Những đồn đoán thanh trừng ở Nga sau vụ nổi loạn của Wagner
Minh Anh, RFI, 01/07/2023
Một tuần sau khi chấm dứt cuộc binh biến do lãnh đạo tập đoàn lính đánh thuê Wagner tiến hành, cuộc săn lùng "những kẻ đồng lõa" phải chăng đang bắt đầu ở Nga ? Tại Pháp, bạo động nổ ra ở nhiều tỉnh thành sau khi một thiếu niên 17 tuổi bị cảnh sát bắn chết vì bất tuân lệnh và Youtube xóa bỏ ba kênh tuyên truyền của Bắc Triều Tiên. Trên đây là những chủ đề chính của Tạp chí Thế giới Đó đây tuần này.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (giữa) thảo luận với tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov (trái) và bộ trưởng quốc phòng Sergei Shoigu tại Moskva, Nga, 21/12/2022. AP - Mikhail Klimentyev
Hậu Wagner nổi loạn : Thanh trừng hay thanh toán nội bộ ?
Giới blogger quân sự Nga – những thành phần cực kỳ bảo thủ và hoạt động rất tích cực trên mạng Telegram – nói đến một cuộc thanh trừng đang bắt đầu, hay chí ít một dịp "để loại bỏ những nhân vật ít trung thành nhất", theo như quan sát của kênh truyền hình Mỹ CNN.
Trên mạng xã hội Nga, tên tuổi của hai nhân vật được nhắc đến nhiều và được cho là "vật tế thần", đó là ông Mikhail Mizintsev, cựu thứ trưởng quốc phòng, từng chỉ huy trận bao vây Mariupol và ông Roman Gavrilov, cựu lãnh đạo hiến binh. Theo Jeff Hawn, chuyên gia về quân sự Nga và là cố vấn cho New Lines Institute, một trung tâm nghiên cứu địa chính trị của Mỹ, được kênh truyền hình Pháp France 24 dẫn lại, cả hai nhân vật này bị nghi ngờ đã gia nhập Wagner, và đã "nằm trong danh sách đen của Vladimir Putin".
Một tên tuổi khác đang làm hao tổn nhiều giấy mực là tướng Sergey Surovikin, cựu chỉ huy chiến dịch quân sự Ukraine giai đoạn từ tháng 10/2022 đến tháng Giêng năm 2023, nhưng có nhiều thành tích nổi bật trên chiến trường Syria. Tờ Moscow Times hôm thứ Tư 28/6 và một blogger quân sự Nga cho rằng nhân vật này dường như đã bị bắt, ngay từ hôm Chủ Nhật.
Thông tin này càng mang tính xác thực hơn vào lúc ông Sergey Surovikin xuất hiện trong một đoạn video kêu gọi Viktorovich Prigozhin ngưng chiến dịch, trong bộ quân phục nhưng không đeo cầu vai. Chuyên gia về Nga, ông Stephen Hall, trường đại học Bath, xem đây như là "một điều bất thường đối với một sĩ quan cấp cao như ông. Đối với nhiều người, đây là dấu hiệu ông ấy đã bị bắt vào thời điểm đó". Truyền thông Mỹ dẫn các nguồn tin tình báo cho rằng ông Sergey Surovikin bị nghi ngờ gián tiếp ủng hộ Viktorovich Prigozhin, vì đã biết kế hoạch cuộc nổi loạn nhưng không có hành động gì để ngăn chặn.
Tuy nhiên, một số chuyên gia Mỹ lưu ý, nếu vị tướng Nga này có những rắc rối với chính quyền, đó không là vì bài viết của báo Mỹ New York Times hay mối quan hệ mật thiết của ông với Prigozhin, mà "có nhiều khả năng là vì những hiềm khích tồn tại giữa ông với bộ trưởng quốc phòng Nga hiện nay, Sergey Shoigu".
Ông Jeff Hawn giải thích : "Khi còn chỉ huy chiến dịch quân sự ở Ukraine, vị tướng có biệt danh "Armageddon – Chiến đấu đến cùng" đã ra lệnh rút quân Nga về Kherson và bắt đầu lập tuyến phòng thủ. Chính ông là người đã ra lệnh cho quân Nga chuyển từ thế tấn công sang phòng thủ. Đây có thể là một chiến lược quân sự tốt, nhưng nhìn từ góc độ chính trị, đó lại là một thất bại cho Sergey Shoigu".
