Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

08/10/2019

Ô nhiễm không khí ở Hà Nội và những nhận thức bị ô nhiễm

Nhiều tác giả

Từ ô nhiễm không khí đến ô nhiễm nhận thức

Đinh Yên Thảo, VOA, 08/10/2019

Dù luôn tự hào vi nhng th hng nht đã đt được hay đang mơ đến, có l dòng trng thái ca AirVisual nhm cnh báo Hà Ni đang tr thành thành ph dn đu thế gii v mc đ ô nhim không khí vào ngày 29 tháng Chín va qua trên trang Facebook của mình, đã làm không ít thanh niên Vit Nam tc gin vi th hng nht không mong đi này.

onhiem1

nh v ô nhim không khí Hà Ni hôm 30/9/2019.

AirVisual trực thuc công ty Thy Sĩ IQAir, chuyên thiết kế và chế to h thng lc không khí và quan trc mc đ ô nhim, có văn phòng ti California và Bắc Kinh. AirVisual ra đi t năm 2015 nhm thu thp d liu v mc đ ô nhim không khí và cung cp d liu tc thi (real-time) cho người cài đt ti hàng ngàn thành ph khp thế gii qua mt ng dng trên đin thoi đa năng. Theo nguyên tc hot đng ghi trên cùng trang mạng ca mình, AirVisual thu thp d liu t cơ quan khí tượng, h thng v tinh và các d liu quan trc ca chính ph s ti cùng các t chc phi chính ph đ đưa ra ch s ô nhim đa phương trong s minh bch và chính xác nht có th.

Trên AirVisual, số lượng người Vit Nam đã cài đt và theo dõi d liu (follow) ti Hà Ni và Sài Gòn hin nay cùng tương đương cùng mc xp x 1,4 triu người ti mi thành ph. Như vy s người quan tâm v mc đ ô nhim ti Vit Nam khá cao. Dù không ít người ch mong mun được thy nhng con s hay báo cáo tích cc, bt chp mc đ ô nhim tht s như thế nào. Đó là lý do đã to ra làn sóng chng đi, đánh giá cho đim tht thp ng dng hay buông li xúc phm nng n đến hãng này vì ch s ô nhim không mong muốn. Mt s li bình còn cho rng, IQAir AirVisual ch đánh giá thp nhm "bán sn phm" ca mình dù AirVisual chng phi là thương phm bán l đến người tiêu dùng. Nhưng cũng có không ít người Vit cm thy xu h trước nhng hành đng thiếu suy nghĩ này nên đã vào ủng h, binh vc cho AirVisual. Bi AirVisual chng phi ng dng to riêng cho người Vit Nam mà nó được s dng ti nhiu quc gia khác nhau và được nhiu t chc cùng mt s chính ph s dng.

onhiem2

AirVisual là công ty tư nhân, chuyên cung cấp máy móc và dịch vụ trong lĩnh vực ô nhiễm không khí

Trên trang Facebook của mình, AirVisual trả li chung cho nhng người Vit ng h mình rng, "Cm ơn nhng li t tế ca các bn. Tht là mt ngày khó khăn cho chúng tôi. Nhim v ca chúng tôi ch là cung cp d liu phm cht không khí tín cn đ giúp mi người... Chúng tôi b nhn quá nhiu (đánh giá) 1 sao hôm nay…". Qu tht là vy, khi vào Play Store trên h thng đin thoi Android, hu hết các đánh giá mt sao trong vài ngày qua là mang tên người Vit.

Rồi gii thích trên trang mng ca mình qua thông cáo báo chí ghi ngày 6 tháng 10, AirVisual cho biết h nhn được s quan tâm ti Vit Nam liên quan đến Hà Ni đng đu danh sách trong gn 90 thành ph chính trong các ngày qua, không có nghĩa là Hà Ni b ô nhim nht thế gii bi vì c London và San Francisco cũng tng đng đu mt thời đim nào đó trong năm qua. AirVisual cho biết h minh bch ngun thông tin đã s dng như t chính ph Vit Nam và Đi S Quán Hoa Kỳ. AirVisual cũng cho biết h tin rng vic nhn thc được s nguy hi ca vn đ ô nhim không khí s dn đến s thay đi tích cc.

