Hồng Kông : Tỉ phú đấu tranh Lê Trí Anh bị bắt, tòa soạn bị khám xét
Thụy My, RFI, 10/08/2020
Tỉ phú Hồng Kông Lê Trí Anh (Jimmy Lai) bị bắt sáng nay 10/08/2020 và tập đoàn truyền thông của ông bị khám xét. Đây là nhân vật nổi tiếng nhất bị bắt giữ theo luật an ninh quốc gia, một giai đoạn mới trong việc siết chặt kiểm soát của Bắc Kinh lên Hồng Kông.
Tỉ phú Hồng Kông Lê Trí Anh (Jimmy Lai) bị bắt sáng nay 10/08/2020 và tập đoàn truyền thông của ông bị khám xét via Reuters - Apple Daily
Một cộng sự thân cận cho AFP biết nhà tỉ phú 71 tuổi bị bắt giữ tại tư gia vào khoảng 7 giờ sáng (giờ địa phương), cùng với một số thành viên trong tập đoàn của ông. Cảnh sát thông báo có 7 người bị bắt giam vì nghi ngờ thông đồng với thế lực nước ngoài và gian lận.
Luật an ninh quốc gia mới được Trung Quốc áp đặt trừng phạt bốn tội danh : nổi dậy, ly khai, khủng bố và thông đồng với nước ngoài. Luật này bị tố cáo là đã kết liễu quy chế "Một quốc gia, hai chế độ" mà Bắc Kinh đã ký với Anh quốc, bảo đảm nhiều quyền tự do cho người Hồng Kông đến năm 2047.
Ông Lê Trí Anh là chủ của tập đoàn truyền thông NextMedia, trong đó có nhật báo Apple Daily và tạp chí Next là hai tờ báo ủng hộ dân chủ và công khai chỉ trích Bắc Kinh. Trưa nay, đông đảo cảnh sát đã ập vào trụ sở tập đoàn tại khu công nghiệp ở Lohas Park.
Các nhà báo Apple Daily đã trực tiếp đưa lên Facebook các hình ảnh vụ khám xét này, trong đó tổng biên tập Law Wai Kwong yêu cầu cảnh sát xuất trình lệnh khám xét và không đụng đến bất cứ vật gì trong lúc các luật sư xem xét văn bản này. Cảnh sát ra lệnh cho các phóng viên đứng lên để kiểm tra nhân dạng, lục soát tòa soạn, và ông Lê Trí Anh được đưa đến đây. Tư gia của nhà tỉ phú và con trai ông cũng bị khám xét.
Đối với đa số người Hồng Kông và phong trào dân chủ, ông Lê Trí Anh là một người hùng, là chủ báo duy nhất ở Hồng Kông dám đương đầu với nhà cầm quyền Bắc Kinh. Báo chí Hoa lục thì gọi ông là "kẻ phản bội". Lê Trí Anh từng đến Washington gặp ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo để đề nghị ủng hộ phong trào dân chủ Hồng Kông.
Hai tuần trước khi luật an ninh áp đặt lên Hồng Kông, Lê Trí Anh nói với AFP là ông "sẵn sàng" vào tù. Điều duy nhất ông có thể làm là tỏ ra lạc quan, nếu bị bắt ông có thể đọc những cuốn sách chưa có thì giờ đọc. Nhà tỉ phú bác bỏ cáo buộc thông đồng với nước ngoài, cho rằng người dân Hồng Kông có quyền gặp gỡ các chính khách ngoại quốc.
Nhà tỉ phú tự lập đến từ Quảng Đông
Lê Trí Anh cùng với gia đình từ Quảng Đông đến Hồng Kông bất hợp pháp bằng thuyền đánh cá khi ông ở tuổi 12. Ông làm việc vặt ở một xưởng may, đến khi gần 30 tuổi mới học tiếng Anh và mở xưởng may riêng chuyên cung cấp áo pull cho các nhãn hiệu Mỹ. Vụ đàn áp đẫm máu Thiên An Môn năm 1989 đã thay đổi quan điểm chính trị của Lê Trí Anh, và năm 1990, ông thành lập NextMedia.
"Một khi tôi còn sống thì NextMedia sẽ không thay đổi" - cách đây vài năm nhà tỉ phú có 6 người con đã thổ lộ như thế với AFP. "Tôi không muốn các con cháu tôi nghĩ rằng cha ông mình giàu có nhưng tệ hại, tôi không hạnh phúc chỉ vì có tiền". Lê Trí Anh nhận định luật an ninh là hồi chuông báo tử cho tự do của Hồng Kông, và lo ngại các nhà báo sẽ bị trấn áp.
