Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

17/06/2019

Cuộc đấu tranh của giới trẻ Hongkong tiếp tục với Joshua Wong

Nhiều nguồn tin

Thủ lĩnh biểu tình Hong Kong ra tù, kêu gọi lãnh đạo từ chức (VOA, 17/06/2019)

Hôm 17/6, nhà hoạt động dân chủ Hong Kong Joshua Wong đã được tự do và cam kết sẽ tham gia phong trào phản kháng rầm rộ, yêu cầu Trưởng đặc khu Carrie Lam, nhà lãnh đạo được Bắc Kinh hậu thuẫn, phải từ chức, theo Reuters.

hongkong1

Nhà hoạt động dân chủ Hong Kong Joshua Wong và người biểu tình hôm 17/6/2019.

Anh Wong được phóng thích khi cuộc khủng hoảng chính trị ở Hong Kong bước vào tuần thứ hai, với hàng triệu người biểu tình phản đối một dự luật yêu cầu dẫn độ tội phạm đến Trung Quốc lục địa để xét xử, và bà Lam buộc phải hoãn dự luật gây tranh cãi này.

Anh Wong, 22 tuổi, nói : "Tôi sẽ tham gia để đấu tranh chống lại đạo luật xấu xa này". Anh Wong là một trong những người lãnh đạo cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ năm 2014 của nhóm "Dù Vàng" và khi đó, những người biểu tình đã chặn các tuyến đường lớn ở Hong Kong trong 79 ngày.

"Tôi tin rằng đây là lúc bà Carrie Lam, kẻ dối trá, phải từ chức", anh Wong nói thêm.

Hãng tin AP cho biết, anh Wong đã thụ án hai tháng tù giam vì tội khinh mạn tòa án liên quan đến việc tham gia vào các cuộc biểu tình năm 2014 nhằm thúc đẩy tiến trình bầu cử dân chủ ở thuộc địa cũ của Anh.

Bản án của anh Wong đã giảm từ ba tháng xuống còn hai tháng vì khi bị bắt nhà hoạt động này chỉ là thiếu niên.

Các nhà tổ chức biểu tình cho biết, gần 2 triệu người đã tham gia tuần hành ngày 16/6 yêu cầu bà Lam từ chức.

Hôm 17/6, những người tổ chức biểu tình nói rằng họ muốn bà Lam phải thu hồi dự luật, thả các sinh viên bị bắt, không gọi cuộc biểu tình vào ngày 12/6 là một cuộc bạo loạn, và phải từ chức.

****************

Luật dẫn độ : Lãnh đạo Hồng Kông ngày càng bị cô lập, Bắc Kinh "khó xử" (RFI, 16/06/2019)

Hôm 15/06/2019, dưới áp lực của dân chúng, trưởng đặc khu Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) buộc phải đình hoãn vô thời hạn dự luật dẫn độ sang Trung Quốc. Tuy nhiên, phong trào phản kháng đòi hủy bỏ dự luật tiếp tục. Theo nhiều nhà quan sát, lãnh đạo trung thành với Bắc Kinh ngày càng bị cô lập, có khả năng không sớm thì muộn sẽ phải từ chức.

hongkong4

Bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 07/2017 tại Hồng Kông nhân lễ nhậm chức trưởng đặc khu của bà Lâm. Ảnh tư liệu Anthony WALLACE / AFP

Trả lời AFP, nhà bình luận chính trị Lâm Hòa Lập (Willy Lam) nhận định : "các nhóm đấu tranh vì dân chủ sẽ không dừng lại ở đây. Họ muốn sử dụng làn sóng phản đối mạnh mẽ chống lại trưởng đặc khu… duy trì áp lực". Trong lúc đó, nhà chính trị học Steve Tsang, tại Luân Đôn, cho biết lãnh đạo Hồng Kông ngày càng "gây khó xử" cho chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đúng vào một thời điểm đặc biệt nhạy cảm, khi ông Tập đang phải đối đầu nước Mỹ trong cuộc chiến thương mại song phương ngày càng căng thẳng.

Hôm nay, báo chí chính thống Trung Quốc tiếp tục bênh vực chính quyền đặc khu, lên án "các thế lực chống Trung Hoa" trỗi dậy tại Hồng Kông. Nhân Dân Nhật Báo, cơ quan phát ngôn của đảng Cộng Sản, khẳng định đa số dân chúng Hồng Kông ủng hộ chính quyền, kiên quyết với các thế lực chống đối.

Tuy nhiên, một nguồn tin từ Bắc Kinh gần gũi với giới chóp bu Trung Quốc cho AFP biết : việc lãnh đạo Hồng Kông xử lý kém trước phong trào phản kháng bùng phát, và tình trạng bạo lực trong tuần qua buộc chính quyền Bắc Kinh phải sớm ra quyết định. Theo các thăm dò dư luận, trước cuộc biểu tình khổng lồ Chủ Nhật trước, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga chỉ được 32% dân chúng Hồng Kông ủng hộ, 57% phản đối. Chưa có một lãnh đạo đặc khu nào lại mất lòng dân đến như vậy sau 2 năm cầm quyền.

Nhà chính trị học Steven Tsang nhấn mạnh là Tập Cận Bình "không phải là một nhà lãnh đạo khoan dung với các thất bại của những người dưới quyền… Bà Lâm sẽ không thể tại vị…, cho dù trong hiện tại, Bắc Kinh sẽ không cách chức trưởng đặc khu ngay tức khắc, bởi đây là một dấu hiệu cho thấy sự yếu đuối của chế độ".

Cuộc họp bí mật ở Thâm Quyến ?

