Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

07/11/2022

Rối loạn xăng dầu : chính quyền trút hết lên đầu dân

Hoàng Trường, Trân Văn, Tuấn Khanh, RFA tiếng Việt

Yếu kém ca B trưởng hay do vi phm quy lut th trường ?

Hoàng Trường, VOA 07/11/2022

Dường như là "ti anh ti / ti c đôi bên". Các doanh nghip cho rng cơ quan qun lý điu hành xăng du trái vi quy lut cung cu, đ giá mua cao hơn giá bán khiến nhiu cây xăng thua l, buc phi đóng ca. Hơn na, giá c thì biến đng tng gi, mà điu hành li chm t 10 12 ngày thì không ri lon sao được !

xangdau1

Mt cây xăng Thành phố Hồ Chí Minh dùng hàng rào lưới B40 đ chn và phân lung lượng khách đông đúc đến cây xăng vào ngày 11/10/2022. (nh chp màn hình vnexpress.net)

Hin trng

Tình trng my ngày cui tun va qua, nhiu cây xăng ti Hà Ni và Thành phố Hồ Chí Minh đóng ca là vn đ được các đi biu Quc hi truy vn B trưởng B Công thương trong phiên cht vn Quc hi sáng 5/11/2022. Đa phn các đi biu quc hi đu phn ánh mt thc tế là, nhiu cây xăng Hà Ni, Thành phố Hồ Chí Minh không bán hoc bán rt ít, gây bc xúc cho người dân. Các đi biu đã đt nhiu câu hi v hin trng cung ng xăng du vi Tng thanh tra Chính ph cũng như vi B trưởng B Công thương Nguyn Hng Diên.

Th trường xăng du trong nước đang din biến phc tp vi nhiu nghch lý mà c doanh nghip ln người tiêu dùng đu là "nn nhân". Ph biến là tình trng thiếu ht cc b, khi phn ln các ca hàng bán l đu không có đ hàng đ bán. T l này riêng ti Thành phố Hồ Chí Minh, theo thng kê ca S Công thương (ngày 01/11/2022) đã lên ti 20%. Tiếp đến là mc chiết khu (do đu mi ct li cho thương nhân, đi lý bán l) quá thp (0 đng), khiến doanh nghip không th kinh doanh có lãi, thm chí càng bán càng l. Tuy nhiên, h vn phi tiếp tc "gng mình" đ gi khách, ti lúc không th chu được na thì đành treo bin "ngh bán nhp hàng".

Mt s ca hàng khác thì chn phương án kinh doanh "cm chng", bán hàng "nh git", gii hn khách mi ln mua ch được đ 30.000 đến 50.000 đng (đi vi xe máy) ; có nơi còn t chi bán cho ô tô vi lý do "không nhp đ xăng". Sau mt vài ln điu chnh giá, tình hình vn chưa h có du hiu được ci thin.Ngoài ra, cho dù giá tăng, song mc chiết khu vn quá thp, khiến mt s doanh nghip lâm vào cnh "d khóc d cười".

B trưởng Công thương tr li

Tham gia tr li cht vn, B trưởng B Công thương Nguyn Hng Diên cho biết, tình hình xăng du thế gii và trong nước đang có nhng din biến mi, ngun cung ngày càng khan hiếm do Châu Âu và các nn kinh tế ln gia tăng mua du t OPEC+ và Nga, trước mc 25/11 (ngày Châu Âu áp lnh trng pht ln th 8 lên Nga). Ngoài ra, t giá đng euro và USD liên tc tăng trong vài tun qua, gây khó khăn cho doanh nghiệp nhp khu. Vic tiếp cn vn ngoi t đ bo lãnh nhp, h tr thanh toán cũng khó khăn, dn đến tình trng đt gãy cc b ngun cung trong h thng, nht là các thành phố ln tp trung dân cư.