Sergey Surovikin : Vật tế thần hoàn hảo ?
Từ phân tích này, Stephen Hall, cho rằng việc bắt giữ một vị tướng có ảnh hưởng như thế vào lúc này chỉ là một giả thuyết. "Tinh thần quân đội Nga đã xuống rất thấp, nếu ông Vladimir Putin tấn công vào một trong số hiếm hoi tướng cao cấp rất được các binh sĩ tôn trọng, thì điều đó sẽ còn làm cho tinh thần họ thêm bất ổn. Đây là một quyết định cần tránh vào thời điểm Ukraine mở chiến dịch phản công".
Trái với những tuyên truyền trên mạng xã hội Nga, giới chuyên gia Mỹ tỏ ra cẩn trọng khi cho rằng "không có cuộc thanh trừng nào đang diễn ra". Theo quan điểm của Stephen Hall, có nhiều khả năng "chúng ta đang chứng kiến các cuộc thanh toán lẫn nhau lấy cớ vụ nổi loạn của Prigozhin". Đây sẽ là dịp để cho nhiều người trong hàng ngũ lãnh đạo quân đội Nga tận dụng, từ cấp thấp đến cao, để đánh bật một đối thủ hay kẻ thù.
Cũng theo nhà nghiên cứu Jeff Hawn, tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ phải chỉ định một hoặc nhiều vật tế thần. Jeff Hawn nhận định : "Việc Viktorovich Prigozhin có thể tiếp cận Moskva một cách dễ dàng làm lộ rõ những yếu kém của Bộ quốc phòng. Họ cần có một người có thể bị buộc tội thay cho Sergey Shoigu".
Valery Guerasimov đang ở đâu ?
Một nhân vật khác cũng thu hút sự quan tâm của giới quan sát : Valery Guerasimov, tổng tham mưu trưởng quân đội Nga, vắng mặt bí ẩn từ một tuần qua. Nhà sử học Françoise Thom, trả lời L’Express, cho rằng giả thuyết về một cuộc mất tích cưỡng bức không phải là điều không thể. Tác giả tập sách "Tìm hiểu chủ nghĩa Putin", nhận định, "tổng thống Nga không thể công khai gạt bỏ họ, vì đó sẽ là một sự nhìn nhận cho sự thất bại của cuộc chiến, ông ấy chỉ có thể làm cho họ biến mất".
Tác động nào cho cuộc chiến tại Ukraine ?
Câu hỏi đặt ra : Cuộc nổi loạn bất thành của Viktorovich Prigozhin sẽ tác động ra sao đến cuộc chiến tại Ukraine ? Nhà báo chiến trường song tịch Pháp – Ukraine, ông Cyrille Amoursky, trả lời France 24 :
"Những gì ông Putin có thể quyết định là thanh trừng bớt một bộ phận những kẻ phản trắc, những người đã quyết định đi theo Prigozhin, trong cuộc nổi loạn ngắn ngủi 24 giờ. Nhưng tôi không chắc là điều đó có một tác động lớn, ngược lại, có khả năng là ông Shoigu sẽ rời Bộ quốc phòng và một người thân cận khác của ông Putin lên thay.
Người ta nói đến ông Aleksey Dyumin, một cựu cảnh vệ của tổng thống Nga. Đối với Ukraine, đây có thể sẽ là một tin xấu, bởi vì họ biết rõ Shoigu là người bất tài, đây là lý do chính cho cuộc nổi loạn phản đối của Prigozhin và Wagner. Do vậy, khi đưa một người khác hay Dyumin lên thay, tình thế sẽ thay đổi có thể bất lợi cho Ukraine, và có thể sẽ có một chiến lược mới gây khó khăn phần nào cho các chiến dịch đang được tiến hành tại Ukraine".