Hôm thứ Sáu, 14/06/2019, có tin về một cuộc họp bí mật giữa giới chức cao cấp Trung Quốc với ban lãnh đạo Hồng Kông, tại một địa điểm gần đặc khu, nhằm tìm lối thoát cho khủng hoảng chưa từng có này. Trả lời RFI, ông Éric Florence, giám đốc Trung tâm nghiên cứu về Trung Quốc đương đại của Pháp (Centre français d'études sur la Chine contemporaine - CEFC) lưu ý là chế độ của ông Tập Cận Bình có thể đã phải tính đường lùi :

"Một số nguồn tin không chính thức, ẩn danh, cho rằng đã có một cuộc họp tại thành phố Thâm Quyến (đông nam Trung Quốc) sát với Hồng Kông. Tiếp theo cuộc họp với sự tham gia của ban lãnh đạo Hồng Kông, quyết định đã được đưa ra. Đúng là, trước đó đã có một số ý kiến ủng hộ dự luật dẫn độ được đưa ra công luận, đặc biệt là của các quan chức cao cấp như Hàn Chính (Han Zheng), phụ trách Macao - Hồng Kông. Nếu như đã có một cuộc gặp như vậy, và cuộc gặp này đã góp phần vào việc hoãn lại dự luật dẫn độ, thì đây là một điều đáng chú ý. Điều này cho thấy sự kết hợp giữa áp lực của dân chúng địa phương và phía quốc tế, áp lực rất mạnh, trong bối cảnh rất căng thẳng do cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang ở cao trào, có thể buộc Bắc Kinh đôi khi phải lùi bước, khi áp lực đủ mạnh".

Trọng Thành

*********************

Hàng trăm nghìn người Hồng Kông tiếp tục biểu tình đòi hủy dự luật dẫn độ (RFI, 16/06/2019)

Không hài lòng với tuyên bố đình chỉ vô thời hạn dự luật dẫn độ sang Hoa lục, ngày 16/06/2019, hàng trăm nghìn người dân Hồng Kông, trong trang phục đen, tiếp tục xuống đường gây sức ép để chính quyền rút hẳn dự luật và đòi trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga, thân Bắc Kinh, từ chức.

hongkong5

Biển người biểu tình trên đường phố Hồng Kông ngày 16/06/2019, đòi hủy bỏ dự luật cho dẫn độ qua Hoa Lục. Reuters/Tyrone Siu

Đặc phái viên RFI Stéphane Lagarde đã có mặt trong đoàn người biểu tình tại Hồng Kông :

"Tôi đang bị kẹt ở chân cầu thang của bến tầu điện ngầm Admiralty, không thể nào ra được, vì trước mặt tôi là cả một đám đông người biểu tình, mặc trang phục đen, từng bước đi lên thang cuốn để ra ngoài.

Tôi cũng đã đến công viên Victoria và ở lại đó một tiếng đồng hồ. Đây là nơi xuất phát của đoàn người biểu tình. Họ cũng dành một phút mặc niệm một người biểu tình qua đời chiều hôm qua (15/06) vì bị ngã khi giương một băng rôn trên giàn giáo ở một tòa nhà.

Có rất nhiều người mặc trang phục đen, nhưng cũng có rất nhiều hoa trắng để tưởng nhớ đến nhà đấu tranh xấu số và những khẩu hiệu : "Rút hẳn dự luật", "Phải xin lỗi vì cảnh sát dùng bạo lực" với người biểu tình, thậm chí có rất nhiều biểu ngữ đòi lãnh đạo đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) từ chức.

Vẫn còn rất nhiều người đang đến và các cuộc biểu tình sẽ còn tiếp tục diễn ra ở khu Admiralty (nơi tập trung các cơ quan hành chính Hồng Kông). Trước mặt tôi vẫn là đoàn người nườm nượp đi lên. Không thể nói là liệu số người biểu tình có đông đảo như Chủ Nhật tuần trước không nhưng vừa rồi, tôi thấy có rất nhiều thanh niên, giờ là những bà mẹ đẩy xe nôi và các gia đình đi qua trước mặt tôi. Dường như phần còn lại của xã hội Hồng Kông đã tham gia đoàn người biểu tình".

Thu Hằng

**********************

Hồng Kông : Lãnh đạo đặc khu tuyên bố đình chỉ dự luật dẫn độ (RFI, 15/06/2019)

Sức ép của người dân Hồng Kông rốt cuộc đã buộc chính quyền phải lùi bước. Trong cuộc họp báo bất thường vào trưa nay 15/06/2019, lãnh đạo đặc khu Hồng Kông bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga đã loan báo đình chỉ việc thông qua dự luật cho phép dẫn độ sang Trung Quốc. Kế hoạch thông qua dự luật này đã làm dấy lên những cuộc biểu tình rầm rộ trong những ngày qua

hongkong6

Lãnh đạo Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) loan báo đình chỉ dự luật cho phép dẫn độ sang Trung Quốc trong cuộc họp báo ngày 15/06/2019. Reuters/Athit Perawongmetha

Phát biểu trước các nhà báo, trưởng đặc khu Hồng Kông cho biết là chính quyền đã quyết định đình chỉ thủ tục thông qua dự luật gây tranh cãi, cho đến khi "hoàn tất tiến trình giải thích và lắng nghe các ý kiến" của người dân. Bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga còn cho biết thêm là chính quyền Hồng Kông "không có ý định ấn định một thời hạn nào cho tiến trình đó".

Theo hãng tin Pháp AFP, nói một cách khác, lãnh đạo Hồng Kông đã xác nhận là kế hoạch thông qua dự luật cho phép dẫn độ qua Trung Quốc sẽ bị đình chỉ, và ngày xem xét lại không hề được ấn định.

Phải nói là ngay khi được khởi động, tiến trình thông qua dự luật này đã làm dấy lên làn sóng phản đối dữ dội từ phía dân chúng Hồng Kông, với một cuộc biểu tình rầm rộ quy tụ được cả triệu người tham gia hôm Chủ Nhật tuần trước (09/06).

