Tổng thống Putin gián tiếp xác nhận Prigozhin "tử nạn"
Thu Hằng, RFI, 25/08/2023
Chưa đầy 24 tiếng sau thông báo chính thức ông chủ tập đoàn Wagner Yevgeny Prigozhin nằm trong số nạn nhân vụ nổ máy bay ở vùng Tver, cách Moskva khoảng 200 km, ngày 24/08/2023, tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi lời chia buồn đến gia đình các nạn nhân và nhắc tới Prigozhin, một người có số phận "phức tạp", "có tài" nhưng đã phạm phải "những sai lầm". Sau vụ nổi loạn cuối tháng 06/2023, nguyên thủ Nga đã coi Prigozhin là kẻ "phản bội".
(Ảnh minh họa) Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu sau vụ nổi loạn của Wagner ngày 23/06/2023. AP - Pavel Bednyakov
Ông Putin vẫn giữ thói quen xuất hiện trên truyền hình mà không báo trước. Tất cả các kênh, kể cả kênh Perviy (kênh 1) được xem nhiều nhất tại Nga đều tạm ngưng chương trình thường lệ để tường thuật cuộc họp của chủ nhân điện Kremlin.
Thông tín viên RFI Anissa El Jabri tại Moskva tường trình :
Tổng thống Nga đã tưởng nhớ đến những người trên máy bay bị nạn nhưng chia thành hai bước. Trước tiên, ông gửi lời chia buồn đến gia đình và người thân các nạn nhân. Còn đối với những thành viên của Wagner có mặt trên máy bay, phát biểu của ông vẫn theo đúng chủ trương từ sau vụ binh biến bất thành vào tháng 06 vừa qua. Theo ông Putin, đó là những người đã đóng góp rất nhiều cho sự nghiệp chung của chúng ta trong công cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tân phát xít ở Ukraine. Chúng ta sẽ không quên điều đó.
Yevgeny Prigozhin, lãnh đạo quá cố của Wagner, người mà tổng thống Nga không nêu đích danh khi phát biểu vào sáng hôm xảy ra vụ binh biến nhưng ông coi là kẻ phản bội, lần này đã được nhắc đến. Ông Putin nói : Tôi biết Prigozhin từ lâu, từ đầu những năm 1990, đó là một người có số phận phức tạp.
Tuy nhiên, những phát biểu tiếp theo lại cứng rắn hơn. Nguyên thủ Nga nhấn mạnh : Prigozhin đã phạm nhiều lỗi nghiêm trọng trong đời. Ông ấy đã đạt được nhiều thành quả mà bản thân ông ấy cần, cũng như cho sự nghiệp chung, như trong những tháng gần đây.
Tổng thống Nga không nhắc đến huân chương Anh hùng nước Nga, phần thưởng cao quý nhất của quân đội dù ông đánh giá Prigozhin có tài với tư cách là doanh nhân, đặc biệt là trong công việc ở Châu Phi. Ông Vladimir Putin cũng hứa cuộc điều tra vụ rơi máy bay sẽ được tiến hành đến cùng.
Lực lượng tình nguyện Nga ủng hộ Kiev kêu gọi lính Wagner báo thù
Tuy nhiên, theo AFP, chính quyền vẫn chưa thông báo chính thức Yevgeny Prigozhin qua đời, cũng như danh tính của người người tử nạn. Rất nhiều người Saint-Peterburg, thành phố quê hương của ông Prigozhin và là nơi đóng trụ sở của Wagner, đã đặt hoa tưởng nhớ ông chủ tập đoàn bán quân sự ngay từ hôm 23/08. Đây là dấu hiệu cho thấy uy tín của nhân vật được đánh giá là thẳng thắn, dám chỉ trích tầng lớp tinh hoa và giới lãnh đạo quân sự Nga.
Đối với Ramzan Kadyrov, nhà lãnh đạo Cộng hòa Chechenya, "Prigozhin qua đời là một tổn thất lớn cho cả nước", dù vẫn chỉ trích rằng ông chủ của Wagner đã không từ bỏ "những tham vọng cá nhân cho những vấn đề có tầm quan trọng sống còn đối với quốc gia".
Về phía Lực lượng Tình nguyện Nga - RVC - ủng hộ chính quyền Kiev chống cuộc xâm lược Nga, trong đoạn video đăng ngày 24/08 và được Reuters trích dẫn, chỉ huy Denis Kapustin đã kêu gọi lính Wagner đổi phe, "cần đứng về phía Ukraine để báo thù" cho Yevgeny Prigozhin và Dmitry Utkin, thay vì "chỉ đóng vài trò quan sát những kẻ hành quyết chỉ huy của mình" nếu "gia nhập hàng ngũ của Bộ Quốc phòng Nga".
