Các cuộc biểu tình nổ ra trên khắp Trung Quốc trong thách thức chưa từng có đối với chính sách Không-Covid của Tập Cận Bình
Nectar Gan, Phạm Đình Bá, VNTB, 28/11/2022
Người biểu tình phản đối kiểm duyệt, đòi tự do và phản đối chính sách không-Covid
Đám đông hô vang "Thả người !" ở Thượng Hải
Các cuộc biểu tình nổ ra khắp Trung Quốc trong suốt cuối tuần, bao gồm cả tại các trường đại học và ở Thượng Hải, nơi hàng trăm người hô vang "Tập Cận Bình – từ chức ! Đảng cộng sản – cút đi !" trong một màn thể hiện sự thách thức chưa từng có đối với chính sách không-Covid nghiêm ngặt và ngày càng tốn kém của cả nước.
Vụ hỏa hoạn chết người tại một khu chung cư ở Urumqi, thủ phủ của vùng viễn tây Tân Cương, khiến 10 người thiệt mạng và 9 người bị thương hôm thứ Năm đã đóng vai trò là chất xúc tác khiến công chúng phẫn nộ, khi các video xuất hiện dường như đề xuất các biện pháp phong tỏa Covid khiến lực lượng cứu hỏa bị cản trở trong việc tiếp cận và giải cứu các nạn nhân cách kịp thời.
Tại các thành phố lớn nhất của Trung Quốc, từ trung tâm tài chính Thượng Hải đến thủ đô Bắc Kinh, người dân tụ tập để tưởng niệm những người thiệt mạng trong vụ cháy Tân Cương, lên tiếng chống Covid-19 và kêu gọi tự do, dân chủ. Tại hàng chục khuôn viên trường đại học, sinh viên đã biểu tình hoặc dán áp phích phản đối. Ở nhiều nơi trên đất nước, cư dân trong các khu dân cư bị phong tỏa đã phá bỏ các rào chắn và xuống đường, sau các cuộc biểu tình chống phong tỏa rầm rộ diễn ra ở Urumqi vào tối thứ Sáu.
Những cảnh giận dữ và thách thức lan rộng như vậy – một số trong đó kéo dài đến tận sáng sớm thứ Hai – là cực kỳ hiếm ở Trung Quốc, nơi Đảng cộng sản cầm quyền thẳng tay đàn áp mọi biểu hiện bất đồng chính kiến. Nhưng ba năm sau đại dịch, nhiều người đã bị đẩy đến bờ vực thẳm bởi việc chính phủ không ngừng áp dụng các biện pháp phong tỏa, xét nghiệm Covid và cách ly – cũng như ngày càng thắt chặt kiểm duyệt và liên tục tấn công các quyền tự do cá nhân.
Việc tăng cường các biện pháp hạn chế trong những tháng gần đây, cùng với hàng loạt cái chết đau lòng được cho là do việc thực hiện quá nhiệt tình của chính sách kiểm soát, đã khiến tình hình trở nên căng thẳng.
Biểu tình ở Thượng Hải
Sự tức giận đã dẫn đến những hành động thách thức đáng chú ý ở Thượng Hải, nơi nhiều người trong số 25 triệu cư dân của thành phố này căm phẫn sâu sắc đối với chính sách không-Covid của chính phủ sau khi bị phong tỏa hai tháng vào mùa xuân.
Vào tối thứ Bảy, hàng trăm cư dân đã tập trung để thắp nến cầu nguyện trên đường Urumqi, được đặt theo tên của thành phố, để tưởng nhớ các nạn nhân của vụ hỏa hoạn ở Tân Cương, theo các video được lan truyền rộng rãi – và nhanh chóng bị kiểm duyệt – trên phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc và tài khoản của một nhân chứng.
Bao quanh một đài tưởng niệm tạm thời gồm nến, hoa và băng rôn, đám đông giơ cao những tờ giấy trắng – theo truyền thống là một biểu tượng phản đối chống lại sự kiểm duyệt – và hô vang : "Cần nhân quyền, cần tự do".
Người biểu tình bên những biểu ngữ tại Thượng Hải, Trung Quốc ngày thứ Bảy, 26/11/2022
Trong nhiều video mà CNN xem được, người ta có thể nghe thấy mọi người hét lên yêu cầu nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình và Đảng cộng sản "cút đi". Đám đông cũng hô vang, "Không muốn xét nghiệm Covid, muốn tự do !" và "Không muốn độc tài, muốn dân chủ !"