Thoạt đầu chính quyền đã tỏ ý cứng rắn, tuyên bố vẫn tiếp tục đưa dự luật ra trước Nghị Viện để thông qua vào ngày thứ Tư 11/06. Vào hôm đó, hàng chục ngàn người dân tiếp tục xuống đường phản đối, và đã bị cảnh sát dùng hơi cay và đạn cao su giải tán. Tuy nhiên, chính quyền cũng đã phải tạm hoãn việc thông qua dự luật.

Đối với những người phản đối, dự luật cho phép dẫn độ qua Hoa Lục sẽ đẩy người dân Hồng Kông vào vòng kềm tỏa của hệ thông tư pháp Trung Quốc, nổi tiếng là bất minh và bị đảng Cộng Sản khống chế.

Phong trào chống dự luật rất rộng rãi, bao gồm từ giới luật sư, các tổ chức pháp lý có ảnh hưởng, cho đến các lãnh đạo công nghiệp, các phòng thương mại, giới báo chí, không kể đến các nhà đấu tranh cho dân chủ Hồng Kông và giới ngoại giao.

Cho dù chính quyền đặc khu đã lùi bước, giới lãnh đạo phong trào phản đối dự luật dẫn độ vẫn muốn giữ sức ép cho đến khi dự luật bị hủy bỏ hẳn. Do đó, theo ban tổ chức, cuộc biểu tình dự trù vào ngày mai, Chủ Nhật 16/06 vẫn được duy trì.

Phát biểu với nhà báo vào hôm nay, ông Sầm Tử Kiệt (Jimmy Cham), thuộc Mặt Trận Nhân Dân về Nhân Quyền (Civil Human Rights Front) xác định : "Chúng tôi cần nói với chính quyền rằng người dân Hồng Kông sẽ kiên trì và sẽ không dừng phản đối cho đến khi dự luật bị thu hồi".

Thông qua Lãnh Sự Quán của mình tại Hồng Kông, Hoa Kỳ là nước đầu tiên lên tiếng hoan nghênh quyết định đình chỉ việc thông qua qua dự luật dẫn độ qua Trung Quốc.

Trọng Nghĩa

********************

Hồng Kông : Giấu mình trên mạng để tránh cặp mắt cú vọ của Bắc Kinh (RFI, 15/06/2019)

Tắt chức năng định vị điện thoại di động, mua vé tàu điện ngầm bằng tiền mặt, im lặng trên các mạng xã hội : nhiều người biểu tình Hồng Kông tìm cách trở nên vô hình trên internet để tránh bị chính quyền theo dõi và khởi tố.

hongkong7

Các thanh niên biểu tình che mặt bằng khẩu trang, tiến về phía Nghị Viện Hồng Kông để phản đối dự luật dẫn độ, ngày 13/06/2019. Reuters/Thomas Peter

Trong các vụ sử dụng bạo lực trên đường phố tệ hại nhất kể từ nhiều thập niên qua tại Hồng Kông, cảnh sát hôm thứ Tư 12/06/2019 đã dùng đến đạn cao su và hơi cay để giải tán những người chống lại dự luật cho dẫn độ sang Hoa lục.

Đa số những người biểu tình đều trẻ tuổi, họ lớn lên trong một thế giới kỹ thuật số và ý thức được mối nguy hiểm khi bị theo dõi trên mạng. Đối với Ben, một nhân viên văn phòng 25 tuổi đeo khẩu trang, thì luật dẫn độ sẽ hủy hoại các quyền tự do của người Hồng Kông. Anh giải thích : "Ngay cả nếu chúng tôi không làm gì quá đáng, chẳng hạn như tranh luận về Trung Quốc trên mạng, vẫn có thể bị nhận ra do sự giám sát này".

Trong những cuộc xuống đường gần đây, nhiều người biểu tình đã mang khẩu trang, đeo kính, đội nón để bảo vệ trước hơi cay và đạn cao su, nhưng cũng để khó thể nhận diện. Những người chấp nhận trả lời AFP đều che toàn bộ khuôn mặt, cho biết cũng đã tắt định vị, tăng cường bảo vệ dữ liệu cá nhân trên các thiết bị của mình, và xóa hết những cuộc đối thoại, những tấm ảnh trên mạng xã hội có thể gây tai hại cho họ.

Heung, 27 tuổi, cho rằng đương nhiên phải xóa ngay lập tức "các bằng cớ cho thấy là bạn hiện diện trong các cuộc biểu tình". Yau, một phụ nữ 29 tuổi làm việc trong ngành giáo dục tố cáo : "Điều đó cho thấy chính quyền này gây khủng hoảng cho người dân".

Heung đã quay lại địa điểm biểu tình để góp một tay vào việc làm vệ sinh. Cô đăng trên Facebook lời kêu gọi các tình nguyện viên, nhưng cũng băn khoăn là liệu sáng kiến này có thể khiến mình lọt vào tầm ngắm hay không. Cô nói : "Tôi sẽ xóa bài đăng tối nay, tôi không muốn trở thành nghi can của họ".

Và sau những chiếc máy bán vé xe điện ngầm là các hàng người xếp dài dằng dặc một cách bất thường, do tất cả đều trả bằng tiền mặt, người sử dụng phương tiện công cộng nghi ngại những chiếc thẻ Octopus đang hiện diện khắp nơi, rất dễ theo dõi…

Tại thành phố mà cho đến nay WhatsApp vẫn ngự trị, những người phản kháng quay sang dùng Telegram, ứng dụng nhắn tin mã hóa bảo mật tốt nhất và có thể giúp cho những nhóm đông người liên lạc được với nhau. Tuy nhiên hôm thứ Năm 13/6 Telegram loan báo đã phải chịu đựng một cuộc tấn công lớn của tin tặc từ Trung Quốc. Người đồng sáng lập ứng dụng là Pavel Dourov cho rằng vụ này có liên quan đến các cuộc biểu tình ở Hồng Kông.

hongkong8

Cảnh sát chống bạo động bắn hơi cay vào người biểu tình Hồng Kông, ngày 12/06/2019. Reuters/Athit Perawongmetha

Nguy cơ bị giám sát như Tân Cương ?