Bạo động ở Nanterre và mô hình cảnh sát Pháp "hung hãn"
Tại Pháp, bạo động đã bùng lên từ hôm 28/06/2023, sau vụ Nahel, một thiếu niên 17 tuổi ở thành phố Nanterre, ngoại ô phía tây Paris bị một viên cảnh sát bắn chết vì từ chối tuân lệnh. Đây là lần thứ hai trong tháng Sáu này cảnh sát Pháp bắn chết người vì bất tuân lệnh.
Vụ đầu tiên xảy ra ngày 14/6, tại Angouleme : Alhoussein Camara 19 tuổi bị một cảnh sát bắn tử thương trong lúc tìm cách chạy thoát trong một cuộc kiểm tra giấy tờ đi đường. Tuy nhiên, vấn đề các lực lượng an ninh sử dụng vũ khí sau khi bị từ chối tuân lệnh đang làm dấy lên nhiều chỉ trích, nhất là từ khi cho ban hành một đạo luật năm 2017, sửa đổi những quy định về phòng vệ chính đáng của cảnh sát.
AFP dẫn các số liệu chính thức, giải thích tình trạng bất tuân lệnh đã tăng hơn 50% trong vòng 10 năm. Nhằm kềm hãm hiện tượng này, năm 2017, chính phủ thủ tướng Bernard Cazeneuve lúc bấy giờ đã cho thông qua một đạo luật "liên quan đến an ninh công cộng". Văn bản này sửa đổi những điều kiện cho phép cảnh sát khai hỏa, cho đến lúc đó vẫn phải tuân thủ theo Luật Hình sự và nguyên tắc tự vệ hợp pháp như bao công dân khác.
Liệu văn bản luật này có là nguồn cội của hiện tượng gia tăng các vụ bắn người của cảnh sát hay không ? Các số liệu thống kê chính thức đưa ra cho thấy, năm 2017, năm thông qua đạo luật, số vụ nổ súng của cảnh sát là 394, tăng thêm 55% so với năm 2016. Nhưng từ bốn năm qua, người ta ghi nhận tình trạng này giảm dần : Năm 2021 chỉ có 290 vụ sử dụng vũ khí, tức chỉ tăng có 13% so với năm 2016, năm trước khi luật được thông qua.
Tuy nhiên, số vụ bắn chết người nhắm vào một phương tiện đang di chuyển, như trong trường hợp thiếu niên Nahel 17 tuổi, lại tăng lên, nghĩa là từ 2 vụ trong năm 2021 lên thành 13 trong năm 2022. Trả lời nhật báo Le Temps của Thụy Sĩ, ông Sebastian Roché, nhà chính trị học, chuyên nghiên cứu về cảnh sát, cho rằng Pháp có một "mô hình cảnh sát khá hung hăng, đáng sợ hơn so với nhiều nước khác ở Châu Âu, nhưng ít hơn ở Mỹ".
Youtube xóa ba kênh tuyên truyền của Bình Nhưỡng : Lợi bất cập hại ?
Ngày 23/06/2023, Ủy ban Tiêu chuẩn Truyền thông Hàn Quốc thông báo chặn quyền truy cập vào các kênh của Bắc Triều Tiên trên Youtube. Quyết định được đưa ra theo yêu cầu của Cơ quan Tình báo Quốc gia (NIS) khi cho rằng Bình Nhưỡng sử dụng những kênh này để tuyên truyền cho chế độ dưới dạng vlog. Tuy nhiên, quyết định này lại khiến giới chuyên gia về Bắc Triều Tiên lo lắng.
Từ Seoul, thông tín viên đài RFI, Celio Fioretti tường thuật :
"Xin chào tất cả mọi người, đây là Song A Il từ Bình Nhưỡng. Tôi được 11 tuổi và đang học lớp 5 tiểu học. Bình Nhưỡng, nơi tôi sinh sống là một thành phố tuyệt vời, bởi vì ở đó có nhiều công viên giải trí ở mọi nơi bạn đến. Vô số thứ dành cho trẻ em".
Đoạn vidéo này, tương tự như bao mẩu video khác của kênh Sally Parks hay kênh Yumi kể từ hôm 28/6 không thể truy cập được nữa. Youtube vừa cho đóng ba kênh tuyên truyền của Bắc Triều Tiên.
