Lần đầu tiên có một nhà máy thủy điện giết dân bị khởi tố. Đó là Nhà máy Thủy điện Nậm Nơn ở Nghệ An bị khởi tố bởi Công an nghệ An về hành vi "vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp".
Nhà máy Thủy điện Nậm Nơn ở Nghệ An bị khởi tố bởi Công an Nghệ An về hành vi "vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp"
Nhà máy thủy điện này đã xả lũ mà không thông báo khiến anh Vi Văn May (bản Xiêng Hương, xã Xá Lượng, Tương Dương), thiệt mạng vào tháng 6 năm 2019 mà báo chí đã phản ánh.
"Đây là vụ án đầu tiên chúng tôi khởi tố, lần đầu tiên phải ra tay bằng pháp luật với các thủy điện. Trước đây chính quyền, người dân kêu mãi nhưng thủy điện vẫn không chịu làm. Giờ thì phải dùng pháp luật để xử lý" -Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu, Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An, nói tại một cuộc họp thảo luận tổ Hội đồng nhân dân tỉnh này vào tháng 7 năm 2019. Tướng Cầu cũng cho biết công an tỉnh đã lập tổ điều tra với sự phối hợp của Sở Tài nguyên và môi trường, Sở Công thương, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh... để khám nghiệm tử thi, hiện trường toàn bộ vụ việc này và "sẽ xử lý nghiêm".
Ngoài nội dung trên, Công an Nghệ An cũng đang tập trung điều tra quy trình xây dựng nhà máy thủy điện, trong đó có liên quan các hạng mục công trình và thẩm định dự án để xác định "trách nhiệm thuộc về ai". "Riêng Thủy điện Nậm Nơn cách nhà dân chưa đầy 20 mét, chỉ tiếng ồn thôi người dân cũng đã không chịu đựng được rồi. Cho nên, chúng tôi phải làm vấn đề này để gõ cái gậy vào tất cả cơ quan ban, ngành nào có trách nhiệm trong việc thẩm định, chỉ đạo xây dựng nhà máy thủy điện",tướng Cầu nói.
Đáng chú ý hơn, Công an Nghệ An cũng hứa hẹn tổng hợp, điều tra lại toàn bộ thiệt hại trong đợt xả lũ cuối tháng 8 năm 2018 gây thiệt hại nặng nề cho 171 hộ dân, trong đó nhiều hộ đến nay vẫn chưa nhận được đền bù. "Đây là vấn đề chúng tôi làm để bảo vệ quyền lợi của dân. Nếu cần thiết sắp tới sẽ kiến nghị để đưa ra tòa xử lý. Anh không thể kinh doanh thu lời gây thiệt hại cho dân mà không chịu đền bù được" - tướng Cầu nói.
Ngoài ra, Công an Nghệ An cũng sẽ điều tra các hành vi vi phạm của các nhà máy thủy điện theo quy định tại Nghị định 134 của Chính phủ về vấn đề vận hành nhà máy thủy điện và hồ chứa. Nếu phát hiện vi phạm sẽ kiến nghị và trực tiếp xử lý.
Đối với việc vận hành nhà máy thủy điện và hồ chứa, cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm cao nhất, hoặc phải chịu trách nhiệm không thể chối bỏ, là Bộ Công thương.
Vậy Bộ Công thương và nhiều nhà máy thủy điện do bộ này cùng Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) quản lý đã ‘lập thành tích’ giết sống dân nghèo trong suốt nhiều năm trời đến mức nào ?
Được cơ quan chủ quản là Bộ Công thương "bảo kê" hồ sơ tội ác của EVN đã dày quá khổ, không chỉ vì quá nhiều lần tăng giá điện vô lối đánh úp túi tiền cùng kiệt của dân nghèo, mà hành vi cực kỳ nhẫn tâm còn xảy đến vào mùa mưa bão cuối năm 2013 : tháng Mười Một năm đó, tập đoàn này hoàn toàn vô trách nhiệm khi để 15 nhà máy thủy điện đồng loạt xả lũ lên đầu người dân vùng rốn Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Đắc Lắc… khiến gây ra cái chết tang thương của hơn 50 mạng người.
Nhưng cho tới nay, từ Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đã ‘hạ cánh an toàn’ trở xuống, đã không một kẻ nào phải ra trước vành móng ngựa để trả lời cho những cái chết trên.