Theo Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn Việt am, hôm sáu tháng ba vừa qua, một tàu cá Quảng Ngãi mang số hiệu QNg 90819 TS/05 bị tàu Trung Quốc số hiệu BKS 44101 đâm chìm trong khu vực đảo Đá Lồi thuộc quần đảo Hoàng Sa. Vị trí tàu bị đâm cách phía đông Đà Nẵng khoảng 198 hải lý. Năm ngư dân đã được tàu cá QNg 90620 TS tiếp cận cứu vớt an toàn và rời khỏi khu vực trên.
Tàu đánh cá Đà Nẵng số hiệu DNA 90152 bị tàu Trung Quốc đánh chìm hôm 2/6/2014. AFP
Tờ Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc sau đó viết rằng một tàu của nước này đã cứu năm người trên một tàu đánh cá ngư dân Việt Nam vì họ gặp nạn, đồng thời dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng bác bỏ các tin tức trước đó nói rằng một tàu của Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam.
Ông Tiêu Viết Thạnh, từng là trưởng công an xã Bình Châu, Quảng Ngãi nói lên suy nghĩ của mình khi nghe tin tàu Trung Quốc cứu giúp ngư dân Việt Nam hôm 6/3 vừa qua :
"Không đúng đâu cô. Nó cố tình đâm chìm. Nó sợ thế giới lên tiếng thì nó nói vậy thôi chứ không bao giờ nó cứu mình".
Bà Phụng, vợ ngư dân Nguyễn Tấn Luận ở Quảng Ngãi khẳng định không bao giờ có chuyện Trung Quốc giúp ngư dân Việt đâu mà trong thực tế tàu của ngư dân Việt theo bà biết bị phía Trung Quốc đuổi bắt, phun nước, cướp hải sản, ngư cụ, thậm chí bắn phá :
"Nó dí nó tông thì mình chìm thôi. Nó nói được phần của nó thôi. Làm gì mà nó cứu mình. Ở đây ai cũng biết chuyện đó mà".
Chủ tịch Hội nghề cá Việt Nam, ông Nguyễn Việt Thắng khẳng định rằng Trung Quốc có bao giờ nhận đâm chìm tàu của ngư dân Việt Nam đâu, lần này cũng vậy thôi. Phía Trung Quốc họ nói thế nào là chuyện của họ. Ông xác nhận hôm 6/3 vừa qua, ngư dân Quảng Ngãi đã vớt năm ngư dân của chiếc tàu bị chìm, đưa lên tàu và tiếp tục đi đánh cá đến nay chưa về. Ông cho biết chỉ tin tưởng vào ngư dân Việt Nam mà thôi và hiện cũng đang chờ thêm thông tin cụ thể :
"Họ giúp gì trong khi ngư dân Việt nam đã vớt nhau lên rồi còn đâu họ giúp. Giúp gì được ? Với những thông tin như thế thì thật ra bây giờ tụi tui cũng đâu có đi đôi co được. Bây giờ tụi tôi chỉ dựa vào thông tin người Việt Nam của chúng tôi mà thôi. Hiện chúng tôi đang ở Hội trung ương ở Hà Nội nên phải đợi thông tin cụ thể của Hội thủy sản Quảng Ngãi".
Tuy bị phía Trung Quốc hăm dọa, rượt bắt, cướp nghư cụ, thậm chí bắn chết, nhưng ngư dân Việt nam vẫn ra khơi, vẫn đến Hoàng Sa đánh bắt cá vì đó là ngư trường truyền thống từ lâu đời của ngư dân Việt từ đời cha ông. Nếu có tàu bị đâm các tàu cùng đoàn cứu nhau rồi cùng chạy. Bà Phụng khẳng định :
"Họ vẫn đi chứ. Bị dí, bị chìm thì họ vẫn cứ đi. Thấy nó thì chạy chứ gọi phía Việt Nam ra được thì nó nhận chìm mình rồi. Từ đất liền ra tới Hoàng Sa đi một ngày một đêm, sao mà ra cho kịp. Nếu có xảy ra chuyện gì thì trước mắt là cơ quan chức năng Việt Nam điện cho các tàu cá gần đó tới cứu trước rồi cứu hộ cứu nạn ra sau. ứu hộ cứu nạn ra thì cũng trễ".
Một ngư dân Việt cuốn lưới trên tàu đánh cá tại cảng Thọ Quang, Đà Nẵng, hôm 26/3/2016. AFP
Đây không phải là lần đầu tiên tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam. Tuy vậy cho đến nay chưa có một con số thống kê cụ thể nào.
Ông Tiêu Viết Thạnh xác nhận chuyện Trung Quốc từng bắn ngư dân Việt ở Hoàng Sa :
"Hồi trước kia tôi làm thì họ bắn chết hai người. Nói chung là ra đảo Hoàng Sa làm thì Trung Quốc nó dí nó bắn. Hoàng Sa là của mình nhưng khu quân sự nó đóng từ hồi ‘giải phóng’. Nó đóng riết tới bây giờ luôn.
Mấy năm đầu thì dân mình ra làm được, nó cũng vẫn vui vẻ, xin nó cũng cho. Sau này dân mình ra làm nhiều quá thì nó xua đuổi nhưng dân mình cũng cương quyết làm, nó bắn chết hai, ba người ở Bình Châu rồi. Mấy năm trước nó phun nước làm tàu mình chạy không kịp.
Nói chung thì ngư dân vẫn ra làm dù nó đuổi nó dí. Họ ghi lại số tàu rồi về báo với chính quyền địa phương, báo với biên phòng. Mình kiến nghị nhiều lần nhưng cũng vậy. Dân thì vẫn ra làm nhưng nhìn ống dòm thấy nó là tránh, không dám làm liều như trước nữa".
Tại buổi họp báo chiều 14/3, bà Lê Thị Thu Hằng, phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam khẳng định lập trường của Việt Nam về một số vụ việc và hoạt động gần đây của các nước trên Biển Đông rằng "Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của mình trên quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, theo quy định của luật pháp quốc tế".
Tuy nhiên khi trả lời câu hỏi về vụ tàu cá Việt Nam bị tàu Trung Quốc đâm chìm ngày 6/3, bà chỉ cho biết Cục lãnh sự Bộ Ngoại giao cũng đã có thông tin về việc này rằng tàu QNg 90819 TS/05 gặp nạn và năm ngư dân trên tàu đã được tàu Việt Nam cứu hộ an toàn. Các ngư dân đã tiếp tục hải trình và đến nay vẫn chưa quay về đất liền.
Bà không đề cập gì đến yếu tố tàu cá Việt Nam bị tàu Trung Quốc đâm chìm hay phát biểu của ông Lục Khảng rằng phía Trung Quốc cứu ngư dân Việt chứ không đâm chìm tàu.
Và cũng như mọi khi, bà cho biết các cơ quan chức năng của Việt Nam đang tiếp tục xác minh làm rõ thông tin vụ việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ngư dân Việt Nam.
Năm ngư dân trên chiếc QNg 90819 TS/05 không mất mạng ; tuy vậy chiếc tàu bị chìm mất. Đó là cả tài sản của chủ chiếc tàu mà họ phải chắt chiu mới có hay phải vay mượn ngân hàng. Thực tế cho thấy nhiều ngư dân Việt Nam rơi vào cảnh trắng tay, nợ nần từ những vụ đâm chìm do tàu Trung Quốc gây nên như thế rồi.
Diễm Thi
Nguồn : RFA, 15/03/2019