Jimmy Lai : "Luật an ninh quốc gia ký án tử cho Hồng Kông"
Jimmy Lai, RFI, 12/08/2020
Nhà tỷ phú Jimmy Lai (Lê Trí Anh), 71 tuổi, chủ tập đoàn Next Digital, một nhà đấu tranh ủng hộ dân chủ Hồng Kông, bị bắt ngày 10/08/2020 và hôm nay được tự do có điều kiện. Nhà tỷ phú trở thành nạn nhân của luật an ninh mới, một đạo luật mà ông nhận định là "án tử cho Hồng Kông", khi trả lời phỏng vấn thông tín viên RFI Florence de Changy tại nhà riêng trước khi bị câu lưu.
Ông Jimmy Lai (Lê Trí Anh) chào công chúng sau khi được trả tự do có điều kiện, Hồng Kông, ngày 12/08/2020. AFP
Cuộc phỏng vấn diễn ra hôm 27/07, lúc đó ông đang được tại ngoại có bảo lãnh và bị cấm rời khỏi Hồng Kông.
RFI : Chúng ta có thể bắt đầu với câu hỏi về quan điểm của ông đối với luật an ninh mới ?
Jimmy Lai : Tôi nghĩ rằng luật an ninh quốc gia ký bản án tử cho Hồng Kông. Luật này nghiêm khắc hơn cả những dự đoán bi quan nhất. Nó bổ sung cho bản Hiến pháp của chúng tôi. Điều đó có nghĩa là đạo luật này phá hủy nguyên tắc nhà nước pháp quyền và tự do của chúng tôi. Không có pháp quyền, cộng đồng kinh doanh ở đây sẽ không còn hề được công lý bảo vệ.
RFI : Nhưng Bắc Kinh không có lý do nào để phá hủy một khu vực tài chính như vậy.
Jimmy Lai : Họ chẳng cần có lý do để phá hủy, nhưng họ vẫn làm vì một lý do rất đơn giản : một trung tâm tài chính cần sự tin tưởng lẫn nhau, nhưng không có nhà nước pháp quyền thì không có tin cậy lẫn nhau. Dĩ nhiên là giới doanh nhân kiếm được rất nhiều tiền ở đây. Vì thế, họ không muốn rời khỏi nơi mà họ kiếm được tiền. Nhưng những gì đang diễn ra hiện nay lại khác hẳn. Họ hiểu tình hình nghiêm trọng đến mức nào và họ nhận thấy cách hành động hà khắc của đảng Cộng Sản Trung Quốc để kiểm soát vùng đất này. Tất cả đều hiểu : Bắc Kinh không đùa nữa.
RFI : Luật này đã có tác động như nào đến giới trẻ và đối lập ?
Jimmy Lai : Thanh niên thực sự rất sợ. Không thể trách họ được. Cả cuộc sống của họ đang ở trước mắt. Thậm chí, nhiều thủ lĩnh trẻ đã rời Hồng Kông, một số khác cũng đang tính đến việc đó và một số khác nữa, dù ở lại, cũng tách dần khỏi phong trào. Họ tự nhủ : "Thế là đủ rồi, mình không chuốc lấy rủi ro nữa". Chúng ta không thể trách họ được. Không ai có thể yêu cầu một người khác phải hy sinh vì lý tưởng. Vì thế phong trào ủng hộ dân chủ sẽ bị suy yếu. Và những người ở lại có sứ mệnh duy trì tính toàn vẹn của phong trào và điểm tựa cho lương tâm xã hội. Thực tế, đó là điều mà họ kiên tâm, vì họ biết rằng họ đi đúng hướng lịch sử và họ làm những gì cần phải làm. Thậm chí, kể cả ngày nay chúng tôi thất bại, những người tiếp nối chúng tôi, một ngày nào đó sẽ chiến thắng. Đó là hy vọng duy nhất của chúng tôi.
RFI : Kể cả ông, ông cũng đang tự chuốc rủi ro vì những quan điểm của mình đối với Bắc Kinh ?
Jimmy Lai : Chị biết không, trước khi có luật an ninh quốc gia, người ta thường xuyên cố tình làm tôi sợ, khi nói rằng tôi sẽ bị kết án chung thân ở Trung Quốc, hoặc tôi sẽ bị tử hình. Họ nói rất nhiều điều để khiến tôi phải sợ. Nhưng dĩ nhiên, họ sẽ quá thỏa mãn nếu tôi từ bỏ. Nhưng tôi không đi, tôi tự thấy xấu hổ, làm như thế tờ báo của tôi sẽ mất uy tín và tôi sẽ đẩy phong trào ủng hộ dân chủ vào chỗ nguy hiểm. Tôi đã khiến họ chán chường trong suốt 30 năm qua, tôi là một trong những người kịch liệt chống lại họ. Nếu ngày nào đó trận chiến thực sự xảy ra, tôi lại ra đi sao ? Tôi sẽ là một kẻ đớn hèn như thế nào ! Tôi không muốn trở thành người như thế.