Cổng thông tin này của Mỹ không nêu rõ lý do xóa bỏ, nhưng sự việc diễn ra vào lúc Hoa Kỳ gia tăng các trừng phạt chống chế độ. Tuy nhiên, quyết định này lại "thọc gậy bánh xe" các nhà nghiên cứu và giới phân tích về Bắc Triều Tiên.
Ông Shreyas Reddy, nhà báo cho trang mạng NK News, giải thích : "Những đoạn video này còn là một cánh cửa sổ quan trọng về Bắc Triều Tiên. Đây là một quốc gia cực kỳ khép kín và những kiểu video này là rất hữu ích để hiểu được những gì đang diễn ra thực sự ở trong nước. Chúng có thể là tuyên truyền, nhưng một nhà quan sát dày dạn kinh nghiệm có thể chắt lọc thông tin để diễn giải và hiểu nhiều hơn về Bắc Triều Tiên. Xóa bỏ hoàn toàn những đoạn video đó sẽ còn làm cho việc tìm hiểu Bắc Triều Tiên và sự trao đổi với nước này thêm phần khó khăn".
Minh Anh
Nguồn : RFI, 01/07/2023
**************************
Hình ảnh vệ tinh cho thấy dường như Wagner lập cơ sở mới ở Belarus
Reuters, VOA, 30/06/2023
Hình ảnh vệ tinh của một căn cứ quân sự ở phía đông nam thủ đô Minsk của Belarus dường như cho thấy các cơ sở mới được thiết lập trong những ngày gần đây, chứng tỏ có việc xây dựng nhanh chóng một căn cứ cho Wagner, công ty lính đánh thuê Nga đứng sau một cuộc binh biến cuối tuần qua ở Nga.
Ông Yevgeny Prigozhin thủ lĩnh tập đoàn Wagner thu hình tuyên bố của ông tại Rostov-on-Don, Nga, ngày thứ Bảy, 24/6/2023.
Truyền thông Nga đã đưa tin rằng Wagner, mà thủ lĩnh Yevgeny Prigozhin đã đến Belarus hôm 27/6, có thể thiết lập một căn cứ mới tại một cơ sở quân sự bỏ trống gần thị trấn Asipovichi, cách Minsk khoảng 90 km.
Hình ảnh được chụp bởi các vệ tinh Sentinel 2 của Cơ quan Không gian Châu Âu ESA vào ngày 27/6 cho thấy các hàng cấu trúc dài ở ngôi làng Tsel gần đó, trên một cánh đồng trống vào ngày 14/6.
Reuters không thể kiểm chứng nguyên do của việc thi công này. Các hình ảnh được cung cấp công khai thông qua tìm kiếm trên trang web của ESA.
Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã mời Wagner thành lập các hoạt động tại đất nước của ông như một phần của thỏa thuận chấm dứt cuộc binh biến vào ngày 24/6.
Tổng thống Nga Vladimir Putin nói các chiến binh Wagner được tự do chuyển đến Belarus, gia nhập quân đội Nga hoặc về nhà, sau cuộc binh biến mà ông cho rằng đã đe dọa gây ra nội chiến ở Nga.
Ông Prigozhin nói ông gây ra binh biến để yêu cầu thay đổi lãnh đạo quân đội mà ông đổ lỗi cho những thất bại trong cuộc chiến ở Ukraine, và để ngăn chặn việc tiêu diệt lực lượng của ông sau khi lực lượng này được lệnh đặt dưới sự kiểm soát của Bộ quốc phòng.
Đại tướng Andrei Kartapolov, một nhà lập pháp có ảnh hưởng, chủ tịch ủy ban quốc phòng tại hạ viện Nga, ngày 29/6 cho biết ông Yevgeny Prigozhin đã được thông báo rằng tập đoàn Wagner của ông sẽ không được chiến đấu ở Ukraine nữa vì ông không chịu ký hợp đồng để đưa đội quân của mình nằm dưới sự kiểm soát của Bộ quốc phòng Nga.
Tướng Kartapolov nói : "Như các bạn đã biết, vài ngày trước khi xảy ra cuộc nổi loạn, Bộ quốc phòng loan báo tất cả các đơn vị thực hiện nhiệm vụ chiến đấu phải ký hợp đồng với Bộ".
