’ vì tài sản bị thu giữ của ông Phụng có thể khắc phục hết thiệt hại.

Ngoài bà Lan bị án tử hình, có bốn bị cáo khác bị tuyên án chung thân, bao gồm bà Đỗ Thị Nhàn, cục trưởng Cục thanh tra Ngân hàng Nhà nước cùng với ba cựu lãnh đạo SCB qua các thời kỳ là các ông Đinh Văn Thành (cựu chủ tịch, đang trốn truy nã), Bùi Anh Dũng (cựu chủ tịch), Võ Tấn Hoàng Văn (cựu tổng giám đốc).

Bà Nhàn bị cáo buộc đã nhận số tiền hối lộ 5,2 triệu đô la từ bà Trương Mỹ Lan để che giấu những sai phạm của ngân hàng SCB, giúp tránh cho ngân hàng này bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt.

Còn các cựu lãnh đạo SCB bị tuyên án chung thân vì đã ‘trực tiếp nhận chỉ đạo và giúp sức tích cực cho bà Lan chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn’, theo bản án được VnExpress dẫn lại.

Riêng chồng bà Lan, ông Chu Lập Cơ (người Hong Kong), và cháu gái bà, Trương Huệ Vân, nhận các mức án lần lượt là 9 và 17 năm tù.

Theo cáo trạng, bà Lan đã lợi dụng việc sáp nhập ba ngân hàng yếu kém thành SCB vào năm 2012 để tiến tới nắm giữ đến 91,5% cổ phần của SCB, mặc dù luật pháp Việt Nam khống chế một tổ chức, cá nhân không được sở hữu quá 5% cổ phần củ một ngân hàng. Từ đó, bà Lan đã thao túng toàn bộ hoạt động của ngân hàng này và sử dụng nó như là công cụ bơm vốn cho hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát.

Tuy nhiên, khi bào chữa trước Tòa, bà Lan đã không nhận tội.

Bà Lan được các báo trong nước trích lời nói rằng sở dĩ bà phải tập hợp nhiều cổ phần của SCB như vậy là do ‘được các lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước kêu gọi’ để có thể sáp nhập được ba ngân hàng yếu kém. Bà cũng nói rằng bà đã đưa rất nhiều tài sản của bà vào ngân hàng này để giúp nó trụ vững nên ‘không có chuyện bà chiếm đoạt tài sản của chính mình’.

(Số tiền bồi thường tính bằng USD được cập nhật theo tỷ giá ngày 11/4)

Nguồn : VOA, 11/04/2024

********************************

Tòa tuyên án tử hình bà Trương Mỹ Lan, gia đình nói sẽ kháng án

RFA, 11/04/2024

Tòa án Thành phố Hồ Chí Minh hôm 11/4 kết án tử hình bà trùm bất động sản Trương Mỹ Lan (68 tuổi) vì vai trò của bà trong vụ lừa đảo tài chính trị giá 304 nghìn tỷ đồng (12,46 tỷ USD), vụ án lớn nhất từ trước đến nay ở Việt Nam.

Bà Trương Mỹ Lan tại Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh hôm 11/4/2024 - AP

Hãng tin Reuters dẫn thông tin từ báo chí Nhà nước cho biết, Chủ tịch Tập đoàn bất động sản Vạn Thịnh Phát bị kết tội tham ô, hối lộ và vi phạm các quy định ngân hàng tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo truyền thông Nhà nước, các mức án cụ thể của bà Lan gồm : tử hình về tội tham ô tài sản, 20 ăm tù tội đưa hối lộ, 20 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hình phạt là tử hình.

Ngoài ra, Hội đồng xét xử xác định bà Lan còn phải bồi thường hơn 673.800 tỷ đồng trong số 1.243 khoản vay.

Phiên tòa bắt đầu vào ngày 5 tháng 3 và kết thúc sớm hơn dự kiến, là một phần của chiến dịch chống tham nhũng mà ông Nguyễn Phú Trọng đã cam kết dập tắt trong nhiều năm, mặc dù không thu được nhiều kết quả rõ ràng.

Cuộc đàn áp, được mệnh danh là "đốt lò", đã chứng kiến hàng trăm quan chức nhà nước cấp cao và giám đốc điều hành doanh nghiệp cấp cao bị truy tố hoặc buộc phải từ chức.

Vào một thời điểm trong năm 2022, chứng khoán Việt Nam đã bị thiệt hại 40 tỷ USD sau một loạt vụ bắt giữ các lãnh đạo ở các công ty lớn, làm lung lay niềm tin của nhà đầu tư vào thời điểm nhạy cảm đối với nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng.