Nguồn : RFI, 12/08/2020
*****************
Hồng Kông : Tỷ phú Lê Trí Anh được thả, kêu gọi các nhà báo tiếp tục "chiến đấu"
Anh Vũ, RFI, 12/08/2020
Chưa đầy 48 giờ sau khi bị cảnh sát bắt giữ theo luật an ninh quốc gia, nhà tỷ phú truyền thông của Hồng Kông Lê Trí Anh (Jimmy Lai) đã được trả tự do có điều kiện vào nửa đêm qua, 11/08/2020. Sau khi được tự do, theo AFP, Lê Trí Anh đã về tòa soạn nhật báo Apple Daily của ông và tại đây ông đã kêu gọi các nhà báo của mình tiếp tục "chiến đấu".
Nhà tỷ phú Hồng Kông Lê Trí Anh sau khi được thả ra vào nửa đêm 11/08/2020. Reuters - LAM YIK
Vụ bắt giữ nhà tài phiệt ủng hộ dân chủ cùng 9 người khác, trong đó có 2 con trai và nhiều quản lý tập đoàn của ông, đã gây náo động dư luận tại Hồng Kông và truyền thông khắp thế giới. Tối qua, nhiều người ủng hộ biểu tượng của báo chí độc lập ở đặc khu hành chính đã đến đón ông ở cửa đồn cảnh sát. Thông tín viên RFI Florence de Changy ghi nhận tại chỗ :
"Một nhóm người hân hoan đón nhà tài phiệt báo chí đối lập Lê Trí Anh (Jimmy Lai) khi ông ra khỏi đồn cảnh sát khu Vượng Giác (Mongkok) cùng với các luật sư của ông vào khoảng nửa đêm, tức là 40 giờ sau khi ông bị bắt tại nhà riêng.
Những người ủng hộ ông giương khẩu hiệu "Mỗi ngày một quả táo", ngụ ý nhắc tên tờ báo Apple Daily. Bất chấp việc cảnh sát mở chiến dịch ồ ạt hăm dọa tại trụ sở tòa soạn hôm thứ Hai, ban biên tập nhật báo này cam kết tiếp tục ra báo và người dân Hồng Kông hôm qua đã đổ xô mua báo Apple Daily.
Một giờ trước đó, một nhà hoạt động dân chủ khác là Chu Đình (Agnes Chow), 23 tuổi, cũng đã được ra khỏi sở cảnh sát.
Chu Đình cho biết cô đã phải nộp cho cảnh sát hộ chiếu cùng 200 nghìn đô la Hồng Kông và sẽ phải ra trình diện ở đồn cảnh sát ngày 1/9 tới. Cô nhắc lại là đã phải cam kết công khai không yêu cầu trợ giúp của nước ngoài. Đồng thời cô cũng không hiểu tại sao bị bắt giữ tại nhà tối muộn hôm thứ Hai.
Chu Đình nói : "Tôi cảm thấy rõ ràng là chế độ Bắc Kinh và chính quyền Hồng Kông sử dụng luật an ninh quốc gia để bịt miệng những người ly khai chính trị. Hành động này sẽ có thể còn nhắm vào nhiều người dân Hồng Kông. Rõ ràng đó là hành động truy bức và thủ tiêu chính trị".
Ông Lê Trí Anh không phát biểu gì nhưng tờ báo của ông đã thông báo ông sẽ "chat trực tiếp trên Twitter" vào ngày mai như thường lệ vào những ngày thứ Năm".
Anh Vũ
**************************
Hồng Kông : Dân đổ xô mua báo Apple Daily, ủng hộ nhà tỷ phú bị bắt
Thu Hằng, RFI, 11/08/2020
Nhật báo độc lập Hồng Kông Apple Daily bán chạy như tôm tươi hôm nay, 11/08/2020, chỉ một ngày sau khi nhà tỷ phú Lê Trí Anh (Jimmy Lai), chủ tập đoàn truyền thông Next Digital, bị bắt theo luật an ninh mới. Cũng hôm nay, cổ phiếu của tập đoàn Next Digital, công ty mẹ của Apple Daily, tăng 788% từ khi nhà tỷ phú bị bắt, từ 0,09 lên thành 0,80 đô la Hồng Kông.
Một sạp báo ở Hồng Kông ngày 11/08/2020. Dân Hồng Kông xếp hàng mua nhật báo Apple Daily để ủng hộ nhà tỷ phú Lê Trí Anh. Reuters - TYRONE SIU
Trang nhất của Apple Daily số ra ngày 11/08 là hình ảnh ông chủ Lê Trí Anh, 71 tuổi, một gương mặt hàng đầu của phong trào ủng hộ dân chủ Hồng Kông, bị cảnh sát còng tay dẫn đi. Bài xã luận của tờ báo viết : "Hôm qua (10/08) sẽ không phải là ngày tăm tối nhất của Apple Daily, vì những sách nhiễu, trấn áp và những vụ bắt bớ sau này sẽ còn tiếp tục đe dọa chúng tôi". Quyết tâm "chiến đấu" của đội ngũ nhân viên của Apple Daily cũng được in mầu đỏ đậm trên trang nhất.