Cho đến nay, người dân Hồng Kông vẫn được tự do ngôn luận. Nhưng theo Bruce Lui, nhà báo đồng thời là giảng viên trường đại học Báp-tít Hồng Kông, công nghệ giám sát của Trung Quốc tràn ngập, nhất là công nghệ nhận diện, khiến họ trở nên thận trọng hơn. Ông cho rằng người dân có lý : "An ninh đã trở thành chủ đề nóng bỏng cho Hồng Kông, so với Trung Quốc. Luật pháp Hồng Kông có thể có những hạn chế, nhưng chỉ cần Bắc Kinh nêu ra vấn đề an ninh nhà nước để bỏ qua".

Những năm gần đây, các vụ mất tích của nhiều chủ nhà xuất bản và một tỉ phú Trung Quốc thường chỉ trích Bắc Kinh, đã gieo rắc sự sợ hãi. Những người này sau đó xuất hiện tại Hoa lục, và bị truy tố. Trên lý thuyết, các nhân viên an ninh Trung Quốc không có quyền can thiệp tại cựu thuộc địa Anh được trao trả cho Bắc Kinh năm 1997, nhưng chừng như lằn ranh đỏ đã bị vượt qua.

Đối với những người phản kháng, dự luật dẫn độ do Bắc Kinh ủng hộ nếu được thông qua sẽ giúp xử lý những trường hợp tương tự bằng con đường hợp pháp. Anh nhân viên văn phòng Ben cảm thấy khủng hoảng : "Ai mà biết được, nếu mai đây Hồng Kông sẽ giống như Tân Cương ?"

Tại Tân Cương, các hiệp hội bảo vệ nhân quyền ước tính có đến một triệu người, hầu hết là Duy Ngô Nhĩ, đang phải chịu đựng chính sách đàn áp, bị giam giữ trong những trại cải tạo chính trị.

Trong thời kỳ bất định này, những người biểu tình bám chặt lấy các giá trị căn bản. Cô Yau khẳng định : "Chúng tôi cố gắng bảo vệ các dữ liệu cá nhân, được chừng nào hay chừng đó. Nhưng chúng tôi luôn luôn tự coi mình là người Hồng Kông, chứ không phải người Trung Quốc, thế nên chúng tôi luôn nghĩ rằng có quyền nói ra những điều mình nghĩ".

Thụy My

*********************

Người biểu tình Hong Kong yêu cầu lãnh đạo từ chức (VOA, 16/06/2019)

Hàng trăm nghìn người biu tình Hong Kong mc đ đen hôm 16/6 yêu cu lãnh đo đc khu t chc vì cách bà x lý d lut dn đ sang Trung Quc.

hongkong9

Sinh viên Hong Kong và các ủng hộ viên Đài Loan biểu tình ở Đài Bắc hôm 16/6.

Theo Reuters, một s người cm hoa cm chướng trng, trong khi mt s người khác mang theo biu ng vi ni dung "Đng bn, chúng tôi là người Hong Kong".

Hãng tin Anh cho rằng đây là li kêu gi đi vi cnh sát, sau khi h bn đn cao su và hơi cay vào người biu tình hôm 12/6, làm hơn 70 người b thương.

Tin cho hay, "biển người mc đ đen" tp hp v trung tâm tài chính ca Hong Kong để bày t s tc gin đi vi bà Carrie Lam, Trưởng đc khu, nht là sau khi cnh sát s dng bo lc đi vi người biu tình.

Reuters đưa tin rng li kêu gi bà Lam t chc vang vng qua các dãy ph.

Nữ quan chc được Bc Kinh hu thun hôm 15/6 trì hoãn vô thi hn d lut dn đ sang Trung Quc đ b xét x, nhưng không lên tiếng xin li, dù bày t "s hi tiếc sâu sc".

Đây được coi là mt s rút lui của bà Lam, nhưng đi vi người phn đi, vic đình ch d lut đó chưa đ và nhng người tun hành hôm 16/6 kêu gi hy b nó cũng như bà Lâm phi ra đi, theo Reuters.

Hãng tin này cho rằng vic đình ch trên là mt trong nhng vic thay đi quyết định ln nht ca chính quyn Hong Kong k t khi được trao tr cho Trung Quc năm 1997, nhưng đng thi cũng đt ra câu hi v kh năng tiếp tc lãnh đo đc khu ca bà Lam.

"Carrie Lam hôm qua từ chi xin li. Đó là điu không th chp nhn được", cô Catherine Cheung, 16 tui, được Reuters trích li nói.

"Bà ta là một nhà lãnh đo ti, di trá… Tôi cho rng bà ta trì hoãn d lut đ la chúng tôi im tiếng".

**********************

Hong Kong biểu tình với chiến thuật mới : Không có lãnh đạo (VOA, 15/06/2019)

Cuộc biu tình ln nht Hong Kong trong hơn hai thp niên đ phn đi d lut dn đ đã có mt thay đi chiến thut quan trng so với phong trào Dù vàng năm năm trước đây : Phi tp trung hóa và không có người lãnh đo.

hongkong10

Cuộc biu tình phn kháng lut dn đ Hong Kong sp bước vào tun thứ hai

Chiến thut này khiến chính quyn gp lúng túng trong vic đi phó vi phong trào vì h không tìm ra ‘cái đu’ ca phong trào đ cht.

Cuộc biu tình Hong Kong bùng phát từ hôm 2/6, phn đi d lut dn đ mà người biu tình cho rng s dn đường đ chính quyn đi lc có th xét x nhng nhà hot đng dân ch ca Hong Kong bng h thng tư pháp đy khiếm khuyết.

Các con số thng kê khác nhau cho thy có t vài trăm ngàn cho đến c triu người tham gia biu tình.

