"… ai mà không nhớ thương người mẹ già ?"
Phạm Đoan Trang, VNTB, 05/06/2020
Vào buổi sáng thứ tư (03/6), vài tiếng trước giờ Nhà xuất bản Tự Do được xướng tên trong lễ trao giải Prix Voltaire 2020, có hai nhân viên của Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an và Thành phố Hà Nội, cùng cảnh sát khu vực, đã đến nhà tôi ở Hà Nội. Chỉ có mẹ tôi – bà Bùi Thị Thiện Căn – ở nhà.
Mẹ tôi, bà Bùi Thị Thiện Căn, năm nay 80 tuổi và đã ở nhà gần như một mình suốt ba năm qua…
Mẹ tôi năm nay 80 tuổi, và đã ở nhà gần như một mình suốt ba năm qua, kể từ tháng 7/2017 khi tôi buộc phải rời khỏi Hà Nội (vì không thể sống nổi trong sự rình rập, kiểm soát chặt chẽ đến khó thở của cơ quan an ninh).
Khi vào nhà tôi, họ ngay lập tức ép mẹ tôi "làm việc", nghĩa là trả lời một loạt câu hỏi của họ : Trang ở đâu ? Trang có liên lạc về nhà không ? Liên lạc bằng cách nào ?… Cùng với đó, họ lập biên bản lời khai với tiêu đề "xác nhận Phạm Thị Đoan Trang đã làm ra, tàng trữ, phát tán tài liệu chống Nhà nước", và yêu cầu mẹ tôi ký. Họ thuyết phục rằng nội dung các câu hỏi không liên quan đến "tài liệu" nào cả, biên bản này chỉ nhằm ghi nhận, phản ánh rằng mẹ tôi không biết con mình đang ở đâu mà thôi. Với cách nói ấy, họ ép mẹ tôi ký vào biên bản thành công.
Họ cũng dặn mẹ tôi rằng khi nào tôi về thì mẹ phải báo ngay cho công an, và "nếu Trang liên lạc về nhà thì nhắn Trang ra cơ quan công an trình diện và làm việc ngay".
Tôi biết cơ quan an ninh các loại ở Việt Nam sẽ không dừng ở đây ; những chuyện kiểu như thế này sẽ còn lặp lại, nhất là khi họ biết rằng mẹ tôi – vốn là một nhà giáo, người Hà Nội gốc, lại đã nhiều tuổi – cực kỳ hiền lành, thật thà, mô phạm, và không có khả năng đối phó với mọi trò ma giáo của bất cứ đối tượng nào.
Tôi cũng biết rằng Nhà xuất bản Tự Do và tôi đang là cái gai trong mắt an ninh. Trong đầu họ, không có khái niệm "đây là một nhà xuất bản độc lập, tự do xuất bản là một khía cạnh tối quan trọng của tự do biểu đạt, đàn áp tri thức là tội ác" v.v. Đối với họ, đây là một ổ nhóm phản động, đang làm ra, tàng trữ, phát tán tài liệu xấu độc, chống nhà nước, và họ cần phải tiêu diệt nhóm này, ít nhất là trước kỳ đại hội sắp tới của Đảng cộng sản Việt Nam.
Tôi biết những anh chị em ở Nhà xuất bản Tự Do đều đã phải bỏ nhà ra đi để tránh sự truy lùng của công an. Có người có con nhỏ chưa đầy 10 tuổi, con bị bệnh nặng, không ở bên con được, chỉ biết nhìn hình con mà khóc rưng rức. Cũng như tôi nhìn hình mẹ già 80 tuổi mà mắt nhòe nước. Bao lâu nay mẹ chờ con, mà lần nào con về thì cũng chỉ với một đám công an bu xung quanh, được vài ngày con lại tìm cách bỏ trốn đi. Con là đứa con bất hiếu, mẹ ơi !
Tất cả chúng con ở đây đều là những kẻ bất hiếu, bất nghĩa với gia đình, người thân.
