THÔNG LUẬN

Published in

Diễn đàn

09/07/2020

‘Công bộc’ ở xứ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Trân Văn

Ông Lương Minh Sơn (Phó Bí thư thường trực của Tỉnh ủy Phú Yên) vừa… phản pháo. Theo đó, những người chỉ trích việc ông điều động công xa vào khu vực hạn chế của phi trường Tuy Hòa để đón ông khi chuyến bay VN1660 (Thành phố Hồ Chí Minh - Tuy Hòa) vừa ngưng lăn bánh là… chẳng biết gì !

Hình ảnh được cho là ông Lương Minh Sơn, phó bí thư thường trực Tỉnh ủy Phú Yên, được đón bằng xe mang biển xanh ở tận cầu thang máy bay lan truyền trên Facebook - Ảnh : Facebook

Tuy khoảng cách từ chân thang dành cho chiếc phi cơ thực hiện chuyến bay vừa kể đến sảnh tiếp đón hành khách chỉ chừng 100 mét nhưng ông Sơn khẳng định, ông có quyền không phải… đi bộ vì chính phủ từng ban hành một… nghị định (Nghị định số 04/2019/NĐ-CP, ban hành ngày 11/1/2019), dành riêng cho việc đưa đón những người như ông. Ngoài nghị định vừa đề cập, Bộ Giao thông và vận tải còn ban hành một thông tư (Thông tư 13/2019/TT-BGTVT ngày 29/3/2019), cho phép công xa vào khu vực hạn chế của các phi trường trên toàn quốc để đưa và đón những người như ông Sơn tận chân thang.

Đó là chưa kể ông Sơn không đi chơi, ông có… công vụ ! Theo qui định của đảng, những cá nhân mà mọi thứ liên quan đến họ… chỉ Bộ Chính trị và Ban Bí thư của Ban chấp hành trung ương đảng mới có quyền định đoạt, phải khám sức khỏe theo định kỳ. Hệ thống y tế ở Phú Yên không đủ khả năng để kiểm tra sức khỏe của những người như ông Sơn nên Trung tâm Chăm sóc sức khỏe cán bộ của tỉnh Phú Yên phải gửi văn bản, mời ông quá bộ vào Thành phố Hồ Chí Minh, khám sức khỏe định kỳ ở Bệnh viện Thống Nhất, nhằm bảo đảm… đủ sức khỏe phục vụ đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025 (1).

Thông qua báo giới, ông Sơn vừa nhắn với những thường dân dám bình phẩm về chuyện ông điều động công xa đón mình tại chân thang lên xuống phi cơ hôm 6/7, rằng ông sẽ yêu cầu công an điều tra về… ý đồ, mục đích đưa thông tin liên quan đến chuyện đi lại của ông lên mạng xã hội và sẽ khởi kiện (2) !

***

Từ trước đến nay, khó mà tính được các viên chức lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền ở Việt Nam đã khẳng định bao nhiêu lần, tại bao nhiêu loại diễn đàn và trong bao nhiêu văn bản, rằng họ là… "công bộc" của công dân. Có thể do "công bộc" không nhiều trong khi công dân lại quá đông nên cả hệ thống chính trị lẫn hệ thống công quyền luôn phải dụng rất nhiều thời gian, công sức để đặt định đủ thứ… qui phạm pháp luật nhằm bảo đảm "công bộc" có đủ các điều kiện cần thiết, từ sức khỏe đến an toàn cá nhân để… phục vụ công dân.

Tháng 10/2018, ông Nguyễn Phú Trọng thay mặt Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam cam kết, tất cả cán bộ, đảng viên và trước hết là các thành viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam sẽ thực thi nghĩa vụ "nêu gương" nhưQuy định 08/QĐ-TW (3). Bốn tháng sau (tháng 1 năm 2019), chính phủ ban hành Nghị định 04/2019/NĐ-CP, "luật hóa" tiêu chuẩn, định mức sử dụng công xa của "công bộc". Hai tháng sau nữa, Bộ Giao thông và vận tải ban hành thêm một thông tư chỉ để hướng dẫn thực hiện nghị định vừa kể, xác định những người như ông Sơn có quyền được đưa - đón tại chân các thang lên xuống phi cơ !

Nhìn một cách tổng quát, trên tinh thần "nêu gương", Nghị định 04/2019 NĐ-CP xác định tất cả "công bộc" lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ cấp tỉnh, thành phố trở lên, đương nhiên được hưởng chính sách đãi ngộ trong đi lại bằng… công xa. Giá trị công xa sẽ phụ thuộc vào vai trò, vị trí của "công bộc" và tối thiểu cũng cỡ… cả tỉ đồng. Không những không khống chế giá trị và phạm vi sử dụng công xa của "công bộc", nghị định vừa đề cập còn xác định : Tổng bí thư, Chủ tịch nhà nước, Chủ tịch quốc hội, Thủ tướng được đãi ngộ trong đi lại bằng công xa đến… hết đời (4) !