Luật sư của bà Lan chưa đưa ra bình luận ngay lập tức.

Bà Lan sẽ kháng cáo bản án, một thành viên gia đình nói với Reuters trước khi phán quyết được đưa ra.

Ngoài án của bà Lan, đáng chú ý có án tù đối với bà Trương Huệ Vân (Tổng Giám đốc Tập đoàn quản lý Bất động sản Windsor) là cháu gái bà Lan - 17 năm tù thuộc nhóm tội tham ô ; tỷ phú người Hong Kong đồng thời là chồng bà Lan - ông Chu Lập Cơ - bị tuyên án chín năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng ; bà Đỗ Thị Nhàn (Nguyên Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II (Cục II) - người đã nhận năm triệu đô la tiền hối lộ từ bà Lan - phải chịu án chung thân và buộc nộp phạt bổ sung 100 triệu đồng.

Nguồn : RFA, 11/04/2024

Đại diện Viện Kiểm sát Thành phố Hồ Chí Minh vừa đề nghị Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án liên quan đến Vạn Thịnh Phát "loại trừ vĩnh viễn" bà Trương Mỹ Lan khỏi đời sống xã hội.

Quan cảnh bên ngoài phiên tòa xử bà Trương Mỹ Lan tại Thành Phố Hồ Chí Minh hôm 5/3/2024

Đại diện Viện Kiểm sát Thành phố Hồ Chí Minh – nơi thực thi quyền công tố trong phiên xử sơ thẩm vụ án "tham ô tài sản, đưa hối lộ, nhận hối lộ, vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng và hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan vừa đề nghị Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án này "loại trừ vĩnh viễn" bà Trương Mỹ Lan khỏi đời sống xã hội vì là "chủ mưu nhưng ngoan cố, không thừa nhận hành vi phạm tội, đổ lỗi cho cấp dưới, không ăn năn hối cải" (1).

Ai tin một nữ thương nhân vốn hết sức bình thường ở chợ vải Soái Kình Lâm (quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh) đột nhiên trở thành người có thể tự "chọc trời, khuấy nước" để gầy dựng khối tài sản trị giá hàng tỉ Mỹ kim, lũng đoạn toàn bộ hệ thống Ngân hàng Nhà nước, gây ra thiệt hại được ước tính cỡ 500.000 tỉ ?

Cho dù đại diện cơ quan thực thi quyền công tố khẳng định :Việc đưa bà Lan cùng các đồng phạm ra xét xử công khai là để răn đe, phòng ngừa giáo dục chung, thể hiện sự quyết tâm của đảng và nhà nước trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm tham nhũng, kinh tế, chức vụ, thể hiện tinh thần xử lý tội phạm không có vùng cấm... nhưng làm sao có thể "răn đe, phòng ngừa chung" khi vụ án này cho thấy, chính hệ thống chính trị, hệ thống công quyền đã bật đèn xanh cho Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ bà Lan thâu tóm SCB. Cho dù đã có rất nhiều người can gián cách thức xử lý "ngân hàng yếu kém", cho dù đã có hàng loạt "ngân hàng yếu kém" tạo ra thêm hàng loạt đại án sau khi được "tái cơ cấu" nhưng bà Lan vẫn có thể thâu tóm SCB nhờ chỉ đạo "hợp nhất" Ficombank (Ngân hàng Đệ Nhất), TinNghiaBank (Ngân hàng Tín Nghĩa) và SaigonBank (Ngân hàng Sài Gòn). Nếu không "tái cơ cấu" sẽ không có những đại án ngân hàng xảy ra ở Ngân hàng Xây dựng (VNCB), Sacombank, Tiền Phong Bank, OceanBank, và giờ là SCB. Xét về mức độ "ngoan cố" của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam nói chung và Ngân hàng Nhà nước nói riêng và tính chất nghiêm trọng do sự "ngoan cố" này gây ra đối với nền kinh tế nói chung và hệ thống tài chánh, tín dụng nói riêng, chẳng lẽ chỉ "loại trừ vĩnh viễ n" bà Trương Mỹ Lan đã là thỏa đáng ?