Chưa hài lòng vi phn tr li này, đi biu Nguyn Anh Trí (đoàn Hà Ni) cht vn tranh lun cho rng, "th trường xăng du rõ ràng đang b hn lon và rt cn được n đnh". Ông Trí cũng chuyn 2 ý kiến ca c tri, th nht theo Ngh đnh 95/2021, giá xăng du hin ly giá bình quân ca giá thế gii 10 ngày trước đ tính giá trong nước cho 10 ngày sau, chênh lch ti 20 ngày là "lc hu và không phù hp". Th hai, thi gian qua, B Công thương đã cp phép tràn lan, cp đến 36 đu mi xut nhp khu xăng du và hơn 330 thương nhân phân phi xăng du. "Trong khi Nht Bn ch có 5 đu mi, Trung Quc 4 - 6 đu mi, cho nên điu đó đã dn đến h ly là rt khó qun lý", đi biu Trí nêu.

Tha nhn nhng bt cp ca Ngh đnh 95, theo B trưởng Diên, quy đnh 10 ngày "là trong lúc bình thường". Song th trường xăng du hin rt d bit trong bi cnh thế gii hn lon, nên đã bc l nhng khiếm khuyết trong quy đnh hin hành. Chính ph cũng đã ch đo sa đi Ngh đnh 95, song theo ông Diên, "thế gii thay đi hng ngày, hng gi nên c gng đến đâu quy đnh pháp lut cũng có đ tr so vi thc tin".

V vn đ cp phép tràn lan, B trưởng Diên cho biết s không cp thêm, ch cp đi giy phép. "H thng kinh doanh xăng du hin rt đa tng nc, s rt ri, làm tăng chi phí và phi cng vào giá bán l. Sp ti s sp xếp li h thng t doanh nghip đu mi đến đi lý, ca hàng bán l, gim tng nc", ông Diên nói. Ngoài ra, vi quy đnh 10 ngày nếu không phù hp có th rút xung 5 ngày, thm chí nếu người dân đng thun s điu hành hng ngày.

Chiu 5/11, trao đi vi Tui Tr bên hành lang Quc hi, đi biu Nguyn Anh Trí (Hà Ni) cho hay ông chưa hài lòng v vn đ xăng du được B trưởng B Công thương Nguyn Hng Diên gii trình trong phiên cht vn tng Thanh tra Chính ph. Theo ông Trí, thc tế vn đ xăng du đã được đ cp các kỳ hp trước, nhưng đến nay din biến phc tp hơn nhiu, nht là sau khi xy ra xung đt Nga Ukraine và chính B trưởng Nguyn Hng Diên nói xăng du thế gii biến đng tng gi.

Song ông Trí cho rng vn đ giá xăng du ca chúng ta vn điu hành theo ngh đnh 95, tc mun thiết lp giá ngày hôm nay bán phi ly giá 10 ngày trước xong cng li đưa ra giá trung bình Điu này khiến các nhà kinh doanh xăng du nói thường b chm ti 20 ngày."Giá xăng du biến đng tng gi mà gi chm 10 - 20 ngày thì làm sao theo kp được ?".

S tht nm nhiu khâu

Đi biu Hoàng Văn Cường, U viên U ban Tài chính ngân sách nhn đnh : ngun cung xăng du đt gãy là do cơ chế qun lý. Ông đt câu hi : Ti sao các nước không gp phi tình trng trên, còn Vit Nam li b, mc dù đã sn xut được xăng du và hai nhà máy lc du hin đang chiếm gn 70% th phn ? "S phi hp gia hai cơ quan qun lý là B Công thương (v ngun cung, hot đng xut nhp khu) và B Tài chính (qun lý giá, chi phí...) chưa được tt", ông Cường nói.

Nhưng vn đ có l không ch nm cách phi hp gia các b, ngành. Vn đ mu cht dường như nm nhng bt cp v mt chính sách, c th là vi hai Ngh đnh 83/2014/NĐCP và 95/2021/NĐCP (sa đi t NĐ 83). Theo Khon 4, Điu 18, Mc 4, Chương II, Ngh đnh 83/2014/NĐCP thì mi tng đi lý ch được "ký hp đng làm tng đi lý cho mt (01) thương nhân đu mi. Nếu thương nhân đu mi đó không kinh doanh nhiên liu sinh hc, được ký thêm hp đng làm tng đi lý cho mt (01) thương nhân đu mi khác ch đ kinh doanh nhiên liu sinh hc". Và theo Khon 5, Điu 18, Mc 4, Chương II, Ngh đnh 83/2014/NĐCP : "Thương nhân đã ký hp đng làm tng đi lý cho thương nhân đu mi, không được ký thêm hp đng làm đi lý cho tng đi lý khác hoc thương nhân đu mi khác".