***

Cuối năm 2015, Bộ Tài chính Việt Nam từng công bố một thống kê, theo đó, mỗi năm, dân chúng Việt Nam phải chia nhau gánh 13.000 tỉ đồng để duy trì hoạt động của 40.000 công xa chuyên đưa đón… "công bộc" (5). Cho dù 13.000 tỉ đồng/năm làm người ta sửng sốt nhưng vào thời điểm ấy, nhiều chuyên gia vẫn cho rằng con số đó chưa… sát thực tế. Ngoài lương trả cho các tài xế, nếu tính đúng, tính đủ chi phí bảo dưỡng, chi phí liên quan đến vận hành, rồi tiền xăng chi cho mỗi công xa hoạt động suốt năm, tổng số tiền để duy trì hoạt động của 40.000 công xa này chắc chắn là lớn hơn rất nhiều.

Ngoài chi phí hàng năm, vài số liệu khác liên quan tới công xa cũng do Bộ Tài chính công bố vào năm 2015 đã làm nhiều người ngửa mặt kêu Trời ! Chẳng hạn vào thời điểm ấy, giá trị của 40.000 công xa dành riêng cho việc đưa đón… "công bộc" là 20.600 tỉ đồng, xấp xỉ một… tỉ Mỹ kim và tương đương 21% tổng giá trị tài sản nhà nước (999.692 tỉ đồng) (6). Sở dĩ Bộ Tài chính phải công bố những số liệu liên quan tới công xa vì Việt Nam liên tục bội chi nhưng vẫn phải vay cả ngoài lẫn trong để chi tiếp, áp lực trả các khoản nợ đến hạn thanh toán càng ngày càng cao, không thắt chặt chi tiêu sẽ vỡ nợ.

Để công dân đỡ lo và bớt bất bình vì chi tiêu nuôi "công bộc" không ngừng tăng trong khi chi cho giáo dục, y tế, an sinh xã hội liên tục giảm, cuối thập niên 2010, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam tuyên bố "khoán công xa" - cấp cho mỗi "công bộc" trong diện được hưởng tiêu chuẩn công xa 120 triệu/năm (7). "Khoán công xa" được dự đoán sẽ giúp tiết kiệm mỗi năm khoảng 200 triệu/viên chức thuộc diện được đãi ngộ trong đi lại bằng công xa. Tuy nhiên sau khi thử nghiệm được vài năm, ý tưởng và nỗ lực "khoán công xa" đến cấp thứ trưởng đã bị Nghị định 04/2019 NĐ-CP bóp chết.

***

Tháng 8 năm ngoái, tại một cuộc họp định kỳ do Ủy ban Thường vụ của Quốc hội Việt Nam tổ chức, bà Nguyễn Thanh Thủy (Phó Đoàn đại biểu của tỉnh Hậu Giang tại Quốc hội), yêu cầu ông Nguyễn Văn Thể (Bộ trưởng Giao thông và vận tải) xem xét đề nghị của công dân, yêu cầu lãnh đạo các tỉnh, lãnh đạo các bộ trong chính phủ đi làm bằng xe hai bánh, xe buýt để "thực hành tiết kiệm, thực hiện nêu gương". Ông Thể cười khẩy, thách lãnh đạo tỉnh Hậu Giang "xung phong làm thí điểm", nếu thí điểm thành công thì Bộ Giao thông và vận tải sẽ "nghiên cứu" để "nhân rộng" chứ không "áp dụng đại trà ngay lập tức" (8).

***

Những "công bộc" như ông Sơn đang hăm hở, hối hả lựa chọn - sắp đặt những cá nhân giống họ : Tiếp tục thề hứa "nghiêm khắc với bản thân" và "kiên quyết chống : lãng phí công quỹ, tài sản, phương tiện, nhân lực, thời gian làm việc, chống sinh hoạt, tiêu dùng, giải trí xa hoa, lãng phí" để… phục vụ nhân dân trong giai đoạn từ 2021 đến 2026. Tuy nhiên từ trường hợp ông Sơn nên ngẫm nghĩ kỹ hơn về hai từ… "công bộc". Tưởng "công bộc" như "đầy tớ nhân dân" là tưởng… bở ! Dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt và toàn diện của đảng, "công bộc" còn hơn… "ông nội" công dân.