Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

01/07/2023

Biển Đông : đến lúc Việt Nam phải chọn bên

Khánh An - VOA tiếng Việt

Vit Nam ngày càng gn M hơn, không mong đi nhiu t ASEAN ?

Khánh An, VOA, 01/07/2023

Nhng bước tiến ngày càng mnh m trong mi quan h gia Vit Nam vi "nhng người bn ca M" như Nht, Úc, Philippines, đc bit trong hp tác an ninh, quc phòng và đi phó vi Trung Quc trong các vùng bin tranh chp, đang ngày càng làm lu m vai trò ca ASEAN trong vic giúp gii quyết tranh chp ch quyn trên bin gia các thành viên vi Trung Quc, đng thi đt ra câu hi phi chăng Vit Nam đang xích li gn M hơn thông qua nhng đng minh ca h ?

reagan0

Hàng không mu hm USS Ronald Reagan ca M đến Đà Nng hôm 25/6/2023 được xem là mt s kin quan trng, cho thy mi quan h đang được thúc đy tăng cường mnh m gia Vit Nam và Hoa K.

ASEAN "không có vai trò quan trng"

Hôm 23/6, Indonesia, quc gia gi quyn ch tch ASEAN năm 2023, thông báo quyết đnh di đa đim t chc cuc tp trn quân s chung ln đu tiên ca khi 10 quc gia Đông Nam Á sang mt đa đim cách xa Bin Đông. Đng thái này không gây ngc nhiên đi vi gii nghiên cu trong bi cnh khi này luôn b Trung Quc tác đng chia r mnh m. Thêm vào đó, nguyên tc "không can thip ln nhau" càng làm cho vai trò trung gian ca khi càng tr nên m nht.

Cuc din tp phi chiến đu ln đu tiên ca khi ban đu được d đnh din ra ti vùng cc nam ca Bin Đông, nơi Bc Kinh cũng tuyên b ch quyn, t ngày 18-25/9. Tuy nhiên, cuc tp trn đã được chuyn hoàn toàn ra khi tuyến đường thy chiến lược ti Bin Nam Natuna trong hi phn ca Indonesia. Quân đi Indonesia nói quyết đnh di chuyn đa đim là mt quyết đnh đc lp và "không có s can thip" t các quc gia khác, theo Reuters.

"Người ta và ngay c Vit Nam c nói v hp tác vi ASEAN bi vì ASEAN là mt khi, nhưng thc cht nó không có nhiu vai trò, không có vai trò quan trng trong vic giúp cho nhng chuyn Trung Quc gây rc ri Bin Đông được gim đi. Và rõ ràng Trung Quc h chia r ASEAN rt mnh, chia r rt tt", Tiến sĩ Hà Hoàng Hp, mt nhà nghiên cu cao cp khách mi ca Vin Nghiên cu Đông Nam Á (ISEAS) ca Singapore, nói vi VOA.

Đơn c v vic đàm phán đã kéo dài 2 thp niên gia ASEAN và Trung Quc v B quy tc ng x (COC) mang tính ràng buc Bin Đông, nhà nghiên cu đang sng ti Hà Ni cho rng đây s là mt vin cnh xa vi vì phía Trung Quc ch "nói mà không làm" hoc luôn đưa ra nhng yêu cu "không th chp nhn được" khi ngi vào bàn đàm phán. Mc dù vy, hai phía vn "gi b" thông báo v nhng "tiến trin" trong tiến trình đàm phán ca h, vn theo li Tiến sĩ Hà Hoàng Hp.

Cùng quan đim trên, chuyên gia Greg Poling, Giám đc Chương trình Sáng kiến Minh bch Hàng hi Châu Á ca Trung tâm nghiên cu Chiến lược và Quc tế (CSIS) có tr s Washington, nói vi VOA, rng "Trung Quc không quan tâm đến vic tha hip. Điu đó đã không thay đi, vì vy tôi thy rt ít hy vng v mt COC mnh m s sm được ký kết".

Tuy vy, đng thái hp tác thúc đy COC gia Vit Nam và Philippines vn rt ý nghĩa, theo gii thích ca Tiến sĩ Hà Hoàng Hp.

Ông nói : "Đây là phép th ca lòng kiên nhn, mc dù nhìn thy là có rt ít xác sut hay kh năng tiến lên trong vic có được mt COC vi Trung Quc, nhưng Vit Nam, Philippines và các nước khác vn phi c gng đóng góp cho nó, vì lp trường sn sàng đàm phán là mt trong nhng đim mnh th hin trong tinh thn ca Công nước v Lut bin (UNCLOS) 1982".

