Cuộc gặp gây chú ý
Cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong hai ngày 6 và 7/4 tại Mỹ là đề tài ‘nóng’ nhất đang gây chú ý công luận thế giới không chỉ vì chia rẽ chính sách sâu sắc giữa đôi bên mà còn vì tính cách ‘đối chọi’ giữa một lãnh đạo Mỹ ‘nghĩ gì nói đó’ và một lãnh đạo Trung Quốc cẩn trọng, tính toán. Đây không chỉ là một cuộc gặp mà còn là cơ hội đầu tiên để đôi bên ‘đo lường’ đối phương.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình
Ngoài điểm chung duy nhất giữa ông Tập và ông Trump là ý hướng biến quốc gia của mình thành ‘vĩ đại’, hai nhân vật này khác biệt về hầu hết mọi phương diện từ phong cách chính trị tới kinh nghiệm ngoại giao, khiến mối quan hệ song phương quan trọng nhất của thế giới càng bất định và khó đoán.
Một tuần trước chuyến đi của ông Tập, truyền thông nhà nước Trung Quốc đồng loạt đăng tải những bài viết bày tỏ lạc quan về thượng đỉnh ‘siêu cường’ này. Nhật báo China Daily nêu bật khả năng cuộc gặp sẽ dẫn tới các mối quan hệ ‘xây dựng’ giữa hai nước và xem đây là dấu hiệu cho thấy quan hệ Mỹ-Trung đang vượt qua những rạn nứt xuất phát từ những tuyên bố, quan điểm, và những lời chỉ trích của ông Trump khi tranh cử và sau khi đắc cử.
Trong cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc, ông Trump từng khẳng định ‘Chúng ta không thể tiếp tục để Trung Quốc cưỡng bức đất nước mình’ và cho rằng Trung Quốc ‘là kẻ cắp lớn nhất trong lịch sử thế giới.’ Ngoài chỉ trích Trung Quốc về vấn đề thương mại, đánh cắp công ăn việc làm của dân Mỹ, thao túng tiền tệ, Tổng thống Trump còn phê phán Bắc Kinh chưa dốc đủ sức trong vấn đề hạn chế tham vọng hạt nhân của Bắc Triều Tiên.
Ông Trump còn ‘báo động’ Trung Quốc bằng cuộc điện đàm sau cuộc bầu cử với Tổng thống Đài Loan, Thái Anh Văn, làm dấy lên lo ngại về chính sách công nhận ‘một nước Trung Hoa.’ Trung Quốc xem Đài Loan là một tỉnh của mình, và Mỹ cắt đứt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan từ năm 1979 để công nhận chỉ có một nước Trung Hoa thống nhất mà thôi.
Kể từ chuyến thăm của tân Ngoại trưởng Rex Tillerson hồi tháng 3, báo chí nhà nước Trung Quốc bắt đầu mô tả rằng quan hệ siêu cường Mỹ-Trung bắt đầu được cải thiện.
Nhật báo Nhân dân hôm 21/3 viết rằng bất chấp những lời lẽ và hành động không thích hợp trước đây từ tân chính quyền Mỹ, mọi việc đang dần trở lại đúng hướng.
China Daily cũng đưa ra nhận định lạc quan rằng giọng điệu hòa giải của chính ông Trump thời gian gần đây mang lại niềm tin rằng lãnh đạo hai nước có thể nhân cuộc gặp tuần này xóa bỏ những cảm giác bất định về mối quan hệ song phương.
Hoàn cầu Thời báo nói quan hệ Mỹ-Trung rạn nứt kể từ khi ông Trump đắc cử, nhưng những chặng đường khúc khuỷu trên lộ trình đang dần được san phẳng nhờ nỗ lực toàn diện từ đôi bên thông qua các kênh chính thức, bán chính thức, và phi chính thức, và nhờ vậy, quan hệ hai nước tránh được xung đột và khủng hoảng.
Đứng đầu nghị trình làm việc tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago của ông Trump ở Florida sẽ là Bắc Triều Tiên, thương mại Mỹ-Trung, và an ninh khu vực bao gồm Biển Đông, những vấn đề có bất đồng lớn giữa Bắc Kinh và Washington.
