Xung đột Nga-Ukraine đã bước sang ngày thứ 77, ngày càng có nhiều người cảm thấy khó hiểu về xu thế của cuộc xung đột này. Bà Haynes, Giám Đốc Cơ quan Tình báo quốc gia Mỹ, cho rằng Tổng thống Nga Putin đang chuẩn bị tiến hành một "cuộc chiến tranh tiêu hao lâu dài" tại Ukraine, mục tiêu không chỉ là vùng Donbas mà gồm cả một số vùng ở miền Nam Ukraine. Phía Nga ngày 11/5 không bình luận chính diện về quan điểm nói trên của cơ quan tình báo Mỹ. Tuy vậy, rõ ràng Mỹ và phương Tây đang chuẩn bị cho việc xung đột Nga- Ukraine sẽ kéo dài. Sau khi Tổng thống Biden cảnh báo nguồn vốn viện trợ Ukraine "sẽ cạn kiệt trong vòng 10 ngày", Hạ viện Mỹ tối hôm 10/5 đã "khảng khái mở hầu bao" duyệt khoản viện trợ 40 tỷ USD cho Ukraine, cuộc bỏ phiếu ở Thượng viện [để duyệt khoản viện trợ này] sẽ được tổ chức trong vài ngày tới. Ngày 10/5, Ngoại trưởng Đức Baerbock đến thăm Kyiv, trở thành quan chức Đức cấp cao nhất thăm Ukraine sau ngày nổ ra xung đột, và tuyên bố sẽ cung cấp vũ khí hạng nặng cho Ukraine. Phía Ukraine tỏ ý cảm ơn hành động đó và nói "Đây là bước ngoặt lớn trong lịch sử".
Ukraine đóng cửa một trạm trên đường ống dẫn khí đốt Nga cung cấp cho Châu Âu
Cơ quan Tình báo Mỹ đưa ra dự đoán
Theo Nhật báo phố Wall, ngày 10/5 khi trả lời chất vấn tại phiên điều trần của Ủy ban Quân sự Thượng viện Mỹ, bà Haynes có nói với các nghị sĩ rằng "Chúng tôi đánh giá Tổng thống Putin đang làm công tác chuẩn bị cho cuộc xung đột lâu dài tại Ukraine, ông ta vẫn có ý định tiến đánh các mục tiêu ngoài Donbas". Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ Berrier cùng dự phiên điều trần này nói người Nga và người Ukraine hiện nay "đang ở trạng thái giằng co".
Haynes đã trình bày quan điểm của bà về các mục tiêu cụ thể Nga nhắm tới trong hành động quân sự này : Chiếm hai vùng miền Đông Ukraine là Donesk và Luhansk, khống chế thành phố Kherson và thành lập một hành lang trên đất liền nối Nga với vùng Donbas và Crimea.
Trang Russia Today (Nước Nga hôm nay) ngày 10 đăng bài viết : "Làm được như thế sẽ là một thắng lợi lớn có tính chiến lược của Nga và sẽ làm cho Ukraine trở thành quốc gia lục địa [không có biển]". Song le, mục tiêu này của Nga còn chưa rõ ràng. Hồi tháng 2 năm nay, khi xuất quân đánh Ukraine, Putin từng nói Hành động quân sự của Nga nhằm để làm cho Ukraine "phi quân sự hóa", làm cho tầng lớp lãnh đạo Ukraine "phi phát xít hóa" và để bảo vệ nhân dân vùng Donbas đang bị hãm hại. Bài báo viết, từ sau năm 2014, Putin chưa từng đưa ra bất cứ mục tiêu lãnh thổ rõ ràng nào đối với Ukraine.
Trong phiên điều trần, bà Haynes còn nói trong vài tháng tới, hành động của Nga có thể leo thang và trở thành không thể dự đoán được, ví dụ thi hành lệnh thiết quân luật trong nước, đặt nền kinh tế Nga vào trạng thái thời chiến. Nói về khả năng "Nga sử dụng vũ khí hạt nhân", hai vị quan chức tình báo cấp cao Mỹ kể trên đều cho rằng giới tình báo không tin là Putin sẽ chuyển sang sử dụng vũ khí hạt nhân, trừ phi ông ta cho rằng nước Nga đứng trước mối đe dọa sống còn. Haynes nói : "Vì Nga và Ukraine đều tin rằng họ có thể tiếp tục có tiến triển về quân sự, chúng tôi cho rằng ít nhất là trong ngắn hạn vẫn chưa có con đường đàm phán khả thi".
