Những ai phải đứng sang một bên ?
Nếu ai không dám làm thì hãy xin nghỉ, đứng sang một bên…
Sáng 6/11/2022, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19, chủ trì phiên họp thứ 18 của Ban Chỉ đạo theo hình thức trực tuyến với 63 tỉnh, thành phố.
Ông Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại phiên họp (Ảnh Chinhphu.vn)
Tại phiên họp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị khắc phục tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế, nếu ai không dám làm thì hãy xin nghỉ, đứng sang một bên ; phải chỉ rõ vai trò, trách nhiệm của các bộ, ngành, cơ quan trong vấn đề này.
"Cuộc họp thảo luận việc khắc phục tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế, nhất là chỉ ra những khó khăn, vướng mắc để có giải pháp tháo gỡ, nếu ai không dám làm thì hãy xin nghỉ, đứng sang một bên. Đánh giá việc dịch chuyển nhân lực trong ngành y tế, chỉ rõ số nhân lực dịch chuyển và cả số tuyển mới chứ không chỉ nêu số người xin nghỉ…" – Thủ tướng nói.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu phải chỉ rõ vai trò, trách nhiệm của Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 các cấp ; vai trò, trách nhiệm của các bộ, ngành, cơ quan liên quan trong các vấn đề trên.
Với tin tức trên cho thấy dường như người đứng đầu chính phủ mới thực sự là người cần "đứng sang một bên" vì tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế diễn ra kéo dài ít nhất là từ tháng 5/2022 cho tới nay, có nghĩa là trải qua hai đời bộ trưởng y tế.
Ở phiên họp thứ 17 của Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 diễn ra hôm 13/9/2022, khi ấy người đứng đầu Chính phủ đang xác nhận xảy ra tình trạng thiếu thuốc trong khám, chữa bệnh tại một số cơ sở y tế, trong khi người dân thì ốm đau, cần thuốc. "Chúng ta không thể ngồi nhìn. Đề nghị các bộ, ngành, địa phương phối hợp, xem xét xem việc mua thuốc vướng mắc chỗ nào để có giải pháp tháo gỡ" – Thủ tướng nói.
Thủ tướng đề nghị ứng dụng công nghệ để việc đấu thầu, đấu giá thuốc được công khai, minh bạch ; Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn việc tổ chức đấu thầu, linh hoạt trong hình thức đấu thầu tập trung hoặc phải phân cấp để việc mua sắm thuốc phục vụ khám, chữa bệnh cho nhân dân thuận lợi hơn.
Đối với tình trạng nhân viên y tế nghỉ việc, Thủ tướng cho biết theo thống kê có khoảng 1% cán bộ, nhân viên y tế dịch chuyển công việc từ khu vực công sang khu vực tư. Các bộ, ngành liên quan cần nghiên cứu, phân tích để có chế độ chính sách đảm bảo cho cán bộ y tế yên tâm công tác.
Vẫn tiếp tục chờ đợi soạn thảo chính sách
Ngay cả trong văn bản mang tính điều hành mới nhất của chính phủ cũng cho thấy mọi chuyện được cho là "không thể ngồi nhìn", nhưng lại vẫn… đủng đỉnh. Theo đó, với lý do gọi là để tháo gỡ tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam vừa ký Nghị quyết 144 về việc bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Ở nghị quyết này, chính phủ yêu cầu 3 bộ rà soát, sửa đổi bổ sung hoặc trình cấp thẩm quyền sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật mua sắm, đấu thầu, sản xuất, nhập khẩu thuốc, trang thiết bị y tế…
Chính phủ quyết nghị các Bộ : Y tế, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính khẩn trương rà soát, sửa đổi bổ sung theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến mua sắm, đấu thầu, sản xuất, nhập khẩu thuốc, trang thiết bị y tế thuộc phạm vi quản lý nhằm xử lý nhanh nhất các vướng mắc, tạo điều kiện cho các cơ quan, đơn vị thực hiện việc mua sắm, đấu thầu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế.
Trường hợp xét thấy cần áp dụng thủ tục rút gọn để sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật, các bộ liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Trong đó, Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan chuẩn bị việc đề xuất xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược theo trình tự, thủ tục quy định tại Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trong đó tập trung vào các nội dung về đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến việc cấp, gia hạn, thay đổi, bổ sung Giấy đăng ký lưu hành thuốc theo phương án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1661/2021.
Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan xây dựng và trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số nghị định, thông tư liên quan.
Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản về mua sắm, đấu thầu, đặc biệt là các vấn đề về thuê tài sản, cung cấp thiết bị sau khi trúng thầu hóa chất, sinh phẩm ; về quản lý, sử dụng phí cấp phép lưu hành đối với các sản phẩm, hàng hóa thuộc lĩnh vực y tế.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản về đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế, trong đó khuyến khích việc mua sắm, đấu thầu các trang thiết bị y tế khi vận hành sử dụng có thể dùng nhiều loại sinh phẩm, linh kiện, phụ kiện thay thế.
Nghiên cứu, hướng dẫn kịp thời, kỹ lưỡng các đơn vị, địa phương thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền.
Bộ Tài chính khẩn trương phối hợp với Bộ Y tế trong việc sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản về quản lý, sử dụng tài sản công và sử dụng vốn nhà nước để mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế (đặc biệt là các vấn đề về : xây dựng dự toán mua sắm ; thuê tài sản, cung cấp thiết bị sau khi trúng thầu hóa chất, sinh phẩm) ; các văn bản quy định mức thu, quản lý và sử dụng phí trong lĩnh vực y tế khi nhận được đề nghị của Bộ Y tế bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật về đấu thầu, giá, phí và lệ phí.
Hướng dẫn các đơn vị, địa phương thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến mua sắm, quản lý, sử dụng thuốc, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền.
Chính phủ yêu cầu chủ tịch UBND cấp tỉnh chỉ đạo các đơn vị mua sắm tập trung, các cơ sở y tế thuộc phạm vi quản lý thực hiện việc mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền, đề cao trách nhiệm cá nhân đối với thủ trưởng đơn vị để tránh xảy ra tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế ; tăng cường kiểm tra, giám sát, nâng cao năng lực tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong mua sắm.
Mệnh lệnh hành chính sẽ được thực thi ?
Nghị quyết 144 về việc bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, có một nội dung mang tính mệnh lệnh hành chính cho thực thi, đó là về việc thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, cho phép quyết toán, thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2021 bằng chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo báo cáo quyết toán năm của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh sau khi đã được cơ quan bảo hiểm xã hội giám định theo Luật Bảo hiểm y tế năm 2008 đã được sửa đổi, bổ sung.
Trong đó, tiền khám bệnh, tiền giường và tiền dịch vụ kỹ thuật, xét nghiệm, máu, chế phẩm máu đã được sử dụng cho người bệnh trong phạm vi hưởng và mức hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế : Việc quyết toán, thanh toán thực hiện theo số lượng thực tế sử dụng và mức giá theo quy định hiện hành.
Chi phí thuốc, hóa chất, vật tư y tế chưa được tính trong giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế hoặc sử dụng trong các kỹ thuật chưa được ban hành giá khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế đã được sử dụng cho người bệnh trong phạm vi hưởng và mức hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế : Việc quyết toán, thanh toán thực hiện theo số lượng thực tế sử dụng và giá mua theo quy định của pháp luật về đấu thầu.
Cho phép tiếp tục thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế của các dịch vụ kỹ thuật thực hiện bằng máy do nhà thầu cung cấp sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất theo kết quả lựa chọn nhà thầu đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Đấu thầu trước ngày 5/11/2022. Thời hạn thực hiện theo thời gian thực hiện hợp đồng đã ký trước ngày 5/11/2022 hoặc không quá 12 tháng kể từ ngày 5/11/2022.
Các cơ quan trong quá trình thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, thực hiện nhiệm vụ chuyên môn có trách nhiệm đánh giá, kết luận theo quy định pháp luật và Nghị quyết này, hạn chế ảnh hưởng đến hoạt động của các đơn vị, địa phương, bảo vệ các tổ chức, cá nhân thực hiện công khai, minh bạch, không tiêu cực trong mua sắm, đấu thầu.
Bộ Y tế có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, tổng kết việc thực hiện Nghị quyết, trường hợp cần thiết báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo việc thực hiện nghị quyết tại các bộ, ngành, địa phương.
…Trước mắt, ghi nhận ý kiến từ giới báo chí, thì những nhà quản lý y tế ở Thành phố Hồ Chí Minh mong bệnh nhân có đầy đủ thuốc điều trị theo toa bác sĩ và trẻ em có đủ vắc-xin để chích ngừa như mọi quốc gia khác trên thế giới.