Đô đốc Sir Tony Radakin, tham mưu trưởng quốc phòng Anh, tuyên bố vào ngày 14 tháng 12 : "Vậy để tôi nói với Putin tối nay những điều mà các tướng lĩnh và bộ trưởng của ông ấy có lẽ quá sợ hãi không dám nói ra". Mười ngày trước đó, Avril Haines, quan chức tình báo hàng đầu của Mỹ, cũng đưa ra nhận định tương tự. Nga sắp hết đạn ?
Nhiều vỏ đạn của Nga có lẽ còn già hơn cả lính nghĩa vụ bắn chúng - Ảnh minh họa
Các quan chức phương Tây đã nói về cuộc khủng hoảng đạn dược của Nga trong nhiều tháng. Vào tháng 9, họ nói rằng Nga đã đề nghị Triều Tiên tiếp tế. Vào tháng 11, Lloyd Austin, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, đã nói về "sự thiếu hụt đáng kể". Tại một cuộc họp báo vào ngày 12 tháng 12, một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cho biết, với tốc độ sử dụng hiện tại, Nga chỉ có thể đủ các loại đại bác "hoàn toàn có thể sử dụng được" và tên lửa cho đến đầu năm 2023.
Một số người khác không đồng ý. Vào ngày 9 tháng 12, Đại tá Margo Grosberg, người đứng đầu cơ quan tình báo quốc phòng Estonia, cho biết Nga có khoảng 10 triệu quả đạn pháo và khả năng sản xuất thêm 3,4 triệu quả nữa trong vòng một năm. Ông cho biết, ở tốc độ bắn cao nhất vào mùa hè ở khu vực Donbas phía đông Ukraine, Nga đã sử dụng khoảng 20.000 viên đạn pháo mỗi ngày, nghĩa là nước này có đủ đạn dược "để chiến đấu trong ít nhất một năm, nếu không muốn nói là lâu hơn". Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với The Economist, Tướng Valery Zaluzhny, quan chức cấp cao nhất của Ukraine, đã cảnh báo rằng Nga đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công mới vào mùa xuân, có thể bao gồm một nỗ lực khác nhằm vào Kyiv. Tướng Zaluzhny nói : "Đạn dược đang được chuẩn bị. "Những thứ không tốt lắm, nhưng vẫn có".
Có một số cách giải thích cho những quan điểm khác nhau này. Một là sự khác biệt trong loại đạn được tính. Michael Kofman của CNA, một trung tâm nghiên cứu, gợi ý rằng số lượng đạn dược "hoàn toàn có thể sử dụng được" của Mỹ có thể đề cập đến những loại còn hạn sử dụng, được bảo quản đúng cách và không cần tân trang lại trước khi sử dụng. Ông nói, số lượng của Estonia có thể bao gồm nhiều loại vũ khí hơn, có thể không đáng tin cậy hoặc không an toàn, mặc dù không nhất thiết là không hiệu quả.
Đạn dược của Nga thường được cất giữ trong điều kiện tồi tàn và lâu hơn nhiều so với trường hợp của quân đội NATO. Nếu nhận định của Lầu Năm Góc là tin tưởng, thì Nga đang bắn một số quả đạn được sản xuất vào đầu những năm 1980. "Bạn nạp đạn, rồi cầu nguyện nó sẽ khai hỏa", quan chức quốc phòng Mỹ nói. (Ukraine cũng đang sử dụng những loại đạn cũ).
Cũng không rõ Nga đã mất và thu được bao nhiêu đạn dược trong mười tháng chiến tranh. Tốc độ sử dụng của họ có thể được tính toán khá chính xác từ các điểm pháo kích quan sát được. Tuy nhiên, việc tính toán xem Nga đã mất bao nhiêu đạn dược trong các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa của Ukraine vào các kho chứa của họ, vốn đặc biệt hiệu quả trong mùa hè, thì phức tạp hơn một chút. Đặc biệt khó xác định tốc độ mà Nga có thể bổ sung các kho dự trữ này.
Một số số liệu, chẳng hạn như sản lượng thép, đưa ra manh mối. Nhưng họ cũng có thể đánh lừa. Vào tháng 9, Jack Watling của Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (RUSI), một nhóm chuyên gia tư vấn khác, giải thích rằng các đánh giá trước đó về sản xuất đạn pháo của Nga, từ tháng 6, đã phóng đại năng lực vì chúng tập trung vào khả năng đúc và nạp đạn của Nga hơn là sản xuất thuốc nổ bên trong. Tình báo Mỹ và Anh đều nói rằng tốc độ sản xuất của Nga bị hạn chế rất nhiều.
Ngoài việc chế tạo vỏ đạn, Nga có thể nhập khẩu. Theo các quan chức phương Tây, Belarus đã cung cấp một lượng lớn đạn dược từ kho dự trữ thời Liên Xô. Nhưng phần lớn trong số đó có khả năng là kém chất lượng. Trong bài phát biểu của mình, Đô đốc Radakin cáo buộc Triều Tiên "tìm cách buôn lậu đạn pháo sang Nga". Nhưng nguồn cung đó hiện tại không đáng kể, theo bà Haines.
Tốc độ bắn đạn pháo của Nga đã giảm kể từ các trận pháo kích dữ dội vào mùa hè. Về lý thuyết, nếu tình trạng thiếu đạn dược nghiêm trọng như một số tuyên bố, thì mức độ pháo kích của họ sẽ giảm hơn nữa trong những tháng tới. Trong trường hợp đó, nếu không có sự đột phá bất ngờ trong sản xuất hoặc một nhà hảo tâm hào phóng, quân đội Nga sẽ không có khả năng tiến hành một cuộc tấn công lớn sử dụng nhiều đạn dược theo kiểu mà Tướng Zaluzhny đã dự đoán. Nhưng William Owen, một cựu quân nhân và hiện là biên tập viên của Tạp chí Chiến lược Quân sự, cảnh báo về những tính toán lạc quan như vậy. Ngay cả khi một số quả đạn pháo của Nga là đồ dở hơi, rất nhiều quả sẽ hoạt động. Ông nói : "Bạn sẽ không bao giờ sai lầm khi cho rằng người Nga có loại đạn dược mà họ cho là họ cần. Làm khác đi là "cực kỳ vô lý và nguy hiểm một cách ngu ngốc".
The Economist
Nguyên tác : "Is Russia running out of ammunition ?", The Economist, 20/12/2022
Anh Khoa dịch
Nguồn : VNTB, 26/12/2022