Sáng sớm 11/08, rất nhiều người dân Hồng Kông đã xếp hàng chờ mua Apple Daily. Số báo bán ra đã tăng gấp 5, lên đến 550.000 bản thay vì khoảng 100.000 mỗi ngày. Một chủ nhà hàng ở khu phố sầm uất Mongkok mua ủng hộ 50 tờ để phát cho khách hàng. Ông giải thích với AFP, "vì chính phủ không muốn Apple Daily sống, những người dân Hồng Kông như chúng tôi phải tự cứu lấy tờ báo".
Ngay sau thông tin nhà tỷ phú ủng hộ dân chủ bị bắt, trên Twitter ngày 10/08, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã bày tỏ "quan ngại sâu sắc". Theo ông, với vụ bắt giữ này, "thêm một bằng chứng nữa cho thấy đảng Cộng Sản Trung Quốc đã tước đoạt các quyền tự do và quyền của người dân Hồng Kông". Phó tổng thống Mỹ Mike Pence khẳng định trên Twitter : "Hoa Kỳ sẽ tiếp tục ủng hộ ông Lê Trí Anh và tất cả những người dân Hồng Kông khao khát tự do".
Amnesty International : Hồng Kông bị tước quyền tự do báo chí
Tổ chức Ân Xá Quốc Tế lên án vụ bắt giữ chủ nhân nhật báo độc lập Apple Daily. Trả lời RFI, ông Cho Min Lam, phụ trách chương trình của Ân Xá Quốc Tế tại Hồng Kông, đánh giá đây là mối đe dọa cho tự do báo chí ở đặc khu hành chính :
"Có đến 200 cảnh sát ập vào trụ sở của tập đoàn ở Hồng Kông. Theo thông tin của chúng tôi, lực lượng cảnh sát đã từ chối cấp thông tin chi tiết ghi trên lệnh bắt. Vì thế, ban giám đốc cũng không thể biết được là liệu cảnh sát có quyền khám soát đồ dùng, máy móc của các nhà báo hay không.
Rất nhiều đoạn video cho thấy cảnh sát xông vào bên trong tòa báo và lục soát bàn làm việc của các nhân viên. Đó là sự vi phạm những quyền cơ bản, quyền tự do cá nhân, chứ không chỉ vi phạm mỗi quyền tự do báo chí.
Vì thế, khi chính quyền sử dụng đạo luật an ninh một cách mơ hồ như vậy, chúng tôi sợ rằng rất nhiều quyền khác sẽ còn bị đe dọa trong tương lai. Và điều này rất quan trọng vì tập đoàn truyền thông này thường xuyên chỉ trích gay gắt chính phủ trung ương Trung Quốc cũng như chính quyền Hồng Kông.
Căn cứ vào tình hình chính hiện nay tại Hồng Kông, sẽ rất khó khăn cho các cơ quan truyền thông, cũng như các hãng thông tấn truyền tải được tiếng nói của họ và chi trích những chính sách của chính phủ. Những vụ bắt giam này là một mối đe dọa rất lớn cho quyền tự do báo chí ở Hồng Kông".
Trong khi đó, ngày 10/08, Trung Quốc thông báo các biện pháp trừng phạt đối với 11 quan chức Mỹ vì "đã hành xử xấu về các vấn đề liên quan đến Hồng Kông". Trong danh sách có hai thượng nghị sĩ Marco Rubio, Ted Cruz và ông Kenneth Roth, giám đốc điều hành tổ chức Quan Sát Nhân Quyền (Human Rights Watch).
Đài Bắc lo Trung Quốc biến Đài Loan thành một Hồng Kông khác
Ngày 11/08/2020, trong cuộc họp báo với bộ trưởng Y Tế Mỹ đang công du Đài Bắc, ngoại trưởng Ngô Chiêu Nhiếp (Joseph Wu) cho rằng Đài Loan trong thế ngày càng khó khăn vì Trung Quốc gây sức ép, buộc Đài Bắc "chấp nhận những điều kiện biến hòn đảo dân chủ thành một Hồng Kông khác".
Bắc Kinh từng đề xuất với Đài Bắc mô hình "một quốc gia, hai chế độ" như ở Hồng Kông. Tuy nhiên, tất cả các chính đảng lớn ở Đài Loan, trong đó có đảng của tổng thống Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen), đều bác bỏ đề xuất này.
Theo phát biểu của ngoại trưởng Ngô Chiêu Nhiếp, được Reuters trích dẫn, Đài Loan sẽ không lùi bước trong cuộc chiến "bảo vệ nền dân chủ trước cuộc xâm lược chuyên chế" và để "nền dân chủ chiến thắng".
Chuyến thăm Đài Loan của bộ trưởng Y Tế Mỹ bị Bắc Kinh đánh giá là một mối de dọa cho "hòa bình và ổn định". Dường như để cảnh cáo Washington và Đài Bắc, ngày 10/08, nhiều chiến đấu cơ của Trung Quốc đã vượt đường ranh giới trên eo biển Đài Loan giữa Hoa lục và hòn đảo.
Thu Hằng