Trẻ em như búp trên cành,
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan,
Chẳng may vận nước gian nan,
Trẻ em cũng bị bận thân cực lòng.
Hồ Chí Minh đã đăng bài thơ này trên báo Việt Nam độc lập, ngày 21/9/1941 [1]3. Hơn 80 năm qua, những người theo ông ấy đã làm cho vận nước gian nan và hủy hoại cơ hội sống tốt của hàng hàng lớp lớp trẻ em như thế nào ?
Trẻ em Việt Nam đang bị bạo hành ở nhiều nơi, ngay cả ở những nơi lẽ ra phải an toàn cho trẻ em, chẳng hạn như ở trường học và ở nhà
Chênh lệch giàu nghèo và giữa các các nhóm dân tộc vẫn được quan sát là đang gia tăng. [2] Tốc độ đô thị hóa và di cư nhanh chóng, thất nghiệp, lạm dụng chất gây nghiện, bóc lột tình dục, gia tăng đổ vỡ gia đình, xuyên biên giới nạn buôn người, xói mòn các giá trị truyền thống và mạng lưới hỗ trợ, gia tăng căng thẳng kinh tế, căng thẳng cá nhân và liên cá nhân cũng như gia tăng các trường hợp phạm tội là những thách thức làm tăng tính dễ bị tổn thương của trẻ em.
Trẻ em Việt Nam đang bị bạo hành ở nhiều nơi, ngay cả ở những nơi lẽ ra phải an toàn cho trẻ em, chẳng hạn như ở trường học và nhà của chúng, và thường là bởi một người mà đứa trẻ biết. [2] Bạo hành phổ biến với 68% trẻ em từ 1-14 tuổi cho biết đã trải qua một số hình thức bạo lực tại gia đình của cha mẹ, người chăm sóc. Bạo lực học đường còn phổ biến. Các loại trường phổ biến nhất là hành vi bắt nạt và trừng phạt thân thể của giáo viên. 20 phần trăm của các bé tám tuổi cho biết đã bị trừng phạt về thể chất ở trường. Các số vụ xâm hại trẻ em, đặc biệt là xâm hại tình dục trẻ em được báo cáo ngày càng gia tăng.
Nạn buôn bán và bóc lột trẻ em đang là mối quan tâm lớn. Việt Nam chủ yếu là "nguồn" quốc gia – với trẻ em bị buôn bán ra nước ngoài để bóc lột tình dục và lao động cưỡng bức [2]. Nhiều bị lừa dối bởi các cơ hội lao động lừa đảo và bị bán làm vợ hoặc cho những người điều hành nhà chứa qua biên giới sang Trung Quốc và các nước khác.
Trẻ em bị buộc phải bán hàng rong và ăn xin ở các trung tâm đô thị, trong khi những người khác bị cưỡng bức lao động trong các nhà máy gạch và may mặc phi chính thức, hoặc do tư nhân điều hành mỏ vàng nông thôn [2]. Buôn bán trẻ em cũng liên quan đến bóc lột tình dục trẻ em hoặc nội dung khiêu dâm. Đối với nhiều người, bóc lột tình dục bắt đầu từ khi còn trẻ, từ 12 đến 15 tuổi tuổi.
Nguy cơ xâm hại, bóc lột tình dục trên Internet và mạng xã hội đang gia tăng gia tăng tại Việt Nam [2]. Tội phạm tình dục trẻ em ngày càng sử dụng Internet như một phương tiện giao tiếp với trẻ em và chuẩn bị cho chúng lạm dụng tình dục thông qua phương tiện truyền thông xã hội, và trong nhiều trường hợp, sự tương tác trực tuyến này dẫn đến các cuộc gặp trực tiếp. Ngoài ra còn có bằng chứng ngày càng tăng thông qua các trường hợp được thấy trên các phương tiện truyền thông và bởi các chuyên gia rằng trẻ em đã bị khai thác trực tiếp thông qua việc sản xuất nội dung khiêu dâm hoặc trực tiếp phát trực tuyến lạm dụng tình dục trẻ em.
Cứ mười trẻ em từ 5 đến 17 tuổi thì có một trẻ tham gia lao động trẻ em. Theo dữ liệu vào năm 2014, 1.754.000 trẻ em, chiếm khoảng 10% dân số trẻ em cả nước trong độ tuổi 5-17, được xếp vào nhóm trẻ lao động [2]. Đáng chú ý, 75% lao động trẻ em được cho là làm công việc bị cấm đối với trẻ vị thành niên trong một môi trường ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của trẻ.
Thống kê xác định người di cư đến thành thị không có hộ khẩu thường trú, người dân tộc thiểu số và người khuyết tật là ba đối tượng quan trọng nhất các nhóm dễ bị tổn thương trong nước, khoảng 1 trong 4 người Việt ở vào các nhóm dễ bị tổn thương [2]. Đối với phần lớn lao động phổ thông và con cái họ, thực tế di cư lên thành phố hiếm khi đáp ứng tầm nhìn về sinh kế được cải thiện. Hiện tượng di cư ồ ạt kéo theo một loạt các thử thách phức tạp cho trẻ em.
Sài gòn có tổng dân số ước tính khoảng 13 triệu người và với 130.000 người không có hộ khẩu thường trú di cư từ các tỉnh đến hàng năm [2]. Con em của những người không có hộ khẩu thường trú là một trong những trẻ em bị thiệt thòi và dễ bị tổn thương nhất tại Sài gòn và ước tính có khoảng 400.000 trẻ em được coi là sống tạm thời vì khoảng 350.000 cha mẹ của họ không có hộ khẩu thường trú. Khoảng 36% dân số Sài gòn có tình trạng cư trú tạm thời, dẫn đến giảm khả năng tiếp cận các dịch vụ công quan trọng, bao gồm chăm sóc sức khỏe và giáo dục được trợ cấp.
Nghiên cứu về tỷ lệ ngược đãi trẻ em ở Việt Nam năm 2014 được thiết kế để xem xét tỷ lệ ngược đãi trẻ em ở Việt Nam và so sánh với tỷ lệ ngược đãi trẻ em ở Hà Lan [3]. Bảng câu hỏi được điền bởi 1.851 học sinh từ 12 đến 17 tuổi (47% là nam). Kết quả cho thấy một nửa số học sinh (50%) đã từng tố cáo ít nhất 1 lần trẻ bị xâm hại trong năm qua. Lạm dụng tình cảm được báo cáo nhiều nhất (32%), tiếp theo là lạm dụng thể xác, bỏ bê và chứng kiến xung đột của cha mẹ. Lạm dụng tình dục ít phổ biến nhất (3%). So với Hà Lan, tỷ lệ phổ biến của hầu hết các hình thức ngược đãi trẻ em ở Việt Nam đều cao hơn : Khác biệt lớn nhất là lạm dụng tình cảm, sau đó là bỏ bê, lạm dụng thể xác và chứng kiến xung đột của cha mẹ.
Có bao giờ ông Trọng tự hỏi có nên giải tán đảng để trẻ em được sống tốt hơn ?
Phạm Đình Bá
Nguồn : VNTB, 23/01/2023
Nguồn :
1. Hồ Chí Minh, Trẻ con, 21/9/1941.
2. Viet, U. and N. March, Viet Nam Child Protection Thematic Report January–December 2018 Prepared by UNICEF Viet Nam. Unicef Viet Nam,(March), 2019.
3. Tran, N.K., et al., Child Maltreatment in Vietnam : Prevalence and Cross-Cultural Comparison. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 2017. 26(3) : p. 211-230.