Người biu tình đang chun b cho mt đt biu dương lc lượng ln ln thứ hai d kiến vào Ch Nht, 16 tháng Sáu, trong lúc chính quyn Hong Kong không có du hiu gì cho thy h s lùi bước.

Tổ chc thun thục

Từ Hong Kong, thông tín viên Alice Su ca t Los Angeles Times mô t quang cnh cuc biu tình như sau :

Một đám đông người biu tình đeo mt n chy thc mng trên đường, hơi cay đang bao trùm phía sau h.

Bất thình lình, có tiếng hô phía sau : ‘ng hít !’.

Tất c mi người đng yên. "ng hít ! ng hít !" h đng thanh hô vang.

Trong vòng 20 giây, có hai phụ n tr chy lên phía trước, thò tay vào túi ly các ng hít tr hô hp và chuyn lên.

"Được ri !" người thanh niên phía xa la ln. Nhng người biu tình vừa đng yên lúc nãy quay người và tiếp tc chy trong khi các đám khói cay lan ra phía sau lưng h.

Người biu tình Hong Kong đã xung đường hôm 12/6 như th là h đã tp luyn trong nhiu năm.

Bất c ai cn mũ bo him, mt n hay dù s ngước lên tri và hô ln. Nhng người xung quanh h s ngng li và chuyn thông đip này ngay lp tc qua đám đông vi tiếng hô đng thanh và đng tác tay hài hòa : v tay vào đu nếu cn nón bo him, nm tay li đưa lên mt nếu cn kính bo v, xoay vòng hai cánh tay nếu cn tm màng bc đ bo v da không tiếp xúc vi hơi cay và ht tiêu.

Vẫn theo Los Angeles Times, 5 năm k t ngày Phong trào Dù vàng ng h dân ch bùng phát Hong Kong, mà khi đó nhng nhân vt ni bt dn dt đám đông chiếm gi khu trung tâm thành phố b bt gi và b buc phi đi lưu vong, thanh niên Hong Kong đã phi tp trung hóa các cuc biu tình ca h. H t t chc rt hoàn ho mc dù không có ai ph trách.

Kinh nghiệm ‘din tp’

"Đây là một mô hình mi ca các cuc biu tình Hong Kong", anh Baggio Leung, 32 tui, người tp hp ca Youngspiration, mt nhóm hot đng chính tr đa phương được thành lp sau Phong trào Dù vàng, nói vi Los Angeles Times.

Phong trào Dù vàng, diễn ra vào cuối năm 2014 đ đòi được quyn ph thông đu phiếu trong vic bu người lãnh đo đc khu, cui cùng đã tht bi khi không đt được nhượng b nào t phía chính quyn. Khi đó nhng người biu tình đã áp dng chiến thut là ‘chiếm gi’ (sit-in). H đã chiếm gi nhng khu trung tâm Hong Kong như Đng La Loan, Vượng Giác và Kim Chung trong hơn hai tháng.

Lần này, người biu tình Hong Kong c tình đ cho không có người lãnh đo, anh Leung nói.

"Nhìn nó có vẻ t chc tt và có k lut như thế, nhưng tôi có th chc rng chúng ta không th tìm thy có ai qun lý tt c mi th", anh Leung nói và cho biết các hot đng hu cn ca người biu tình – vn chuyn đ dùng, dng trm cu thương và liên lc nhanh trong đám đông – đu là có sn sau nhng năm ‘din tp’ vừa qua.

"Nó giống như mt c máy hay trí tu nhân to t hc hi và t hot đng da trên kinh nghim vy", anh Leung gii thích.

Nhiều nhóm đang tham d vào làn sóng biu tình ca qun chúng. Các công đoàn, các hi sinh viên, các t chc tôn giáo, các nhóm hoạt đng dân ch như Demosisto đu kêu gi các thành viên tham gia vào cuc biu tình.

Vào sáng thứ Sáu ngày 14/6, các thành viên nhóm Demosisto tràn ngp ti mt nhà ga metro vào gi cao đim. By người trong s h quỳ trên mt đt kêu gi các nhân viên văn phòng đi ngang qua tham dự vào mt cuc tp hp chng li d lut dn đ được lên kế hoch vào Ch nht tun này.

Nhưng Demosisto ch là mt trong nhiu nhóm tham gia biu tình. Và không có nhóm nào trong s này đng ra giành quyn lãnh đo.

"Chúng tôi chỉ là nhng người tham d. Phong trào hoàn toàn t tr và không có lãnh đo", anh Nathan Law, 25 tui, ch tch sáng lp ca Demosisto, cho biết.

Thảo lun trên mng

Theo Los Angeles Times dẫn li anh Law, đa s nhng người biu tình không tham gia với tư cách là thành viên ca bt kỳ t chc nào, nhưng h biết thông tin v các hot đng thông qua các nn tng mng xã hi.

"Mọi người nhn thông tin t các mng xã hi, các din đàn trc tuyến và các kênh trò chuyn và h t quyết đnh mình s làm gì", anh Law nói thêm. "Mọi người b phiếu trên mng Internet".

Một din đàn trc tuyến thu hút đông đo người tham gia là LIHKG, phiên bn Reddit ca người Hong Kong nơi nhng người dùng n danh đưa lên nhng ý tưởng sáng to v biu tình : chn các trm xe đin ngầm, tp hp li thp nến hay ‘dã ngoi’, thc hin các trò nhi chng li lut dn đ trong đó đ cao các giá tr bo th đ lôi kéo người ln tui tham gia.

"Mọi người s bàn bc h ng h hay chng đi các ý tưởng đó", anh Law nói. Nếu có ý tưởng nào đó được ng h nhiu nht thì mi người s hành đng.

"Người A s đưa ra ý tưởng nào đó trên din đàn, trong khi người B nói ý khác. Ngày hôm nay nhiu người ng h ý người A, nên chúng tôi làm theo", anh Philip Leung, mt sinh viên tích cc tham gia vào diễn đàn LIHKG và các din đàn mng xã hi khác, cho biết.

