Covid-19 bùng phát dữ dội, Trung Quốc vẫn cố che giấu thực tế

Trọng Nghĩa, RFI, 30/12/2022

Mối lo ngại đang gia tăng trên toàn thế giới khi dịch Covid-19 có dấu hiệu vuột khỏi tầm kiểm soát ở Trung Quốc vào lúc chính quyền Bắc Kinh bị cho là vẫn tiếp tục che giấu sự thực, đặc biệt là về số người chết vì dịch bệnh. Trước thái độ hoài nghi của thế giới, Trung Quốc vào hôm 29/12/2022 đã lên tiếng tái khẳng định hoàn toàn "minh bạch" thông tin về dịch bệnh.

Tại Bệnh viện Nhân dân số 5 tại thành phố Trùng Khánh, tây nam Trung Quốc, bệnh nhân Covid -19 phải nằm ở hành lang. Ảnh chụp ngày 23/12/2022. AFP – Noel Celis

Đúng vào lúc dịch bệnh Covid-19  được cho là đang hoành hành ở mức độ chưa từng có, chính quyền Bắc Kinh đã quyết định hủy bỏ việc thống kê các ca nhiễm mới hàng ngày, đồng thời không cung cấp bất kỳ dữ liệu đáng tin cậy nào cho các quốc gia khác. Hệ quả là không ai biết chính xác chuyện gì đang xảy ra ở Trung Quốc.

Ngay cả Tổ Chức Y Tế Thế Giới, một tổ chức từng bị đánh giá là có thiện cảm với Bắc Kinh, cũng đã thể hiện thái độ mất kiên nhẫn trước sự thiếu minh bạch của chính quyền Trung Quốc. Trong một tuyên bố vào tuần trước, tổng giám đốc tổ chức này, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết : "Tổ Chức Y Tế Thế Giới rất lo ngại về diễn biến tình hình tại Trung Quốc […]. Để có thể đánh giá đầy đủ về tình hình, cần phải có thông tin chi tiết hơn về mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh, số người nhập viện và các nhu cầu về chăm sóc đặc biệt".

Kể từ khi dỡ bỏ chính sách Zero Covid từ đầu tháng 12, chính quyền Trung Quốc như đã thả lỏng cho virus corona hoành hành, loại virus mà họ không kềm chế được nữa. Yêu cầu xét nghiệm bắt buộc, được thực hiện gần như hàng ngày ở các thành phố lớn, đã được bãi bỏ, khiến cho chính quyền không còn khả năng cung cấp các số liệu thống kê, mà dẫu sao cũng đã bị người dân cho là không xác thực.

Cũng như vậy, cách định nghĩa các ca tử vong vì Covid-19 cũng đã bị sửa đổi, bằng cách chỉ ghi nhận những bệnh nhân tử vong trực tiếp do suy hô hấp liên quan đến Covid-19, chứ không còn tính đến những người chết vì các bệnh khác bị Covid làm cho nặng thêm. Đối với giới quan sát, cách thống kê hạn hẹp này có nguy cơ làm giảm mức độ nghiêm trọng của làn sóng dịch bệnh. Về mặt chính thức, chỉ có hơn 5.200 người chết vì Covid kể từ khi dịch bệnh bắt đầu ở Trung Quốc, một con số có vẻ thấp hơn rất nhiều so với thực tế.

Vào lúc các lò thiêu tại Trung Quốc đang chạy hết công suất, các hình ảnh về bệnh viện quá tải tràn ngập trên mạng, theo hãng tin Pháp AFP, một cơ quan chính thức vào hôm nay, 30/12, vẫn khẳng định là trên toàn quốc chỉ có thêm 5.500 ca nhiễm mới, và vỏn vẹn 1 ca tử vong.

Tuần trước, một thông tin, đăng trên một tờ báo do Đảng cộng sản Trung Quốc điều hành, sau đó nhanh chóng bị kiểm duyệt, cho biết là chỉ riêng ở thành phố Thanh Đảo (10 triệu dân, miền đông bắc), có đến 500.000 người bị nhiễm bệnh mỗi ngày. Còn theo Airfiniy, một công ty dữ liệu Anh Quốc, con số người chết vì Covid-19 tại Trung Quốc hiện có thể lên đến 9.000 người mỗi ngày, và tăng đến mức 1,7 triệu ca tử vong từ nay đến tháng 04/2023.

Theo Antoine Flahault, chuyên gia dịch tễ học, giám đốc Viện Y Tế Toàn Cầu tại Đại Học Genève (Thụy Sĩ), sau một thời gian dài tự nhận là đã chiến thắng được Covid-19, sự thay đổi đột ngột tình hình dường như một lần nữa khiến chính quyền Trung Quốc phải che giấu sự thật.