Thu Hằng
Nguồn : RFI, 25/08/2023
***************************
Prigozhin "tử nạn" : Phô trương sức mạnh hay thừa nhận điểm yếu của Putin ?
Minh Anh, RFI, 25/08/2023
Yevgeny Prigozhin, chủ nhân tập đoàn bán quân sự Wagner được truyền thông trong nước loan báo là đã bị thiệt mạng sau vụ rơi máy bay hôm thứ Tư 23/08/2023. Nếu như nguyên nhân tai nạn vẫn còn mù mờ, thì nhiều nhà quan sát cho rằng khó thể bỏ qua khả năng đây là một vụ ám sát được chỉ đạo từ điện Kremlin nhằm trừng phạt kẻ chủ mưu vụ nổi loạn hồi tháng 6/2023.
Yevgeny Prigozhin, lãnh đạo tập đoàn bán quân sự Nga Wagner. AP
Theo truyền thông Nga, máy bay riêng của lãnh đạo Wagner đã bị rơi tại vùng Tver, chỉ cách Moskva hơn 100 km về phía tây bắc. Tổng cộng 10 hành khách đã bị thiệt mạng, trong số này, ngoài Yevgeny Prigozhin và Dimitri Utkin, nhân vật số hai của Wagner còn có nhiều thành viên khác của tập đoàn.
Các kịch bản của vụ rơi máy bay
Tổng thống Nga Vladimir Putin sau gần 24 giờ im lặng, cuối cùng đã lên tiếng vào cuối chiều thứ Năm 24/8. Không giống như lần phát biểu sau ngày nổi loạn, lần này, tổng thống Nga nhắc đến tên Prigozhin để bày tỏ sự tưởng nhớ : "Tôi đã biết Prigozhin từ lâu, kể từ đầu những năm 1990. Ông ấy là một người có số phận phức tạp". Một lời thừa nhận chính thức về cái chết của Prigozhin.
Một hồi kết bi thảm nhưng cũng không có gì đáng ngạc nhiên, một nhận định chung của hầu hết giới chuyên gia. Bởi vì, kể từ sau cuộc tiến quân về Moskva bị thất bại ngày 23/06/2023, đối với nhiều người, Yevgeny Prigozhin xem như là đã mang án treo. Cyrille Bret, nhà địa chính trị học, giảng viên trường Sciences Po ở Paris nhận định khó có thể tin rằng đây chỉ là một tai nạn đơn giản và thuần túy. Trả lời đài RFI, nhà địa chính trị đưa ra bốn kịch bản :
"Một tai nạn đơn giản và thuần túy làm thiệt mạng Yevgeny Prigozhin. Một hành động bí mật từ phía các kẻ thù của Prigozhin, nghĩa là có một hành động phá hoại hay tấn công từ phía một nhóm lực lượng vũ trang. Một hoạt động bí mật do điện Kremlin chỉ đạo nhằm loại bỏ người mà cách nay hai tháng đã dám thách thứ lãnh đạo đất nước. Kịch bản cuối cùng, cũng không thể loại trừ, vì điều này đã từng xảy ra, thực chất đây là một vụ mất tích giả. Không có giấy khai tử cũng không có khám nghiệm tử thi của ông Prigozhin, ông ấy có thể đã quyết định biến mất khỏi màn hình mà không cần đến cái chết".
Về điểm này, bà Jenny Mathers, chuyên gia về các cơ quan tình báo Nga, trường đại học Aberystwyth, xứ Wales, trả lời France 24 còn đưa ra một kịch bản khác mà theo bà là khả dĩ nhất : Một kế hoạch do GRU – Cơ quan tình báo Nga – dàn dựng. Stephen Hall, nhà chính trị học chuyên gia về Nga, trường đại học Bath, Anh Quốc, cho biết thêm :
"Vào ngày định mệnh đó, Yevgeny Prigozhin dường như phải thực hiện một chuyến bay đi về từ Mali vì ông ấy nghe nói rằng GRU tìm cách gạt các binh sĩ của Wagner để đặt người của mình. Đây là một cách để GRU buộc người chỉ huy của Wagner phải cấp tốc di chuyển, cho phép quân đội Nga biết chính xác Yevgeny Prigozhin đi trên chuyến bay nào".
Prigozhin bị ám sát, bàn tay của GRU ?
