31 năm trước Giang Trạch Dân ‘bắt tay hòa giải’ Việt Nam
Phú Nhuận, VNTB, 01/12/2022
Suốt từ lần được gọi là "ít phút gặp riêng" đó giữa đôi bên, cho tới tận hôm nay phía Trung Quốc vẫn cho Nam Sa (tức Trường Sa) là của Trung Quốc.
Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Giang Trạch Dân tiếp Đại tướng Lê Đức Anh - ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam tại Bắc Kinh, Trung Quốc tháng 7/1991. Ảnh tư liệu
Theo Hãng tin Tân Hoa xã, ông Giang Trạch Dân qua đời lúc 12g13 (11g13 giờ Hà Nội) ngày 30/11/2022 tại thành phố Thượng Hải. Ông bị bệnh bạch cầu và suy đa tạng.
Ông Giang Trạch Dân là lãnh đạo thế hệ thứ ba của Đảng cộng sản Trung Quốc. Ông giữ chức tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc trong 13 năm (1989 – 2002) và chức chủ tịch Trung Quốc trong 10 năm (1993 – 2003). Từ năm 1989 – 2004, ông giữ chức chủ tịch Quân ủy Trung ương. Dưới sự lãnh đạo của ông, Trung Quốc bắt đầu trở thành nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới.
Ông Giang Trạch Dân là người đã đưa Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) năm 2001. Vào thời điểm ông kết thúc nhiệm kỳ chủ tịch nước vào năm 2003, Trung Quốc đã là thành viên của WTO. Sau đó, Bắc Kinh giành được quyền đăng cai Thế vận hội năm 2008 và vị thế quốc tế của quốc gia tỉ dân này ngày một gia tăng.
Với Việt Nam, lịch sử ghi nhận ông Giang Trạch Dân là người ‘bắt tay giảng hòa’ với Hà Nội sau cuộc chiến tranh tương tự như Nga đang xâm lược Ukraine, là "phải dạy cho Việt Nam bài học" do Đặng Tiểu Bình khởi xướng.
Sự việc trên được ghi nhận ở chương 11 : "Tham gia lãnh đạo thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa" trong hồi ký "Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng" của Đại tướng Lê Đức Anh, như sau (trích) :
"Sáng ngày 30/7/1991, đồng chí Chu Thiện Khanh và một số cán bộ Ban Đối ngoại Trung Quốc đưa chúng tôi tới thăm xã Tứ Quý Thanh (tức bốn mùa xanh) ở ngoại ô Bắc Kinh. Buổi chiều, Thủ tướng Lý Bằng tiếp đoàn chúng tôi tại Tử Quang Cáo trong Trung Nam Hải.
Cuộc hội kiến chính thức diễn ra tại Trung Nam Hải vào buổi chiều ngày 31/7/1991, phía Trung Quốc do Tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc kiêm Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Giang Trạch Dân làm trưởng đoàn. Trước khi hội đàm, có ít phút gặp riêng giữa Tổng bí thư Giang Trạch Dân và tôi, có hai phiên dịch của hai Ban Đối ngoại Trung ương Việt Nam và Trung Quốc. Đồng chí Giang Trạch Dân nêu một vấn đề khá "hóc búa" :
– Tới đây lãnh đạo cấp cao hai nước gặp nhau sẽ mở lại trang sử tốt đẹp quan hệ Trung – Việt. Nhưng có một vấn đề quan trọng phải bàn riêng, vì ra họp chung khó nói. Tôi ở địa phương mới lên làm Tổng bí thư. Trước chưa biết, nhưng nay nghiên cứu lịch sử mới biết Nam Sa (tức Trường Sa) là của Trung Quốc.
Nghe vậy tôi liền nói :
– Tôi cũng như đồng chí, tôi ở chiến trường mới về Trung ương, có dịp nghiên cứu lịch sử, địa lý và pháp lý thì thấy Hoàng Sa và Trường Sa là thuộc lãnh thổ Việt Nam. Bây giờ chúng ta nên cử các cơ quan chức năng nghiên cứu và xác định cụ thể.
Nghe vậy, đồng chí Giang Trạch Dân không nói gì nữa, chỉ cười thôi. Rồi ông bảo :
– Tới giờ rồi, mời đồng chí ra hội đàm !