Việc không biết người A, người B là ai cũng không có h gì, anh nói thêm.

"Chúng tôi bày tỏ nhng ý tưởng t do thay vì tôn sùng mt người nào đó", anh Leung nói và cho biết trng tâm duy nht kết ni tt c nhng người biu tình vi nhau là s phn đi ca h đi vi d lut dn đ

"Chúng tôi không có bất kỳ ai hoc bt kỳ t chc nào bo chúng tôi phi làm gì".

Sự trn áp ca cnh sát đã đy nhng nhà hot đng tr tui phi tp trung hóa hơn na. H chia nh nhng nhóm trao đi khng l trên Telegram thành nhng nhóm nh hơn. Gii tr Hong Kong đã huy đng trên hàng chc trang Instagram, các nhóm trò chuyn và các nhóm bn theo kiu cũ nhưng lôi kéo thêm người tham gia.

Các bà mẹ xung đường

Có dấu hiệu cho thy người ln tui cũng bt đu tham gia. Hôm 13/6, hơn 44.000 người m Hong Kong đã ký mt thư ng gay gt gi đến Trưởng Đc khu là bà Lâm Trnh Nguyt Nga sau khi bà Lâm phát biu trên truyn hình rng lng nghe người biu tình chng khác nào một người m ‘nuông chiu’ đa con hư đn.

"Chúng tôi là những người m Hong Kong, và chúng tôi chc chn không s dng hơi cay, đn cao su gây sát thương đi vi con cái chúng tôi và chúng tôi không th nào đng trơ ra nếu chúng tôi nhìn thy các cô cu thanh niên mặt đy máu sau khi b đánh bng dùi cui cnh sát", lá thư ng viết.

Hàng trăm bà mẹ gin d đã tp hp mt công viên hôm 14/6 trong ‘cuc tp hp ca các bà m’ chng li d lut dn đ và bo lc ca cnh sát. H giương cao biu ng ghi : "Đng bn vào con chúng tôi".

"Bạo lc tht s đến t n lc c ý và kiên quyết ca chính quyn Hong Kong mun tr thành k thù ca nhân dân", Susanne Choi, mt trong nhng người t chc cuc biu tình, nói. "Chúng tôi tp hp đây đ gi mt tín hiu đến vi nhng bn tr rng h không đơn đc. Chúng tôi s đng phía sau h".

"Quý vị ph n, hãy xung đường", mt trong nhng din gi nói. "Hãy xem cnh sát đánh đp ph n như thế nào. Hãy xung đường vào Ch nht ! Hãy xung đường vào thứ Hai ! Hãy xung đường vào thứ Ba ! Hãy xung đường mi ngày !"

Nguy cơ bo lc

Phong trào phi tập trung hóa s khó đ kim soát hơn đi vi chính quyn. Cnh sát có th bt gi cá nhân nhưng không có ai ch cht đ mà bt.

Kể t khi cuc biu tình bùng phát, cnh sát đã bt gi 34 người, trong đó có bn người biu tình được bt đi t bnh vin vi cáo buc gây bo lon và mt điu hành viên mt nhóm "chat" trên Telegram t nhà riêng ca anh này.

Tuy nhiên việc thiếu kim soát cũng có thể gây nguy him, anh Leung nói. Vào cui ngày 12/6, vi căng thng dâng cao và hơn mt ngàn thanh niên biu tình vn còn trên đường dng rào cn dã chiến chn cnh sát chng bo đng, anh Leung lo lng không có cách nào đ gim căng thng.

"Nếu cnh sát n súng, tt c mi người s chết. H không có vũ khí trong tay", Leung nói. Nếu có người lãnh đo, h có th bước ra và kêu gi rút lui trong trường hp cnh sát đem súng đn tht đến, ông nói – mt hình nh làm người biu tình nh đến Qung trường Thiên An Môn.

"Nếu tôi có mt v trí nào đó, tôi có th kêu gi h v nhà", anh Leung nói. "Nhưng tôi không phi là người kêu gi h xung đường nên h có th chn không nghe li tôi. Tôi là ai mà quyết đnh được ch ?".

*****************

Tinh thần dân chủ Hong Kong sẽ được lan tỏa ? (RFA, 14/06/2019)

Cuộc biểu tình của người dân Hong Kong đang diễn ra mấy ngày vừa qua là tâm điểm thu hút dư luận trên thế giới. Cuộc biểu tình này được truyền thông quốc tế ghi nhận là đông đảo nhất kể từ khi Anh Quốc trao trả thuộc địa Hong Kong về cho Trung Quốc hồi năm 1997, với hơn 1 triệu người dân Hong Kong tham gia để phản đối dự luật chống dẫn độ nghi phạm từ đặc khu Hong Kong về Trung Hoa đại lục xét xử.

hongkong2

Hàng trăm ngàn người dân Hong Kong biểu tình phản đối Dự luật Dẫn độ về Trung Quốc xét cử. Hình chụp ngày 12/06/2019. AFP

Cao trào của cuộc biểu tình được mô tả trở thành hỗn loạn khi cảnh sát Hongkong, vào ngày 12 tháng 6, đã bắn hơi cay và đạn cao su vào hàng trăm ngàn người biểu tình trong lúc họ đổ về các trục đường chính dẫn đến Tòa nhà Lập pháp Hong Kong, nơi dự kiến Quốc hội Hong Kong tiếp tục thảo luận về Dự luật dẫn độ tội phạm sang Trung Quốc và sẽ bỏ phiếu cuối cùng vào ngày 20 tháng 6 tới đây.

Dân chúng Hong Kong tuyên bố rằng họ sẽ tiếp tục biểu tình cho đến khi Chính quyền Hong Kong hủy bỏ Dự luật Dẫn độ, bởi vì họ cho rằng dự luật này có rủi ro lớn đe dọa nhân quyền và nền pháp quyền của Hongkong và chính mỗi người dân Hong Kong đều có thể trở thành nạn nhân một khi dự luật được thông qua.