Bắc Triều Tiên
Ông Trump muốn áp lực Trung Quốc phải nỗ lực hơn nữa kìm chế tham vọng hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Tổng thống Trump đã tuyên bố Trung Quốc có ảnh hưởng lớn đối với Bắc Triều Tiên cả về kinh tế lẫn chính trị và ông muốn Chủ tịch Tập Cận Bình giúp Hoa Kỳ phi hạt nhân hóa quốc gia Đông Bắc Á này. Nếu lãnh đạo Trung Quốc không làm như vậy, ông Trump nói ông có thể giải quyết vấn đề mà không cần có Bắc Kinh.
Đối với Trung Quốc, các biện pháp trừng phạt Triều Tiên có thể khiến thể chế ở Bình Nhưỡng sụp đổ và đó là điều không thể chấp nhận vì sẽ gây nên một tình thế tệ hại hơn, trong đó có thiệt hại về an ninh biên giới cho Bắc Kinh.
Thương mại
Trước cuộc gặp, ông Trump đã lên Twitter cảnh báo rằng cuộc họp này sẽ hết sức cam go và bất đồng về thương mại là một trong những nguyên nhân chính.
Ông Trump quả quyết nước Mỹ trong nhiều chục năm qua đã bị Trung Quốc lừa đảo kinh tế giờ đây phải lấy lại những gì đã mất trong khi ông Tập muốn Bắc Kinh mở rộng bành trướng trên sân khấu thế giới.
Tổng thống Mỹ không hài lòng với thâm thủng mậu dịch khổng lồ của Mỹ với Trung Quốc, năm ngoái là 347 tỷ đô la.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc trấn an rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục làm việc với Mỹ để suy nghĩ sáng tạo và tiếp tục thúc đẩy cân bằng thương mại song phương hơn nữa.
Vấn đề đặt ra là khi phương châm ‘Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại’ của ông Trump đụng phải ‘Giấc mơ Trung Hoa’ của ông Tập thì chuyện gì sẽ xảy ra.
Vẫn chưa rõ ông Trump sẽ đưa luận điệu dân túy của mình vào chính sách tăng cường áp lực lên Trung Quốc tới mức nào trước rủi ro một cuộc chiến thương mại mà không nước nào có thể kham nổi.
Nhưng các phụ tá của ông Trump nói Tổng thống Mỹ sẽ ‘không rút lại nắm đấm’ của mình, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại. Điều này làm gia tăng nghi ngờ về khả năng hai nhà lãnh đạo có thể tìm được điểm chung trong hai vấn đề gai góc còn lại như vấn đề Bắc Triều Tiên và Biển Đông.
Tuy nhiên, quyết định tổ chức thượng đỉnh vào giai đoạn đầu khi ông Trump vừa lên nhậm chức Tổng thống Mỹ cho thấy cả Washington lẫn Bắc Kinh đều thấy rõ giá trị của nỗ lực xây dựng quan hệ cá nhân giữa hai nhà lãnh đạo.
Lãnh đạo Mỹ bước vào cuộc họp với ông Tập với những khác biệt về quan điểm đáng kể trong đội ngũ cố vấn Châu Á của ông và một chính sách về Trung Quốc của chính ông còn chưa được ‘công thức hóa’ đầy đủ.
Bài nhận định trên New York Times của tác giả Roger Cohen cho rằng kể từ khi nhậm chức, ông Trump đã hiến tặng Trung Quốc một món quà chiến lược qua việc hủy bỏ Hiệp ước Thương mại Xuyên Thái Bình Dương TPP vốn được xây dựng để ‘đối trọng’ với Trung Quốc trong khu vực. Tác giả nói quyết định của ông Trump là khinh suất và vì vậy Hoa Kỳ đã để lọt một nước cờ vào tay Trung Quốc.
Giới phân tích cho rằng gặp nhau lần này, hai nhà lãnh đạo chắc chắn sẽ có những phàn nàn qua lại về các vấn đề kinh tế nhưng có phần chắc là không bên nào sẽ đưa ra đe dọa chiến tranh thương mại, và cũng sẽ không thương lượng hiệu quả.
Với những ‘than phiền’ của ông Trump về chính sách thương mại cạnh tranh không công bằng của Trung Quốc, ông Tập có phần chắc sẽ đề nghị các phương thức bổ sung để mở rộng hợp tác và tạo thêm công ăn việc làm cho dân Mỹ bằng cách chung quyết các hiệp ước đầu tư song phương, cho phép Trung Quốc đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng Mỹ và thúc đẩy các doanh nghiệp Hoa Kỳ tham gia vào sáng kiến ‘Một vành đai-Một con đường’ của trung Quốc ở Châu Á.