"Mọi người bắt đầu thực hiện quyết định này... tất cả mọi người, trừ ông Prigozhin".
Ông Prigozhin hôm 11/6 khẳng định các chiến binh Wagner của ông sẽ không ký bất kỳ hợp đồng nào với Bộ trưởng quốc phòng Sergei Shoigu, đồng thời tố cáo Bộ trưởng Shoigu không có khả năng quản lý các đơn vị quân đội.
Tướng Kartapolov cho hay sau khi ông Prigozhin từ chối ký hợp đồng, ông đã được thông báo rằng những người lính đánh thuê của ông sẽ không được chiến đấu ở Ukraine nữa và vì vậy sẽ không nhận được tiền của nhà nước.
Kết cục là, vẫn theo lời tướng Kartopolov, ông Prigozhin đã phạm tội phản quốc vì "tham vọng quá đáng", vì tiền, và vì điều mà tướng Kartopolov gọi là "trạng thái quá khích".
(Reuters)
Nguồn : VOA, 30/06/2023
*************************
Điện Kremlin bác bỏ tin chỉ huy cấp cao của Nga biết trước kế hoạch Wagner nổi loạn
Thanh Hà, RFI, 29/06/2023
Họp báo hôm 28/06/2023, phát ngôn viên của điện Kremlin, Dmitri Peskov, bác bỏ tin một số tướng lĩnh Nga đã biết trước âm mưu nổi loạn của lực lượng bán quân sự Wagner và thậm chí là tham gia vào cuộc binh biến hồi cuối tuần qua.
Ảnh do Bộ quốc phòng Nga đăng ngày 26/06/2023 : Bộ trưởng quốc phòng Nga Sergei Shoigu và tướng Yevgeny Nikiforov, chỉ huy các lực lượng quân khu miền Tây, thăm một tiền đồn của Nga (không nêu địa điểm), trong cuộc chiến Nga-Ukraine © Reuters – Russian Defence Minister
Gần một tuần lễ sau vụ lực lượng do Yevgeny Prigozhin lãnh đạo chiếm đóng trụ sở quân đội tại thành phố Rostov trên sông Don, báo New York Times trích dẫn nhiều nguồn tin thông thạo từ tình báo Hoa Kỳ, theo đó trong số các lãnh đạo quân đội Nga biết được kế hoạch của Wagner có phó chỉ huy quân đội Nga trong "chiến dịch đặc biệt" tại Ukraine, tướng Sergey Surovikin.
Từ Moskva, thông tín viên Anissa el Jabri tường trình :
"Lần gần đây nhất tướng Surovikin xuất hiện tại Nga là trong đêm Thứ Sáu vừa qua. Khi đó lính của lực lượng Wagner còn chưa tiến vào trụ sở trung tâm chỉ huy chiến dịch Ukraine tại Rostov. Nhưng viên tướng đầy quyền lực này với chiếc súng trường trên đầu gối đã bắt đầu kêu gọi, xin trích ‘dừng lại tất cả trước khi quá trễ’.
Ông được biết đến như một trong số những tướng lĩnh Nga hiếm hoi có quan hệ với Yevgeny Prigozhin. Do vậy Surovikin được mệnh danh là "Armageddon" vì bị cho là đã chọn phe ngay từ đầu, đó là phe nắm giữ quyền lực. Phải chăng đây là đòn đánh hỏa mù ? Trưa hôm qua, phát ngôn viên điện Kremlin đã thẳng thừng bác bỏ. Dmitri Peskov cho rằng Sergey Surovikin không hề biết trước những ý định của Prigozhin. Ông nói có ‘nhiều tin đồn đang rộ lên vào thời điểm này và đây chính là một trong số những tin đồn đó’. Hơn nữa đầu tuần, người ta đã nhắc nhiều đến tên của tướng Surovikin có thể được bổ nhiệm là tổng tham mưu trưởng quân đội Nga.