Dẫu sao đ tránh nhng nh hưởng xu đến ng dng ca mình, các tin tc cho hay người s dng đin thoi đa năng trong nước đã không tìm thy ng dng đ ti AirVisual và người đi din hãng đã cho biết h nhn được quá nhiu tin nhn xúc phm, đánh giá thấp v ng dng cũng như qua Facebook ca mình, trong khi giúp người s dng nhn thc được s nguy him ca mc đ ô nhim không khí, h li b mt cuc tn công tp th t Vit Nam và quyết đnh ngưng cung cp ng dng này ti Vit Nam.

Tạm b qua mc đ chính xác ca các d liu v mc đ ô nhim ti Hà Ni hay Vit Nam nói chung theo các ch s ca AirVisual, dù điu này xy ra cũng không là điu quá ngc nhiên. Vn đ ô nhim là nan đ ca bt c quc gia đang phát trin ln phát trin nào, nên Việt Nam b ô nhim là điu đương nhiên khi cây xanh b cht đón, môi trường b hy hoi, k ngh sn xut gia tăng, nn kt xe xy ra hàng ngày và bin pháp chng ô nhim chưa được xem là trng tâm. Như Trung Cng đã đánh đi s phát trin ca mình bng s ô nhim hàng đu ti các thành ph ln và khu k ngh ca mình. Người dân cũng là mt trong nhng nhân t chính trong vic bo v sc kho cho chính mình, gim thiu tình trng ô nhim nên nhn thc được tm quan trng trước vn đ này là điu cn thiết. Ghi nhn, so sánh và đi chiếu cùng các ngun d liu khác nhau và tìm bin pháp đ gim tình trng ô nhim là nhng điu cn làm, thay vì bày t thái đ tc gin như vy.

Đây không phải ln đu mt nhóm người Vit trên cng đng mng có nhng hành đng đáng xu h như vy. Nó ngày ph biến hơn khi các c đng viên nn túc cu Vit Nam vào tn công các cu th hay nhng đi banh chiến thng các đi Vit Nam. Hi 2018, nhiu c đng viên Vit Nam đã vào trang Facebook ca cu th Andrey Sidorov, người ghi bàn thắng quan trng đ h gc U23 ca Vit Nam đ đưa đi Uzbekistan giành chc vô đch cúp AFC U23 mà m l, chi bi cu th cùng đi banh này. Nó tương t như trong các trn thua trước Thái Lan và các đi Á Châu khác. Nhng điu này không làm thay đổi t s thng bi các trn đu, cũng như s tc gin trong v AirVisual chng đo ngược s tht v tình trng ô nhim không khí ti Vit Nam hin nay. Ngoài vic to cho cng đng thế gii mt cái nhìn chng my tt đp trước nhng thái đ và suy nghĩ như vy.

Ô nhiễm v không khí có th còn tìm ra được gii pháp, nhưng s ô nhim trong hành x, nhn thc xem là điu nguy him gp bi phn. Bi s phát trin hay tt hu ca mt quc gia là đến t tư duy cng đng.

Đinh Yên Thảo

Nguồn : VOA, 08/10/2019

*********************

Vũ Khắc Ngọc : tại sao thầy 'giết đồng bào' mình ?

Nguyễn Hiền, VNTB, 08/10/2019

AirVisual, ứng dụng quan trắc không khí của một công ty Thụy Sỹ đã không còn trên chợ ứng dụng (appstore). Và fanpage AirVisual đã chặn IP từ Việt Nam.

onhiem3

Đây là kết quả của sự phát động ‘tấn công AirVisual’ dựa trên tâm lý bầy đàn của thầy giáo Vũ Khắc Ngọc.

Thầy Vũ Khắc Ngọc – người hùng từng được tung hô trong vụ phanh phui gian dối trong giáo dục Hà Giang. Thầy Vũ Khắc Ngọc cũng là người có kiến thức chuyên môn (hóa học) khá giỏi, và đang là một trong những ‘lò luyện thi’ có tiếng tại Hà Nội.

onhiem4

Thầy Vũ Khắc Ngọc cũng từng lên tiếng ‘trấn an’ dư luận trên Facebook về sự kiện cháy nhà máy Rạng Đông, thậm chí thầy cho rằng, thủy ngân với một lượng nhất định từ vụ cháy có thể uống mà không làm sao. Tuy nhiên, khi kết quả muộn từ cơ quan nhà nước Việt Nam đưa ra về tác hại thủy ngân, và sự phản ứng của dư luận, thầy Vũ Khắc Ngọc đã âm thầm xóa chia sẻ trấn an trên Facebook cá nhân.