Một số video cho thấy mọi người hát quốc ca Trung Quốc và Quốc tế ca, những hoạt động thường diễn ra trong phong trào xã hội chủ nghĩa, trong khi giương cao các biểu ngữ phản đối các biện pháp kiểm soát đại dịch đặc biệt nghiêm ngặt của nước này.
Theo một nhân chứng, hàng hàng công an, những người ban đầu đứng bên ngoài, bắt đầu tiến vào để đẩy lùi và chia rẽ đám đông vào khoảng 3 giờ sáng, gây ra những cuộc đối đầu căng thẳng với những người biểu tình.
Nhân chứng nói với CNN rằng họ nhìn thấy một số người bị bắt và đưa lên xe công an bên cạnh đài tưởng niệm tạm thời sau 4h30 sáng. Họ cũng nhìn thấy một số người biểu tình bị công an lôi khỏi đám đông và đưa ra phía hàng rào công an. Nhân chứng cho biết người biểu tình dần dần giải tán trước bình minh.
Vào chiều Chủ nhật, hàng trăm cư dân Thượng Hải đã quay lại địa điểm này để tiếp tục phản đối bất chấp sự hiện diện dày đặc của công an và các ngăn chận và phong tỏa đường bởi bọn công an.
Các video cho thấy hàng trăm người tại một ngã tư hét lên "Thả người ra !" trong một yêu cầu công an trả tự do cho những người biểu tình bị giam giữ.
Lần này, công an đã áp dụng một cách tiếp cận cứng rắn hơn, di chuyển nhanh hơn và mạnh mẽ hơn để bắt giữ và giải tán đám đông.
Trong một video, một người đàn ông cầm một bó hoa cúc đã phát biểu trong khi đi bộ trên vạch kẻ đường dành cho người đi bộ, khi một sĩ quan công an cố gắng ngăn anh ta lại.
"Chúng ta cần dũng cảm hơn ! Tôi có phạm luật khi cầm hoa không ?" anh ấy hỏi đám đông, họ hét lên "Không !" trong câu trả lời.
"Người Trung Quốc chúng ta cần dũng cảm hơn !" ông nói trong tiếng vỗ tay của đám đông. "Rất nhiều người trong chúng tôi đã bị bắt ngày hôm qua. Họ có việc làm hay có gia đình. Chúng ta không nên sợ hãi !"
Người đàn ông đã vùng vẫy khi hơn chục công an ép anh ta vào một chiếc xe công an, trong khi đám đông giận dữ hét lên "Thả anh ta ra !" và lao về phía chiếc xe.
Các video khác cho thấy cảnh hỗn loạn khi công an xô đẩy, kéo lê và đánh đập người biểu tình.
Vào buổi tối, sau khi một người biểu tình bị kéo đi một cách thô bạo, hàng trăm người đã hét vào mặt công an "tam hoàng", ám chỉ các băng nhóm tội phạm địa phương, theo một đoạn phát trực tiếp.
Cảnh sát chặn Đường Urumqi ở Thượng Hải vào Chủ Nhật
Biểu tình lan rộng
Đến tối Chủ nhật, các cuộc biểu tình rầm rộ đã lan đến Bắc Kinh, Thành Đô, Quảng Châu và Vũ Hán, nơi hàng nghìn cư dân không chỉ kêu gọi chấm dứt các hạn chế của Covid, mà đáng chú ý hơn là các quyền tự do chính trị.
Ở Bắc Kinh, hàng trăm thanh niên hầu hết đã biểu tình ở trung tâm thương mại của thành phố vào những giờ nhỏ của ngày thứ Hai. Đầu tiên, một đám đông nhỏ tập trung dọc theo sông Liangma để cầu nguyện cho các nạn nhân của vụ hỏa hoạn ở Tân Cương, trước khi đám đông lớn dần và cuối cùng diễu hành xuống Đường vành đai thứ ba của thành phố.
Mọi người hô vang các khẩu hiệu chống Covid-19, lên tiếng ủng hộ những người biểu tình bị giam giữ ở Thượng Hải và kêu gọi các quyền tự do dân sự lớn hơn. "Chúng tôi muốn tự do ! Chúng tôi muốn tự do !" đám đông hô vang dưới gầm cầu vượt.
