Bằng khen, huân chương : "tiền âm phủ" hay bùa hộ mạng ?
Diễm Thi, RFA, 11/07/2022
Thời gian qua, một số quan chức bị tù do những vi phạm trong quá trình công tác dù trước đó cơ quan chức năng trao cho họ khá nhiều bằng khen, huân chương... Thực chất của những tấm huân chương đó là gì ?
Ông Nguyễn Đức Chung thời làm Chủ tịch UBND TP. Hà Nội - AP
Sáng 11 tháng 7 năm 2022, phiên phúc thẩm xét đơn kháng cáo của cựu Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội, ông Nguyễn Đức Chung diễn ra tại Hà Nội. Trước phiên xử, ông Chung thông qua luật sư gửi gần 100 bằng khen, giấy khen, huân chương, bệnh án... để tòa làm căn cứ giảm nhẹ tội.
Đây không phải là lần đầu tiên ông Chung hầu tòa. Tháng 12 năm 2020, ông Chung bị tuyên năm năm tù về tội "chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước" liên quan đến vụ án Nhật Cường. Tháng 12 năm 2021, ông Chung bị tuyên tám năm tù về tội "lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" với cáo buộc để công ty gia đình mua chế phẩm Redoxy-3C về bán cho thành phố. Trong vụ này, ông Chung được giảm ba năm tù trong phiên phúc thẩm. Cuối năm 2021, ông Nguyễn Đức Chung lại ra tòa về tội "lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" trong vụ Nhật Cường và bị tuyên thêm ba năm tù tại phiên sơ thẩm. Ông Chung đã có đơn kháng cáo.
Một số người cho rằng, sở dĩ ông Chung gửi cả trăm bằng khen trước phiên phúc thẩm là để tòa có cơ sở xem xét giảm nhẹ hình phạt, bởi chiếu theo Khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), "người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu học tập hoặc công tác" được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Chiếu theo Mục 5 Nghị quyết 01/2000/NQ-HĐTP, người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu học tập hoặc công tác là người được tặng thưởng huân chương, huy chương, bằng khen, bằng lao động sáng tạo hoặc có sáng chế phát minh có giá trị lớn hoặc nhiều năm được công nhận là chiến sĩ thi đua.
Theo ông Đặng Hùng Võ, hiện là đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, quy trình trao tặng các loại bằng khen, huân chương ở Việt Nam hiện nay không phù hợp. Ông giải thích :
"Việt Nam có một cái mà phải gọi là quy định. Tức là ai muốn được khen thì tự mình nói lên thành tích của mình, tự viết thành tích của mình, tự đề xuất, tự xin được khen thưởng. Từ cái quy định ấy dẫn đến việc nhiều người chỉ vì muốn được khen mà có thể ngụy tạo ra thành tích.
Chính vì lý do đó mà nhiều người có thành tích thật được người dân nể phục, nhiều người họ không sống bằng cái vẻ vang giả tạo nhưng lại không muốn làm theo những quy định đó nên họ không có giấy khen.
Còn một số người muốn ngụy tạo thành tích, chạy thành tích, giấy khen, danh hiệu này, danh hiệu khác rất dễ dàng nhưng sau một thời gian thì những người này lại là những người bị kỷ luật. Đây là cái thực trạng mà tôi cho rằng cách thức để xác nhận thành tích của một ai đó là chưa phù hợp".
Việc cấp giấy khen theo quy trình "tự ứng cử" bị cho là không thực chất khi một số cá nhân hay tổ chức bị thu hồi những danh hiệu mà mình có được trước đó. Chẳng hạn công ty Việt Á hồi tháng 3 năm 2021 được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng ba theo đề nghị của Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Đến tháng 6 năm 2022, Uỷ ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh có văn bản đề nghị thu hồi Huân chương Lao động hạng ba đã trao cho Việt Á.
Tháng 10 năm 2014, Chủ tịch nước lúc đó là ông Trương Tấn Sang đã ký quyết định hủy bỏ việc phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân đối với ông Hồ Xuân Mãn, do phát hiện gian dối khi kê khai thành tích trước đó.