"Ai có nghe tiếng hát hành quân xa
mà không nhớ thương người mẹ già,
chờ con lúc đêm khuya…"
Phạm Đoan Trang
Nguồn : VNTB, 05/06/2020
*************************
"… who nary miss their dear old Mothers ?"
On Wednesday morning (June 3rd), a few hours before Liberal Publishing House’s name was announced as the recipient of the Prix Voltaire 2020 award, two investigators from the Ministry of Public Security and the city of Hanoi, along with local police, arrived at my home in Hanoi. My mother-Ms. Bui Thi Thien Can-was the only one there.
My mother turns 80 this year and has lived by herself for the past three years, beginning in July 2017 when I was forced to leave Hanoi (because I couldn’t live under the watchful eyes and suffocating thumb of the security forces).
When they entered my home, they immediately pressured my mother into "doing work" with them, answering their roster of questions : Where is Trang ? Has she kept in touch ? How ?… Along with this, they also filled out a form with the heading "Confirmation that Pham Thi Doan Trang has created, stored, and distributed anti-state materials" and demanded my mother sign it. They tried to persuade her by saying her responses to their questions had nothing to do with any of the "materials", that this form merely recorded and reflected the fact that she did not know where her child was. Such convincing worked, and they successfully pressured my mother to sign the form.
They also reminded my mother to let police know immediately when I come home, and "if Trang reaches out, then tell her to report to the police straight away to conduct work".
I know Vietnamese security forces won’t stop there ; these kinds of things will repeat themselves, especially since they know my mother-a former teacher and a native Hanoian of old age-is extremely gentle, sincere, and pedantic, unable to volley any tricks that might come her way.
I also know that for police, Liberal Publishing House and I are thorns in their eye. They completely lack the notion that "this is an independent publishing house, that freedom of the press is one of the most important aspects of freedom of expression, that intellectual oppression is evil", etc. To them, we are merely a reactionary group, creating, storing, and distributing unsavory materials opposing the state, a group that must be wiped out, at the very least before the Vietnamese Communist Party’s upcoming congress.
I know many of us at Liberal Publishing House have had to leave our homes to avoid being hunted down by police. One even has sickly child at home, not yet 10 years old. Unable to be by his side, this person can only look at his picture and sob. Like me when I look at a picture of my 80-year old mother, eyes blurred with tears. Mother, how long have you waited for me to come home, why does my arrival always come with a mass of police, only for me to take off days later. I really am an unfilial child, mother !
All of us here are unfilial, unjust to our families and our loved ones.
"Who can hear the singing of those soldiers marching faraway
who nary miss their dear old mothers,
waiting for them into the night…"
(Translated by Will Nguyen)
********************
Việt Nam : Giải quốc tế cho Nhà xuất bản Tự Do ‘không chịu kiểm duyệt’
BBC, 03/06/2020
Hiệp hội Xuất bản Quốc tế đã trao giải thưởng Prix Voltaire năm 2020 cho Nhà xuất bản Tự Do, tổ chức 'không chịu sự kiểm duyệt của chính quyền Việt Nam'.
Các ấn phẩm của Nhà xuất bản Tự Do chủ yếu về chính trị, xã hội và luật pháp.
Đây là giải thưởng nhằm thúc đẩy tự do xuất bản trên thế giới, đặc biệt là hoạt động xuất bản trong điều kiện bị kiểm duyệt và đe dọa.
Do dịch Covid-19 cũng như việc nhiều người được trao giải nằm trong danh sách cấm xuất ngoại của các quốc gia, Hiệp hội Xuất bản Quốc tế (IPA) đã tổ chức công bố trực tuyến vào hôm 3/6.
Trong phần giới thiệu, IPA cho biết Nhà xuất bản Tự Do ra đời "như là một thách thức trực tiếp đối với chính sách kiểm soát ngành xuất bản của chính phủ và nhằm đưa các tác phẩm phi hư cấu của các tác giả bất đồng chính kiến đến người đọc tại nước này".