Một người biểu tình cầm nến trong một cuộc biểu tình vào đêm Chủ nhật
Nói chuyện với Selina Wang của CNN tại cuộc biểu tình, một người biểu tình cho biết anh ta bị sốc trước số người tham gia biểu tình.
"Mọi người Trung Quốc có lương tâm nên đến đây. Họ không cần phải nói lên ý kiến của mình, nhưng tôi hy vọng họ có thể sát cánh cùng chúng tôi", anh nói.
Tại đô thị phía tây nam Thành Đô, những đám đông lớn đã biểu tình dọc theo bờ sông nhộn nhịp trong một khu mua sắm và ẩm thực nổi tiếng, theo một người biểu tình được CNN phỏng vấn và các video lan truyền trực tuyến.
Cuộc tụ tập bắt đầu bằng một phút mặc niệm để tưởng nhớ các nạn nhân vụ hỏa hoạn ở Tân Cương, sau đó trở thành phản đối chính trị độc tài độc đảng khi đám đông ngày càng đông, lên tới hàng trăm người.
"Phản đối chế độ độc tài !" đám đông hô vang. "Chúng tôi không muốn những người cai trị suốt đời. Chúng tôi không muốn hoàng đế !" họ hét lên trong một ám chỉ được che đậy mỏng manh đến Tập Cận Bình, người vào tháng trước đã bắt đầu nhiệm kỳ thứ ba phá vỡ chuẩn mực về chuyển đổi quyền lực.
Người biểu tình giương cao giấy trắng và hô khẩu hiệu khi họ diễu hành ở Bắc Kinh vào ngày Chủ nhật
Tại thành phố phía nam Quảng Châu, hàng trăm người đã tập trung tại một quảng trường công cộng ở quận Haizhu – tâm điểm của đợt bùng phát Covid đang diễn ra của thành phố đã bị phong tỏa trong nhiều tuần.
"Chúng tôi không muốn phong tỏa, chúng tôi muốn tự do ! Tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do nghệ thuật, tự do đi lại, tự do cá nhân. Trả lại tự do cho tôi !" Đám đông hét lên.
Biểu tình trong các trường đại học
Trên khắp Trung Quốc, các cuộc biểu tình cũng đã nổ ra trong các khuôn viên trường đại học – nơi đặc biệt nhạy cảm về mặt chính trị đối với Đảng cộng sản, do lịch sử của các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ tại Quảng trường Thiên An Môn do sinh viên lãnh đạo vào năm 1989.
Vào đầu giờ sáng Chủ nhật, khoảng 100 sinh viên đã tập trung xung quanh một khẩu hiệu phản đối được vẽ trên tường tại Đại học Bắc Kinh. Một sinh viên nói với CNN rằng khi anh đến hiện trường vào khoảng 1 giờ sáng, các nhân viên bảo vệ đang dùng áo khoác để che dấu hiệu phản đối.
Một nhân viên bảo vệ cố che một biểu ngữ phản đối chính sách không Covid ở trưởng đại học Peking ở Bắc Kinh
"Nói không với phong tỏa, nói có với tự do. Không với xét nghiệm Covid, nói có với thực phẩm", đọc thông điệp được viết bằng sơn đỏ, lặp lại khẩu hiệu của một cuộc biểu tình diễn ra trên một cầu vượt ở Bắc Kinh vào tháng 10, chỉ vài ngày trước cuộc họp quan trọng của Đảng cộng sản mà tại đó ông Tập đã giành được quyền lực và nhiệm kỳ thứ ba.
"Mở mắt ra và nhìn thế giới, không-Covid là nói dối", theo nội dung của khẩu hiệu phản đối tại Đại học Bắc Kinh.
Sinh viên này cho biết nhân viên bảo vệ sau đó đã xóa khẩu hiệu này bằng sơn đen.
Sinh viên ở Trưởng đại học Thông tin Trung Quốc, ở Nam Kinh tham gia một buổi canh thức vào tối thứ bảy để tưởng nhớ các nạn nhân trong vụ hỏa hoạn ở Tân Cương
Các học sinh sau đó đã tụ tập để hát Quốc tế ca trước khi bị các giáo viên và nhân viên bảo vệ giải tán.