Nếu Trung Quc vn tiếp tc không mun tiến ti đ có mt COC hp lý, hp pháp và mang tính ràng buc, Tiến sĩ Hà Hoàng Hp nói con đường cui cùng là ASEAN s phi ch đến khi có mt s thay đi nào đó v mt th chế Trung Quc.

Trung Quc đang đy Vit Nam gn M hơn ?

Khi được hi liu nhng hành vi gây hn, cưỡng ép ca Trung Quc Bin Đông trong thi gian gn đây có đang đy Vit Nam đến gn vi M hơn không, Tiến sĩ Hà Hoàng Hp cho rng "không hoàn toàn như vy" vì Vit Nam đã tính toán mt chiến lược "tm xa" và "lâu dài" trong vic đi phó vi Trung Quc. Tuy nhiên, ông không ph nhn thc tế v vic tiến ti mt mi quan h tt hơn gia Vit Nam và M đang được thúc đy "nhanh hơn trước".

"Nói c th, nếu Trung Quc càng gây ra nhiu chuyn vi Vit Nam thì người Vit Nam s gn gũi hơn vi nhng người bn ca M, và chc chn s gn li vi người M", Tiến sĩ Hà Hoàng Hp nói.

Tháng trước, Th tướng Phm Minh Chính đã gp người đng cp Nht Bn Fumio Kishida bên l hi ngh thượng đnh G7. Hai bên đã nht trí cùng chung tay gii quyết nhng yêu sách lãnh th ca Trung Quc trên bin đ đm bo hòa bình và n đnh khu vc.

"Mt trong nhng li thế đáng k nht là vic hp tác vi Nht Bn có th giúp thế cân bng bên ngoài ca Vit Nam hiu qu hơn", Tiến sĩ Ching-Chang Chen, Giáo sư Chính tr Quc tế - Giám đc, Trung tâm nghiên cu các vn đ toàn cu ca Đi hc Ryukoku ti Nht, nói vi VOA.

Theo Giáo sư Chen, vi tư cách là đng minh quan trng nht ca Hoa K trong khu vc, Nht Bn có th giúp cho Vit Nam tăng cường quan h đi tác chiến lược vi Hoa K. Hơn na, chính ph Nht Bn gn đây gii thiu chương trình H tr An ninh Chính thc (OSA) cho các đi tác có cùng chí hướng đi mt vi "nhng n lc đơn phương nhm thay đi hin trng bng vũ lc". Chương trình này có th to điu kin cho Nht Bn chuyn giao thiết b và bí quyết cho Vit Nam đ giám sát các hot đng ca Trung Quc Bin Đông.

Các chuyên gia cho rng vì Vit Nam và Nht Bn đu có tranh chp hàng hi vi Trung Quc trên Bin Đông và qun đo Senkaku, nên c hai được xem như "nhng đng minh t nhiên".

"Nht Bn, vi tư cách là mt nn kinh tế ln, h tr cho Vit Nam v an toàn, an ninh hàng hi và thc thi pháp lut hàng hi, bao gm đào to, chuyn giao công ngh và tng tàu tun tra bin. C hai đu có chung li ích đ duy trì t do hàng hi", Giáo sư Carl Thayer ca Hc vin Quc phòng Australia, Đi hc New South Wales Australia, nhn đnh vi VOA.

Tuy nhiên theo ông, "điu bt li chính là vic hp tác hàng hi Nht Bn-Vit Nam có th b Bc Kinh xem là bt tay chng li Trung Quc, và do đó có th dn ti các bin pháp trng pht".

Mc dù vy, Giáo sư Thayer cho rng c Nht Bn và Vit Nam đu thành tho trong vic qun lý mi quan h ca h vi Trung Quc. Mt khác, Vit Nam là thành viên ca ASEAN và khi này có cơ chế cng 3 đ gii quyết các vn đ v kinh tế vi Trung Quc, Nht Bn và Hàn Quc.

Bên cnh Nht Bn, Vit Nam trong nhng năm qua cũng đy mnh vic hp tác vi Philippines, mt đng minh lâu năm khác ca M trong khu vc.

K t khi Tng thng Ferdinand Marcos Jr. lên nm quyn vào năm ngoái, Philippines bt đu có nhng đng thái cương quyết hơn đi vi Trung Quc đ bo v quyn li ca mình trên bin. Gia bi cnh thun li này, theo Tiến sĩ Hà Hoàng Hp, ương nhiên Vit Nam s tranh th mi quan h c v kiến thc cũng như v thế ca Philippines đ làm sao thúc đy được li ích cũng như li thế ca c hai bên".

"Vic có mt chính ph Philippines đng lên bo v chính mình có li cho Hà Ni vì cách duy nht đ đy lùi thành công s cưỡng ép ca Trung Quc là tham gia vào liên minh các quc gia có cùng chí hướng", chuyên gia Poling ca CSIS nhn đnh thêm vi VOA.