Đối với ông Tập, cuộc gặp lần này còn là một cơ hội đặt nền tảng cho kỷ nguyên mới trong mối quan hệ luôn ‘gập ghềnh’ Mỹ-Trung và cơ sở hạ tầng có thể thế chỗ cho biến đổi khí hậu làm cột mốc hợp tác giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, theo giới phân tích ngoại giao.
Các nhà quan sát cho rằng ông Tập nên quảng bá sáng kiến ‘Một vành đai, một con đường’ để vực dậy thương mại dọc theo các tuyến đường truyền thống. Ông Trump sẽ quan tâm đến việc này vì ông rất muốn nâng cấp cơ sở hạ tầng và tìm kiếm cơ hội cho doanh nghiệp Mỹ trong khi các nguồn quỹ của Trung Quốc lại muốn đầu tư vào việc tái thiết cơ sở hạ tầng ở Mỹ, theo nhận định của ông Gal Luft, đồng giám đốc Viện Phân tích An ninh Toàn cầu tại Washington.
Biển Đông
Về vấn đề Biển Đông, bài viết của tác giả Ross Babbage trên National Interest cho rằng trước nhất, ông Trump cần tái khẳng định quan tâm của Mỹ muốn thấy mọi tranh chấp giải quyết ôn hòa và theo luật quốc tế.
Thứ nhì, ông Trump nên tiếp tục để cho tàu và máy bay của Mỹ tiến hành các cuộc tuần tra trong khu vực theo thể thức mà Tổng thống tiền nhiệm Obama đã làm.
Phương án thứ ba, Washington nên kết luận rằng không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc phát triển chiến lược cạnh tranh riêng của mình để đối phó với chủ nghĩa bành trướng của Bắc Kinh. Chiến lược đó bao gồm các biện pháp lâu dài về ngoại giao, thông tin, kinh tế, luật pháp, và quân sự.
Kỳ vọng?
Cả đôi bên không đặt quá nhiều kỳ vọng rằng cuộc gặp lần này sẽ đưa ra những kết quả ‘hậu hĩnh’ mà chỉ là một cuộc gặp ‘nhẹ nhàng’ để hiểu biết nhau.
Tuy nhiên, cuộc gặp được quốc tế theo dõi sát những tín hiệu hay ít nhất là manh mối để biết được tương lai quan hệ hai siêu cường thế giới này sẽ ra sao.
Với tất cả những nút thắt khó gỡ hiện nay trong quan hệ Mỹ-Trung, chuyến Mỹ du của ông Tập lần này "vô cùng quan trọng, sẽ định hướng cho trật tự thế giới mới, ảnh hưởng, và quyết định tương lai toàn bộ khu vực Châu Á-Thái Bình Dương", Giáo sư luật Vũ Đức Khanh tại Đại học Ottawa (Canada) chuyên nghiên cứu về chính trị Việt Nam, quan hệ quốc tế, và luật pháp quốc tế nhận định với VOA Việt ngữ.
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc nói cả đôi bên trông đợi một cuộc họp thành công để đặt ra đường hướng đúng cho tăng trưởng bang giao.
Bất chấp những chia rẽ sâu sắc, Bắc Kinh dường như tỏ ra muốn thiết lập một mối quan hệ tích cực với Washington.
Các chuyên gia cho rằng có thể ông Tập sẽ không đáp ứng yêu cầu của ông Trump về các vấn đề chủ quyền và an ninh, nhưng lãnh đạo Trung Quốc có nhiều cái để ‘đổi chác’ về kinh tế.
Tại cuộc gặp, Tổng thống Trump sẽ thể hiện quan điểm với lãnh đạo Trung Quốc về các vấn đề trong mối quan hệ hai nước và những gì cần phải làm để giải quyết.
Nếu ông Tập đồng ý và nhất trí cùng ông Trump giải quyết thì thượng đỉnh này sẽ đưa ra một giải pháp chung cùng nhau tăng cường quan hệ song phương.