Trung tá Vũ Minh Trí, cựu cán bộ Tổng cục 2 (Tổng cục Tình báo của Bộ Quốc phòng) nói với RFA về các bằng khen của một số lãnh đạo như ông Nguyễn Đức Chung, cựu Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội :
"Tôi nghĩ chuyện ấy trong một cái cơ chế độc tài toàn trị nó hết sức bình thường, vì khi một cá nhân có hực quyền lớn ở một cơ quan, ở một đơn vị hay ở địa phương thì họ sẽ khiến những người khác phải nghe theo ý họ. Bản chất của họ đều là những con người rất là tham lam. Họ không những tranh đất, tranh nhà, tranh xe của dân mà kể cả một cái bằng khen, một cái giấy khen, một cái danh hiệu chiến sĩ thi đua họ cũng phải có bằng được. Thực tế những cái đó cũng có lợi cho họ. Họ dùng nó để "thuyết minh" cho những bước thăng tiến. Hoặc giả đặt vào trường hợp xấu nhất như ông Nguyễn Đức Chung thì họ đem ra để xin giảm tội. Tôi không nhớ rõ lắm, nhưng hình như có luật là, nếu có bằng khen Anh hùng Lao động thì sẽ được miễn án tử hình".
Theo ông Vũ Minh Trí, về mặt quy trình thì việc tặng bằng khen, giấy khen cũng diễn ra hoàn toàn bình thường. Thế nhưng tất cả thực ra chỉ là một trò hề hoặc giả là một trò giả vờ do quyền lực chi phối tất cả mọi thứ. Những bằng khen nó không thực chất. Ông Trí nói thêm :
"Các cụ có câu ‘quý hồ tinh bất quý hồ đa’, làm sao nhiều người giỏi, người tài, người tốt như thế được. Cho nên, tất cả nó đều có giá trị như tiền âm phủ, chỉ dùng được trong âm phủ thôi. Chứ bằng khen, giấy khen của Nguyễn Đức Chung mà đưa ra xin làm bảo vệ cho một tòa nhà chung cư hay một trung tâm thương mại tư nhân thì không ai nhận".
Ngoài vấn đề hệ thống Đảng và chính quyền cấp giấy khen cho đảng viên, cán bộ mà cuối cùng lộ ra những người từng được khen làm nhiều điều vi phạm ; các hội đoàn, tổ chức ngoại vi của đảng và chính quyền cũng góp phần. Có thể nêu trường hợp ông Phạm Nhật Vũ (cựu chủ tịch Hội đồng quản trị AVG), người bị truy tố về tội đưa hối lộ, được nhiều tổ chức Phật giáo xin giảm nhẹ hình phạt. Hội đồng chứng minh và Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam- giáo hội do Nhà nước chống lưng, có đơn ghi nhận ông Vũ có nhiều đóng góp cho an sinh xã hội, trùng tu di tích lịch sử văn hóa ; Ban trị sự Giáo hội Việt Nam Thành phố Hà Nội, các tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Hà Tĩnh, Hưng Yên, Cao Bằng cũng có đơn đề nghị xem xét cho ông Vũ được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật.
Diễm Thi
Nguồn : RFA, 11/07/2022
**********************
Cựu Chủ tịch Hà Nội có thể được giảm án nhờ bằng khen, bệnh án
VOA, 12/07/2022
Cựu chủ tịch của thủ đô Hà Nội, ông Nguyễn Đức Chung, cũng từng là tướng công an, được đề nghị giảm án sau khi nộp hàng chục bằng khen và hồ sơ bệnh án cũng như kêu oan trong phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ đại án Nhật Cường.
Cựu Chủ tịch Thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung tại phiên tòa hôm 11/7 ở Hà Nội.