Trả lời BBC News tiếng Việt ngay sau lễ trao giải, đại diện Nhà xuất bản Tự do, nhà báo, nhà hoạt động xã hội Phạm Đoan Trang nói: "Giải thưởng là sự động viên tinh thần to lớn lúc này, khi phong trào dân chủ trong nước cũng như ở Mỹ, Hong Kong hay trên thế giới đang bị đe dọa. Cá nhân tôi cảm thấy vui, tự hào vì trước giờ phong trào dân chủ ở Việt Nam cũng có nhiều giải thưởng nhưng đa phần là giải cá nhân, chưa có giải thưởng tập thể mang tầm quốc tế".
"Mạng lưới blogger Việt Nam có đạt giải thưởng nhưng là của người Việt hải ngoại. Năm 2011, nhà thơ Bùi Chát cũng nhận được giải thưởngtừ IPA nhưng với tư cách cá nhân và khi đó chưa có phong trào xã hội dân sự Việt Nam. Cho nên đây là giải thưởng quốc tế đầu tiên dành cho một tập thể từ khi phong trào xã hội dân sự nổi lên ở Việt Nam", bà Trang lý giải.
Nhà báo, nhà hoạt động xã hội Phạm Đoan Trang cũng là người phát ngôn của Nhà xuất bản Tự do cùng ấn phẩm Chính trị bình dân do Nhà xuất bản Tự Do phát hành
Theo thông tin từ Nhà xuất bản Tự Do, nhà xuất bản này liên tục bị sách nhiễu dưới nhiều hình thức.
Trang Facebook bị xóa, website bị tấn công, tài khoản ngân hàng bị phong tỏa, những người giao sách cho nhà xuất bản bị bắt, thẩm vấn.
"Đối với Nhà xuất bản Tự Do, giải thưởng này là tưởng thưởng của nỗ lực, can đảm của mọi người từ khi thành lập. Trong suốt thời gian đó, các thành viên chưa có một phút nào bình yên, phải sống triền miên trong tình trạng căng thẳng. Tất cả mọi người đều chịu đựng rất nhiều. Chúng tôi sẽ phải tiếp tục sứ mệnh là nâng cao dân trí, chiến đấu vì quyền tự do xuất bản, quyền được đọc của người Việt Nam.", bà Đoan Trang cho hay.
Nhà xuất bản Tự Do được thành lập vào ngày 14/2/2019, là nhà xuất bản độc lập hoạt động tại Việt Nam. Với tinh thần "tự do thông tin, lan tỏa tri thức", hoạt động chính của Nhà xuất bản Tự Do là xuất bản các ấn phẩm không chịu sự kiểm duyệt, định hướng từ phía nhà nước.
Tháng 12 năm 2019, báo Công an Nhân dân có bài nói: "Tổ chức gọi là "Nhà xuất bản Tự do" vi phạm tất cả các quy định trên của pháp luật Việt Nam. Đây thực chất là công cụ, tổ chức của nhóm hoạt động đội lốt "xã hội dân sự"."
Ông Martin Patzelt, một nghị sỹ Đức đang đọc sách của Nhà xuất bản Tự Do.
Hiệp hội Xuất bản Quốc tế là một tổ chức quốc tế chuyên về xuất bản sách và báo chí có trụ sở tại Geneve, Thụy Sĩ, được thành lập năm 1896 với hoạt động thúc đẩy và bảo vệ quyền xuất bản. Giải thưởng Prix Voltaire nhằm tôn vinh hoạt động xuất bản tự do, một phần quan trọng của tự do ngôn luận.
Các ứng viên được đề cử giải Prix Voltaire thường xuất bản tác phẩm gây tranh cãi bất chấp áp lực, đe dọa, sách nhiễu từ chính phủ hoặc các nhóm lợi ích tư nhân. Ứng cử viên cũng có thể là nhà xuất bản có hoạt động nổi bật trong việc duy trì các giá trị tự do để thực hiện xuất bản và tự do ngôn luận.