Làm sao cơ quan thực thi quyền công tố có thể dũng cảm tới mức dõng dạc bảo rằng, việc truy cứu trách nhiệm hình sự bà Trương Mỹ Lan và các đồng phạm là "thể hiện sự quyết tâm của đảng và nhà nước trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm tham nhũng, kinh tế, chức vụ, thể hiện tinh thần xử lý tội phạm không có vùng cấm", khi rõ ràng chuyện bà Trương Mỹ Lan "chọc trời, khuấy nước" không chỉ có lũng đoạn SCB ? Bà Trương Mỹ Lan có thể thâu tóm SCB và lũng đoạn ngân hàng này là nhờ thâu tóm công thổ, công sản và sở dĩ bà gây ra thiệt hại nặng nề cho SCB nói riêng, nền kinh tế nói chung vì bà có khả năng thâu tóm thêm công thổ, công sản. Tuy quyết định chỉ xem xét trách nhiệm hình sự của bà Lan và những người hỗ trợ bà lũng đoạn SCB, cố tình lờ đi, bỏ qua những cá nhân, những nhóm đã hỗ trợ bà thâu tóm công thổ, công sản, kích thích bà phạm tội ở mức độ nghiêm trọng hơn cũng là "thể hiện quyết tâm" nhưng rõ ràng loại "quyết tâm" đó chỉ tiếp tục gieo rắc tai họa chứ không phải là "hồng phúc dân tộc" ! Lấy nhãn "đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạ m tham nhũng, kinh tế, chức vụ, thể hiện tinh thần xử lý tội phạm không có vùng cấm" dán lên loại "quyết tâm" ấy không che được sự thật, chẳng gạt được ai ! Ngoa ngôn mà vô tác dụng thì ngoa ngôn làm gì cho thiên hạ thêm chán ghét ?

***

Thật ra cơ quan thực thi quyền công tố chỉ lặp lại những điều mà một số viên chức lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam từng tuyên bố khi đề cập đến việc xử lý bà Trương Mỹ Lan bằng biện pháp hình sự, song cho dù có muốn "làm duyên" cũng đừng xem thường ký ức của công chúng.

Đừng bi bô về "quyết tâm phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm tham nhũng, kinh tế, chức vụ, thể hiện tinh thần xử lý tội phạm không có vùng cấm",đặc biệt là khi xem xét trách nhiệm hình sự của bà Trương Mỹ Lan, bởi đầu năm 2014, ông Dương Chí Dũng (cựu Tổng Giám đốc, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Vinalines) từng khai trước tòa(2) về chuyện một người tên Tiệp đã giúp bà Trương Mỹ Lan chuyển cho ông một triệu Mỹ kim để ông chuyển cho ông Phạm Quý Ngọ (Thượng tướng, Thứ trưởng Công an). Cũng theo lời ông Dũng, nhân vật tên Tiệp còn trấn an ông là đã báo cáo với ông Trần Đại Quang (Bộ trưởng Bộ Công an) để ông Quang góp ý với ông Ngọ không can thiệp hay gây khó cho doanh nghiệp nữa… Sau đó ít ngày, ông Dũng trực tiếp đến thăm ông Quang. Khi ông Dũng đề cập về chuyện ông Ngọ giới thiệu công ty như thế, ông Quang bảo : Chú cứ làm đúng nguyên tắc, đúng luật. Chọn đơn vị nào có năng lực, kinh nghiệm, có uy tín tham gia. Không phải ngại ai can thiệp cả(3). Dẫu ông Dũng thành khẩn, không "ngoan cố" ông vẫn bị phạt tử hình. Không có cá nhân nào, nơi nào xem xét đơn tố cáo ông Dương Chí Dũng gửi sau phiên xử sơ thẩm và những lời ông D ũng khai tại phiên xử phúc thẩm. Tháng 2/2014, ông Phạm Quý Ngọ đột tử(4). Tháng 4/2016, ông Trần Đại Quang trở thành Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Nếu thật sự có cái gọi là "quyết tâm phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm tham nhũng, kinh tế, chức vụ, thể hiện tinh thần xử lý tội phạm không có vùng cấm",bà Lan đã được "quan tâm đặc biệt" từ đầu năm 2014 chứ không thể tiếp tục"chọc trời, khuấy nước" và đến giờ mới bị cho là cần "loại trừ vĩnh viễn".

"Loại trừ vĩnh viễn" bà Lan, liệu có đúng không ?, và chỉ "loại trừ vĩnh viễn" bà Lan, liệu có đúng chưa ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 20/03/2024

Chú thích

(1) https://tuoitre.vn/vien-kiem-sat-can-loai-tru-ba-truong-my-lan-khoi-doi-song-xa-hoi-vinh-vien-20240318134634655.htm

(2) https://giaoduc.net.vn/duong-chi-dung-khai-gi-ve-nhung-lan-hoi-lo-nguoi-cua-bo-cong-an-post136923.gd

(3) https://www.bbc.com/vietnamese/blogs/2014/04/140424_duong_chi_dung_and_the_millions_blog

(4) https://thanhnien.vn/thuong-tuong-pham-quy-ngo-qua-doi-1852960.htm

Nhục ? Vấn đề là những ai cảm thấy nhục ?