Còn theo Khon 2, Điu 21, Mc 5, Chương II, Ngh đnh 83/2014/NĐCP thì mi đi lý bán l cũng li ch ược ký hp đng làm đi lý bán l xăng du cho mt (01) tng đi lý hoc mt (01) thương nhân phân phi xăng du hoc mt (01) thương nhân đu mi. Nếu tng đi lý hoc thương nhân phân phi xăng du hoc thương nhân đu mi đó không kinh doanh nhiên liu sinh hc, đi lý được ký thêm hp đng làm đi lý cho mt (01) tng đi lý hoc mt (01) thương nhân phân phi xăng du hoc mt (01) thương nhân đu mi khác ch đ kinh doanh nhiên liu sinh hc".

Và theo Khon 3, Điu 21, Mc 5, Chương II, Ngh đnh 83/2014/NĐCP : "Thương nhân đã ký hp đng làm đi lý cho tng đi lý hoc thương nhân phân phi xăng du hoc thương nhân đu mi,không được ký thêm hp đng làm đi lý cho tng đi lý hoc thương nhân phân phi xăng du hoc thương nhân đu mi khác".

Tu trung, vn đ ngun cung, chiết khu và giá c đu là nhng nguyên nhân gây nên tình trng ri lon hin nay. Theo V Th trường B Công thương, hàng lot ca hàng bán l đóng ca xut phát t vic các doanh nghip đu mi không đ ngun tài chính đ nhp hàng. H ch duy trì lượng d tr tn kho theo quy đnh. Lãnh đo mt doanh nghip ti phía Nam chia s, trước đây 3 t đng nhp được 2 tàu, nhưng giá hin đã tăng vt. "Cùng s tin đó, gi ch nhp được 1 đến 1,5 tàu, mà vay ngân hàng thì khó do room tín dng cn", ông bc bch.

Chiết khu là mt vn đ nan gii khác. Tc là khon tho thun, gim giá ca đơn v bán buôn xăng du (đu mi, tng đi lý, thương nhân phân phi) cho doanh nghip bán l, ch các cây xăng v 0 đng, thm chí âm. Khi ngun cung di dào, giá thế gii gim, doanh nghip đu mi, thương nhân phân phi tăng chiết khu cho ca hàng, đi lý bán l đ đy lượng bán ra. Còn hin nay, giá thế gii tăng, h gim mc chiết khu này. Thm chí gn đây xy ra tình trng chiết khu âm.

Giá c chưa tha đáng cũng là nguyên nhân khiến các doanh nghip không mun tiếp tc kinh doanh. Giá cơ s xăng du mi k điu hành do liên B : Công thương và Tài chính quyết đnh, là căn c đ xác đnh mc giá bán l cho người tiêu dùng. Nhưng theo 36 doanh nghip đã gi đơn kiến ngh lên Th tướng, chi phí thc tế chưa được phn ánh đy đ và nhà điu hành chm điu chnh các chi phí kinh doanh, kìm giá khiến bt n càng gia tăng.

Tóm li, quy đnh kinh doanh theo h thng như hai Ngh đnh trên là rt "phi th trường" và làm trit tiêu s cnh tranh da trên chi phí, giá c. Nghch lý đây là, nếu thương nhân phân phi đ mc chiết khu hp dn hơn cho các tng đi lý và đi lý bán l thì nhng cơ s này cũng không được phép mua bên ngoài h thng (Bt chp vic có hóa đơn, chng t đy đ), nếu làm trái thì b xếp vào hành vi buôn lu. Nhưng nếu mc chiết khu thp thì doanh nghip li không th kinh doanh có lãi.Đ đi phó, doanh nghip khi y có th buc phi tìm đến ngun hàng lu (Ch đăng ký bán trên h thng ca B Công thương cho đúng quy trình th tc).

Hoàng Trường

Nguồn : VOA, 07/11/2022

****************************

Không có Đng, không có ‘ông Diên’ !

Trân Văn, VOA, 07/11/2022

Hôm nay (7/11/2022), B Công Thường va "thành kính phân bua" vi công chúng rng "B Công thương không cm mua xăng bng can, chai nha" vì "pháp lut không cm".

xangdau2

B trưởng Nguyn Hng Diên. Photo VTC.