Ngày 11/5, khi được hỏi "Phía Nga có đồng ý với cách đánh giá của tình báo Mỹ hay không ?", ông Peskov, Thư ký báo chí Tổng thống Nga, nói "Chúng tôi đề nghị hãy quan tâm đến tuyên bố của Tổng thống (Putin). Gần đây Tổng thống có nhắc lại rằng hành động quân sự đặc biệt đang tiến hành theo kế hoạch". Đồng thời ông nói tiến trình đàm phán giữa Nga với Ukraine vẫn đang tiếp tục, nhưng "rất chậm, không có kết quả".
Khoản viện trợ lớn của Mỹ "bị các tập đoàn công nghiệp quân sự chia nhau thụ hưởng"
Tối hôm 10/5 (giờ địa phương), Hạ viện Mỹ với kết quả biểu quyết 368 phiếu tán thành, 57 phiếu phản đối đã thông qua luật viện trợ khẩn cấp 40 tỷ USD cho Ukraine và các đồng minh của Mỹ trong vùng đó, cao hơn khoản viện trợ 33 tỷ USD mà trước đó Biden từng yêu cầu, trong đó bao gồm tăng khoản tiền Tổng thống ủy quyền chi do chính phủ Biden yêu cầu từ mức 5 tỷ USD lên thành 11 tỷ USD. Khoản tiền này là phương thức chủ yếu mà Mỹ chuyên chở vũ khí cho Ukraine sau khi nổ ra xung đột Nga—Ukraine.
Báo Quan điểm của Nga đưa tin : Medvedev, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga, ngày 11/5 viết trên mạng xã hội rằng kim ngạch "Luật Viện trợ Ukraine" mà Hạ viện Mỹ phê chuẩn lớn hơn nhiều so với yêu cầu của Biden, "Mấy tỷ USD cấp phát thêm được khảng khái mở hầu bao, được các tập đoàn công nghiệp quân sự Mỹ chia nhau thụ hưởng". Bài viết cho thấy không thể giải thích khoản "viện trợ" quy mô lớn như thế là tình yêu đối với Ukraine, thậm chí không phải là sự giúp đỡ nền kinh tế Ukraine, mục tiêu của nó là tiếp tục phát động cuộc chiến tranh ủy nhiệm đối với Nga. "Sẽ không xảy ra sự thất bại của Nga, mà cỗ máy in tiền của Mỹ sẽ càng chóng hư hỏng". Tháng 3 năm nay, Quốc hội Mỹ thông qua luật cung cấp cho Ukraine khoản viện trợ quân sự, nhân đạo và kinh tế trị giá 13,6 tỷ USD, khoản tiền này gần như đã dùng hết.
Ukraine đóng cửa một trạm trên đường ống dẫn khí đốt Nga cung cấp cho Châu Âu
Đồng thời chiến sự tại miền Đông Ukraine vẫn diễn ra kịch liệt. Tối 10/5 Tổng thống Zelensky ra tuyên bố nói quân đội Ukraine đã chiếm lại được 4 ngôi làng ở vùng Kharkiv. Ông nói điều đó có thể báo trước cuộc chiến tranh đang tiến sang một giai đoạn mới, đồng thời cảnh báo chớ có mong mỏi "chiến thắng lớn".
Ngoài sự phản công trên chiến trường, Ukraine còn có động tác lớn hơn trên một "chiến trường" khác. Theo tin ngày 11/5 của mạng Sputnik Nga, công ty vận hành hệ thống chuyên chở khí đốt Ukraine OGTSU hôm trước có thông báo cho phía Nga biết, do những nhân tố "bất khả kháng" từ 7 g sáng ngày 11/5, bắt đầu ngừng vận chuyển quá cảnh khí đốt Nga qua trạm trung chuyển Sohranovka và trạm tăng áp Novovskov, đề nghị phía Nga chuyên chở toàn bộ khí đốt qua trạm trung chuyển Suja. Phía Ukraine nói, do sự có mặt của "những kẻ chiếm đóng người Nga" mà các nhân viên OGTSU "không thể tiến hành thao tác và kiểm soát kỹ thuật đối với trạm Sohranovka" và công ty này không thể chấp hành nghĩa vụ theo hợp đồng. Tin tức cho biết, lượng khí đốt chuyên chở qua trạm Sohranovka chiếm gần một phần ba tổng lượng khí đốt Nga chở sang Châu Âu – mỗi ngày lên tới 32,60 triệu mét khối.