"Nhà xuất bản là một cá nhân, tập thể hoặc tổ chức cung cấp cho người khác phương tiện để chia sẻ ý tưởng của họ dưới dạng văn bản, bao gồm cả thông qua nền tảng kỹ thuật số", IPA định nghĩa.
Giải năm nay được trao kèm với tiền thưởng 10.000 Franc Thụy Sĩ (khoảng 242 triệu đồng).
Được đề cử giải Prix Voltaire 2020 còn có Nhà xuất bản Avesta Yayinlari (Thổ Nhĩ Kỳ), ông Chong Ton Sin, Nhà xuất bản Gerakbudaya/SIRD (Malaysia) và Nhà xuất bản Maktaba-e-Daniyal (Pakistan).
Nguồn : BBC, 04/06/2020
*******************
Nhà xuất bản Tự Do được trao giải Prix Voltaire 2020 của Hiệp hội Xuất bản Quốc tế
RFA, 03/06/2020
Lúc 6 giờ chiều ngày 3/6/2020, Hiệp hội Xuất bản Quốc tế - IPA đã công bố giải thưởng Prix Voltaire 2020 được trao cho Nhà xuất bản tự do của Việt Nam - một trong bốn nhà xuất bản vào chung kết khi vượt qua các đại diện đến từ Mỹ, Hàn Quốc, Thái Lan, Ai Cập, Đức, Argentina v.v...
Sách của Nhà xuất bản Tự do Facebook of Nhà xuất bản Tự Do
Đây là một tổ chức xã hội dân sự độc lập ở Việt Nam không được chính quyền công nhận và bị đàn áp trong thời gian qua.
Nhà báo Phạm Đoan Trang, người phát ngôn của Nhà xuất bản tự do bày tỏ cảm xúc khi biết tin tổ chức này được chọn trao giải trong 4 nhà xuất bản được đề cử trên thế giới. Bà Trang nói qua điện thoại như sau :
"Nghe tin được giải thì mình và anh em Nhà xuất bản tự do rất vui mừng, đặc biệt là trong bối cảnh hiện giờ - trong những cái ngày tháng rất là căng thẳng này, rất nhiều chuyện xã hội rối ren, lòng người ly tán... bao nhiêu vấn đề xã hội, bao nhiêu chuyện trên toàn thế giới hỗn loạn quá.
Thực sự, đối với tụi mình đây là một tin vui, trong bối cảnh đó thì nó lại càng vui hơn... đó là niềm vui mà bọn mình khao khát bấy lâu nay. Đó cũng là một sự khích lệ tinh thần vào thời điểm này !"
Theo Hiệp hội xuất bản quốc tế, Prix Voltaire là giải thưởng ghi nhận sự can đảm trong việc giữ vững quyền tự do xuất bản, tự do thông tin của các nhà xuất bản và cá nhân trên thế giới, đặc biệt ở những nơi mà hoạt động xuất bản phải đối mặt với kiểm duyệt và áp bức, hay việc thực hành các quyền này có thể gây rủi ro, nguy hiểm.
Năm 2011, IPA cũng đã trao giải tự do xuất bản cho nhà thơ Bùi Chát, người sáng lập nhà xuất bản Giấy Vụn.
Nhà báo Phạm Đoan Trang cho biết, giải thưởng có trị giá 10 ngàn Franc Thụy Sỹ này sẽ đặt Nhà xuất bản tự do vào trong vòng nguy hiểm hơn, nhưng không phải vì thế mà những người làm công việc này sẽ bỏ cuộc. Bà nói thêm :
"Thực sự, hoạt động xuất bản nó có ý nghĩa là ngoài chuyện khai dân trí nó còn là một hình thức đấu tranh, một hoạt động đấu tranh.
Nó khẳng định quyền của con người, quyền của công dân Việt Nam là quyền được viết, quyền được đọc mà không bị kiểm duyệt, không bị định hướng.