Khánh An

Nguồn : VOA, 01/07/2023

**************************

Ngoi giao hi quân dn dp giúp gì cho Vit Nam trên Bin Đông ?

VOA, 29/06/2023

Nhng hot đng ngoi giao hi quân ca Vit Nam vi Nht, n và nht là chuyến cp cng ca tàu sân bay M USS Ronald Reagan là hu thun quan trng đi vi Vit Nam trên Bin Đông, nht là trong bi cnh nước này b tàu Trung Quc liên tc xâm phm vùng đc quyn kinh tế, các nhà phân tích nói vi VOA.

reagan2

Mt sĩ quan M đng trên boong tàu sân bay USS Ronald Reagan nhân chuyến cp cng Đà Nng t ngày 25 đến 30/6

Ghé vào Đà Nng k t ngày 25 đến 30/6, USS Ronald Reagan là chiếc hàng không mu hm th ba ca M đến thăm Vit Nam trong thi hu chiến, sau các tàu USS Carl Vinson hi năm 2018 và USS Theodore Roosevelt hai năm sau đó.

Trước tàu sân bay M 5 ngày, tàu JS Izumo, khu trc hm trc thăng ca Lc lượng Phòng v Bin Nht Bn, cũng đã ghé cng Cam Ranh trong ba ngày nhm thúc đy khu vc n Đ Dương Thái Bình Dương m và t do, các quan chc Nht được t Nippon dn li nói.

Mt ngày trước chuyến thăm ca tàu JS Izumo, hôm 19/6, ti New Delhi, n Đ đã trao tng cho Vit Nam tàu h v tên la INS Kirpan nhân chuyến thăm ca B trưởng Quc phòng Phan Văn Giang. Đây là tàu chiến nh ch yếu dùng cho mc đích phòng th b bin.

Hai chiến hm n Đ là INS Delhi và INS Satpura cũng đã cp cng Đà Nng t ngày ngày 19 đến 22/5 đ thăm xã giao. Ngoài ra, tàu chiến các nước Anh, Pháp, Úc cũng đã tng đến thăm và giao lưu vi Hi quân Vit Nam trước đây.

Nhng chuyến ghé cng này đu đã được lên kế hoch t lâu trước đó và không liên quan gì đến nhng din biến gn đây trên Bin Đông, trong đó có vic tàu nghiên cu ca Trung Quc xâm phm vùng đc quyn kinh tế ca Vit Nam, các chuyên gia mà VOA liên h cho biết.

Theo thông báo chính thc thì M gi USS Ronald Reagan là đ k nim 10 năm quan h đi tác toàn din Vit-M còn chiến hm n Đ đến Vit Nam trong bi cnh hai nước va đánh du 50 năm thiết lp quan h ngoi giao hi năm 2022.

"Vit Nam lên kế hoch rt cn thn cho các chuyến viếng thăm ca tàu chiến nước ngoài đ đm bo cân bng", Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia v Vit Nam ti Hc vin Quc phòng Úc, nói vi VOA. "Thi đim xy ra nhng s vic này ch là ngu nhiên trùng hp vi vic Trung Quc ngày càng hung hăng trên Bin Đông".

Đi tá v hưu Raymond Powell, lãnh đo d án Myoushu vn theo dõi các hot đng trên Bin Đông thuc trung tâm Gordia Knot v Sáng to An ninh Quc gia, Đi hc Stanford, M, nhn đnh vi VOA thi đim USS Ronald Reagan cp cng Đà Nng là rt có ý nghĩa vì nó din ra ngay sau chuyến kho sát dài ngày ca tàu Hướng Dương Hng 10 vi s h tng ca các tàu hi cnh Trung Quc.

Cam kết đến đâu ?

Tr li câu hi mc đ cam kết ca các cường quc M, Nht, n đến đâu đ chng li tham vng ca Trung Quc trên Bin Đông, ông Carl Thayer nói ba nước này s th hin năng lc tp th đy lùi Trung Quc bng các cuc tp trn chung trên Bin Đông và các c ch ca h cho thy h ng h an ninh trên bin ca Vit Nam trước s bt nt ngày càng tăng ca Trung Quc.

Trước khi đến Vit Nam, USS Ronald Reagan và JS Izumo đã có các cuc din tp phi hp trên Bin Đông hôm 11/6 đ đi phó vi các ưu tiên chung v an ninh bin và tăng cường tính phi hp hot đng trên bin.

ng thi, M, Nht và n s tiếp tc có s hu thun chính tr và ngoi giao mnh m cho ch quyn ca Vit Nam theo lut pháp quc tế và tr giúp Vit Nam xây dng năng lc đ duy trì an ninh trên bin", Giáo sư Carl Thayer nói. Tuy nhiên, ông lưu ý rng ba cường quc này s không đi xa đến mc kích đng mt cuc đi đu vi Trung Quc.