Trong khi chờ đợi, các cuộc khám xét, điều tra đã bắt đầu để truy tìm các thành phần phản bội và đồng lõa trong hàng ngũ quân đội. Mạng Telegram Rybar, nổi tiếng là thân cận với Bộ quốc phòng, thậm chí đưa tin ‘Chúng ta đang chứng kiến trực tiếp một cuộc trắc nghiệm củaBộ quốc phòng về mức độ trung thành".
Báo tài chính Mỹ The Wall Street Journal, số ra ngày 28/06 tiết lộ bộ trưởng quốc phòng Nga Sergey Shoigu và tổng tham mưu trưởng quân đội Nga, tướng Valery Guerasimov, là những "mục tiêu" mà lãnh đạo Wagner Yevgeny Prigozhin nhắm tới trong kế hoạch "tiến về thủ đô Moskva" hôm 24/06.
Thanh Hà
Nguồn : RFI, 30/06/2023
*************************
Tin nói tướng Nga bị bắt giam sau cuộc nổi loạn của Wagner
AP, VOA, 30/06/2023
Tướng Sergei Surovikin, phó chỉ huy lực lượng Nga chiến đấu ở Ukraine, được cho là đã bị bắt giam vài ngày sau khi tập đoàn lính đánh thuê Wagner tiến hành cuộc nổi dậy bên trong nước Nga, hai người quen thuộc với vấn đề này nói với hãng tin AP hôm 29/6, trích dẫn các đánh giá tình báo của Hoa Kỳ và Ukraine.
Tướng Sergei Surovikin, phó chỉ huy lực lượng Nga chiến đấu ở Ukraine, được cho là đã bị bắt giam vài ngày sau khi tập đoàn lính đánh thuê Wagner tiến hành cuộc nổi dậy bên trong nước Nga.
Những người này nói với điều kiện giấu tên vì họ không được phép thảo luận công khai về chuyện này
Không rõ liệu ông Surovikin có phải đối mặt với bất kỳ cáo buộc nào hay đang bị giam giữ ở đâu, điều này phản ánh thế giới chính trị không rõ ràng của Điện Kremlin và sự không chắc chắn sau cuộc nổi dậy.
Thách thức lớn nhất đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong hơn hai thập niên cầm quyền tan biến sau khi thủ lĩnh nhóm lính đánh thuê nổi loạn, người đã ra lệnh cho đội quân của mình tiến vào Moscow, đồng ý sống lưu vong và tuyên bố rút lui.
Tin về việc ông Surovikin bị bắt giam xuất hiện vài ngày sau khi Tập đoàn lính đánh thuê Wagner chiếm trụ sở quân sự ở thành phố Rostov-on-Don của Nga và tiến về Moscow trong một cuộc nổi dậy bất thành.
Người đứng đầu Wagner, ông Yevgeny Prigozhin, đã có nhận xét tích cực về ông Surovikin trong khi chỉ trích giới quân sự của đất nước và gợi ý rằng nên bổ nhiệm ông Surovikin làm Tổng tham mưu trưởng thay thế Tướng Valery Gerasimov. Tờ New York Times tuần này đưa tin rằng các quan chức Hoa Kỳ tin rằng ông Surovikin đã biết trước về kế hoạch dàn dựng cuộc nổi dậy của ông Prigozhin.
Tòa Bạch Ốc và Điện Kremlin từ chối bình luận.
Ông Surovikin, người có mối liên hệ lâu năm với ông Prigozhin, đã không xuất hiện kể từ cuộc nổi loạn bắt đầu, lúc đó ông có công bố một video kêu gọi chấm dứt nổi loạn.
Một blogger quân sự Nga, tờ Moscow Times và tờ Financial Times đưa tin rằng ông Surovikin, đồng thời là chỉ huy lực lượng không quân Nga, đã bị bắt.
Đã có nhiều suy đoán rằng một số sĩ quan quân đội hàng đầu có thể đã thông đồng với ông Prigozhin và giờ đây có thể phải đối mặt với sự trừng phạt vì cuộc binh biến đã tạo nên một cuộc hành quân gần như không bị thách thức trong thời gian ngắn tới Moscow mà ông Putin đã gọi là phản quốc và "đâm sau lưng".