Thế cho nên rằng là khi đã xác quyết như thế cho nên nhà xuất bản vẫn còn tồn tại bất chấp những nguy hiểm, thử thách thực sự, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng.
Cho nên rằng là được giải thì sự nguy hiểm càng tăng lên nhưng không có nghĩa rằng sẽ bỏ cuộc vì đã cam kết với nhau cái sứ mệnh đi đến cùng trên con đường nâng cao dân trí và đấu tranh vì quyền tự do xuất bản ở Việt Nam rồi."
Nhà xuất bản tự do được thành lập vào ngày 14 tháng 2 năm 2020, cho đến nay đã xuất bản được khoảng 30 đầu sách với 25 ngàn bản in và các bản sách trực tuyến.
Những cuốn sách nổi bật của nhà xuất bản này được kể đến như : Chính trị bình dân, Học chính sách công qua Luật đặc khu hay Cẩm nang nuôi tù...
Vừa qua, ông Phùng Thủy, một người giao sách cho nhà xuất bản này cáo buộc là bị công an phục kích và đưa về trụ sở Văn phòng phía Nam của Bộ Công An ở thành phố Hồ Chí Minh thẩm vấn và tra tấn.
Ông Thủy may mắn chạy thoát ngay trong đêm 8-5-2020 khi liều lĩnh xông ra khỏi cổng, lấy xe máy của cô con gái đang đậu gần đó để thoát thân.
Nguồn : RFA, 03/06/2020
*******************
Nhà xuất bản ‘ngoài luồng’ của Việt Nam đạt giải Prix Voltaire 2020
VOA, 03/06/2020
Nhà xuất bản Tự Do, một nhà xuất bản bị cấm hoạt động tại Việt Nam, hôm 6/3/2020 đã được xướng tên cho giải thưởng Prix Voltaire 2020.
Nhà xuất bản Tự Do, một nhà xuất bản bị cấm hoạt động tại Việt Nam, hôm 6/3/2020 đã được xướng tên cho giải thưởng Prix Voltaire 2020. Photo IPA.
Trong tuyên bố được phát trực tuyến trên mạng xã hội, Hiệp hội các Nhà xuất bản Quốc tế (IPA) - liên minh lớn nhất thế giới của các nhà xuất bản - đã truyền đi thông điệp : "nếu muốn nâng cao dân trí, xã hội phát triển thì xuất bản phải được tự do."
Nhà báo Phạm Đoan Trang, phát ngôn viên của Nhà xuất bản Tự Do cho VOA biết : "Giải thưởng này là một điều vinh hạnh cho chúng tôi. Tất nhiên là chúng tôi bị sức ép từ chính quyền, nhưng chúng tôi sẽ phải cố gắng nhiều hơn nữa."
Trong một tuyên bố hôm 03/06, IPA nói : "Các nhân viên của Nhà xuất bản Tự do đã tự đặt mình vào rủi ro lớn để giúp người khác thực hiện quyền tự do ngôn luận."
Ông Kristenn Einarsson, Chủ tịch Ủy ban Xuất bản Tự do của IPA nhận định : "Công việc của Nhà xuất bản Tự do ở Việt Nam với tư cách là nhà xuất bản "du kích", phát hành sách trong một môi trường bị đe dọa và rủi ro cho sự an toàn cá nhân, với mục đích không gì hơn là truyền cảm hướng cho người dân. Cộng đồng xuất bản quốc tế công nhận sự dũng cảm của họ và sẽ hỗ trợ họ trong khả năng của chúng tôi."
Bốn ứng viên được đề cử cho Giải Prix Voltaire 2020 là Nhà xuất bản Avesta Yayinlari (Thổ Nhĩ Kỳ), ông Chong Ton Sin (Malaysia), Nhà xuất bản Tự Do (Việt Nam) và Nhà xuất bản Maktaba-e-Daniyal (Pakistan).
(tiếp tục cập nhật)