"Five Eyes" muốn Hồng Kông sớm tổ chức bầu cử Nghị Viện
Ngoại trưởng năm nước thuộc liên minh "Five Eyes" là Mỹ, Anh, Úc, Canada và New Zealand hôm qua 09/08/2020 đã ra thông cáo yêu cầu chính quyền Hồng Kông tổ chức bầu cử càng sớm càng tốt. "Five Eyes" bày tỏ quan ngại trước việc cuộc bầu cử ngày 06/09 bị hoãn lại đến sang năm với cớ đang có dịch virus corona, đồng thời họ đòi hỏi bãi bỏ việc cấm một số ứng cử viên ra tranh cử.
Thường vụ Quốc Hội Trung Quốc từ thứ Bảy 08/08 bắt đầu cuộc họp bốn ngày để xem xét có nên gia hạn nhiệm kỳ của các dân biểu Hồng Kông hiện nay – sẽ kết thúc vào ngày 30/09 – hay chỉ định một "cơ quan chuyển tiếp".
Thụy My
********************
Tỷ phú Hong Kong Jimmy Lai bị bắt theo luật an ninh quốc gia : nỗi ám ảnh đáng sợ nhất
Greg Torode, James Pomfret, Reuters, 10/08/2020
Tỷ phú truyền thông Hong Kong Jimmy Lai là nhân vật cấp cao nhất bị bắt theo luật an ninh quốc gia mới hôm thứ Hai. Ông Lai bị tạm giam vì nghi thông đồng với lực lượng nước ngoài khi khoảng 200 cảnh sát khám xét văn phòng tờ báo Apple Daily của ông.
Tỷ phú Jimmy Lai là ông trùm ngành truyền thông tự do Hồng Kông
Ông Lai sinh ra ở Đại lục, vượt biên vào Hong Kong trên một chiếc thuyền đánh cá khi mới 12 tuổi, là một trong những nhà hoạt động dân chủ nổi bật nhất ở Hong Kong do và là người chỉ trích Bắc Kinh kịch liệt.
Việc bắt giữ ông diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh đàn áp chống lại phe đối lập ủng hộ dân chủ ở Hong Kong và càng làm dấy lên lo ngại về truyền thông và các quyền tự do khác đã được hứa hẹn dành cho thuộc địa cũ của Anh khi được trao trả trở lại cho Trung Quốc vào năm 1997. Trung Quốc áp đặt luật an ninh mới ở Hong Kong vào ngày 30 tháng 6, khiến các nước phương Tây lên án.
Steven Butler, điều phối viên chương trình Châu Á của Ủy ban Bảo vệ Nhà báo cho biết, vụ bắt giữ "gây ra những lo ngại tồi tệ nhất rằng Luật An ninh Quốc gia củaHong Kong sẽ được sử dụng để trấn áp quan điểm ủng hộ dân chủ và hạn chế quyền tự do báo chí".
Ryan Law, tổng biên tập của Apple Daily, một tờ báo chống chính phủ và ủng hộ dân chủ cũng các bài điều tra, nói với Reuters rằng tờ báo sẽ không bị đe dọa.
"Vẫn làm việc như bình thường", ông Law nói.
Luật an ninh quốc gia kết án mức án tù chung thân cho bất cứ hành vi nào mà Trung Quốc coi là lật đổ, ly khai, khủng bố và cấu kết với các lực lượng nước ngoài. Những người chỉ trích nói rằng luật an ninh quốc gia phá hủy các quyền tự do, trong khi những người ủng hộ nói rằng nó sẽ mang lại sự ổn định sau các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ kéo dài vào năm ngoái.
Tỷ Phú Lai, 71 tuổi, thường xuyên đến Washington gặp các quan chức, kể cả Ngoại trưởng Mike Pompeo, để vận động ủng hộ nền dân chủ Hồng Kông, khiến Bắc Kinh gán cho ông là "kẻ phản bội".
Cảnh sát Hong Kong cho biết họ đã bắt giữ "ít nhất" 9 người trong độ tuổi từ 23 đến 72, mà không nêu tên họ, đồng thời nói thêm rằng có thể sẽ cho bắt thêm.
Cảnh sát cho biết họ có các hành vi phạm tội nghi có "thông đồng với nước ngoài/các yếu tố bên ngoài để gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia, âm mưu lừa đảo" và những hành vi khác.
Trên trang Facebook của Apple Daily có đăng một buổi phát trực tiếp hình ảnh các nhân viên cảnh sát đi lại trong tòa soạn và lục soát hồ sơ và cho biết ông Lai đã bị đưa khỏi nhà sáng sớm ngày thứ Hai.