Mới đây, thầy Vũ Khắc Ngọc và Phó Tổng giám đốc FPT Đỗ Cao Bảo trên trang Facebook cá nhân của mình đã nghi ngờ về số liệu mà AirVisual đưa ra, khi cảnh báo về bụi mịn ở mức cao hàng đầu thế giới. Và cho đây là chiêu trò để bán khẩu trang phòng bụi.

Thầy Vũ Khắc Ngọc còn đi xa hơn, khi ra tuyên bố trên Facebook cá nhân của mình, trong đó nhấn mạnh, ‘Người Việt cần làm gì trước trò lừa đảo của AirVisual’. Thầy kêu gọi đánh giá 1 sao trên Fanpage AirVisual ; báo cáo app Airvisual trên kho ứng dụng, và gây sức ép để bắt AirVisual xin lỗi. Thậm chí, thầy giáo này còn tuyên bố ‘báo cáo, đòi cải chính’ những bài báo ghi nhận ‘Hà Nội ô nhiễm nhất trên thế giới’.

Là một người có trình độ, chuyên môn (hóa học) tốt. Thầy giáo Vũ Khắc Ngọc đã không thể chứng minh được ‘trò lừa đảo của AirVisual’ là gì ? Và cái duy nhất thầy đưa ra là AirVisual làm giả số liệu để bán máy lọc, khẩu trang.

Nhưng vấn đề, AirVisual không có đại diện tại Việt Nam, và hoàn toàn không có bán các sản phẩm mà thầy Vũ Khắc Ngọc hướng tới để tố cáo.

Nếu xét trên mặt luật pháp, thầy Vũ Khắc Ngọc đã rơi vào hành vi ‘vu khống’.

Và kết quả của việc sử dụng ảnh hưởng cộng đồng để ‘đánh AirVisual’, là ứng dụng này đã không còn trên kho ứng dụng và fanpage đã chặn IP từ Việt Nam. Và kết quả từ trang web chỉ hiển thị chỉ số đo từ Trạm quan trắc trung ương, thay vì các chỉ số từ các trạm đo khác.

Và trong khi thầy Vũ Khắc Ngọc và những người mà thầy sai khiến để ‘đánh sập AirVisual’ vui vừng trước kết quả, thì các quốc gia Mỹ, Anh và Đức ra 'cảnh báo đỏ' về ô nhiễm không khí ở Việt Nam.

Câu chuyện của thầy Vũ Khắc Ngọc cho thấy, bằng cách sử dụng ảnh hưởng và khả năng ‘kích động’ của mình, thầy đã thành công trong việc ‘trong lành hóa không khí Hà Nội’, và giảm bớt sự ‘cảnh giác’ của người dân về vấn đề này.

Người dân sẽ không còn tự bảo vệ mình qua khẩu trang và máy lọc không khí, và họ sẽ tiếp tục thụ hưởng bụi mịn hàng ngày vào phổi của mình. Tất nhiên, theo logic của thầy Vũ Khắc Ngọc thì nó sẽ không là vấn đề gì lớn đối với sức khỏe, giống như cách thầy biện hộ ‘thủy ngân uông được’ qua vụ cháy nhà máy Rạng Đông.

Và cách thầy Ngọc lôi cuốn được một đám đông người cho thấy tính chất bầy đàn của người Việt, vừa thể hiện sự ‘ngu dốt’ cùng cực của người Việt. Một sự ngu dốt đi kèm với sự nhiệt tình mà không thể phân biệt được đúng sai.

Cách thầy Vũ Khắc Ngọc thể hiện trên Facebook cá nhân gián tiếp đẩy những người khác vào trong bệnh tật ở tương lai. Một cách ‘người Việt giết người Việt’ bằng sự ảnh hưởng công chúng.

Báo Lao Động, ngày 7/10 đã đăng tải bài viết với tiêu đề : AirVisual thừa nhận ‘Hà Nội không phải là thành phố ô nhiễm nhất thế giới’.

