Hôm nay ngày gần cuối năm ngồi nhìn lại mọi chuyện, tự dưng tôi chợt nhận ra mình đã chơi Facebook chẵn 10 năm. 10 năm trong cuộc đời kể ra cũng không phải là ngắn, nhưng quả thật những biến chuyển trong đời sống của tôi nhiều khi nó dữ dội đến mức đôi khi tôi quên cả thời gian trôi đi. Tôi chắc những bạn bè facebook của tôi thủa ban đầu không thể nào quên cái thời suốt ngày rình rập ở trên này chỉ để đi ăn trộm.
Ở Việt Nam người đi tù vì Facebook không phải là ít.
Vâng, một facebooker có trên một trăm ngàn follow như tôi bây giờ lúc đầu vào facebook chỉ để đi ăn trộm hoa quả trong trò chơi Happy Farm. Trò chơi nổi tiếng này đã thu hút hàng triệu triệu người trên thế giới đến với Facebook chứ không phải chỉ riêng ở Việt Nam. /Rồi cũng như những người chơi khác, tôi dần dần khám phá ra các tính năng thú vị khác của Facebook như có thể chat, viết note, khoe ảnh cá nhân, kể chuyện với mọi người về những chuyến đi...
Tôi đến với facebook thuần túy là như vậy chứ không hề có ý định làm người nổi tiếng, làm chuyện nọ chuyện kia trên này như các bạn đã từng biết. Nhưng rồi với khả năng kết nối không giới hạn, chính facebook đã dần biến tôi thành một người khác. Tôi được giao lưu, được học hỏi, được kết bạn và được biết tới bao nhiêu người thú vị khác trong thế giới này. Facebook cho tôi biết những điều mà tivi, sách vở, báo chí không hề nhắc tới. Và facebook cũng cho tôi cả những hiểm nguy, những thử thách... khi tôi chỉ đơn giản là thực hiện việc nói ra những điều mình nghĩ trên đó.
Vâng, nói ra những điều mình nghĩ tưởng chừng như là một việc rất đơn giản, nhưng quả thật đó là một chuyện rất nguy hiểm khi bạn sống trong một nhà nước độc tài. Bản thân lời nói chẳng thể gây hại gì cho một thể chế, nhưng nếu nó trúng ý của nhiều người, nó có thể tạo thành một hiệu ứng tập hợp số đông, để cùng làm một chuyện gì đó. Đó chính là nguyên nhân vì sao các nhà nước độc tài ghét mạng xã hội vô cùng, muốn kiểm soát mạng xã hội vô cùng, và có thể bỏ tù ai đấy chỉ vì người ta viết gì đó lên mạng.
Ở Việt Nam người đi tù vì Facebook không phải là ít. Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết cho đến đầu năm 2019 thì gần 10% trong số 128 tù nhân bị giam giữ tại Việt Nam vì bày tỏ quan điểm bất đồng đã bị xử tù vì đăng bình luận chống nhà nước trên các trang mạng xã hội như Facebook. Tôi thì cho rằng con số này còn có thể lớn hơn thế, vì rất nhiều người khi cất lên tiếng nói của mình đã bị "mời" đi làm việc, bị đe doạ, bị hành hung, bị ép đuổi việc, bị ép đuổi nhà trọ, bị ép đuổi học, bị bôi nhọ trên truyền thông nhà nước... Sau tất cả những mưu hèn kế bẩn đó mà "đối tượng" chưa chịu khuất phục thì rất có thể một cái bẫy sẽ được giăng ra hòng buộc người ta vào một tội hình sự nào đó chỉ có trời mới biết trước được.
Nhiều người bị bỏ tù như vậy, nhưng tôi cho rằng người ta sẽ không ngừng phê phán hay chỉ trích nhà nước này, bởi vì nó quá xứng đáng lãnh nhận điều đó. Hãy thử nhìn lại xem, ở một đất nước đã hòa bình hơn 40 năm mà :
- Mỗi năm, gần 100 ngàn người di cư ra nước ngoài vì lý do kinh tế
- Nước sinh hoạt bẩn
- Không khí bẩn
- Thực phẩm bẩn
- Thuốc giả, bằng giả, xét nghiệm y tế giả
- Số người chết vì ung thư năm sau cao hơn năm trước
- Giá điện sinh hoạt tăng phi mã, càng dùng nhiều càng đắt theo 6 bậc luỹ kế
- Thuế cao gấp 1,5 lần thế giới
- Năng suất lao động bằng 1/30 Singapor
- GDP đầu người thua Lào
- Tăng trưởng thấy bảo là 7% năm, nhưng mỗi năm vẫn phải vay đảo nợ quốc tế trên 20 tỷ đô la...
Cho nên, với "thành tích" như vậy thì dù nhà nước có bỏ tù dân đông cỡ nào cũng không thể bịt được mồm họ hết được đâu, nhất là khi người ta đã có facebook trong tay.
Nói thì cứ bảo phản động, nhưng tôi xin nhắc lại chuyện này để các vị công bộc của dân nhớ lấy.
Trong thư gửi Ủy ban Nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện và làng, báo Cứu quốc số ra ngày 17/10/1945, ông Hồ Chí Minh viết :
"Chúng ta phải hiểu rằng, các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh vác việc chung cho dân chứ không phải để đè đầu dân như trong thời kỳ dưới quyền thống trị của Pháp, Nhật. Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân ta phải hết sức tránh. Chúng ta phải yêu dân, kính dân thì dân mới yêu ta, kính ta"
Trong Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 4, Nhà xuất bản Sự Thật, trang 283 viết :
"Nhân dân có quyền đôn đốc và phê bình Chính phủ. Nếu Chính phủ làm hại dân thì dân có quyền đuổi Chính phủ"
Đấy, không có 10 năm chơi facebook, thú thật là tôi sẽ không thể viết được những điều như trên đâu. Tôi không biết 10 năm tới xu hướng xã hội còn dùng Facebook không, nhưng tin chắc rằng nếu không phải là nó thì rất đen cho đội cầm quyền là sẽ xuất hiện một phương tiện giao tiếp còn lợi hại hơn nhiều.
Xin cảm ơn Facebook 10 năm qua. Xin tạm biệt 10 năm đầu được mở mắt, thông não. Và xin chào đón năm mới 2020, với những điều thú vị ở trước mắt.
Sau cùng, tôi xin được cảm ơn các bạn trên Facebook. Dù có là friend hay không, dù lộ mặt hay ẩn danh, các bạn chính là những người đã tương tác để tôi trở thành một người như ngày hôm nay.
Nguyễn Lân Thắng
Nguồn : RFA, 30/12/2019 (nguyenlanthang's blog)