Bản tin trực tiếp cho thấy nhân viên được yêu cầu xuất trình giấy tờ tùy thân. Một số văn phòng điều hành đã bị phong tỏa bằng dây vải đỏ. Cảnh sát sau đó đã cho đẩy vào những hộp nhựa rỗng.
Riêng ông Lai bị đưa về trụ sở sau đó và bị còng tay.
"Chúng tôi không thể lo lắng nhiều như vậy, chúng tôi bình thản chấp nhận", ông Lai nói, trước khi bị áp giải lên xe cảnh sát.
Cảnh sát cho biết có khoảng 200 sĩ quan đã đột kích vào tòa soạn theo lệnh của tòa án. Luật cho phép cảnh sát khám xét nhà mà không có "những trường hợp ngoại lệ", đồng thời cho phép thu giữ tài liệu, thiết bị và tài sản tài chính.
Cuộc khám xét kết thúc vào giữa buổi chiều, và cảnh sát cho biết họ đã thu thập được 25 hộp bằng chứng.
Apple Daily đưa tin rằng một trong những con trai của ông Lai, Ian, cũng đã bị bắt tại nhà riêng và sau đó nhà hàng Cafe Seasons của Ian đang bị cảnh sát đột kích.
‘Thế giới thứ ba’
Một nguồn tin của Apple Daily nói rằng các giám đốc điều hành cấp cao khác của công ty nằm trong số những người bị nhắm mục tiêu và họ đang thuê luật sư. Giám đốc điều hành Cheung Kim-hung bị cảnh sát hộ tống ra khỏi tòa nhà.
"Chúng tôi coi đây là hành vi quấy rối thẳng tay", nguồn tin cho biết thêm rằng tỷ phú Lai bị bắt vì tình nghi dụ dỗ, lừa đảo phạm tội và cấu kết với thế lực nước ngoài.
Trong một tuyên bố, Liên đoàn Next Media gọi cuộc lục soát này là "một sự cố cực kỳ hiếm gặp và nghiêm trọng trong lịch sử Hồng Kông", với tác động "thảm khốc".
Liên đoàn cho biết các nhà báo "sẽ tiếp tục bảo vệ các bài viết của họ cho đến phút cuối cùng".
Chủ tịch Hiệp hội Nhà báo Hong Kong Chris Yeung cho biết cuộc khám xét này giống như hành động đàn áp tự do báo chí ở "thế giới thứ ba".
Với các vụ án trọng tâm ở Hồng Kông, chính quyền trung ương ở Bắc Kinh có thể yêu cầu quyền tài phán. Luật cho phép các đặc vụ đưa các nghi phạm qua Đại lục để xét xử tại các tòa án của Đảng cộng sản Trung Quốc.
Giám đốc điều hành của Apple Daily, Chan Pui-man cho biết tờ báo sẽ lại xuất bản vào thứ Ba.
"Ngay cả khi Apple Daily xuất bản một đống giấy trắng vào ngày mai, chúng tôi sẽ đi mua một tờ báo", nhà hoạt động trẻ nổi tiếng Hoàng Chi Phong – Joshua Wong tuyên bố trên Twitter.
‘Không bị đe dọa’
Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters vào tháng 5, tỷ Phú Lai cho biết sẽ ở lại Hong Kong và tiếp tục đấu tranh cho dân chủ.
Trước hôm thứ Hai, 15 người trong đó có cả thanh thiếu niên, đã bị bắt theo luật an ninh quốc gia. Các nhà hoạt động đã giải tán tổ chức của họ hoặc bỏ trốn khỏi thành phố vì luật an ninh này.
Hôm thứ Sáu, Hoa Kỳ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Đặc khu trưởng Hong Kong Carrie Lam và 10 quan chức khác, khiến Bắc Kinh chế nhạo và lên án.
Tổng biên tập viên Hồ Tích Tiến của Hoàn cầu Thời Báo cho biết trên Twitter rằng vụ bắt giữ tỷ phú Lai phản ánh rằng Hong Kong "không bị đe dọa" bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Cổ phiếu của công ty truyền thông Lai’s Next Digital (0282.HK), công ty xuất bản Apple Daily, đã giảm 16,7% trước khi tăng lên trở lại để giao dịch ở mức trên 344% khi các diễn đàn ủng hộ dân chủ trực tuyến kêu gọi các nhà đầu tư mua cổ phiếu để ủng hộ ông.
Greg Torode & James Pomfret
Nguyên tác : Hong Kong tycoon Jimmy Lai arrested under security law, bearing out 'worst fears', Reuters, 10/08/2020
Anh Khoa dịch
Nguồn : VNTB, 10/08/2020