Phía Nga đã phủ nhận phát biểu của phía Ukraine. Kupriyanov người phát ngôn Công ty cổ phần Khí đốt Nga Gazprom ngày 10/5 nói chưa hề thấy bất cứ nhân tố hoặc trở ngại "bất khả kháng" nào cản trở tình hình công việc của phía Ukraine, các chuyên gia Ukraine vẫn triển khai bình thường công việc ở trạm Sohranovka. Ông nói, "Xét về mặt kỹ thuật, chuyển dịch việc chuyên chở toàn bộ khí đốt sang trạm Suja là không thể làm được. Trong hiệp định hợp tác đã quy định sự phân phối lượng vận chuyển khí đốt, phía Ukraine hiểu rất rõ điều đó". "Theo quy định của hợp đồng, công ty chúng tôi thi hành nghĩa vụ đối với những người tiêu dùng ở Châu Âu, cung cấp khí đốt quá cảnh qua Ukraine, toàn bộ phí dịch vụ quá cảnh đã chi trả xong". Công ty này tuyên bố, (nếu) Ukraine chỉ giữ lại một đầu vào để cho khí đốt Nga quá cảnh chở tới Châu Âu, thì sẽ giảm đáng kể tính tin cậy cung ứng khí đốt (cho Châu Âu).
Ngày 11/5 hãng tin AFP cho biết, số liệu hôm đó cho thấy lượng khí đốt quá cảnh qua trạm Sohranovka đã giảm xuống bằng số không, tuy lượng khí đốt qua các trạm khác có tăng lên nhưng không đủ bù cho phần thiếu hụt. Công ty Khí đốt Nga Gazprom cho hãng tin TASS biết, tổng lượng khí đốt quá cảnh qua Ukraine hôm 11/5 là 72 triệu mét khối, trong khi ngày hôm trước là 95,8 triệu mét khối. Tin tức cho biết, sau khi Nga-Ukraine nổ ra xung đột, Ukraine vẫn là tuyến cung cấp chủ yếu khí đốt Nga đến Châu Âu. EU đang cố gắng giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ Nga, nhưng họ lại lảng tránh việc trừng phạt đối với khí đốt.
Khi nói về ý đồ kể trên của Ukraine, báo Quan điểm Nga ngày 11/5 dẫn ý kiến phân tích của Youskov, chuyên gia Quỹ An ninh năng lượng quốc gia Nga, cho biết, như thế là Ukraine đang chẹt cổ Châu Âu, buộc Châu Âu phải tăng sức ép với Nga và hy vọng nổ ra cuộc khủng hoảng năng lượng ở Moldova và vùng dọc sông Dnister. Chịu tác động của sự kiện nói trên, ngày 11/5 khí đốt trên thị trường Châu Âu xuất hiện tăng giá. Người phát ngôn Bộ Kinh tế Đức cho biết Bộ này đang "quan tâm chặt chẽ tình hình", và nói rằng "Hiện nay an ninh năng lượng nước Đức vẫn tiếp tục được bảo đảm".
Ngày 11/5, trang mạng Poltics của Châu Âu viết "Ukraine đã nổ phát súng báo động". Hôm đó lưu lượng khí đốt Nga đi qua Ukraine chảy sang Châu Âu giảm 1/4. Khoảng 40% khí đốt của EU đến từ Nga, trong đó 1/3 đi qua Ukraine. "Tuy rằng Ukraine còn chưa hoàn toàn đóng van khí đốt cấp cho các bạn đồng minh EU, song đã làm tăng tính bất định cho việc cung ứng năng lượng trong tương lai".
Nguyên tác : Cơ quan tình báo Mỹ "dự đoán" về cuộc xung đột kéo dài giữa Nga và Ukraine, và động thái tiếp theo của Nga làm dấy lên đồn đoán (美情报机构"预判"俄乌冲突长期化，俄罗斯下一步行动引发猜测), Global Times, 12/05/2022