Nói chung cuộc hội đàm đạt kết quả tốt, mọi vấn đề đặt ra đều được hai bên thỏa thuận, nhất trí. Trung Quốc cũng thấy rằng quan hệ hữu nghị với Việt Nam để phát triển là một nhu cầu của cải cách, mở cửa của họ. Họ đang có nhu cầu phát triển, ta cũng có nhu cầu bình thường hóa quan hệ để ổn định và phát triển.
Tôi còn nhớ một số đoạn trong lời phát biểu của hai trưởng đoàn tại cuộc hội đàm này. Đồng chí Tổng bí thư Giang Trạch Dân đứng dậy trịnh trọng nói :
– Tôi nhiệt liệt hoan nghênh đồng chí Lê Đức Anh và đồng chí Hồng Hà. Hôm nay, được dịp quen biết đồng chí Lê Đức Anh – phái viên đặc biệt của Việt Nam, chúng tôi rất phấn khởi. Đồng chí đã hội đàm rất tốt với đồng chí Kiều Thạch và đồng chí Lý Bằng. Một giờ sáng nay, tôi mới ở địa phương về đến Bắc Kinh. Theo tập quán của chúng tôi, xin mời đồng chí nói trước…" (dừng trích).
Tướng Lê Đức Anh từ trần ngày 22-4-2019. Giờ thì Giang Trạch Dân cũng qua đời. Thế nhưng suốt từ lần được gọi là "ít phút gặp riêng" đó giữa đôi bên, cho tới tận hôm nay phía Trung Quốc vẫn Nam Sa (tức Trường Sa) là của Trung Quốc.
Và mặc dù ‘bắt tay giảng hòa’, nhưng theo lời của Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy – nguyên quyền Tư lệnh Quân khu 2, Trưởng ban Liên lạc toàn quốc cựu chiến binh Mặt trận Vị Xuyên, thì sau khi tuyên bố rút quân, Trung Quốc vẫn duy trì 12 sư đoàn và hàng chục trung đoàn độc lập áp sát biên giới Việt Nam, thường xuyên gây tình trạng căng thẳng, tiếp tục lấn chiếm lãnh thổ Việt Nam ở mọi quy mô, thực hiện kiểu chiến tranh phá hoại nhiều mặt…
Phú Nhuận
Nguồn : VNTB, 01/12/2022
***************************
Cựu chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân qua đời
Thu Hằng, RFI, 30/11/2022
Ông Giang Trạch Dân qua đời ngày 30/11/2022 tại Thượng Hải, thọ 96 tuổi. Theo Tân Hoa Xã, "ông từ trần vì bệnh bạch cầu và suy đa tạng". Các tòa nhà hành chính sẽ treo cờ rủ để tang ông Giang Trạch Dân, lãnh đạo Trung Quốc trong thời kỳ chuyển hóa sâu sắc từ năm 1989 cho đến đầu những năm 2000.
Cố lãnh đạo Đảng cộng sản Trung Quốc Giang Trạch Dân (Jiang Zemin). Ảnh chụp năm 2002. Reuters/Scott Olson/Pool
Theo AFP, ông Giang Trạch Dân lên nắm quyền sau vụ trấn áp người biểu tình trên quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh. Ông được coi là người đưa Trung Quốc trở lại trường quốc tế, thực hiện cải cách đất nước đông dân nhất hành tinh thành một cường quốc thế giới về thương mại, quân sự và chính trị.
Khi ông Giang Trạch Dân được người tiền nhiệm Đặng Tiểu Bình chỉ định làm người kế nhiệm vào năm 1989, Trung Quốc chỉ mới bắt đầu quá trình hiện đại hóa kinh tế. Ông được nhiều nhà quan sát đánh giá là nhà lãnh đạo chuyển tiếp. Trong suốt 13 năm làm tổng bí thư Đảng cộng sản Trung Quốc (1989-2002) và 10 năm đứng đầu Nhà nước (1993-2003), dường như ông không có đối thủ hay kẻ thù lớn.
