Trong cuộc tụ tập cuối tuần qua tại Florida, Donald Trump đã vô tình thừa nhận các cáo buộc của văn phòng biện lý Manhattan với giám đốc tài chính (CFO) và tập đoàn của mình khi phát biểu rằng, các quyền lợi bên lề (fringe benefit) là bình thường, hãng nào cũng áp dụng nên cuộc truy tố của New York vào tập đoàn của ông ta mang mục đích chính trị. Đó cũng là điều mà hầu hết người ủng hộ Trump đã tin và lặp lại.
Allen Weisselberg (sau lừng Donald Trump).
Vậy thử tìm hiểu các cáo buộc trong vụ truy tố này thật sự dựa vào các điều gì và có phải là một "vụ án chính trị" hay không ?
Đầu tiên có thể nói sơ qua về "fringe benefit" - quyền lợi bên lề theo sở thuế vụ IRS là gì. Ngoài các quyền lợi chính cho nhân viên như bảo hiểm y tế, ngày phép, ngày bệnh..., một số hãng còn giúp trả học phí cho nhân viên, cung cấp xe, điện thoại của hãng, trợ giúp giữ trẻ, cho mua hàng hay dịch vụ giảm giá, ăn uống miễn phí... Đó là một số quyền lợi bên lề hợp pháp và miễn thuế, đúng theo luật của IRS.
New York đã truy tố tập đoàn Trump cùng CFO Allen Weisselberg là gian lận và trốn thuế chứ không liên quan đến "quyền lợi bên lề". Với Allen, tập đoàn đã mua xe Mercedes riêng cho vợ ông ta, trả tiền học cho cháu ngoại/nội, trả tiền mua sắm vật dụng nội thất, tân trang nhà cửa cho con cái ông, cung cấp cho ông chung cư sang trọng miễn phí...
Hơn nữa, các bằng chứng còn cho thấy ông được cung cấp một khoản tiền mặt xài riêng, được trả một phần lương bằng tiền mặt và lương theo mẫu 1099 như nhân viên độc lập (self-employment) thay vì chỉ W2 trong tư cách nhân viên chính thức, nhằm có thể khấu trừ và trốn thuế thu nhập. Tất cả những điều kể trên lẽ ra Allen và tập đoàn Trump cần phải khai báo như thu nhập để đóng thuế. Allen còn bị cáo buộc một tội danh trốn thuế thành phố khi khai gian tình trạng cư trú, dù sống và làm việc ngay trung tâm New York nhưng đã khai không phải cư dân của New York City. Đó là một vài cáo buộc trong tổng cộng 15 tội danh mà CFO Allen Weisselberg đã bị truy tố.
Tổ hợp Trump Payroll Corporation thuộc tập đoàn Trump bị truy tố 10 tội danh.
Trump Organization bị cáo buộc có hệ thống kế toán kép gian lận. Một hệ thống sổ sách là để khai báo với sở thuế và một hệ thống kê ra các chi thu thật sự trong nội bộ hãng. Trong trường hợp của Allen (và có thể một số cấp quản trị khác), thu nhập khai với IRS không bao gồm những "quyền lợi bên lề" kể trên, trong khi hồ sơ nội bộ đều kê ra các khoản nói trên và tính vào mức lương chính thức của ông ta. Nói chung, bất cứ hãng nào có hệ thống kế toán kép sai biệt đều là dấu hiệu thiếu minh bạch và là nghi vấn cho sở thuế về ý định hay thủ thuật trốn thuế của mình. Và các công tố viên đã có bằng chứng cho hành động trốn thuế này.
Thêm vào đó, tập đoàn Trump cũng biết rõ họ đã gian lận, làm sai luật nên đã phi tang, sửa đổi và xóa bỏ một phần hồ sơ, các mệnh lệnh liên quan riêng trong nội bộ. Đó là tội danh cố tình che giấu hành vi phạm tội của mình. Tổng cộng thì Trump Payroll Corporation thuộc tập đoàn Trump bị truy tố 10 tội danh.
Trump và người ủng hộ Trump cho rằng đây là một vụ án chính trị. Có phải là vậy ?
Cần nhớ rằng, hệ thống pháp luật và tòa án Mỹ nhằm phân xử và trừng phạt những hành vi phạm pháp, không dựa vào sự liên đới đảng phái, tôn giáo hay bất cứ vấn đề cá nhân khác. Trước tòa án Hoa Kỳ, chỉ có nghi phạm hay tội phạm. Không có người Dân chủ hay Cộng hòa. Không phải người thuộc tôn giáo này hay giới tính kia. Không có người thường hay kẻ có vị thế xã hội cao sẽ được phân xử khác nhau. Mỗi cá nhân đều bình đẳng trước pháp luật và sẽ bị xét xử trên chính những điều đã gây ra.
Bản án cuối cùng sẽ được phán quyết dựa trên những phiên tòa xét xử công bằng như vậy. Trốn thuế là trọng tội, cho dù với tập đoàn Trump hay một cơ sở tiểu thương nào đó. Họ có thể được trắng án nếu tòa cho rằng không đủ bằng chứng hay phải đối diện mức tù, tiền phạt nếu đủ bằng chứng. Nên tóm lại, việc truy tố hình sự này là một thủ tục tố tụng thông thường, liên quan đến các hành vi phạm pháp, chẳng là một vụ án chính trị.
Các phiên tòa chính thức được dự đoán sẽ diễn ra trong mùa Hè này. Tuy nhiên cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn. Các nguồn thạo tin cho rằng các truy tố hình sự tiếp theo sẽ sớm được công bố. Ai là nhân vật thứ hai, thứ ba, thứ X... của tập đoàn Trump sẽ bị truy tố ? Đó là câu hỏi được nhiều người đặt ra và mong đợi được chứng kiến thêm những kẻ bị còng tay ra tòa. Và đó cũng là nỗi ám ảnh và lo sợ với những kẻ hiểu rõ tay mình đã nhúng chàm, đến lúc phải trả giá.
Trong tiểu thuyết Tội ác và Trừng Phạt, nhà văn Dostoevsky có viết rằng, "Trăm mối nghi ngờ chẳng tạo nên một bằng chứng". Biện lý cuộc New York và đại bồi thẩm đoàn tại đây không nghi ngờ, họ có đủ bằng chứng để kết tội và truy tố hình sự. Đó là công lý và sự nghiêm minh trong xã hội pháp quyền.
Nhã Duy
(07/07/2021)