THÔNG LUẬN

Published in

Diễn đàn

02/08/2022

Vấn ý và loại ‘nhân dân’ nào được quyền nêu ý kiến ?

Trân Văn

"...Xây dựng ở đâu thì xây dựng, hãy tránh xa Hồ Tây và những khu vực tương tự có giá trị lớn về nhiều mặt cần phải được gìn giữ và bảo tồn, tôn tạo…".

Hà Nội tính xây nhà hát opera ven Hồ Tây ở bán đảo Quảng An.

Góp ý của Phó Giáo sư Tiến sĩ – Kiến trúc sư Nguyễn Quang Minh, làm việc tại Khoa Kiến trúc và Quy hoạch của trường Đại học Xây dựng Hà Nội về Dự án xây dựng Nhà hát Opera ở Hồ Tây chỉ tồn tại trên trang web của tờ Lao Động chừng mười phút rồi bị xóa sạch dấu vết.

Dẫu chưa rõ vì sao ông Minh bị bịt miệng (do tờ Lao Động tự ý đục bỏ hay do những áp lực từ bên ngoài và từ bên trên khiến một cơ quan truyền thông chính thức phải trở gót) nhưng chuyện đục bỏ góp ý của một cá nhân như ông Minh cho thấy việc tổ chức "lấy ý kiến nhân dân" (1), kêu gọi "nhân dân góp ý" vẫn chỉ là "thủ thuật dân chủ" !

***

Trong bài viết gửi cho tờ Lao Động và được tờ báo này giới thiệu trên mục Bạn đọc hôm 25/7/2022 với tựa "Chuyên gia ‘mổ xẻ’ hàng loạt bất cập về Dự án xây dựng Nhà hát Hồ Tây", ông Minh nêu ra và phân tích dự án có tới mười điểm bất cập về :Luật pháp, Quy hoạch, Kiến trúc, Xây dựng, Cảnh quan, Môi trường, Sinh thái, Văn hóa, Lịch sử, Xã hội.

Ông lưu ý :Còn biết bao côngviệc thiết yếu đốivới dân sinh vẫn đang ngổn ngang, bao năm qua chưa được khắc phục như tắc đường, ngập úng, ô nhiễm, việc xây dựng Nhà hát Opera Hồ Tây hoành tráng quả thực là một quyết định chưa hợp lòng dân, có thể đào sâu khoét rộng những mâu thuẫn lợi ích đang tồn tại đâu đó trong xã hội. Khi mức thu nhập và chất lượng cuộc sống của người dân Thủ đô sau này bằng nửa Singapore ngày hôm nay thì việc xây dựng Nhà hát Opera có lẽ sẽ không ai phản đối.

Đồng thời nhấn mạnh :Xây dựng ở đâu thì xây dựng, hãy tránh xa Hồ Tây và những khu vực tương tự có giá trị lớn về nhiều mặt cần phải được gìn giữ và bảo tồn, tôn tạo. Quỹ đất ở Hà Nội hãy còn và không thiếu những địa điểm thích hợp cho những dự án văn hóa quy mô lớn như thế !

Giờ, muốn biết toàn bộ ý kiến của ông Minh thì chỉ còn một cách, tìm trên mạng xã hội (2). Cỡ như ông Minh – một Phó Giáo sư Tiến sĩ Kiến trúc sư đang giảng dạy tại Khoa Kiến trúc và Quy hoạch của Đại học Xây dựng Hà Nội – mà còn bị bịt miệng như thế thì việc công bốĐồ án Quy hoạch chi tiết khu vực trung tâm bán đảo Quảng An, trong đó có Nhà hát nằm trên hồ Đầm Trị sát Hồ Tây để "lấy ý kiến nhân dân" là thiệt hay giả ?

***

Hạ tuần tháng rồi, cùng lúc với việc công bốĐồ án Quy hoạch chi tiết khu vực trung tâm bán đảo Quảng An, trong đó có Nhà hát nằm trên hồ Đầm Trị sát Hồ Tây để "lấy ý kiến nhân dân", chính quyền thành phố Hà Nội còn công bố "Chiến lược phát triển lĩnh vực thông tin cơ sở giai đoạn 2022-2025 trên địa bàn Hà Nội" (3).

Lõi của chiến lược vừa đề cập là việc tái lập hệ thống loa truyền thanh đến tận tổ dân phố, thôn xóm – hệ thống mà dân chúng Việt Nam vẫn ví von là "loa phường". Trong khi chính quyền thành phố Hà Nội biện bạch, tái lập hệ thống loa phường nhằm "nâng hiệu quả công tác tuyên truyền các nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội" thì dân chúng nghĩ khác, muốn biết họ nghĩ như thế nào, cứ dùng Google là rõ.

Rồi vì "chiến lược" bị chỉ trích kịch liệt, một số viên chức hữu trách bắt đầu "tự bào chữa" theo kiểu họ đã từng"tự bào chữa" cho các chủ trương, chính sách, kế hoạch, dự án trước đó "hầu hết người dân trên địa bàn đều có ý kiến tích cực" vì "qua hệ thống loa truyền thanh họ nắm bắt được thông tin cần thiết, hữu ích" (4).

Không chỉ dân chúng nổi giận, nhiều cơ quan truyền thông chính thức cũng nổi giận. Chẳng hạn báo điện tử Một Thế Giới giới thiệu "Đề nghị ưu tiên lắp loa phường công suất lớn gần nhà cán bộ thủ đô" (5). Tuy nhiên giống như góp ý của Phó Giáo sư Tiến sĩ Kiến trúc sư Nguyễn Quang Minh vềDự án xây dựng Nhà hát Hồ Tây, góp ý "ưu tiên lắp loa phường công suất lớn gần nhà cán bộ thủ đô" đã bị đục bỏ (6).

***

Cam kết tôn trọng và thực thi "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" khai sinh việc tổ chức "lấy ý kiến nhân dân", mời gọi "nhân dân đóng góp ý kiến" cho đủ thứ chủ trương, chính sách, kế hoạch, dự án nhưng thực tế ứng xử và tiếp nhận chứng minh tất cả chỉ là "thủ thuật dân chủ" của xứ "dân chủ gấp vạn lần tư bản", nơi rất thạo việc phân loại nhân dân để chọn đại diện nhằm "lắng nghe".