Sau khi ông Giang Trạch Dân rời chức vụ năm 2003, Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WHO), sau đó giành được quyền đăng cai Thế Vận Hội Bắc Kinh năm 2008 và hiện giờ, đang trở thành siêu cường. Theo giới phân tích, dù rút vào hậu trường, cựu chủ tịch, bí thư thành ủy Thượng Hải vẫn củng cố được mạng lưới thân cận, tiếp tục có ảnh hưởng đến đời sống chính trị Trung Quốc.
Người dân Trung Quốc vẫn thích đùa về nhà lãnh đạo nổi tiếng thẳng tính, không dời cặp kính khá lỗi thời và thường tỏ biểu cảm trên mặt. Nhà lãnh đạo, tốt nghiệp kĩ sư điện, thích khiêu vũ và hát, không ngần ngại khiêu vũ hay hát trước ống kính máy quay trong các chuyến công du nước ngoài. Ông được coi là biểu tượng cho sự thành công của một quốc gia ngày càng được thể giới nể trọng, dù về mặt kinh tế hay ngoại giao.
Thu Hằng
***********************
Cựu lãnh đạo Trung Quốc Giang Trạch Dân qua đời
RFA, 30/11/2022
Cựu lãnh đạo Trung Quốc, Giang Trạch Dân, người đề ra 16 chữ vàng và bốn tốt trong quan hệ Việt – Trung, vừa qua đời ở tuổi 96 vào lúc 12 giờ ngày 30/11 tại Thượng Hải.
Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân vẫy tay chào đám đông khi đến Hong Kong vào ngày 30/6/1997 - Reuters
Thông cáo báo chí của Đảng Cộng sản Trung Quốc cho biết ông Giang Trạch Dân mất vì bệnh máu trắng và suy đa tạng.
Thông cáo cũng nhìn nhận ông "là một nhà lãnh đạo xuất chúng và có tiếng tăm, một chiến sĩ cộng sản đã được tôi luyện".
Ông Giang Trạch Dân là người lên nắm quyền sau cuộc đàn áp đẫm máu phong trào dân chủ tại quảng trường Thiên An Môn, Bắc Kinh, vào năm 1989.
Ông giữ chức Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc từ năm 1989 đến năm 2002 và chức Chủ tịch Trung Quốc từ năm 1993 đến 2003.
Ông Giang Trạch Dân là người đã dự Hội nghị Thành Đô với các lãnh đạo Việt Nam vào tháng 9 năm 1990 nhằm mục đích bình thường hóa quan hệ hai nước. Cho đến nay, nội dung và các thỏa thuận đôi bên vẫn chưa được công bố.
Ông cũng là người chứng kiến việc Việt Nam và Trung Quốc "khép lại quá khứ, mở ra tương lai" khi mời Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Đỗ Mười và Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Võ Văn Kiệt sang thăm Trung Quốc vào tháng 11/1991.
Vào tháng 11/1994, ông Giang Trạch Dân sang thăm Việt Nam và trở thành lãnh đạo cao nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc sang thăm Hà Nội kể từ sau chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Lưu Thiếu Kỳ vào năm 1963.
Tại Hà Nội, ông Giang Trạch Dân đã đề ra 16 chữ vàng trong giải quyết những bất đồng trong quan hệ hai nước. Đó là "Phương hướng rõ ràng, từng bước tiến lên, đại cục làm trọng, hữu hảo hiệp thương".
Trong chuyến thăm của Tổng bí thư Lê Khả Phiêu sang Trung Quốc hồi năm 1999, lãnh đạo hai nước đã đề ra phương châm 16 chữ vàng "Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai". Đây được coi là tư tưởng chủ đạo trong chỉ đạo quan hệ hai nước.
Ông Giang Trạch Dân cũng là người đề ra quan hệ bốn tốt với Việt Nam. Đó là : láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt.
Cũng trong thời kỳ ông Giang Trạch Dân nắm quyền, Việt Nam và Trung Quốc đã ký kết một loạt các thỏa thuận quang trọng như "Hiệp ước Biên giới trên đất liền Trung Quốc-Việt Nam", "Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa" và "Hiệp định Hợp tác nghề cá trên Vịnh Bắc Bộ". Đây là những hiệp định gặp phải nhiều chỉ trích của người Việt trong và ngoài nước vì họ cho rằng Việt Nam đã nhượng bộ cho Trung Quốc quá nhiều.