Ln này, B trưởng Công thương nói riêng và B Công thương nói chung cũng ch "thành kính phân bua" ch dt khoát không nhn sai, cương quyết không xin li cho dù trước đó ba ngày hôm 4/11/2022, ông Nguyn Hng Diên - B trưởng Công thương ban hànhCh th 09/CT-BCT, ra lnh cho "lc lượng Qun lý th trường trong c nướcphi hp vicác cơ quan hutrách ti đa phương kp thi phát hin, ngăn chn, x lý nghiêm các hành vi vi phm theo quy đnh ca pháp lut đi vi hot đng kinh doanh xăng du, đc bit là các hành vi găm hàng, to khan hiếm ngun cung xăng du,hành vi bán xăng du có các ct bơm mini, tr bơm lc tay, qua thùng, can, chai và các dng c cha đng khác"...

Cn lưu ý, ngoài bo hành hành chính (cm th mà lut pháp không cm), Ch th 09/CT-BCT còn gây ri lon sn xut - kinh doanh, sinh hot xã hi. Tuy lp li các ch trích ca công chúng trên mng xã hi (xăng du không ch phc v nhu cu đi li mà còn dùng đ vn hành ghe, thuyn ti nhng vùng nhiu sông rch, các loi máy mócphc v hot đng nông nghip ti gia, nên cm bán bơm xăng du vào "thùng, can, chai và các dng c cha đng khác" là phi lý) đ gii thích ti sao li "thành kính phân bua" nhưng B Công thương vn khng đnh, Ch th 09/CT-BCT là "cn thiết" đ "ngăn nga nguy cơ cháy n", s dĩ phi "thành kính phân bua" ch vì "trên mng xã hi xut hin mt s thông tin mang tính cht bình lun, suy din" (1).

Không may cho B Công thương là ngay trong ngày 7/11/2022 ngày B Công thương "thành kính phân bua" rng "không cm mua xăng bng can, chainha" như va k - căn c vào Ch th 09/CT-BCT, Ban Ch đo 389 (cách gi tt b phn chng buôn lu, gian ln thương mi) ca Hà Ni đã phát hành công văn ha tc, yêu cu "Công an, S Công thương, Cc Qun lý th trường caHà Nivà Ban Ch đo 389 các qun, huyn kim tra, x lý hành vi bán xăng t phát theo can, chai, l trên đường ph" (2) ! Du "bán xăng t phát theo can, chai, l, trên đường ph" rõ ràng là nguy him cho cng đng vì nguy cơ cháy n rt cao nhưng ti sao"bán xăng t phát theo can, chai, l, trên đường phli hi sinh Hà Ni ?

T đu tháng 11 ti gi, dân chúng Hà Ni tr thành nn nhân ca tình trng khan hiếm xăng du (3). Xếp hàng c gi đ được bơm mt vài lít xăng đã tr thành điu bình thường, thm chí ch c gi nhưng không mua được git xăng nào vì chưa ti lượt đã hết xăng cũng đã tr thành điu bình thường (4). Điu bình thường đó din ra sau khi ông Diên khng đnh vi Quc hi hi h tun tháng 10/2022 là "Vit Nam chưa bao gi thiếu xăng du" và "giá xăng du Vit Nam thuc loi thp nht thế gii" (5) !

Nếu chu khó theo dõi din biến trên th trường xăng du Vit Nam sut t đu 2022 đến nay t s thy, h ông Diên nói "có" thì th trường xăng du s chng minh là "không" và khi ông Diên bo "không" thì th trường xăng du xác đnh là "có".

Hi tháng 2/2022 – thi đim các ca hàng xăng du Thành phố Hồ Chí Minh nếu không tm đóng ca thì cũng ch bán cho khách 30.000 đng/ln đ xăng (5) bt chp vic ch các ca hàng phân trn, h không th làm khác vì càng bán càng l (bán theo giá đã được n đnh nhưng li không có chiết khu, thành ra phi t móc túi tr tin nhân công, tin mt bng, tin đin, tin nước...), B trưởng Công thương vn lên án đó là "găm hàng" và ra lnh kim tra đ "lp tcx pht v vt cht, thu hi giy phép hot đng" (6).