Tại tỉnh Giang Tô phía đông, ít nhất hàng chục sinh viên từ Đại học Truyền thông Trung Quốc, Nam Kinh đã tập trung vào tối thứ Bảy để tưởng niệm những người thiệt mạng trong vụ hỏa hoạn ở Tân Cương. Các video cho thấy các học sinh giơ những tờ giấy trắng và đèn pin của điện thoại di động.
Trong một video, người ta có thể nghe thấy một quan chức trường đại học cảnh báo các sinh viên : "Các bạn sẽ phải trả giá cho những gì các bạn đã làm hôm nay".
Hàng trăm sinh viên của Đại học Tsinghua tại Bắc Kinh tập trung vào ngày chủ nhật để phản đối kiểm duyệt và chính sách không Covid
"Ông cũng vậy, và đất nước này cũng vậy", một sinh viên hét lên đáp lại.
Các cuộc biểu tình trong khuôn viên trường tiếp tục vào Chủ nhật. Tại Đại học Thanh Hoa, một trường đại học ưu tú khác ở Bắc Kinh, hàng trăm sinh viên đã tập trung tại một quảng trường để phản đối chính sách không-Covid và kiểm duyệt.
Các video và hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy các sinh viên giơ cao tờ giấy trắng và hô to : "Dân chủ và pháp quyền ! Tự do ngôn luận !"
Nectar Gan
Nguyên tác : Protests erupt across China in unprecedented challenge to Xi Jinping’s zero-Covid policy, 28/11/2022
Phạm Đình Bá dịch
Nguồn : VNTB, 28/11/2022
*************************
Biểu tình chống chính sách zero Covid : Bắc Kinh thất bại trong chính sách tuyên truyền
Thu Hằng, RFI, 28/11/2022
Giọt nước làm tràn ly. Urumqi phá vỡ tường thành kiên cố chống Covid-19 của Bắc Kinh ? Hơn một tháng sau Đại Hội, Đảng cộng sản Trung Quốc bất ngờ đối mặt với một làn sóng phẫn nộ bùng lên từ ba ngày qua. Tại hàng chục thành phố lớn từ Thượng Hải đến Bắc Kinh, Vũ Hán, Quảng Châu, Trùng Khánh… người biểu tình đòi tự do đi lại, đòi chấm dứt các đợt phong tỏa không hồi kết.
Người biểu tình giơ tờ giấy trắng, phản đối các hạn chế liên quan đến Covid-19 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, 27/11/2022. Reuters – Thomas Peter
Công luận Trung Quốc thức tỉnh khi thấy cả thế giới đã hoạt động lại bình thường, chỉ riêng có nước đông dân nhất địa cầu từ gần ba năm qua vẫn bị một con siêu vi khống chế.
Tại một quốc gia với một bộ máy kiểm duyệt và theo dõi công dân càng lúc càng chặt chẽ như tại Trung Quốc, động cơ nào thúc đẩy người dân xuống đường, thanh niên tập hợp nơi các cư xá đại học ? Người biểu tình giương cao một tờ giấy trắng, họa hoằn lắm mới vang lên những khẩu hiệu đòi "tự do", khẩu hiệu "không cần xét nghiệm mà cần đồ ăn". Cũng có những biểu ngữ thể hiện tình đoàn kết với người dân ở Tân Cương sau vụ một chung cư bị hỏa hoạn, 10 người chết : nhân viên cứu hỏa chậm đến hiện trường do các biện pháp "phong tỏa" chống dịch. Chỉ có một vài nơi vang lên tiếng hô hào đòi lãnh đạo Trung Quốc "từ chức".
Cộng đồng quốc tế ngạc nhiên trước làn sóng phẫn nộ này từ một phần công luận Trung Quốc và kèm theo là câu hỏi khát vọng "tự do" đó có là một mối đe dọa đối với Đảng cộng sản nước này hay không ? Theo chuyên gia về Trung Quốc Philippe Le Corre, thuộc trường Cao đẳng Thương mại Pháp ESSEC và Harvard Kennedy School, trước hết đây là tình trạng "bất mãn đã âm ỉ trong xã hội" từ cuối 2019 tới nay. Chủ trương chống dịch triệt để của Bắc Kinh với người chịu trách nhiệm đầu tiên là ông Tập Cận Bình, đã đẩy "hàng chục triệu" dân Trung Quốc vào tình cảnh như những "tù nhân bị giam lỏng" và biến nhiều tỉnh thành thành những "nhà tù" lớn nhất trên thế giới.