Trả lời tuần báo Pháp Marianne, chuyên gia Flahault giải thích : "Sau vụ Vũ Hán, chiến lược Zero Covid rất hiệu quả và có tác động, và chính quyền Trung Quốc đã rất muốn thể hiện một cách minh bạch nhất định thành công chống dịch của họ. Thế nhưng lúc này khi "đê bị vỡ", họ bị bất ngờ, có lẽ cảm thấy bị sỉ nhục trước thế giới, và gặp khó khăn trong việc xây dựng lại một câu chuyện chính thức. Hệ quả là một sự thiếu minh bạch hoàn toàn ở mọi cấp độ thông tin chính thức.

Trọng Nghĩa

************************

Covid-19 : Bắc Kinh khẳng định không hề bưng bít thông tin

Trọng Nghĩa, RFI, 30/12/2022

Tình trạng Covid-19 bùng phát dữ dội trở lại tại Trung Quốc được cho là bắt nguồn từ biến thể BF.7, một biến thể phụ của Omicron, có sức lây lan cực mạnh. Điều khiến quốc tế lo ngại là quyết định của Bắc Kinh không công bố dữ liệu liên quan đến dịch Covid-19 kể từ ngày 25/12/2022. Vào lúc thế giới ngày càng tỏ ra lo ngại, vào hôm qua, 29/12, chính quyền Trung Quốc lại khẳng định họ không hề bưng bít thông tin.

Bệnh nhân Covid trong bệnh viện Nam Khai - Thiên Tân ở Thiên Tân, Trung Quốc, ngày 28/12/2022. AFP – Noel Celis

Từ Bắc Kinh, thông tín viên RFI Stéphane Lagarde tường trình :

"Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới, virus càng lan truyền mạnh thì càng biến đổi nhiều hơn. Và biến thể BF.7 hiện đang lây lan với tốc độ tối đa tại Trung Quốc. Kể từ khi Bắc Kinh từ bỏ chính sách Zero Covid vào đầu tháng, biến thể phụ này của Omicron đã nhanh chóng lây lan trên diện rộng tại các siêu đô thị của Trung Quốc.

Nhiều người rất lo lắng về những nguy cơ đối với nhóm dân số cao tuổi mà hệ miễn dịch đã bị suy yếu sau 3 năm Trung Quốc đóng cửa, và lo lắng trước tình trạng thiếu thông tin về dịch bệnh, vì lẽ kể từ ngày 25/12 vừa qua, Ủy Ban Y Tế Quốc Gia đã ngừng công bố số ca nhiễm hàng ngày.

Trong một buổi họp báo vào hôm qua, ông Ngô Tôn Hữu (Wu Zunyou), chuyên gia dịch tễ học thuộc Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) Trung Quốc đã phủ nhận việc chính quyền Trung Quốc thiếu minh bạch : "Mỗi lần chúng tôi phát hiện một chủng mới, chúng tôi đều công bố trên mạng càng sớm càng tốt, và chia sẻ thông tin trên nền tảng của Tổ Chức Y Tế Thế Giới, kể cả đối với đợt dịch lần này, khi chúng tôi đã phát hiện được 9 chủng Omicron hiện đang lây lan. Chúng tôi đã chia sẻ tất cả những kết quả này với Tổ Chức Y Tế Thế Giới. Chúng tôi không hề giữ bất kỳ bí mật nào, mà chia sẻ mọi kết quả với thế giới."

Vào tuần trước, bất chấp việc chính quyền đã bãi bỏ biện pháp xét nghiệm đại trà và công bố số liệu hàng ngày, một quan chức khác tại Trung Tâm CDC Trung Quốc đã khẳng định rằng 3 bệnh viện ở mỗi vùng và tỉnh có trách nhiệm thực hiện giải trình tự gen của 15 ca khẩn cấp, 10 ca bệnh nghiêm trọng và các ca tử vong để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dịch bệnh".

Biến thể BF.7 là gì ?

Biến thể BF.7 là gì mà lại gây ra nhiều lo ngại như vậy ? Theo một số chuyên gia Trung Quốc, BF.7 có chỉ số R0 (tỷ lệ sinh sản của virus) từ 10 đến 18,6. Điều đó có nghĩa là một người bị nhiễm sẽ truyền virus cho 10 đến 18,6 người khác. Đây là một tỷ lệ lây nhiễm cực cao, so với mức R0 từ 6 đến 7 của biến chủng Delta, 5,08 đối với biến thể Omicron hay 3 của chủng gốc SARS-CoV-2. Do đó, biến thể mới này rất đáng lo ngại vì tốc độ lây lan nhanh chóng, có thể gây ra mối đe dọa mới trên toàn thế giới, cho dù khả năng dẫn đến bệnh nặng hiện chưa được biết rõ.

Về triệu chứng, theo truyền thông Trung Quốc, biến thể BF.7 cũng gây ra sốt, ho, đau họng, sổ mũi, mệt mỏi..., tương tự như những biến thể đã được biết đến. 

Theo Reuters, dù được cho là biến thể chính của Omicron đang lan truyền mạnh tại Trung Quốc, nhưng theo nhật báo Pháp Les Echos, BF.7 không phải mới xuất hiện tại Trung Quốc mà đã bị phát hiện từ nhiều tháng qua ở một số nơi trên thế giới.

Trọng Nghĩa