Bất chấp cam kết của Chủ tịch ?
Ngày 13/6, Công an Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với vụ bắt giữ người trái pháp luật và hủy hoại tài sản ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, ngoại thành Hà Nội, diễn ra vào tháng 4 vừa qua, bất chấp lời cam kết không truy tố hình sự dân làng của ông Chủ tịch TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung đưa ra trước đó. Quyết định này đã khiến người dân Đông Tâm và những người quan tâm đến vụ việc ở đây lo lắng, sốt ruột.
Người dân đặt chướng ngại vật trên một con đường vào xã Đồng Tâm. Ảnh chụp hôm 21/4/2017. RFA photo
Nói với Đài RFA, một người dân xã Đồng Tâm không muốn nêu tên cho biết chị đang cảm thấy rất lo lắng khi chờ đợi kết quả thực sự của vụ khởi tố này cũng như kết quả thanh tra đất Đồng Tâm sau 45 ngày :
Đánh giá tình hình chung của dân thì ai cũng mong chờ kết quả cho dù nó có như thế nào đi nữa. Người dân ai cũng sốt ruột như nhau. Tại vì việc hiện tại chưa đến đâu cả, người ta hứa là việc của họ. Hiện tại đôi bên đang thỏa thuận. Nếu sau này hoàn toàn chứng minh là ông Chung nói mà không thực hiện thì lúc đó mới kết luận được. Trước đó ông ấy cũng hứa và báo cũng đăng như vậy.
Vụ tranh chấp đất đai giữa người dân xã Đồng Tâm và chính quyền địa phương xảy ra đã nhiều năm nay nhưng đỉnh điểm là vào ngày 15 tháng 4 khi công an Hà Nội bắt giữ 4 người dân Đông Tâm để điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng mà thực tế là do tranh chấp đất đai. Xung đột cũng làm một dân làng là cụ Lê Đình Kình, đại diện dân làng trong vụ tranh chấp đất đai, bị thương phải nhập viện. Vụ việc đã vấp phải sự phản ứng dữ dội của người dân và dẫn đến việc người dân bắt giữ 38 người gồm cán bộ huyện Mỹ Đức, công an và cảnh sát cơ động.
Vụ việc kéo dài cho đến ngày ngày 22/4 khi ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch TP. Hà Nội đến thôn Hoành, xã Đồng Tâm. Ông Chung cam kết với người dân sẽ thanh tra khách quan khu đất đang tranh chấp trong vòng 45 ngày và hứa là sẽ không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người dân Đồng Tâm. Bản cam kết đề ngày 22/4, có chữ ký của ông Chung và nhiều người chứng kiến khác.
Tuy nhiên theo quyết định của công an Hà Nội vào chiều ngày 13/6, chính quyền Hà Nội đã quyết định khởi tố hình sự vụ Đồng Tâm để điều tra hai tội danh : Bắt, giữ hoặc giam người trái luật theo điều 123 Bộ Luật Hình Sự và Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo điều 143 Bộ Luật Hình Sự.
Người dân đặt chướng ngại vật trên một con đường vào xã Đồng Tâm. Courtesy of plo.vn
Nhận xét về tình hình trên, luật sư Trần Vũ Hải, người đã trực tiếp đến gặp và trấn an người dân khi vụ việc xảy ra ở Đồng Tâm cho biết hiện tại cần chờ thêm thông tin chẳng hạn như ý kiến từ phía Công an Hà Nội thì mới có thể kết luận bất cứ điều gì :
Chúng ta cũng phải đợi một chút về nội dung là họ khởi tố vấn đề gì và thứ hai là ý kiến của Công an cũng như UBND Hà Nội họ nói như thế nào. Chúng tôi là phía luật sư sẽ không làm bất cứ điều gì bất lợi cho phía người dân. Chúng tôi cũng chưa nên phê phán ông Chung – người mà chúng tôi cho rằng có thiện chí với người dân mà chúng ta phải nắm vững tình hình. Người dân có yêu cầu chúng tôi rất thận trọng trong vấn đề này, và không tìm cách đối đầu giữa người dân với chính quyền hay phê phán ông Chung.