Tuy nhiên càng "gia tăng kim tra, thanh tra, x lý nghiêm nhng doanh nghip liên quan đến phân phi xăng du găm hàng" thì xăng du càng khan hiếm. Sau Thành phố Hồ Chí Minh, ti lượt khu vc đng bng sông Cu Long đi din vi cơn khát xăng du, ông Diên nhn đnhcơn khát đó là hu qu ca vic tng ph thuc vào ngun xăng du buôn lu trong mt thi gian dài nên khi siết cht, ch còn xăng du chính thng thì phát sinh thiếu ht bi ngun cung trên thế gii biến đng, chiết khu thp mà l thì không ai làm (7).

Nhn đnh va dn được ông Diên nêu ra vào ngày 22/10/2022, đến 5/11/2022 lúc dân chúng Hà Ni phi xếp hàng đ xăng, lúc"bán xăng t phát theo can, chai, l, trên đường ph" xut hin khp nơi, ông Diên bo rng "th trường din biến bt thường và khó lường, đt gãy cc b ngun cung trong h thng" là do tác đng t tranh mua trên th trường thế gii trước khi lnh cm tuyt đi vic mua xăng du, khí đt ca Nga có hiu lc vào ngày 25/11/2022, t t giá ngoi t mnh liên tc biến đng, vic tiếp cn ngun ngoi t và bo lãnh nhp cng, h tr thanh toán ca các doanh nghip đu mi và thương nhân phân phi gp khó khăn (8). Nói cách khác, hin trng như đã và đang thy va do nhng tác đng t thiên h, va do B Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, ông Diên nói riêng, B Công thương nói chung ch có công điu hành, không có li !

***

Mun biết dân chúng nghĩ gì v ông Diên, đánh giá ông như thế nào hãy tham kho trên mng xã hi Vit ng. K viết bài này ch lược thut mt s tuyên b, nhn đnh ca ông Diên trước các din biến trên th trường xăng du t đu năm đến nay đ chng minh ông Diên có ch hơn người : Lãnh đo mt b như B Công thương nhưng không biết và cũng chng thèm biết các quy lut ca th trường. Nói xuôi hay nói ngược cũng hết sc trơn tru, không ngượng, không ngi. Đc bit là không bao gi thy có li đ nhn sai hay xin li. Đã có rt nhiu người thc mc, ti sao li chn mt người vn ch có kinh nghim v t chc hot đng đoàn, hot đng đng vi rt nhiu điu tiếng (9) như ông Diên làm B trưởng Công thương đ th trường xăng du càng ngày càng hn lon, nh hưởng đến tt c các gii ? Câu tr li ngn gn là nh ơn đng, không có đng giành quyn la chn, sp xếp nhng người như ông Diên làm b trưởng thì làm gì thp niên th hai ca thế k 21, người Vit li có cơ hi tri nghim vic mua xăng t l đường ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 07/11/2022

Chú thích

(1) https://moit.gov.vn/tin-tuc/hoat-dong/mua-xang-bang-can-chai-nhua-khong-cam-nhung-tuyet-doi-khong-duoc-tich-tru-ban-hang-sai-quy-dinh-de-kiem-loi.html

(2) https://thanhnien.vn/ha-noi-hoa-toc-yeu-cau-xu-ly-ban-xang-tu-phat-theo-can-chai-lo-post1518730.html

(3) https://vov.vn/kinh-te/nguoi-dan-ha-noi-met-moi-vi-xep-hang-mua-xang-post981951.vov

(4) https://tuoitre.vn/do-xang-khuya-o-ha-noi-gian-tim-tai-khi-cho-30-phut-den-luot-thi-het-xang/20221104235012157.htm

(5) https://tv.tuoitre.vn/video-cay-xang-3-ngon-tay-o-tphcm-ban-hang-cho-khach-theo-dinh-muc-116945.htm

(6) https://laodong.vn/thi-truong/bo-truong-cong-thuong-neu-bao-cao-la-dung-thi-dau-thieu-xang-dau-1002762.ldo

(7) https://vietnamnet.vn/bo-truong-nguyen-hong-dien-gia-xang-viet-nam-thap-nhat-the-gioi/2072731.html

(8) https://moit.gov.vn/tin-tuc/hoat-dong/bo-truong-nguyen-hong-dien-tra-loi-truoc-quoc-hoi-ve-nguyen-nhan-giai-phap-khac-phuc-tinh-trang-thieu-hut-xang-dau.html

(9) https://baotiengdan.com/2021/04/12/chuyen-tan-bo-truong-bo-cong-thuong-va-ong-chu-hang-bia-dai-viet/

****************************

Thì ra, đó là lỗi của dân !