Ông Alexei Venediktov, cựu giám đốc của Ekho Moskvy, một đài phát thanh độc lập nổi tiếng đã bị chính quyền đóng cửa sau khi Moscow xâm lược Ukraine, nói ông Surovikin và các cộng sự thân cận của ông đã không liên lạc với gia đình họ trong ba ngày, nhưng không nói gì về việc ông đã bị bắt giữ.
Một kênh nhắn tin quân sự nổi bật khác, Rybar, do một cựu nhân viên báo chí của Bộ quốc phòng điều hành, đưa tin một cuộc thanh trừng trong hàng ngũ đang được tiến hành khi nhà chức trách xem xét các cáo buộc rằng một số người có thể đã đứng về phía ông Prigozhin.
Ông Surovikin đã liên kết với ông Prigozhin kể từ khi cả hai đều hoạt động ở Syria, nơi Nga đã tiến hành một hành động quân sự kể từ năm 2015 để củng cố chính phủ của Tổng thống Syria Bashar Assad và giúp ông này giành lại lãnh thổ sau cuộc nội chiến tàn khốc.
Trong khi ông Prigozhin đã buông lời xúc phạm nặng nề nhắm vào Bộ trưởng quốc phòng Shoigu và Tổng tham mưu trưởng, Tướng Valery Gerasimov, trước cuộc binh biến tuần trước, trong đó ông đã yêu cầu lật đổ họ, thì ông đã liên tục ca ngợi ông Surovikin và đề nghị bổ nhiệm ông này thay thế ông Gerasimov. Tuy nhiên, khi cuộc nổi dậy bắt đầu, ông Surovikin đã quay một đoạn video kêu gọi ngừng cuộc binh biến.
Đầu tuần này, tờ New York Times đưa tin rằng các quan chức Hoa Kỳ tin rằng ông Surovikin đã biết trước về cuộc binh biến. Khi được hỏi về tin này, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov đã phủ nhận nó như một phần của "những đồn đoán và tin đồn thất thiệt".
Ngày 29/6, ông Peskov từ chối bình luận về việc liệu ông Surovikin có bị bắt hay không.
Khi được AP hỏi liệu tổng thống có còn tin tưởng ông Surovikin hay không, ông trả lời rằng ông Putin làm việc với bộ trưởng quốc phòng và tổng tham mưu trưởng và đề nghị chuyển các câu hỏi tới Bộ Quốc phòng. Ông cũng yêu cầu gửi các câu hỏi khác về ông Surovikin và tình trạng của ông này về Bộ.
Về việc liệu ông Putin có cho rằng cần thiết phải sa thải các quan chức quân sự có liên hệ với ông Prigozhin hay không, ông Peskov nói "vấn đề không phải là ưu quyền của tôi và tôi không có gì để nói về điều đó".
Ông Surovikin, người được truyền thông phương Tây đặt biệt danh là "Tướng quân Armageddon" vì những chiến thuật tàn bạo của ông ta ở Syria và Ukraine, được cho là đã củng cố hệ thống phòng thủ của Nga sau khi Moscow rút lui khỏi các khu vực rộng lớn trên lãnh thổ Ukraine vào mùa thu năm ngoái trong bối cảnh quân đội Kyiv phản công nhanh chóng.
Được ông Putin chỉ định vào mùa thu để lãnh đạo các lực lượng Nga ở Ukraine, ông Surovikin đã điều hành chiến dịch ném bom nhắm vào các nhà máy điện và cơ sở hạ tầng quan trọng khác của Ukraine nhưng không đánh sập được nguồn cung cấp điện.
Vào tháng 1 năm nay, ông Putin đã thay thế ông Sủovikin bằng ông Gerasimov, cho Tổng tham mưu trưởng phụ trách trận chiến của Nga ở Ukraine. Ông Surovikin bị giáng xuống vị trí cấp phó của ông Gerasimov.
Số phận của ông Gerasimov cũng không rõ ràng sau cuộc binh biến bị hủy. Trong khi ông Shoigu xuất hiện tại một số sự kiện có ông Putin tham dự, ông Gerasimov vắng mặt một cách bí mật.
Nếu một cuộc thanh trừng thực sự đang được tiến hành, nó có thể làm mất ổn định chuỗi chỉ huy quân sự và làm xói mòn tinh thần binh lính Nga trong giai đoạn đầu của cuộc phản công mới nhất của Ukraine và tạo cơ hội cho Kyiv giành lại nhiều lãnh thổ hơn.