Nếu dựa trên nguồn tin này, thì thầy Vũ Khắc Ngọc đã hoàn toàn đúng. Thế nhưng, thực tế AirVisual đã ra thông báo không như vậy.

Cụ thể, thông báo của minh, AirVisual không ‘thừa nhận, hay khẳng định (admit, regconize, confirm)’ Hà Nội không phải là thành phố ô nhiễm trên thế giới. Mà nó chỉ cho rằng, việc Hà Nội đứng đầu bảng xếp hạng là chuyện không lạ, bởi vì cũng có lúc, thành phố London và Fancisco cũng từng đứng đầu vào năm ngoái.

Như vậy, cách luân chuyển vị trí đứng đầu bảng cho thấy tình trạng hiện thời của một thành phố, và không có nghĩa điều này sẽ duy trì liên tục (nếu có biện pháp khắc phục).

Chính vì thế, ngay sau đó, báo Lao Động đã chuyển tiêu đề bài viết thành : AirVisual nói về thông tin "Hà Nội là thành phố ô nhiễm nhất thế giới".

Và điều mà AirVisual làm chính là ‘khi con người có nhận thức về mức độ ô nhiễm sẽ giúp dẫn đến thay đổi’, như cách người dân Bắc Kinh đã khiến chính quyền Bắc Kinh hành động để thay đổi ô nhiễm.

Đó là điều mà thầy Vũ Khắc Ngọc và ông Đỗ Cao Bảo - Phó chủ tịch FPT không nhận thức được, hoặc cố tình không nhận thức được. Bằng cách sử dụng ảnh hưởng của mình để dập tắt sự ‘phòng bị’ của người dân, và cho đó là một chiến thắng lớn lao, nhưng thực tế đó là một hành vi vô nhân đạo dựa trên nhận thức chủ quan và hiếu chiến của chính mình. Và chính sự ‘kích động’ của thầy Vũ Khắc Ngọc cùng những người ‘đồng chí’ của thầy, đã đặt dấu chấm hết cho ‘sự thay đổi’ không khí Hà Nội trong tương lai.

Và người dân Hà Nội bị lôi cuốn bởi sự xảo ngôn của thầy Vũ Khắc Ngọc sẽ không thấy được điều mà chính quyền Thái Lan hay Bắc Kinh đã làm để giảm thiểu ô nhiễm không khí.

Và giờ đây, mỗi người dân Hà Nội sẽ hít những luồn không khí chứa bụi mịn vào phổi với sự tin tưởng rằng nó hoàn toàn không nguy hiểm. Và tất nhiên, thầy Vũ Khắc Ngọc sẽ không nằm trong số đó, khi thời gian thầy tiếp xúc ngoài trời tại Hà Nội nó ít hơn nhiều lần so với thời gian thầy ngồi trong biệt thự, giảng bài và kiếm tiền.

Truyền thông của thầy Vũ Khắc Ngọc cũng chính là thứ truyền thông máu, của những người ‘thầy XHCN’, của sự bất nhân cao hơn trình độ học vấn. Nơi mà ‘ngu dân để trị’ đã được thầy Vũ Khắc Ngọc góp phần không nhỏ.

Và trong khi AirVisual đang ‘trong xanh’ trở lại, thì PAM Air, Windy, PurpleAir vẫn báo động ô nhiễm không khí ‘đỏ’ tại Hà Nội.

Nguyễn Hiền

Nguồn : VNTB, 08/10/2019

Tham khảo :

[1] https://laodong.vn/xa-hoi/airvisual-thua-nhan-ha-noi-khong-phai-la-thanh-pho-o-nhiem-nhat-the-gioi-758714.ldo

*******************

Ô nhiễm không khí tại Hà Nội cảnh báo những nguy cơ về sức khỏe

Nguyễn Lại, VOA, 07/10/2019

Trong những ngày qua, mi quan tâm ca rt nhiu người sinh sng ti Hà Ni là tình trng ô nhim không khí nghiêm trng ti th đô. Trên các trang mng xã hi tràn ngp nhng s liu v cht lượng không khí, hình nh v Tây H, khu vc vn được coi là trong lành nhất ca thành ph cũng m mt ngay t bui sáng mà người dân t chp hoc thu thp được cùng nhng bày t lo lng và có c nhng bình lun hài hước v mt nguy cơ mà mi người đu biết t lâu nhưng không ai biết làm cách nào đ thoát khi.