Tuấn Khanh, RFA, 6/11/2022

Vụ khó khăn cung cấp xăng dầu trong nước đang xuất hiện lời hỏi dồn với Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên, rằng tại sao ? Ai là nguyên nhân ? Vấn đề ở đâu ?

xangdau3

Nhân viên ở một cây xăng đang bơm xăng vào bình xe máy cho người mua ở Hà Nội hôm 10/3/2022) - AFP

Ngày 5/11, Bộ Công thương cho biết Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã ký ban hành Chỉ thị số 09/CT-BCT về việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu. Chỉ thị nêu rõ trong thời gian vừa qua, có hiện tượng một số doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ xăng dầu tại một số địa phương đóng cửa, tạm ngừng kinh doanh hoặc bán hàng với số lượng hạn chế, tạo ra ảnh hưởng nhất định đến tâm lý, đời sống sinh hoạt của người dân cũng như nhu cầu sản xuất, kinh doanh của các tổ chức, doanh nghiệp. Trong đó, có chi tiết ông Diên yêu cầu xử lý nghiêm "hành vi bán xăng dầu qua các cột bơm mini, trụ bơm lắc tay, qua thùng, can, chai và các dụng cụ chứa đựng khác" trong đời sống đô thị.

Nhưng câu hỏi đặt ra là, vậy chuyện cách phân phối nhỏ cho người dân qua các phương tiện phổ thông, có là phạm pháp không, nhất là khi nguồn mua chỉ có thể lấy từ Bộ Công thương ?

Cách ứng xử của ông Diên, làm gợi nhớ những chuyện không quá lâu.

Hồi tháng 11/2016, có vụ xả lũ bất ngờ từ thủy điện An Khê - Ka Nak, tỉnh Gia Lai. Dân ở các vùng Phú Thiện, Ayun Pa, Krông Pa kể rằng, vào hơn 9 giờ tối, tin nhắn báo gấp vài tiếng nữa sẽ có xả lũ, được gửi vào điện thoại của dân chúng trong vùng, và yêu cầu ai nấy tự lo chuẩn bị chạy nạn gấp.

9 giờ đêm ở rừng núi. Bảo là chạy nhưng chạy đi đâu ? Bao nhiêu người già trẻ nhỏ và vật nuôi nheo nhóc, làm sao để chạy ?

Khổ nỗi dân chúng trong những khu vực đó đa số là những người sắc tộc thiểu số, nhiều người không còn nhìn điện thoại trong giờ đó, và cũng có nhiều gia đình đã an giấc để chuẩn bị cho buổi làm việc sớm ngày mai. Các chùa và nhà thờ trong vùng nhận được tin thì hối hả đánh chuông, đánh kẻng và cho người chạy đi khắp các làng xã để hô hoán chuẩn bị chạy nạn. Nhưng chính nhà thờ và chùa cũng là nơi bị chìm trong biển nước sau đó, cũng không biết chạy về đâu.

Vì dân cư mật độ sống rải rác nên việc thông báo đầy đủ cho tất cả mọi người rất khó khăn, kết quả là khi nhà máy thủy điện An Khê xả lũ kèm với mực nước dâng cao của đợt mưa lớn năm đó, ảnh hưởng đến tận cả Phú Yên, thiệt hại về người và của không biết bao nhiêu mà kể. Nhưng rồi chẳng có đền bù hay một lời xin lỗi nào.

Về sau, khi thị sát và làm báo cáo lại tình hình, thì các quan chức có trách nhiệm đổ lỗi là do người dân không chịu xem tin điện thoại, và sống cách biệt với xóm làng cho nên không nghe thông báo được. Lỗi chính là do chạy không kịp.