Còn nếu ông Tập bất đồng với cách ông Trump đề ra những ưu tiên và hành động thì rạn nứt giữa đôi bên càng nhân rộng giữa lúc Mỹ tiến hành những biện pháp đơn phương để giải quyết vấn đề thương mại, Bắc Triều Tiên, và Biển Đông.
Dù sao đi nữa, thượng đỉnh lần này chỉ dừng lại ở ý nghĩa thiết lập mối quan hệ làm việc với nhau hơn là đạt tiến bộ về bất cứ vấn đề nào, theo đánh giá của Giáo sư ngoại giao Su Hao tại Đại học Ngoại giao Trung Quốc.
Trà Mi
Nguồn : VOA, 06/04/2017
***************************
Các chuyên gia : Việt Nam ‘đề phòng’ về cuộc gặp Trump-Tập (VOA, 06/04/2017)
Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Trung Quốc sẽ gặp nhau hôm 6/4 ở Florida, Mỹ
Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đón tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 6/4 tại khu nghỉ dưỡng thuộc sở hữu cá nhân của ông Trump ở Mar-a-Lago, Florida.
Hai chuyên gia Lê Hồng Hiệp và Trần Công Trục nhận định rằng khung cảnh không đặt nặng các thủ tục ngoại giao chính thức và trịnh trọng cho thấy đó sẽ là cuộc gặp để làm quen, thiết lập mối quan hệ trong không khí thân mật.
Mặc dù vậy, ông Hiệp và ông Trục tiên liệu lãnh đạo của hai cường quốc chủ chốt trên thế giới cũng sẽ vẫn bàn thảo một số vấn đề quan trọng có ảnh hưởng đến Việt Nam.
Từ Singapore, Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, nói lãnh đạo Mỹ-Trung sẽ bàn 3 vấn đề chính là thâm hụt thương mại của Mỹ đối với Trung Quốc, thứ hai là chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên, và thứ ba là vấn đề Biển Đông.
Đồng ý về dự báo của ông Hiệp, từ Việt Nam, Tiến sĩ Trần Công Trục, nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ, bổ sung thêm ông Trump và ông Tập còn có thể bàn thảo về nguyên tắc "một nước Trung Quốc".
Ngay sau khi đắc cử, đầu tháng 12 năm ngoái ông Trump đã làm Trung Quốc tức giận khi điện đàm với Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, một động thái bị xem là phá vỡ chính sách đối ngoại Mỹ có từ năm 1979 chỉ công nhận một nước Trung Quốc.
Trong số các vấn đề đó, Biển Đông và kinh tế có liên quan với lợi ích thiết thân của Việt Nam.
Nhìn vào cuộc thảo luận dự kiến về Biển Đông giữa hai ông Trump-Tập từ góc độ Việt Nam, Tiến sĩ Trần Công Trục nói không phải là không có cơ sở để Việt Nam lo ngại về một thỏa thuận ngầm nào đó giữa hai nước lớn.
Ông điểm lại các sự kiện lịch sử như - theo lời ông - năm 1974 Mỹ "để cho" Trung Quốc đánh chiếm phía tây quần đảo Hoàng Sa lúc đó thuộc Việt Nam Cộng hòa, hay năm 2012 Hoa Kỳ không có động thái gì sau khi Trung Quốc giành lấy bãi cạn Scarborough có tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines, một đồng minh của Mỹ. Từ đó ông nêu ý kiến :
"Đã có những hiện tượng đó, và chắc chắn đối với người Việt Nam chúng tôi thì tôi nghĩ chắc rằng cũng đề phòng đến khả năng có những sự thỏa thuận vì cái lợi ích của họ. Những cái chuyện họ thỏa thuận là quyền của họ. Nhưng vấn đề là họ có làm được những điều đó không và ảnh hưởng lợi ích của các nước nhỏ trong khu vực này không, đặc biệt là Việt Nam".