Nhà nghiên cu này cũng ch ra s liên kết chính tr-ngoi giao gia các cường quc đ đi phó Bc Kinh trên Bin Đông, đáng chú ý nht là vic các nước Châu Âu như Anh, Pháp, Đc, Ý, Hà Lan đã trin khai chiến hm đến Bin Đông đ kim chế Trung Quc s dng vũ lc và tàu chiến Châu Âu cũng đã tham gia tp trn liên tiếp vi hi quân M, Nht và Úc.

"Chúng ta đã chng kiến s liên kết lch s gia các cường quc bin đ đy lùi Trung Quc trên Bin Đông", ông nhn đnh và nhn mnh Vit Nam cũng có th tn dng s hin din tăng cường ca các cường quc Châu Âu bng cách cho tàu chiến ca h cp cng và yêu cu h h tr năng lc.

V phn Washington và Tokyo, ông Thayer cho rng hai nước này đang thiết lp s hin din hi quân thường xuyên trên Bin Đông đ khng đnh quyn t do hàng hi vùng bin ln.

‘Vit Nam cn h tr

Trao đi vi VOA, ông Hoàng Vit, ging viên Đi hc Lut Thành ph H Chí Minh đng thi là nhà nghiên cu v Bin Đông, nhn đnh rng đim yếu v an ninh ca Vit Nam đến t trên bin và nước này không có nhiu tim lc và năng lc đ phòng v cũng như khai thác bin nên rt cn s giao lưu và giúp đ ca các cường quc bin.

Ông nhc li không ch n Đ tng chiến hm cho Vit Nam, trước đây M và Nht cũng đã tng vin tr tàu cho lc lượng cnh sát bin Vit Nam.

"Các din biến gn đây th hin rõ ch trương ca Vit Nam là thúc đy quan h, đa dng hóa quan h vi các nước, đc bit là các quc gia có sc mnh trên bin", ông Vit nói.

Tuy nhiên, ông cho rng do chính sách ngoi giao bn không ca Vit Nam, thì chc chn s không có chuyn Hà Ni liên minh quân s vi cường quc nào đó đ đi đu Trung Quc trên Bin Đông.

"Trong bi cnh đa chính tr thế gii đy biến đng như hin nay, đc bit là s căng thng trong quan h gia hai cường quc M và Trung Quc, Vit Nam phi rt là cn trng trong vic tính toán vì Trung Quc luôn lo ngi nếu Vit Nam có các hot đng chung v quân s và quc phòng vi các cường quc", ging viên này nhn đnh.

Mc dù không liên minh quân s nhưng Hà Ni vn có th tham gia tp trn trên Bin Đông và có s phi hp v chính tr-ngoi giao vi các cường quc đ ngăn cn tham vng ca Bc Kinh, cũng theo li ông Hoàng Vit.

Bên cnh đó, Vit Nam cũng cn phi trn an Trung Quc và luôn th hin cho Bc Kinh thy rng h luôn ‘đt quan h vi Trung Quc mc đ rt cao, ông nói và ch ra chuyến thăm Trung Quc ca Th tướng Phm Minh Chính vào lúc này đ cân bng quan h gia các cường quc.

‘S giúp đ quan trng

Đi tá Raymond Powell cho rng món quà tàu h v tên la mà n Đ tng cho Vit Nam vào lúc này rt có ý nghĩa bi vì Nga, nhà cung cp vũ khí lâu năm cho Vit Nam, đang gp nhiu vn đ.

"Nga cn vũ khí cho cuc chiến ca h Ukraine", ông ch ra. "Các nước mua vũ khí Nga có nguy cơ b Hoa K trng pht và các lnh trng pht quc tế s khiến Nga khó lòng mua được ph tùng đ chế to vũ khí".

"Do đó, tôi nghĩ s có rt nhiu khong trng đ n Đ lp đy", ông Powell nói.

Giáo sư Carl Thayer thì cho rng s kin hàng không mu hm USS Ronald Reagan cp cng Đà Nng ch là mt bước nh đ tái điu chnh quan h M-Vit lên đi tác chiến lược vào cui năm nay.

"Vào nhng lúc mà Bc Kinh tăng cường áp lc và Moscow b cô lp trên trường quc tế, Vit Nam đã m ca đ hp tác quc phòng rng hơn vi M", ông nói.

Nguồn : VOA, 29/06/2023

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Khánh An, VOA tiếng Việt
Read 289 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)