Hôm nay đọc tin của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên về chuyện nghiêm cấm việc mua xăng bằng can, thùng, chai mới hiểu là những lúc khốn cùng, tội lỗi vẫn luôn thuộc về nhân dân. Có nghĩa rằng việc thiếu thốn nguồn cung xăng trong đất nước này được xác định rõ là có phần của người dân đi mua xăng bằng những trữ liệu tự do, chứ không phải gắn liền kề cùng động cơ.

Làm dịch vụ độc quyền thu lợi nhưng cung cấp tồi, logistics (hậu cần) tồi, lại đổ lỗi cho người dân về nhu cầu mua và phương thức mua, chỉ là loại suy nghĩ của kiểu lãnh đạo thời mông muội. 

Tuấn Khanh

Nguồn : RFA, 06/11/2022

***************************

Ai phải chịu phạt : Bộ trưởng hay dân bán xăng ‘dạo’ ?

RFA, 07/11/2022

Bộ Công thương yêu cầu xử lý hành vi bán xăng dầu qua thùng, can chai và các dụng cụ chứa đựng khác trên đưởng phố. Dư luận cho rằng, Bộ Công thương phải chịu trách nhiệm trong việc xăng dầu được bán qua chai trên vỉa hè như vậy.

xangdau4

Một cây xăng ở Thành phố Hồ Chí Minh - AFP

Ngày 4/11/2022, Bộ trưởng Bộ Công thương đã ký và ban hành Chỉ thị 09/CT-BCT về việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu. Theo Bộ Công thương, xăng dầu là mặt hàng đặc biệt và là ngành kinh doanh có điều kiện nên việc kinh doanh xăng dầu phải tuân thủ quy định của pháp luật, phải đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước và được cấp phép.

Bộ Công thương chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường trên các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm tra, giám sát hệ thống thương nhân kinh doanh xăng dầu ở mọi loại hình. Nếu vi phạm sẽ xử phạt.

Điều 35, Nghị định 99/2020/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực dầu khí, có hiệu lực từ ngày 11/10/2020, quy định mức phạt với hành vi vi phạm quy định khác về bán lẻ xăng dầu như sau : "Phạt tiền từ ba triệu đồng đến năm triệu đồng đối với hành vi bán xăng dầu qua các cột bơm mini, trụ bơm lắc tay, qua thùng, can chai và các dụng cụ chứa đựng khác trừ thương nhân là hộ kinh doanh, trạm cấp phát xăng dầu thuộc lực lượng vũ trang (quốc phòng, công an) thuộc địa bàn miền núi, vùng cao theo quy định của pháp luật được Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cho phép làm đại lý bán lẻ xăng dầu với quy mô, trang thiết bị phù hợp với điều kiện kinh doanh xăng dầu ở khu vực đó".

Nhiều người cho rằng, việc người dân trở lại thời kỳ "cây xăng cục gạch" là do người dân không thể chầu chực xếp hàng ở các cây xăng trong thời gian vừa qua. Do đó, không nên xử phạt những người bán xăng ‘dạo’ mà phải xử lý người chịu trách nhiệm cao nhất thuộc Bộ Công thương và Bộ Tài chính.

Trên trang Facebook cá nhân của mình, ông Nguyễn Tiến Thỏa, nguyên cục trưởng cục quản lý giá, Bộ Tài chánh viết rằng : "Điều hành mỗi mặt hàng xăng dầu mà từ đầu năm đến giờ vẫn bung bét. Không có chuyên môn thì nên nghỉ để đất nước bình yên, để đất nước tôi thon thả giọt đàn bầu…"

Trao đổi với RFA với tư cách là một người dân khổ sở với việc xếp hàng mua xăng, ông Đinh Kim Phúc nêu quan điểm của ông :

"Lỗi trước nhất thuộc về Chính phủ, cụ thể là Bộ Tài chánh và Bộ Công thương. Bộ trưởng Tài chánh và bộ trưởng Công thương cứ ‘bóng đổ thầy, thầy đổ bóng’ mà không ai chịu trách nhiệm cả. Làm bộ trưởng mà như thế ! Qua việc thiếu xăng dầu này đã cho thấy tầm nhìn, năng lực quản lý, điều hành nhà nước của một số bộ trưởng là quá tệ.