Bất mãn của công luận Trung Quốc vì chính sách chống dịch triệt để được áp dụng liên tục đã được ghi nhận từ các đợt phong tỏa ở Vũ Hán vào những ngày cuối năm 2019, rồi tình trạng bực bội của dân chúng chúng lại càng rõ hơn trong đợt phong tỏa nhiều tuần lễ hồi mùa xuân vừa qua ở Thượng Hải, ở khu công nghiệp lớn nhất Trung Quốc là Quảng Đông…
Gần đây hơn, hình ảnh công nhân nhà máy sản xuất iPhone lớn nhất thế giới ở Trịnh Châu nổi loạn lại càng đổ thêm dầu vào lửa. Cùng lúc với các trận đấu nhân mùa Cúp bóng đá thế giới 2022 tại Qatar, người dân Trung Quốc khám phá ra rằng, trên sân cỏ khán giả không đeo khẩu trang, các hoạt động du lịch, thể thao... ở mọi nơi đã trở lại bình thường, nhưng Trung Quốc vẫn là một ngoại lệ. Ở mọi nơi trên thế giới, những hàng rào chống dịch đều đã được dỡ bỏ, mọi người được tự do đi lại. Chỉ có người dân Trung Quốc vẫn bị cấm ra nước ngoài, vẫn phải khai báo ngay cả khi chỉ di chuyển trên đất nước họ và nhịp sống hàng ngày của hàng chục triệu con người vẫn tùy thuộc vào kết quả xét nghiệm y tế.
Vậy làn sóng phẫn nộ này liệu có thể trở thành một hiểm họa tiềm tàng, đe dọa đến uy tín hay thậm chí sự tồn tại của Đảng cộng sản Trung Quốc hay không ? Tất cả các nhà quan sát đều trả lời là không, bởi vì đơn giản như Valérie Niquet, Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược Pháp ghi nhận : Nếu cần chế độ Trung Quốc sẽ không ngần ngại đàn áp người biểu tình, bịt miệng những tiếng nói chống đối. Nhưng có lẽ ông Tập Cận Bình đang trông thấy "nguy hiểm" nằm ở những điểm khác.
Đầu tiên hết, đây là một thất bại ê chề của chính sách tuyên truyền mà từ lâu nay Bắc Kinh vẫn khai thác. Qua việc áp dụng triệt để chính sách chống Covid-19, Đảng cộng sản Trung Quốc đã muốn khẳng định có một giải pháp "hay hơn" so với của các nước phương Tây về y tế. Kiểm soát và phong tỏa là những công cụ hiệu quả nhất, kể cả trong mục tiêu y tế. Qua đó thông Bắc Kinh muốn chứng minh thế thượng phong của một chế độ toàn trị đối với một mô hình "dân chủ và tự do". Vậy một khi mà công luận Trung Quốc không còn bị ru ngủ, làm thế nào để giữ được uy tín cho Đảng và uy tín của chính ông Tập Cận Bình ?
Từ trước tới nay cỗ máy tuyên truyền của Trung Quốc đã hô hào nhiều về những thành tích vượt bậc của các chiến dịch tiêm chủng, xét nghiệm về hiệu quả của vac-xin Trung Quốc... Vậy làm thế nào để đảo ngược thế cờ ?
Một thế khó nữa của Trung Quốc đó là đích thân ông Tập Cận Bình đã mang hết uy tín của mình ra để áp đặt chính sách zero covid vậy làm thế nào để tìm được một ngõ thoát mà tránh để "lãnh tụ" tối cao này phải nhìn nhận sai lầm .
Trong những điều kiện đó giới phân tích cho rằng chế độ Trung Quốc không sợ những người biểu tình Trung Quốc vì Đảng và Nhà nước có nhiều công cụ đàn áp trong tay. Điều mà ông Tập Cận Bình và Đảng cộng sản nước này lo sơ hơn cả có lẽ là sự hoài nghi, chán ngán ngấm ngầm lan rộng trong số gần 1,5 tỷ dân tại quốc gia này.