Trân Văn, VOA, 18/03/2024

Qua vụ án liên quan đến bà Trương Mỹ Lan – Vạn Thịnh Phát – SCB, ông Lê Kiên Thành, con trai ông Lê Duẩn, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, mới than "Nhục" kèm lời bình như thế này...

Bà Trương Mỹ Lan tại tòa án hôm 11 tháng 3.

Tuần này, công chúng tiếp tục nêu hàng loạt nhận định, thắc mắc trên mạng xã hội sau khi theo dõi diễn biến liên quan đến phiên xử vụ "tham ô tài sản, đưa hối lộ, nhận hối lộ, vi phạm quy định về hoạt động ngân hàngvà hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng ; lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan...

Chẳng hạn ông Trần Quốc Quân lặp lại thắc mắc mà rất nhiều người đã nêu ra từ lâu nhưng Kết luận điều tra của Công an, Cáo trạng của Viện Kiểm sát không cung cấp câu trả lời :Trương Mỹ Lan cùng Vạn Thịnh Phát làm thất thoát số tiền và tài sản ước khoảng 700 ngàn tỷ đồng. Nếu không có lãnh đạo cao cấp chống lưng thì Lan không thể làm nổi việc tày đình với số tiền khủng như thế.Cụ Tổng từng nói : ‘Chống tham nhũng không chỉ tắm từ vai’. Vậy thì vụ này cụ phải truy đến tận ‘trùm cuối’, nghe đồn là Lãnh chúa Sài Gòn (hay Nam Bộ) thì lòng dân mới tin và theo, nhé (1).

Hoặc vừa dựa vào Kết luận điều tra, Cáo trạng, vừa theo dõi diễn biến phiên xử vụ án này trong mươi ngày qua, ông Nhi Dũ Lưu nêu ra thắc mắc mới hơn :ông Võ Tấn Hoàng Văn (51 tuổi, cựu Tổng giám đốc SCB) không bị xử lý về việc bốn lần làm theo chỉ đạo của bà Trương Mỹ Lan- đưa hối lộ 5,2 triệu USD cho Cục trưởng Đỗ Thị Nhàn ! Songtòa có thể xem xét lại hành vi này !Thú thiệt tui ráng đọc hết các tình tiết về vụ án này nhưng không thể hiểu nổi !? Các cơ quan quản lý nhà nước hồi đó chẳng lẽ ngu ngơ vậy sao !?Trong vụ án này hình như vắng mặt ai đó !?Không biết !Không hiểu !Không thể hiểu nổi !?Và chẳng ai chịu trách nhiệm(2) !?

Từ lời khai của bà Đỗ Thị Nhàn – cựu Cục trưởng Cục Thanh tra giám sát ngân hàng 2 (nhiều lần liên hệ để trả lại 5,2 triệu Mỹ kim đã nhận nhưng không được và ‘phải tạm thời vi phạm pháp luật’ để ‘giữ an toàn cho bản thân và gia đình’) – ông Xuân Sơn Võ bày tỏ sự... băn khoăn : 

Hóa ra không nhận hối lộ, quan chức của nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sẽ không giữ được an toàn cho bản thân và gia đình. Ai bắt họ phải nhận hối lộ vậy ? Ai bắt họ phải làm sai lệch kết quả vậy ? Công an, lực lượng bảo vệ chế độ ở đâu mà để một cán bộ cao cấp của đảng, của chế độ phải nhận hối lộ dù biết đó là vi phạm pháp luật, để giữ an toàn cho bản thân và gia đình ? Cán bộ cao cấp của đảng và chế độ như bà Nhàn mà không thể giữ an toàn cho bản thân và gia đình nếu không nhận hối lộ thì quả là quá đáng lo cho sự tồn tại của đảng, của chế độ. Không lẽ vừa qua, có quá nhiều cán bộ cao cấp của đảng, của chế độ, vi phạm pháp luật là do bị bắt buộc phải vi phạm pháp luật để giữ an toàn cho bản thân và gia đình ? Thật đáng lo cho sự tồn tại của đảng và của chế độ này.Trước sự an nguy của đảng, của chế độ xã hội chủ nghĩa tươi đẹp rạng ngời của chúng ta, tôi đề nghị đảng và nhà nước gia tăng thật nhiều ngân sách cho lực lượng công an, để họ có thêm động lực và khả năng bảo vệ các cán bộ cao cấp của đảng và chế độ. Không thể để các cán bộ trung kiên của đảng, c ủa chế độ, những người đã thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, với đạo đức cách mạng sáng ngời, phải tiếp tục nhận hối lộ để giữ an toàn cho bản thân và gia đình. Nếu cần cứ cắt bớt ngân sách cho y tế và giáo dục để bảo vệ các cán bộ cao cấp của chế độ. Để bảo vệ chế độ, người dân, với tấm lòng mong muốn bảo vệ đảng, bảo vệ chế độ, sẵn sàng chấp nhận thất học, sẵn sàng chấp nhận hi sinh sức khỏe và tính mạng cho công cuộc bảo vệ đảng và chế độ(3).