Đài RFA có cuộc hội thoại với 3 khách mời ở Việt Nam, hai bạn trẻ Thịnh Nguyễn, Huy Jos và nhà báo độc lập Đàm Ngọc Tuyên.

Tinh thần dân chủ

Bắt đầu cuộc hội thoại, bạn Thịnh Nguyễn chia sẻ về thời gian 5 ngày anh có mặt trong cuộc biểu tình Phong trào Dù Vàng của sinh viên Hongkong hồi năm 2014 :

Thịnh Nguyễn : Xin chào mọi người. Năm 2014, tôi có cuộc đi chơi ở Hong Kong thôi và trước đó thì mình không biết gì về xã hội cả, tức là không biết biểu tình hay nhân quyền là gì. Có mặt ở cuộc biểu tình Hong Kong năm 2014 thì thấy đông, có một không khí rất lạ, tại vì có thể mình chưa bao giờ nhìn thấy không khí đấy nên khiến mình bị một cái gì đó thu hút. Lúc đó tự nghĩ rằng nếu là người Việt Nam thì không thể tụ họp được như thế này. Tôi nhìn thấy rất đông sinh viên, nhỏ tuổi hơn mình có kỷ luật rất cao, mọi người giúp đỡ nhau. Những điều này rất lạ đối với tôi và khiến tôi ở lại với những bạn sinh viên Hong Kong biểu tình đến những 5 ngày để xem đang diễn ra những gì, mặc dù chuyến đi của tôi có mười mấy ngày và mặc dù không hiểu hết vì không biết ngôn ngữ tiếng Quảng Đông nhưng tôi cảm nhận được tinh thần của cuộc biểu tình đó.

Tôi nghĩ rằng bình thường một nhóm biểu tình hay một nhóm tụ tập đông thì bao giờ cũng có một người lãnh đạo. Nhưng hồi lần đầu tiên sang Hong Kong năm 2014 thì tôi nhận thấy dường như không ai lãnh đạo cuộc biểu tình đó cả. Hình như tinh thần dân chủ trong máu của mỗi người Hong Kong bình thường giống như là mình thở, tức là mọi người biết rằng có bất công thì mọi người cùng xuống đường và không cần ai hướng dẫn.

Hiện tại nhìn cuộc biểu tình năm 2019 thì tôi cũng có cảm giác y như vậy.

Hòa Ái : Sau khi theo dõi cuộc biểu tình ở Hong Kong từ hôm 9/6 tới nay, đặc biệt trong ngày 12/6 thì sức nóng biểu tình ở Hong Kong đã dẫn đến kết quả là Quốc hội Hong Kong phải tuyên bố hủy buổi họp thảo luận về Dự luật Dẫn độ, trong lúc bên ngoài Tòa nhà Lập pháp Hong Kong thì người dân biểu tình bị cảnh sát dùng hơi cay, bắn đạn cao su trong lúc họ đổ về hướng tòa nhà để yêu cầu hủy bỏ dự luật này. Câu hỏi dành cho bạn Huy Jos là bạn cảm nhận thế nào trước những diễn tiến như vậy khi bạn theo dõi cuộc biểu tình của người dân Hong Kong từ Việt Nam ?

Huy Jos : Tôi cảm nhận rằng cuộc biểu tình này có rất nhiều bài học cho những người dân ở Việt Nam. Người ta khơi dậy cho mình về tinh thần trách nhiệm để bảo vệ quê hương đất nước của mình. Tôi thấy tinh thần của các bạn trẻ Hong Kong rất mạnh mẽ.

Hòa Ái : Bây giờ xin được nghe chia sẻ của nhà báo độc lập Đàm Ngọc Tuyên. Có lẽ anh cũng theo dõi nhiều thông tin liên quan cuộc biểu tình mấy ngày vừa qua ở Hong Kong trên mạng xã hội, các kênh truyền thông quốc tế lẫn truyền thông chính thống của Việt Nam. Là một nhà báo độc lập, anh có nhận đình gì về truyền thông chính thống của Việt Nam cập nhật đưa tin mà dân luận gọi là "hết tốc lực" về cuộc biểu tình lần này ở Hong Kong ?

Đàm Ngọc Tuyên : Vấn đề đầu tiên là ở các nước có chế độ độc tài toàn trị như Việt Nam chẳng hạn thì hoàn toàn không có tự do báo chí. Ở trong nước gọi là "truyền thông lề Đảng" và bất kỳ một thông tin gì mà họ được phép đưa tin thì luôn luôn ẩn chứa phía sau đó một dụng ý hoàn toàn có lợi cho nhà cầm quyền thì mới đưa tin, còn không thì người ta sẽ bưng bít truyền thông.

Trong đợt biểu tình ở Hong Kong lần này thì truyền thông lề Đảng đưa tin rất nhiều. Tuy nhiên như mình vừa nói thì mình có cảm nhận rằng thông qua chuyện biểu tình ở Hong Kong, người ta muốn nhắc lại với người dân Việt Nam rằng không hẳn cứ biểu tình là đúng hay từ việc biểu tình sẽ dẫn tới bạo động, các vấn đề khác gây ảnh hưởng đến kinh tế xã hội…giống như cách tuyên truyền lâu nay của chính quyền.