Thanh Hà
************************
Trung Quốc vẫn khẳng định tiếp tục chính sách zero Covid bất chấp các cuộc biểu tình phản đối
Thanh Hà, RFI, 28/11/2022
Sau hai ngày phong trào phản kháng chống chính sách zero Covid diễn ra tại nhiều nơi như Quảng Đông, Thành Đô, Hồng Kông, hay Vũ Hán, chiếc nôi của dịch Covid-19, rồi Bắc Kinh và nhất là Thượng Hải, hôm 28/11/2022 chính quyền đã bắt giữ ít nhất 2 người biểu tình tại Thượng Hải. Cơ quan kiểm duyệt xóa vết tích các cuộc xuống đường với những khẩu hiệu đòi tự do và chấm dứt các đợt phong tỏa nghiêm ngặt.
Người biểu tình tại Bắc Kinh, Trung Quốc ngày 27/11/2022. AP - Ng Han Guan
Trong khi đó, Bắc Kinh khẳng định quyết tâm áp dụng chính sách chống dịch triệt để đến cùng cho đến khi "thành công". Phát ngôn viên phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên, hôm nay, nhấn mạnh : "Dưới sự dẫn dắt của Đảng và sự đồng lòng của nhân dân Trung Quốc, cuộc chiến chống Covid-19 sẽ là một thắng lợi". Quan chức này đồng thời lên án một một số người đã cố tình "gắn liền vụ hỏa hoạn" tại một chung cử ở Urumqi, thủ phủ Tân Cương cuối tuần qua với "chính sách chống dịch" của Trung Quốc.
Vụ hỏa hoạn nói trên hôm 26/11/2022 làm 10 người chết là điểm khởi đầu làm rộ lên làn sóng phản đối chính sách y tế nghiêm ngặt Trung Quốc liên tục áp dụng từ 3 năm nay.
Tại Thượng Hải, các cuộc xuống đường diễn ra suốt đêm qua. Thông tín viên RFI, Léo Cirah có mặt tại chỗ tường thuật :
"Cuộc biểu tình đã bắt đầu khi một vài người tập hợp trên đường Urumqi, ngay ở trung tâm Thượng Hải. Họ đặt hoa và nến tưởng nhớ nạn nhân trong vụ cháy chung cư ở thủ phủ Tân Cương. Nhưng thông tin đã lan rộng trên các mạng xã hội. Đông đảo thanh niên đã tập hợp về đây ngay trong đêm qua. Và càng đông người thì lại càng có nhiều các khẩu hiệu mang màu sắc chính trị. Mới đầu chỉ là những khẩu hiệu chống chính sách zero Covid-19, rồi mọi người hát quốc ca, một bài ca cách mạng, kêu gọi vùng lên những ai không muốn làm nô lệ.
Nhưng rồi khi một số người hô to đòi chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từ chức, thì đám đông đã hô vang khẩu hiệu này. Một số người tại đây tỏ ra xúc động. Một cuộc biểu tình với quy mô như vậy thật là hãn hữu tại Trung Quốc. Lần đầu tiên từ 9 năm công tác tại đây, tôi mới chứng kiến cảnh tượng này. Điều đó cho thấy dân tình đang bức xúc đến mức độ nào, đặc biệt là đối với giới trẻ trước những biện pháp chống dịch zeo Covid nghiêm ngặt mà Trung Quốc áp dụng triền miên".
Cảnh sát Thượng Hải từ chối xác nhận với hãng tin Pháp AFP về số người bị câu lưu hôm nay. Một phóng viên của kênh truyền thông Anh BBC bị công an bắt giữ và đánh đập.
Còn tại thủ đô Bắc Kinh hơn 400 thanh niên Trung Quốc đã tập hợp gần con sông Lạng Mã (Liangma) với khẩu hiệu : "Chúng ta tất cả là người Tân Cương". Trên các mạng xã hội Trung Quốc sáng nay, các từ khóa như "Sông Lạng Mã", hay "Đường Urumqi" đều đã bị xóa.
Nhân Dân Nhật Báo sáng nay không kêu gọi chấm dứt chính sách zero Covid nhưng đã đăng một bài viết cảnh cáo trước nguy cơ "tê liệt" và một sự "mệt mỏi" do các đợt phong tỏa nghiêm ngặt để chống dịch gây nên.