Với những dữ kiện mới được bạch hóa, một vài người như ông Kim Van Chinh đã thử so sánh và nêu ra những dữ kiện mới – m ột số tài sản khủng tỷ đô của Vạn Thịnh Phát đều có nguồn gốc từ Vingroup !Theo đó : Vụ án Vạn Thịnh Phát làm lộ rõ nhiều tài sản tỷ đô của tập đoàn tài phiệt do Trương Mỹ Lan cầm đầu. Đáng chú ý là tôi thấy bốn tài sản lớn (mỗitài sản trị giá cả tỷ đô) đều có nguồn gốc Vingroup.Ban đầu, các thửa đất có tài sản là các khu đất kim cương quy hoạch làm nhà cho ngoại giao đoàn, làm khu thương mại công cộng... Dưới thời Thủtướng Nguyễn Tấn Dũng,chúng được cấp cho Vingroup.Vin cho xây caoốc văn phòng hiện đạicho thuê rồi bán cho Vạn Thịnh Phát. Ông Kim Van Chinh liệt kê ít nhất bốn khối tài sản kèm hình ảnh để chứng minh cho điều ông nêu : Tòa tháp đôi giờ gọi là Capital Palace 29 Liễu Giai – Hà Nội (khi cònthuộc Vin gọi là Vinhome Metropolis). Tòa nhà sáu tầng đầu đường Nguyễn Huệ cạnh tượng HồChí Minh, trước là Vincom Center sau đổi thành Union Square. Tòa tháp đôi trước gọi là Vincom Center sau khi bán cho VạnThịnh Phát đổi thành Catinat. Tòa nhà mặt tiền thuộc đất nhà máy BaSon.Ông Kim Van Chinh lưu ý :Có thể có sự cấu kết giữa VạnThịnh Phát và Vingroup trong việc thôn tính đất và tài sản kim cương của quốc gia, sang tay cho V ạnThịnh Phát là tập đoàn sở hữu mập mờ chủ nước ngoài. Các hành vi này rõ ràng là có ảnh hưởng đến an ninh quốc gia(4)...

***

Qua vụ án liên quan đến bà Trương Mỹ Lan – Vạn Thịnh Phát – SCB, ông Lê Kiên Thành, con trai ông Lê Duẩn, Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam, mới than "Nhục" kèm lời bình như thế này :Hình ảnh một người đàn bà mới học hết lớp 12, đã từng buôn vải ở chợ Soái Kình Lâm (Chợ Lớn), đã từng bị tố giác hối lộ quan chức cả triệu đô la, điềm nhiên làm chủ một ngân hàng, điềm nhiên làm chủ rất nhiều mảnh đất kim cương của thành phố to nhất nước, rút ruột, làm thất thoát và chuyển ra nước ngoài cả nhiều nhiều ngàn tỷ đồng… trước mắt biết bao nhiêu hàng rào kiểm soát và thanh tra đã dấy lên trong tôi một nỗi xót xa mang tên NHỤC !Cũng người đàn bà ấy, hôm nay, sau bao ngày bị cầm tù, lấy cung, tra hỏi, trước vành móng ngựa, trước những quan tòa, viện kiểm sát nghiêm khắc nhất, đàng hoàng, đĩnh đạc phủ nhận mọi cáo buộc đã như đâm vào tim tôi một nỗi đau mang tên NHỤC !Tệ hơn nữa, khi biết rằng đó không chỉ là đơn lẻ, còn không ít người như người đàn bà ấy, đang đi trên đúng con đường ấy, đang ngày đêm múa may đủ kiểu, thao túng đủ kiểu, bất chấp đủ kiểu, biến cả nền kinh tế thành con tin của họ. Và tôi thấy nghẹn trong cổ m ột cái gì đấy lớn hơn cả một nỗi NHỤC(5) !