Ông Chung bị kết tội "tiếp tay" cho Công ty Nhật Cường trúng thầu các gói thầu số hóa hồ sơ, dữ liệu đăng ký doanh nghiệp tại Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố trong phiên xử sơ thẩm trước đây. Nhân vật cũng là cựu giám đốc Công an Thành phố Hà Nội bị tòa sơ thẩm tuyên phạt 3 năm tù về tội "lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ" để tạo điều kiện cho Công ty Nhật Cường trúng thầu. Tuy nhiên, công ty này không thực hiện gói thầu mà bán lại cho Công ty Đông Kinh để "hưởng lợi bất chính" 19 tỷ đồng.
Theo bản án sơ thẩm được truyền thông trong nước trích dẫn, ông Chung và các bị cáo trong vụ án đã làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu khiến mục đích của gói thầu không đạt được khi chỉ có 45% dữ liệu được đưa lên Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Hành vi này của ông Chung và các bị cáo, theo tòa sơ thẩm, đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 26 tỷ đồng.
Ông Chung kêu oan và phiên tòa phúc thẩm 3 ngày đã được mở ra từ ngày 11/7 để xem xét kháng cáo của cựu chủ tịch Hà Nội.
Trước phiên phúc thẩm, ông Chung đã gửi đến Tòa án cấp cao Thành phố Hà Nội bản giải trình dài gần 60 trang trong đó nói việc ông bút phê đồng ý đề xuất cho Công ty Nhật Cường thực hiện thí điểm số hóa hồ sơ doanh nghiệp "là đúng nguyên tắc, đúng quy định". Theo bản giải trình đượcTuổi Trẻ trích dẫn, ông Chung cũng cho rằng cáo buộc của tòa sơ thẩm về hành vi của ông tạo điều kiện giúp Nhật Cường tham gia và trúng gói thầu là "suy diễn thiếu căn cứ, không khách quan".
Tuy nhiên, trong phiên xét xử ngày 12/7, một đại diện Viện Kiểm sát đượcVietnam Plus trích lời nói rằng "Tòa sơ thẩm tuyên ông Nguyễn Đức Chung lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ là không oan và mức án 3 năm cũng phù hợp".
Mặc dù vậy, Viện Kiểm sát ghi nhận tại phiên phúc thẩm rằng ông Chung và gia đình đã cung cấp một số tình tiết mà cấp sơ thẩm chưa xem xét, theo Vietnam Plus.
Ông Chung đã nộp 85 tài liệu là bằng khen, giấy khen, kỷ niệm chương và huân chương mà ông được trao tặng trong thời gian công tác tại Sở Công an Hà Nội và Ủy ban Nhân dân Hà Nội. Trong số đó còn có các bằng và giấy khen của bố mẹ đẻ của ông trong các hoạt động chữ thập đỏ, bảo trợ người khuyết tật, trẻ mồ côi, nạn nhân chất độc màu da cam…
Một luật sư bào chữa cho ông Chung được Tiền Phong trích lời cho biết hồ sơ bệnh án mà cựu Chủ tịch Hà Nội nộp lên tòa đều có nội dung chẩn đoán ông bị ung thư trực tràng và theo dõi di căn phổi.
Viện Kiểm sát cho rằng có căn cứ xem xét giảm trách nhiệm hình sự và đề nghị Hội đồng xét xử giảm một phần hình phạt cho ông Chung.
Ông Chung bị khởi tố và bắt giam từ tháng 8/2020 với cáo buộc "chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước". Đây là lần thứ 5 ông Chung ra tòa trong 3 vụ án khác nhau.
Trong vụ án liên quan đến làm lộ bí mật nhà nước, ông Chung bị kết án 5 năm tù sau khi bị buộc tội nhận tài liệu thuộc danh "mục bí mật nhà nước" liên quan đến đại án của Công ty Nhật Cường.
Trong một vụ án khác, ông Chung bị tuyên 8 năm tù vì bị buộc tội có vai trò "chủ mưu chỉ đạo" trong vụ tham nhũng mua chế phẩm xử lý ô nhiễm nước ở Hà Nội "thông qua công ty gia đình, gây thiệt hại tài sản nhà nước".
Nguồn : VOA, 12/07/2022