Mình có thể dẫn chứng như vào 9 giờ sáng ngày 10/6, giờ Việt Nam thì tờ Dân Trí loan đi một bản tin mà mình đọc cái tựa thôi đã thấy buồn cười, rằng báo chí Trung Quốc cho là cuộc biểu tình ở Hong Kong do các thế lực ngoại quốc tác động và kích động người dân Hong Kong nên mới xảy ra chuyện như vậy. Thật sự, theo tôi thì không có một thế lực nào để làm những chuyện đó cả. Tại vì khi người dân cảm thấy những quyền lợi của họ có thể thông qua một đạo luật nào đó, mà nếu để cho chính quyền thông qua thì sẽ ảnh hưởng đến trực tiếp bản thân của họ. Người dân thì có thể làm gì khác hơn việc thực hiện quyền tối thượng của họ là quyền biểu tình để phản đối hay ủng hộ việc làm đúng sai của chính quyền thôi.

hongkong3

Quốc hội Hong Kong vào ngày 12/06/19 tuyên bố hoãn cuộc họp thảo luận Dự thảo Luật Dẫn độ. AFP.

Sức lan tỏa của tinh thần dân chủ Hong Kong

Hòa Ái : Hòa Ái cũng vừa đọc được tin đăng tải trên Báo mạng macaubusiness.com cho biết Hiệp hội Macau Cấp tiến (New Macau Association-NMA), một đảng chính trị ở Macau vừa ra tuyên bố sẽ tổ chức một cuộc biểu tình vào ngày Chủ nhật 16/06 tới đây để kêu gọi phổ thông đầu phiếu, bởi vì trong cùng ngày tại Macau sẽ diễn ra cuộc bầu cử cho chức vụ Đặc khu trưởng Macau nhiệm kỳ 5 năm.

Hòa Ái được biết bạn Thịnh Nguyễn là người đi du lịch nhiều nơi ở các quốc gia Châu Á, bạn có nghĩ rằng với tinh thần dân chủa của người dân Hong Kong sẽ lan tỏa ra trong khu vực, qua thông tin vừa nêu ?

Thịnh Nguyễn : Tôi nghĩ là chắc chắn rồi. Nếu mà mọi người có mặt ở Hong Kong trong giai đoạn biểu tình thì mới thấy được sự lan tỏa rõ ràng nhất. Bởi vì chỉ đơn giản về mặt tổ chức, về truyền thông của các bạn trẻ ở Hong Kong thì các bạn biết mình là người Việt Nam hay bất cứ đến từ nước nào, các bạn cũng đều hỗ trợ rất tốt, kiểu như các bạn ấy mời chào để cho mình nhận lấy được tinh thần dân chủ của họ.

Hiện tại, tôi không biết về Macau như thế nào, không rõ đã từng có cuộc biểu tình nào như thế đã diễn ra ở Macau chưa, đã từng có tiền lệ chưa ? Nhưng mà với 1, 2 đặc khu diễn ra biểu tình như vậy thì tôi nghĩ sức lan tỏa rất là lớn. Ý kiến của tôi là như vậy. Tại vì có những thứ mà mình không bao giờ quên được trong đời và cuộc biểu tình ở Hong Kong năm 2014 cũng là thứ mà rất ấn tượng và tôi không bao giờ quên được.

Hòa Ái : Câu hỏi cuối cùng dành cho 3 vị khách mời, rằng với tinh thần dân chủ của người Hong Kong được lan tỏa như vậy, và nếu như một ngày nào đó trong tương lai ở Việt Nam có những chính sách hay những dự thảo luật được Quốc hội Việt Nam thảo luận thì 3 vị nghĩ rằng mình cũng sẽ lên tiếng và có những cách riêng của mình để phản đối hoặc ủng hộ hay không khi mình không thể xuống đường hòa nhập cùng mọi người để bày tỏ về một dự luận hay một chính sách nào đó ?

Huy Jos : Trước vấn đề xã hội thì bản thân tôi và hầu hết mọi người mong muốn rằng sẽ có tinh thần xuống đường để đòi hỏi quyền lợi của mình.

Thịnh Nguyễn : Tôi nghĩ là không có Luật Biểu tình thì người dân mất đi toàn bộ khả năng thay đổi hoặc là mọi thứ quyền lợi của mình bị mất. Tôi nghĩ Luật Biểu tình rất quan trọng và luật này cũng được ghi trong Hiến pháp nên tôi cho rằng cần làm thế nào để mọi người càng nghĩ về cái quyền đấy được nhiều hơn. Có Luật Biểu tình thì không phải là xấu vì người dân là gốc mà, thành ra họ biết nhu cầu của họ thì sẽ rất tốt cho đất nước. Hiện tại người dân Việt Nam bị cấm quyền biểu tình thì rất là vô lý.

Đàm Ngọc Tuyên : Hiện tình đất nước của chúng ta hôm nay có quá nhiều chuyện. Dù rằng nhà cầm quyền chưa thông qua Dự luật Đặc khu hoặc là lùi lại nhưng thực tế là nhà cầm quyễn vẫn âm thầm tiến hành xây dựng đặc khu ở Vân Đồn gần hoàn tất và ngay cả đồng tiền Nhân dân tệ cũng được lưu hành ở 7 tỉnh có đường biên giới chung với Trung Quốc. Điều đó cho thấy nhà cầm quyền Việt Nam không coi người dân ra gì cả, mà họ chỉ nghĩ đến quyền lợi của đảng phái của họ mà thôi. Chính vì điều đó mà chúng ta là người dân Việt Nam và những gì chưa có luật thì cứ làm theo trong Hiến pháp. Tại vì Hiến pháp là bộ luật cao nhất của một đất nước, và trong đó Điều 25 quy định rất rõ là người dân có quyền được biểu tình để phản đối những việc sai trái của nhà cầm quyền. Tôi cho là các bạn trẻ Việt Nam không có gì lo sợ khi chính quyền đàn áp lúc chúng ta tham gia các cuộc biểu tình, vì rằng nếu chúng ta không lên tiếng phản đối và đã biểu quyết rồi thì chúng ta không còn là chúng ta nữa. Nói một cách khác là chúng ta sống nhưng chúng ta không có một cái quyền gì cả.

Hòa Ái : Chân thành cảm ơn 3 vị khách mời tham dự cuộc hội thoại với Đài RFA.

Hòa Ái

Quay lại trang chủ
Read 773 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)