(AP)
Nguồn : VOA, 30/06/2023
****************************
Kremlin không nói về số phận của tướng Surovikin sau cuộc binh biến của lính đánh thuê
Reuters, VOA, 29/06/2023
Hôm thứ Năm 29/6, Điện Kremlin từ chối cung cấp thông tin chi tiết về số phận của vị tướng Nga Sergei Surovikin. Vẫn chưa có thông tin công khai về tình trạng và địa điểm của ông kể từ sau cuộc binh biến bị hủy bỏ giữa chừng của lính đánh thuê hôm 24/6.
Tướng Sergei Surovikin của Nga (ảnh tư liêu, 18/10/2022)
Ông Surovikin được báo chí Nga đặt biệt danh là "Tướng quân Tận thế" vì các chiến thuật rất táo bạo của ông trong cuộc chiến ở Syria. Hiện ông là phó tư lệnh lực lượng Nga ở Ukraine. Ông bặt tăm kể từ hôm 24/6, khi đó, ông đã xuất hiện trong một video kêu gọi lãnh đạo đội quân đánh thuê Yevgeny Prigozhin hãy hủy bỏ cuộc binh biến.
Ông Surovikin trông rất mệt mỏi trong đoạn video đó và không rõ liệu ông có bị ép buộc phải nói hay không. Kể từ đó đã có những tin tức chưa được kiểm chứng cho rằng ông đang bị các cơ quan an ninh thẩm vấn.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đề nghị phóng viên chuyển các câu hỏi về ông Surovikin tới Bộ Quốc phòng Nga. Bộ này cho đến nay vẫn chưa đưa ra tuyên bố nào về ông ấy.
Khi một phóng viên hỏi liệu Tổng thống Vladimir Putin có còn tin tưởng ông Surovikin hay không, ông Peskov nói : "Ông Putin là tổng tư lệnh tối cao và ông ấy làm việc với Bộ trưởng Quốc phòng và Tổng tham mưu trưởng".
Hầu hết các tướng lĩnh cao cấp nhất của Nga đều chưa xuất hiện công khai sau cuộc binh biến nhằm lật đổ các quan chức quân sự hàng đầu. Cuộc binh biến là thách thức lớn nhất đối với nhà nước Nga kể từ cuộc đảo chính hồi năm 1991 của những người theo đường lối cứng rắn chống lại ông Mikhail Gorbachev, vào lúc Liên Xô sụp đổ dần.
Ông Putin, 70 tuổi, xuất hiện hôm 28/6 khi đến thăm một nhà thờ Hồi giáo ven biển Caspi, cách thủ đô Moscow khoảng 2.000 km về phía nam. Điện Kremlin cho biết ông Putin cũng chủ trì một cuộc họp về phát triển du lịch ở khu vực đó.
Vẫn chưa rõ về số phận của ông Prigozhin, người đã nổi lên thành ông trùm lính đánh thuê quyền lực nhất của Nga.
Phát ngôn viên Điện Kremlin Peskov nói rằng ông không có thông tin về địa điểm hiện tại của ông Prigozhin.
Nói về nguyên nhân của cuộc binh biến, Thượng tướng Andrei Kartapolov, một nhà lập pháp có ảnh hưởng, chủ tịch ủy ban quốc phòng của hạ viện, cho hay ông Prigozhin đã từ chối ký hợp đồng để lính đánh thuê của ông ta phục vụ dưới quyền Bộ Quốc phòng.
Theo lời ông Kartapolov, hệ quả là ông Prigozhin đã nhận được thông báo rằng lính đánh thuê của ông ta sẽ không còn chiến đấu ở Ukraine và không còn nhận được tiền từ nhà nước Nga.
Ông Putin cho biết hôm 27/6 rằng ông Prigozhin, hãng Wagner và công ty cung cấp thực phẩm Concord của ông ta đã nhận được ít nhất 2 tỷ đô la từ nhà nước Nga trong năm qua.
(Reuters)
Nguồn : VOA, 29/06/2023