Vụ đại án Việt Á như vậy đã hạ màn, bằng việc kẻ chủ mưu đã bị ép phải từ chức dưới chiêu bài viết đơn xin nghỉ công tác vì lý do cá nhân. Khi nhìn lại toàn bộ vụ Việt Á, một vụ án kinh hoàng không chỉ bởi nó là vụ lũng đoạn nhà nước, mà bởi quy mô và sự ăn khớp nhịp nhàng, tự nhiên đến không thể tin nổi của cả một hệ thống được gọi là nhà nước hiện nay. Trong thời gian rất ngắn ban đầu của đại dịch, chỉ khoảng hơn nửa năm, những kẻ chủ mưu đã vẽ ra một kịch bản không tưởng. Kịch bản không tưởng nhưng khi đưa vào một hệ thống cực lớn cuối cùng lại trở thành thực tế đau xót dẫn tới cái chết của hàng chục ngàn người, và kéo theo hàng trăm cá nhân, quan chức vào vòng lao lý, người đứng đầu nhà nước phải nhục nhã rút lui khỏi chức vụ
Chúng ta điểm qua kịch bản, để thấy được sự liên quan, dính líu của các ngành nghề, lĩnh vực vào vụ án và sự ăn khớp nhịp nhàng của hệ thống. Một đề tài khoa học "dởm" của Học viện Quân y về nghiên cứu thành công một loại Kit Test (xét nghiệm Covid-19) trong một thời gian ngắn, do các nhà khoa học của Học viên Quân y làm chủ đề tài. Đề tài này được bộ khoa học duyệt nghiên cứu, được duyệt kết quả và thẩm định trong thời gian cực ngắn, không tưởng. Sau đó được bộ Y tế duyệt đưa vào ứng dụng thực tế cũng trong thời gian không tưởng. Một công ty mới thành lập, trúng thầu sản xuất Kit Test theo đề tài khoa học. Công ty chỉ có vài chục người, diện tích nhà xưởng mấy chục mét vuông. Sau đó, công ty sản xuất và cung ứng hàng chục triệu Kit Test trong thời gian hơn nửa năm. Báo chí tung hô từ đề tài khoa học, tới công ty Việt Á. Các giám đốc Trung tâm phòng ngừa và quản lý dịch bệnh (CDC), các giám đốc sở y tế, bệnh viện các tỉnh thành nhập Kit Test của Việt Á. Chính sách của chính phủ phải xét nghiệm toàn dân, diện rộng và thần tốc. Việc thực hiện diễn ra trôi chảy nhịp nhàng. Cuối cùng, không có đề tài khoa học nào, công ty Việt Á cũng chẳng sản xuất được chiếc Kit Test nào, mà là nhập Kit Test của Trung Quốc về với giá khoảng 20.000 đồng, bán cho toàn dân để ngoáy mũi xét nghiệm là 450.000-500.000 đồng/kit test. Đỉnh điểm của màn ảo thuật đó là Huân chương Lao động hạng Ba cho công ty Việt Á.
Như vậy, đã có các nhà khoa học, các quan chức bộ khoa học, các quan chức bộ Y tế từ cấp thấp cho tới cấp cao nhất, các nhà báo, các tổng biên tập, các quan chức địa phương, các lãnh đạo chính phủ… đều tham gia vào một dự án lừa đảo vĩ đại. Để tham gia và thực hiện dự án lừa đảo này, tất cả đều phải dối trá, tham nhũng và diễn ra đồng loạt, quy mô lớn. Tại sao họ làm được và làm một cách vô cùng tự nhiên như vậy ? Theo tôi có ba lý do.
Thứ nhất, sự dối trá đã tồn tại tự nhiên trong từng con người và toàn bộ hệ thống. Nếu không tồn tại một cách tự nhiên như bản tính, thì không thể nào những "nhà khoa học" của Học viện Quân y lại có thể diễn đạt đến như vậy. Không tồn tại tự nhiên trong người thì các quan chức không thể ký duyệt đề tài từ lúc cho phép nghiên cứu đến lúc nghiệm thu, và ứng dụng thực tế lại nhanh và thần tốc đến như vậy ! Tương tự như vậy là các nhà báo và các tổng biên tập… Không tồn tại trong toàn hệ thống thì không thể có sự ăn khớp nhịp nhàng đến như vậy.
Thứ hai, tham nhũng cũng tự nhiên như hơi thở của các quan chức và toàn hệ thống. Hầu như tất cả các giám đốc CDC các tỉnh, các lãnh đạo địa phương liên quan vụ việc, các giám đốc bệnh viện… không một ai không ăn lại quả, không tham nhũng trong vụ việc này. Tham nhũng là phương thức tự tồn tại của quan chức nên lý do này ai cũng có thể hiểu được. Nhưng sự ăn khớp nhịp nhàng của toàn bộ vụ việc, toàn bộ các ngành các cấp và địa phương phải đến từ lý do thứ ba.
Thứ ba, đó là sự chỉ đạo từ cấp cao nhất của chính phủ, mà kẻ chủ mưu khi đó đang là Thủ tướng. Chính từ việc kẻ chủ mưu là đương kim Thủ tướng nên tất cả đã có sự ăn khớp nhịp nhàng, các ngành các cấp thực thi vụ việc dù biết dù không biết đều răm rắp tuân theo, mà lại còn được tiền lại quả. Những quan chức phạm tội đều cam đoan, thề thốt không tham nhũng trước khi bị bắt một phần là dối trá nhưng một phần họ không nghĩ vụ án đụng tới được kẻ chủ mưu, và do vậy họ cũng không thể bị bắt.
Một vụ án lũng đoạn nhà nước, một vụ việc dối trá khủng khiếp áp dụng vào một hệ thống gồm những con người dối trá tự nhiên, tham nhũng toàn diện, triệt để gây ra sự đau thương cho toàn dân và sự sụp đổ hệ thống nhân sự của chế độ. Chỉ có một hệ thống thối rữa mới có thể áp dụng được một vụ việc dối trá và lũng đoạn toàn bộ nhà nước như vậy, thật sự rùng mình.
Hà Nội, ngày 20/01/2023
Nguyễn Vũ Bình
Nguồn : RFA, 20/01/2023