Có thề bị phạt tù ?
Theo Bộ Luật hình sự Việt Nam, tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật có thể bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 5 năm với trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong khi đó tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo điều 143 Bộ Luật hình sự có thể chỉ bị phạt cải tạo không giam giữ 3 năm nếu tội ít nghiêm trọng, nhưng đối tượng cũng có thể phải chịu đến 20 năm tù trong trường hợp tội đặc biệt nghiêm trọng.
Cũng trong bản cam kết của ông Nguyễn Đức Chung có ghi rõ điều 3 là : cam kết chỉ đạo điều tra xác minh việc bắt và gây thương tích cho cụ Lê Đình Kình và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Luật sư Trần Vũ Hải nói rằng cụ Kình đã cao tuổi cho nên việc bắt ông trong trường hợp tội ít nghiêm trọng và nghiêm trọng là sai luật :
Về vấn đề này công an họ nói họ đang điều tra xác minh. Còn người dân thì khẳng định là trái pháp luật. Bản thân ông Kình cũng là người hơn 80 tuổi rồi. Theo luật Việt Nam trong mọi trường hợp không thể bắt giữ được ông đối với tội ít nghiêm trọng và tội nghiêm trọng.
Cụ Lê Đình Kình, 82 tuổi là một trong 4 người bị Công an Hà Nội bắt hôm 15/4 vì bị cho là có hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến cáo buộc "gây rối trật tự công cộng" tại Đồng Tâm.
Ngay sau khi quyết định khởi tố vụ Đồng Tâm được đăng trên các mặt báo, trên mạng xã hội, nhiều người ngay lập tức tỏ rỏ thái độ thất vọng, mất niềm tin khi ông Nguyễn Đức Chung đã thất hứa với bà con dân Đồng Tâm. Anh Trịnh Bá Phương, con trai bà Cấn Thị Thêu, một nhà tranh đấu vì đất đai cho dân oan hiện đang bị bắt giam, nói với chúng tôi rằng ngay từ thời điểm rộ tin ông Chung hứa sẽ không khởi tố bà con Đồng Tâm, anh đã nghĩ ngay rằng đây chỉ là lời hứa suông theo kế sách chuẩn bị trước của chính quyền :
Ngay thời điểm đó tôi đã tiên đoán rằng dân Đồng Tâm sẽ phải đương đầu với nhiều sóng gió nữa, cũng như sự tráo trở, lật lọng từ phía ông Chung Chủ tịch. Ông Chung cũng đã liên quan đến việc bắt bớ bố mẹ tôi và người dân Dương Nội. Cho nên lời hứa hẹn của ông này tôi cho là không có giá trị gì cả. Kế sách của họ là kéo dài thời gian để tìm ra các sơ hở của người dân Đồng Tâm.
Xin được nhắc lại, đã nhiều năm người dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức đưa đơn thư tố cáo các cơ quan chức năng thu hồi đất nông nghiệp của người dân để giao cho Tập đoàn viễn thông quân đội Viettel. Mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm vào cuối tháng 3, khi Công an Thành phố Hà Nội đã ra lệnh khởi tố vụ án Gây rối trật tự công cộng xảy ra tại xã Đồng Tâm.
Vụ việc Đồng Tâm đã thu hút sự chú ý của công luận và cả quốc tế. Tại kỳ họp quốc hội thứ ba quốc hội khóa 14 đang diễn ra tại Hà Nội, một số đại biểu quốc hội cũng đã chất vấn chính phủ về vụ việc này. Có đại biểu quốc hội nhận định rằng công an đã tấn công áp đảo bà con Đồng Tâm. Đại biểu Dương Trung Quốc, người đã trực tiếp về thôn Hoành với Chủ tịch Hà Nội thì nói rằng người dân trách sao để dân cô độc, còn bị quy là chống đối. Họ hỏi người đại diện cho họ đang ở đâu ?
Lan Hương, phóng viên RFA
Nguồn : RFA, 13/06/2017