Thanh Hà
***************************
Trung Quốc : Biểu tình chống chính sách Covid lan rộng sang giới sinh viên
Minh Anh, RFI, 27/11/2022
Tại Trung Quốc, bất mãn với các biện pháp phòng dịch Covid-19 nghiêm ngặt tiếp tục lan rộng. Nhiều cuộc biểu tình phản đối đã diễn ra trong đêm thứ Bảy sáng Chủ Nhật 27/11/2022 sau một vụ hỏa hoạn tại một tòa nhà ở Urumqi, Tân Cương, làm 10 người chết và 9 người khác bị thương.
Công an bắt giữ người dân trong một cuộc biểu tình ở Thượng Hải ngày 27/11/2022, chống chính sách Covid, tại địa điểm thắp nến cầu nguyện cho các nạn nhân nhà cháy ở Urumqi via Reuters – Video Obtained by Reuters
AFP dẫn các nguồn tin truyền thông Trung Quốc cho biết, điều tra ban đầu cho thấy lửa bắt nguồn từ một căn hộ ở tầng 15 và đã lan rộng đến tầng 17 tại một tòa nhà dân cư, nằm trong vùng thuộc diện rủi ro Covid thấp, nghĩa là không bị phong tỏa. Tuy nhiên, theo một lời chứng với BBC, cư dân tòa nhà "chỉ được phép ra ngoài trong một khoảng thời gian ngắn ngủi trong ngày, và việc ra vào đều bị chính quyền địa phương kiểm soát chặt chẽ".
Biểu tình đoàn kết với dân Urumqi
Các hình ảnh video trên mạng xã hội cho thấy xe cứu hỏa phải chờ công nhân dỡ bỏ các rào chắn bao bọc xung quanh tòa nhà khai thông lối vào hiện trường. Hôm qua, lần đầu tiên giới sinh viên Trung Quốc tại nhiều trường đại học bắt đầu phản đối chính sách an toàn dịch tễ "thái quá".
Từ Bắc Kinh, thông tín viên Stephane Lagarde tường thuật :
"Nhân dân muôn năm, cầu cho người đã mất được yên nghỉ !", đây là khẩu hiệu của sinh viên Viện Thông tin và Truyền thông Nam Kinh. Ở Bắc Kinh, học sinh mắc những chiếc khẩu trang mầu xanh dương nhuốm mực đỏ trên các lan can cầu thang Học viện Điện ảnh. Còn tại đại học Nông nghiệp Cáp Nhĩ Tân, là những thông điệp dán trên kính cửa sổ với hàng chữ mầu đỏ : "Không tự do là chết ! Tưởng nhớ các nạn nhân ở Urumqi".
Chia buồn cũng diễn ra ở Tây An, hay như ở Vũ Hán, ở đó, sinh viên trường đại học Công nghệ ở thủ phủ Hà Bắc, đã sắp nến trên nền đất tạo thành các con số 11.24, để tưởng niệm thảm kịch hôm thứ Năm 24/11, khi ngọn lửa đã thiêu chết 10 người và làm 9 người khác bị thương.
Những hình ảnh và tiếng kêu la của nạn nhân đã lưu truyền trên các mạng xã hội Trung Quốc, đánh thức một giới trẻ quá mệt mỏi vì những đợt phong tỏa lặp đi lặp lại nhiều lần trong khuôn viên trường. Những cuộc tưởng niệm, phần lớn là thầm lặng, vì chính sách kiểm duyệt. Ở Nam Kinh, sinh viên đứng bất động như những bức tượng tay cầm những nhánh lá mầu trắng giống như những cuộc biểu tình tại Nga sau cuộc xâm lược Ukraine.
Nhành lá trắng cũng được vài chục người biểu tình giương cao ở Thượng Hải, trên các nẻo đường ở Urumqi. Ở đây, những người biểu tình bắt đầu hô vang các khẩu hiệu chống sự thái quá trong chính sách Zero-Covid và phản đối ban lãnh đạo Đảng. Giờ ai cũng trông chờ có một lời giải đáp từ chính quyền. Sáng nay, một cư dân mạng viết : "Có quá nhiều người (vi phạm quy định phòng dịch) để mà trừng phạt, tốt hơn hết quý vị nên nới lỏng áp lực dịch tễ".
Minh Anh