Katryn Kimball Mizelle - một nữ thẩm phán liên bang 35 tuổi, được cựu Tổng Thống Donald Trump bổ nhiệm năm 2018 ở quận Trung tâm, bang Florida, bao gồm cả khu vực Tampa Bay - đã ban hành quyết định hủy bỏ việc bắt buộc mang khẩu trang, kể cả trên phương tiện giao thông công cộng đông người như xe bus, xe điện, máy bay... vào ngày 18/04/2022.
Nữ thẩm phán liên bang Katryn Kimball Mizelle đã ban hành quyết định hủy bỏ việc bắt buộc mang khẩu trang, kể cả trên phương tiện giao thông công cộng đông người như khu thương mại, xe bus, xe điện, máy bay... vào ngày 18/04/2022
Có lẽ cũng nên tìm hiểu, người phụ nữ được Trump bổ nhiệm chánh án liên bang khi chỉ 33 tuổi này là ai ? Tại sao một người chỉ có chuyên môn về luật pháp lại ngang nhiên dẫm chân vào lãnh vực y khoa phòng ngừa, một lãnh vực mà bà hoàn toàn không có chút khái niệm, hiểu biết nào ?
Nên nhớ rằng, chỉ trong bốn năm ở Tòa Bạch Ốc, số chánh án được Trump đề cử và thượng viện chuẩn thuận là 234 người, kể cả 3 phụ thẩm ở Tối Cao Pháp Viện (1).
Kathryn Kimball Mizelle là một trong 234 người đó. Tốt nghiệp đại học luật khoa ở University of Florida năm 2012 với hạng tối ưu (Summa Cum Laude). Năm 2014, Mizelle trở thành công tố viên liên bang (Prosecutor) ở Virginia và Washington D.C. Từ 2017 đến 2018, Mizelle là cố vấn cho công tố viện liên bang, làm việc cho Gregory G. Katsas ở Tòa phúc thẩm khu vực D.C trước khi trở thành nhân viên cho phụ thẩm Tối Cao Pháp Viện - Thomas Clarance - trong một năm, sau đó được Trump đề cử thành thẩm phán liên bang (2).
Hai ngày sau khi quyết định của Kathryn Mizelle được ban hành, ngày thứ tư 20/04/2022, nội các của Tổng thống Biden kháng cáo quyết định này lên Tòa phúc thẩm liên bang sau khi Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh CDC (Centers for Disease Control and Prevention) tái khẳng định rằng việc đeo khẩu trang là cần thiết để bảo vệ công chúng tránh được sự lây lan của Corona Virus.
Quyết định bải bỏ việc bắt buộc đeo khẩu trang của Kathryn Mizelle trong lúc đại dịch Corona chưa chế ngự được hoàn toàn đã khiến cho nước Mỹ càng thêm chia rẽ, đối đầu nhau dữ dội hơn. Các hãng hàng không, hệ thống vận chuyển hành khách, kể cả Uber, Lyft… phải từ bỏ việc yêu cầu hành khách mang khẩu trang. Có những phi công thông báo quyết định này trong lúc máy bay vẫn còn trên không khiến nhiều hành hành khách mừng rỡ vì mệt mỏi với quy định, tuy nhiên cũng có không ít người ngạc nhiên, lo lắng.
Khi kháng cáo chống lại quyết định của Kathryn Mizelle, cơ quan CDC chỉ muốn giữ thẩm quyền của mình trong việc bảo vệ sức khỏe người dân nhưng việc kháng cáo cũng có nhiều nguy hiểm tiềm ẩn. Nếu việc kháng cáo thất bại, quyết định của Mizelle được duy trì thì quyền hạn của CDC coi như không còn giá trị trong tương lai.
Nhưng ngay cả khi CDC thắng kiện thì xã hội Mỹ cũng sẽ trở nên bất ổn, xáo trộn, gây ra bởi những người cảm thấy tự do, thoải mái khi không phải đeo khẩu trang. Chắc chắn sẽ có những va chạm, xung đột dữ dội dẫn tới những hậu quả nặng nề, nghiêm trọng ở những tụ điểm giao thông như trạm xe bus, xe điện, nhà ga, phi trường, hải cảng...
Các bước đi pháp lý cũng khó lòng thay đổi được tình trạng hiện nay trong việc bắt buộc đeo khẩu trang trừ trường hợp Nội các của Tổng thống Biden thắng kiện ở tòa phúc thẩm. Cũng chưa có dấu hiệu rõ rệt nào cho thấy các hãng hàng không sẽ áp dụng lại quy định đeo khẩu trang trên máy bay. Trong ít ngày tới, tòa phúc thẩm khu vực 11 sẽ có quyết định.
Bộ tư pháp liên bang cũng đã kháng cáo quyết định của Kathryn Mizelle khi có quá nhiều trường hợp lây nhiễm biến thể phụ BA.2 của Corona Virus ở nhiều tiểu bang. Biến thể này dù không khiến bệnh nhân phải vào bệnh viện nhưng đe dọa gây ra một làn sóng chết người khác.
Quy định về khẩu trang được áp dụng ngay sau khi Tổng thống Biden nhậm chức ngày 20/01/2021, sẽ chấm dứt vào ngày 18/04/2022. Tuy nhiên bất chấp áp lực từ các hãng hàng không, tập đoàn kinh doanh khách sạn, các nhà lập pháp đảng Cộng Hòa..., cơ quan CDC muốn gia hạn quy định đến ngày 03/05/2022 để các chuyện gia y tế về bệnh dịch có thêm thời gian xem xét việc bãi bỏ quy định này.
Rõ ràng quyết định của thẩm phán Kathryn Kimball Mizelle ngày 18/04/2022 là một thách thức quyền hạn của CDC trong việc phòng, chống đại dịch - nhằm tước bỏ giá trị chuyên môn của cơ quan này. Nếu thách thức này thành công, quyết định được duy trì, đảng Cộng Hòa coi như tiến thêm được một bước dài nữa trong việc phủ nhận giá trị của y khoa, kiến thức chuyện môn đúng theo ý đồ của Donald Trump và một số đảng viên đảng Cộng Hòa như Matt Gaetz, Marjorie Taylor Greene, Laurent Boebert, Paul Gosar, Rand Paul, Kevin McCarthy, Josh Hawley, Ted Cruz...
Cuộc xung đột giữa kiến thức chuyên môn và quyền lực do Trump khởi động không phải mới bắt đầu từ quyết định của Kathryn Kimball Mizelle, nó đã được khởi động từ những tuyên bố đần độn của cựu Tổng thống Donald Trump về đại dịch Covid như uống Hydroxychloroquine, Clorox, Lysol hay dùng tia cực tím chiếu qua da... để chữa trị. Giờ đây Trump đã phải ra đi một cách nhục nhã nhưng chủ trương, phương thức độc chiếm quyền lực của Trump, đảng Cộng Hòa vẫn đang được phát triển, áp dụng từng bước.
Kathryn Kimball Mizelle là một trong những quân cờ mà Trump, đảng Cộng Hòa đang khéo léo điều khiển. Nền dân chủ của Mỹ ngày càng mỏng manh hơn. Nếu đảng Cộng Hòa thua cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ tháng 11 năm nay, nội loạn sẽ là điều khó tranh khỏi.
Nguyễn Tiến Cường
(24/04/2022)
(1) List of federal judges appointed by Donald Trump
(2) 5 things to know about Kathryn Kimball Mizelle, Tampa judge who struck down travel mask mandate