onhiem5

Hình ảnh H Hoàn Kiếm m o trong mt sáng Ch Nht khi người dân đi tp th dc

Ngày 01/10, Tổng cc Môi trường ca Vit Nam xác nhn ô nhim không khí Hà Ni cao "vượt quy chun" liên tiếp trong nhiu ngày và khuyến cáo người dân "hn chế các hot đng ngoài tri", theo trang Facebook chính thc mang tên Thông tin Chính ph và nhiu báo trong nước. Thông báo ca Tng cc Môi trường dn s liu ca 13 trm quan trc t đng Hà Ni, trong đó có 1 trm ca Đi s quán M, cho biết t ngày 25-29/9, toàn b các trm đu báo là ch s bi siêu mn PM2.5 vượt quy chun Vit Nam.

Trước tình cnh "không còn lối thoát" nếu vn c tiếp tc phi sng ti Hà Ni, không ít gia đình đã sơ tán tr nh khi thành ph v quê đ tránh các nguy cơ bnh tt do ô nhim không khí. Ch Thu Hin, mt cư dân sinh sng ti khu vc Qun Hai Bà Trưng chia s vi VOA : "Con bé nhỏ nhà mình thì mình gi v Nam Đnh nh ông bà trông giùm t lâu nay ri… Thc tế thì t khi cháu v Nam Đnh sng vi ông bà thì sc khe tt hơn, không còn b các bnh v đường hô hp như lúc còn Hà Ni na. M con xa nhau nhưng đành phi chu trong hoàn cnh như thế này thôi".

Theo bác sĩ Hồ Văn Hin, người có gn 50 năm kinh nghim điu tr ngoi ô th đô Washington và có nhiu nghiên cu liên quan đến nhng căn bnh có nguyên do t ô nhim không khí thì ô nhim không khí,trong đó đc biệt là ô nhiễm bi siêu mn PM2.5, tc là nhng loi bi siêu nh, là mt trong nhng nguyên nhân quan trng gây ra các căn bnh nan y.

Bác sĩ Hiền cho biết : " Vit Nam hin nay đang đi theo con đường ca Trung Quc vì Trung Quc đã k ngh hóa trước chúng ta vài chục năm. Mt cô bé Trung Quc 8 tui được ghi nhn Trung Quc là người b ung thư phi tr nht nước này. Các nhà khoa hc cho rng các ht bi siêu mn này sau khi đi qua đường hô hp đã đng li trong phi em bé và làm cho tế bào nó đt biến thành tế bào ung thư. Cơ quan quc tế v kho cu ung thư đã chính thc công nhn rng ô nhim không khí ngoài tri là có kh năng gây ung thư cho loài người và mi năm có chng 20.000 trường hp ung thư phi, chiếm ti 15% các trường hp ung thư phi và nh hưởng này tác đng đc bit đến mt s đi tượng như tr em còn đang là bào thai trong bng m, thi đim dy thì ca các thanh thiếu niên…"

Trên các diễn đàn, phn ln mi người đu bày t lo ngi v tình trng ô nhim không khí kéo dài ti Hà Ni. Nhng người có điu kin thì mua máy lc không khí đ trong nhà s dng, và giá thành mt hàng này đã tăng đáng k trong thi gian gn đây. Nhng người không có điu kin thì tranh th dp cui tun đưa c gia đình ra ngoi thành đ ít nht hai ngày được hít th không khí sch hơn so vi Hà Ni. Anh Đng Minh Hòa, mt cư dân sinh sng qun Hoàn Kiếm cho biết : "Cui tun nào gia đình tôi cũng phi lên xe đi thật ra, ra các tnh lân cn vn là quê ca bn bè hoc người thân như Ninh Bình hay Phú Th chng hn đ va là đi dã ngoi va là tránh cái ô nhim Hà Ni. Mình sinh sng làm vic và các con hc tp đây, không đi đâu được, nhưng ít nht hai ngày cuối tun đi xa còn thoát được ô nhim…".