So sánh mức độ quan tâm của Mỹ đến hai vấn đề Bắc Triều Tiên và Biển Đông, Tiến sĩ Trục, người có kinh nghiệm 30 năm làm việc ở Ban Biên giới Chính phủ, đánh giá rằng Mỹ "lo lắng nhiều hơn" đến việc Bắc Triều Tiên phát triển chương trình hạt nhân và tên lửa so với tình hình Biển Đông. Trong khi ngược lại, Trung Quốc lại xem trọng Biển Đông. Đó có thể là lý do để Mỹ và Trung Quốc "bắt tay nhau" phân chia ảnh hưởng về hai vấn đề này. Tiến sĩ Trục phân tích :
"Biển Đông rõ ràng không phải là lợi ích, sự sát sườn đối với Hoa Kỳ. Mà họ chỉ bảo vệ tự do hàng hải, hàng không. Mỹ mà có quan tâm, thì tôi cho rằng họ quan tâm đến cái khu vực Đông Bắc Á nhiều hơn là khu vực Biển Đông. Còn với Trung Quốc, họ muốn Biển Đông để vươn lên để mà tranh giành vị trí của Mỹ ở vùng Châu Á-Thái Bình Dương, đặc biệt là vươn lên trở thành ngang tầm hoặc thậm chí vượt Mỹ nữa. Nhưng vấn đề Triều Tiên cũng là vấn đề mà không phải là họ không gắn bó. Cho nên tôi nghĩ rằng hai nước lớn này trong cái dịp gặp gỡ lần này có lẽ là họ cũng có những tính toán nào đó".
Trong khi đó, nhà nghiên cứu Lê Hồng Hiệp cho rằng không có khả năng Mỹ và Trung Quốc đi đến thỏa thuận bí mật "có qua có lại" phân chia sự thao túng của họ đối với Biển Đông và Bắc Triều Tiên. Ông Hiệp nêu ra các lý do :
"Vấn đề Bắc Triều Tiên thì kể cả Trung Quốc có muốn nhường cho Mỹ thì Trung Quốc không dễ đạt được. Mặt khác, Biển Đông thì Mỹ có muốn nhường cho Trung Quốc cũng không thể thực hiện được, tại vì lợi ích của Mỹ ở Biển Đông cũng rất là lớn. Họ có lợi ích về mặt tự do hàng hải, các lợi ích chiến lược để kiềm chế sự bành trướng về hàng hải, hải quân của Trung Quốc. Cho nên Mỹ sẽ không dễ dàng từ bỏ lợi ích của mình ở Biển Đông, đấy là chưa kể tới sự cam kết hay lợi ích của các quốc gia khác trong khu vực, trong đó có các quốc gia đồng minh của Mỹ".
Trái với phỏng đoán của một số người rằng Mỹ, Trung sẽ có một thỏa hiệp nào đó, Tiến sĩ Hiệp dự báo căng thẳng Trung-Mỹ về Biển Đông "sẽ gia tăng" vì Mỹ không từ bỏ quyền lợi, trong khi đó, Trung Quốc đã tuyên bố Biển Đông là lợi ích cốt lõi và không nhượng bộ trong vấn đề này.
Về Bắc Triều Tiên, vị tiến sĩ thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore nói rõ thêm rằng Bắc Kinh "không có nhiều ảnh hưởng, không có nhiều sự kiểm soát" đối với Bình Nhưỡng như nhiều người vẫn nghĩ. Vì vậy, ông nói ngay cả khi Trung Quốc "có muốn giúp" Mỹ, Trung Quốc cũng "rất khó" có thể làm gì.
Chủ đề thương mại giữa nền kinh tế số 1 thế giới và đất nước đông dân nhất hành tinh cũng là mối quan tâm lớn của Việt Nam.
Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp nhận định tổng thống Trump sẽ nói chuyện với Chủ tịch Tập về giảm thâm hụt thương mại lớn của Mỹ đối với Trung Quốc và đem công ăn việc làm từ Trung Quốc về Mỹ, hai nội dung quan trọng ông Trump đã hứa với cử tri Mỹ khi tranh cử.
Tuy nhiên, ông Hiệp đánh giá rằng ông Trump sẽ khó đạt được mục đích của mình :
"Tại vì hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ thì trong đấy có một phần đáng kể là của những công ty đa quốc gia, trong đấy có những công ty của Mỹ thiết lập nhà xưởng ở Trung Quốc. Cho nên, nếu hạn chế thương mại với Trung Quốc thì sẽ làm tổn thương, thiệt hại cho các doanh nghiệp Mỹ là những đối tượng ông Trump đang muốn bảo vệ. Bây giờ có lẽ một biện pháp khả dĩ hơn là làm sao để xuất khẩu hàng của Mỹ sang Trung Quốc nhiều hơn để mà thu hẹp được thâm hụt thương mại đó. Tuy nhiên những lợi thế so sánh không cho phép Mỹ có thể xuất khẩu mạnh được sang Trung Quốc như là từ Trung Quốc sang Mỹ".