Theo tôi, nếu phải xử lý hành chánh, thậm chí xử lý hình sự những người bán xăng như vậy thì trước nhất phải đuổi cổ ông Bộ trưởng công thương ra khỏi bộ máy chính phủ. Một người không xứng đáng để làm bộ trưởng. Không dám nhận sai về mình mà cứ đổ cho dân. Như thế không xứng đáng làm quan cách mạng. Đất nước này có trên bốn triệu đảng viên, sẽ có người xứng đáng hơn ông Nguyễn Hồng Diên".

xangdau5

Một cây xăng ở Hà Nội. AP

Truyền thông trong nước cho hay, nhiều điểm bán nước, sửa xe lề đường ở Thành phố Hồ Chí Minh và TP. Hà Nội bỗng trở thành điểm bán xăng tự phát với dấu hiệu để nhận biết là cái chai hoặc cục gạch mà người dân thường gọi là ‘cây xăng cục gạch". UBND TP.Hà Nội yêu cầu các địa phương giải quyết triệt để tình trạng trên.

Tiến sĩ kinh tế Ngô Trí Long nêu quan điểm của ông với RFA sáng 7/11 :

"Hiện nay một số nguồn cung thiếu nên họ tranh thủ bán như vậy. Nhưng đó chỉ là bán trộm chứ không phải bán phổ biến. Nhà nước dẹp ngay không cho phép bán như vậy. Bộ công thương yêu cầu bên quản lý thị trường dẹp.

Bây giờ nói chung thì xăng cũng đủ nhưng vận chuyển không kịp thời. Hồi quý 2 giá xăng tăng rất cao nhưng lúc ấy lại nhập quá nhiều. Đến quý 3 thì giá hạ. Nhập lúc giá cao mà bán lúc giá xuống thì nó ảnh hưởng đến lợi nhuận, đến chi phí kinh doanh dẫn các doanh nghiệp lỗ nên họ hạn chế nhập. Từ đó làm cho nguồn cung mất cân đối. Bây giờ tăng công suất của hai nhà máy lọc dầu rồi thì mọi việc sẽ trở lại bình thường.

Bộ Tài chính chịu trách nhiệm về cơ cấu giá bán, thuế, chi phí kinh doanh nhưng Bộ Công thương phải chịu trách nhiệm chính".

Tuy Bộ Công thương được coi là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc điều hành xăng dầu, nhưng những phát biểu gần đây của các quan chức thuộc bộ, sở này lại gây phản ứng trong công chúng qua một vài ví dụ : Chiều 13 tháng 10 năm 2022, khi trả lời phóng viên báo chí Nhà nước về việc các ngành chức năng nói nguồn cung xăng dầu không thiếu, nhưng các cửa hàng lại đóng cửa vì hết xăng, ông Nguyễn Nguyên Phương - Phó Giám đốc Sở Công thương Thành phố Hồ Chí Minh nói rằng : "Có người, xe còn nửa bình xăng, vẫn chen vào đổ".

Câu nói này bị nhiều người cho là cách nói thiếu trách nhiệm, phủi trách nhiệm và đổ lỗi cho dân.

Hay mới đây, Sở Công thương Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất quy định cây xăng bán hàng tối thiểu 12 giờ một ngày (kể cả thứ bảy, chủ nhật). Đồng thời phải đảm bảo không mở cửa bán hàng trễ hơn 6h và không đóng cửa bán hàng trước 18h hàng ngày. Sở này lý giải, việc quy định chi tiết về giờ bán tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu nhằm dễ dàng xử lý các hành vi vi phạm nếu có.

Trách nhiệm điều hành mặt hàng xăng dầu của Bộ Công thương bị dân chúng chỉ trích nhiều trên mạng xã hội và cả báo chí nhà nước. Mới đây, Bộ Công thương có các công văn gửi tới một số bộ, ngành, đơn vị gồm Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, các Công ty trách nhiệm hữu hạn Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Bình Sơn và Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố, đề nghị tăng cường các biện pháp hỗ trợ nhằm bảo đảm nguồn cung ứng xăng dầu cho thị trường.

Trước đó, Bộ Công thương cũng có văn bản đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các ngân hàng thương mại hỗ trợ tiếp cận vốn bảo lãnh và thanh khoản với một số doanh nghiệp xăng dầu.

Nguồn : RFA, 07/11/2022

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Hoàng Trường, Trân Văn, Tuấn Khanh, RFA tiếng Việt
Read 259 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)