Còn anh Đoàn Trần Thành, mt Vit kiu mi t Anh Quc tr v Hà Ni vì vic gia đình, thì li chia s s ngc nhiên ca mình : "Tht s khi tôi v đây thì không khí quá là ô nhim, mc gn như là không th thở ni vì khói bi. Môi trường tht s là quá t. Nhưng tôi cũng rt ngc nhiên khi ra đường thì thy phn ln mi người đu không mang khu trang. Có th h chưa ý thc được nhng tác hi lâu dài do hít phi không khí ô nhim trong mt thi gian dài".

Theo bác sĩ Hồ Văn Hin, không ch gây ra tác đng lên nhng người b bnh tim và bnh phi khiến người bnh chết yu hay khiến tế bào đt biến gây ra các căn bnh ung thư cho nhng người tiếp xúc trc tiếp,ô nhim không khí còn đ li nhng tác hi lâu dài cho nhiều thế h sau này.

"Ngay mấy chc năm sau nguy cơ ung thư vn còn tiếp tc, ví d như là đi vi nhng ph n có cht plastic PCB nó cao sau khi sinh thì có nguy cơ ung thu vú c 20 năm sau và có khi sau c vài thế h sau, đi cháu cht dù sau này chúng ta đã cải thin v môi trường, do tác đng trên di th, tc là ô nhim không khí đã tác đng đến gene đi vi các thế h mai sau", bác sĩ Hin cũng khuyến cáo thêm.

Nguyễn Lại

Nguồn : VOA, 07/10/2019

*********************

Việt Nam xả thẳng hầu hết nước thải đô thị chưa xử lý ra môi trường (RFA, 07/10/2019)

Báo cáo của Bộ Tài nguyên và môi trường đưa ra vào ngày 6/10 cho biết Việt Nam chỉ xử lý 13% lượng nước thải đô thị của cả nước. Báo mạng VnExpress tiếng Anh loan tin ngày 7/10.

onhiem6

Nước thải xả trực tiếp từ nhà dân ra kênh ở Hà Nội. RFA video

Báo cáo dẫn lời ông Vũ Ngọc Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và môi trường của Bộ Xây Dựng cho biết Việt Nam có 43 nhà máy xử lý nước thải đô thị với công suất 926.000 mét khối nước thải mỗi ngày, nhưng những thách thức trong việc thu nhận và xử lý nước thải khiến cho tỷ lệ, xử lý nước thải, thấp.

Trong đó, Hà Nội có 6 nhà máy hoạt động xử lý tổng cộng 276.300 mét khối nước thải mỗi ngày, chiếm tới 22% lượng nước thải hàng ngày. Thành phố cho biết, các nhà máy xử lý nước thải mới vẫn chưa được hoàn thành, và 12 nhà máy nữa đang trong giai đoạn hình thành. Vẫn theo báo cáo, Hà Nội cho rằng việc tìm kiếm nguồn quỹ xã hội hóa cho các hệ thống thoát nước còn khó khăn và đó cũng là một trong những yếu tố khiến tiến trình xử lý nước thải sinh hoạt chưa đạt được kế hoạch.

Trong khi đó, tại thành phố Hồ Chí Minh, hiện có 3 nhà máy hoạt động và các đơn vị khác xử lý tổng cộng 370.624 mét khối nước thải mỗi ngày, đạt khoảng 21,2% tổng lượng nước thải hàng ngày.

Báo cáo cũng dẫn lời ông Nguyễn Việt Anh, Viện trưởng Viện Khoa học và Kỹ thuật Môi trường (IESE), nói rằng hầu hết các dự án tài trợ ODA không có hệ thống thoát nước với các hộ dân nên cũng khiến cho việc thiết lập hệ thống xử lý nước thải gặp nhiều thách thức.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới về quản lý nước thải đô thị tại Việt Nam, chỉ có 60% hộ gia đình ở Việt Nam được kết nối với hệ thống nước công cộng và chỉ 10% nước thải được thu gom và xử lý. Vì thế, Việt Nam sẽ cần khoảng 8,3 tỷ đô la để cung cấp dịch vụ thoát nước đô thị cho 36 triệu công dân vào năm 2025.

Theo một nghiên cứu của công ty Indochina Research, ô nhiễm nước là một trong năm mối quan tâm hàng đầu đối với công chúng Việt Nam, chỉ sau ô nhiễm không khí, an toàn thực phẩm, quấy rối tình dục và chăm sóc sức khỏe.

Quay lại trang chủ
Read 562 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)