Năm 2016, Mỹ chịu thâm hụt thương mại với Trung Quốc lên đến 347 tỉ đôla. Xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc là 116 tỉ đôla, trong khi nhập khẩu từ Trung Quốc tới 463 tỉ đôla.
Chỉ ít ngày trước cuộc gặp chính thức đầu tiên giữa hai nguyên thủ Mỹ-Trung, hôm 31/3 Tổng thống Mỹ đã ký hai lệnh hành pháp về điều tra gian lận thương mại và lý do làm cho Mỹ bị thâm hụt thương mại lên tới hơn 500 tỷ đôla mỗi năm với 16 quốc gia, trong đó lớn nhất là Trung Quốc. Việt Nam cũng nằm trong số 16 nước đó.
Nhiều nhà quan sát đánh giá đây là dấu hiệu cảnh báo Bắc Kinh, song Washington nhấn mạnh hai sắc lệnh không tập trung cụ thể vào bất kỳ một quốc gia nào.
Thương mại Mỹ-Trump dự kiến sẽ là đề tài nóng trong cuộc gặp Trump-Tập
Trong trường hợp tổng thống Mỹ theo đuổi đường lối cứng rắn trong quan hệ thương mại với Trung Quốc, hai nhà nghiên cứu Trần Công Trục và Lê Hồng Hiệp cảnh báo điều này sẽ có ảnh hưởng tiềm tàng đến Việt Nam. Tiến sĩ Trục nói :
"Mỹ mà thực hiện cái mà ông Donald Trump tuyên bố, rõ ràng nó có thể có ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của Trung Quốc. Đương nhiên với Trung Quốc là nước láng giềng sát với Việt Nam, với tất cả quan hệ kinh tế từ xưa đến nay, thì rõ ràng là Trung Quốc mà có những ảnh hưởng thì nó cũng có thể tác động đến Việt Nam. Với một nước như Trung Quốc, khi mà có khó khăn, có những khủng hoảng, thì chắc chắn điều đó nó cũng lôi kéo cả tình hình kinh tế khu vực và thế giới chứ không phải chỉ riêng Trung Quốc".
Về phần mình, Tiến sĩ Hiệp nói cụ thể hơn rằng Việt Nam sẽ khó có thể hưởng lợi được từ sự cứng rắn của Mỹ đối với Trung Quốc trong vấn đề thương mại :
"Một mặt, những mặt hàng của Trung Quốc xuất sang Mỹ thì chưa chắc Việt Nam đã có đủ năng lực hoặc là có khả năng thay thế. Đấy là chưa kể những hàng hóa của Trung Quốc bị cấm là vì mục đích giảm nhập khẩu của Hoa Kỳ. Cho nên nếu mà Mỹ mà cấm hoặc hạn chế hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, thì họ sẽ thay vì là tìm kiếm nguồn nhập khẩu từ các nước khác như Việt Nam, tôi nghĩ là họ sẽ tập trung vào việc đưa các cơ sở sản xuất về Mỹ và tạo công ăn việc làm cho người Mỹ. Cho nên khả năng cao hơn là Mỹ sẽ ưu tiên sản xuất các mặt hàng đấy ở trong nước Mỹ thay vì nhập khẩu từ một nước thứ ba như là Việt Nam chẳng hạn. Thứ hai, bản thân Việt Nam cũng nằm trong danh sách đen của Nhà Trắng trong việc điều tra thâm hụt thương mại lớn của Hoa Kỳ. Việt Nam cũng đang là đối tượng bị Hoa Kỳ tìm cách giảm thâm hụt. Khả năng Việt Nam được hưởng lợi từ sự trừng phạt hay các hành động của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc trong vấn đề thương mại thì tôi nghĩ là thấp, không đáng kể".
Năm 2016, Việt Nam đã xuất siêu sang Mỹ hơn 29 tỉ đôla. Vị tiến sĩ của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á thận trọng cảnh báo rằng vào lúc Mỹ tìm cách giảm nhập siêu từ 16 nước trong đó có Việt Nam, điều này cũng đồng nghĩa khả năng để Việt Nam tăng xuất khẩu sang Mỹ trong thời gian tới sẽ thấp.