Nếu như không có điều gì chỉ rõ ra rằng có bàn tay của điện Kremlin trong vụ rơi máy bay, một số nhà phân tích ghi nhận có những điểm trùng hợp. Chiếc máy bay chở cùng lúc Yevgeny Prigozhin và Dimitri Utkin. Ông Stephen Hall, nhà chính trị học chuyên gia về Nga, trường đại học Bath, Anh Quốc, trả lời France 24 nhấn mạnh đây là điều rất hiếm. "Cả hai người này hầu như chưa bao giờ đi cùng nhau chính xác là để tránh một kiểu kịch bản như thế xảy ra".
Cùng ngày, Moskva thông báo tước mọi chức vụ tướng Sergey Surovikin khỏi vị trí chỉ huy lực lượng không gian vũ trụ. Vị tướng được nhiều người kính trọng và nể sợ không còn xuất hiện trước công chúng từ sau cuộc nổi loạn ngày 23/6. Ông bị nghi ngờ là có thiện cảm ở Prigozhin. Theo quan điểm Jenny Mathers chuyên gia về Nga, trường đại học Aberystwyth, xứ Wales, "điều đó tạo ấn tượng rằng điện Kremlin đã dứt khoát sang trang cuộc binh biến".
Cuối cùng, và đây cũng là điểm đáng chú ý nhất, thời điểm xảy ra tai nạn mang tính biểu tượng cao : Đúng hai tháng sau ngày xảy ra cuộc nổi loạn. Tướng Jerome Pellistrandi, tổng biên tập tạp chí quốc phòng, trên làn sóng RFI Pháp ngữ giải thích rằng Vladimir Putin lợi dụng hai tháng này để giải quyết một số vấn đề.
"Trước tiên là phải tước vũ khí trong mọi trường hợp một phần lực lượng Wagner, cưỡng ép chuyển họ sang Belarus và sáp nhập lực lượng này vào quân đội Nga. Ngoài ra còn có cả toàn bộ khía cạnh các công ty bình phong do Prigozhin điều hành. Điều nghịch lý là một số công ty này đã nhận được nhiều hợp đồng mới từ điện Kremlin cũng như cùng lúc còn có các cuộc điều tra hành chính. Tất cả những điều này là nhằm làm cho Prigozhin lơ là mất cảnh giác để rồi đánh ông ấy một cách tàn bạo như chuyện đã xảy ra".
Bắn hạ Prigozhin, lời thừa nhận điểm yếu ?
Còn theo bà Jenny Mathers, trong giả thuyết đây là chiến dịch do GRU vạch ra, đây cũng là hai tháng để "các cơ quan tình báo của Nga đánh giá các chi tiết và bảo đảm rằng họ làm chủ tất cả các hậu quả có thể". Jeff Hawn, chuyên gia về an ninh Nga, cộng tác viên cho New Line Institute, một trung tâm nghiên cứu của Mỹ về địa chính trị, nhận định rằng điện Kremlin chậm trễ hành động còn vì Vladimir Putin chưa chắc chắn quyết định số phận Yevgeny Prigozhin sẽ ra sao.
Trả lời France 24, ông giải thích : "Đừng quên rằng tổng thống Nga trước tiên đã bảo đảm với Prigozhin là sẽ chẳng có chuyện gì xảy ra nếu ông ta chọn đến tị nạn ở Belarus và ông Putin được xem là người biết giữ lời hứa". Thế nhưng, sau đó, Prigozhin huyênh hoang tiếp tục xuất hiện tại Châu Phi hay như ở Nga nhân kỳ thượng đỉnh Nga – Châu Phi ở Saint Petersburg.
Thái độ ứng xử của Prigozhin mà nhà địa chính trị học Cyrill Bret, khi trả lời RFI, đánh giá là khó có thể chấp nhận đối với những người bị ông ta thách thức, bất kể đó là các tham mưu trưởng quân đội, như ông Gerasimov và bộ trưởng quốc phòng Shoigu. Theo chuyên gia Bret, đối với Putin, việc Prigozhin biến mất, trong ngắn hạn, cho phép đơn giản hóa việc sắp xếp nhân sự, "nhưng về lâu dài, vụ việc này có thể tước đi một đòn bẩy hành động của ông Putin ở Ukraine và nhất là tại Nga, để đối trọng với các phe phái khác xung quanh ông và rộng hơn nữa là ở Châu Phi, vì Wagner đã gần như trở thành một chiếc tủ kính chính thức cho hoạt động của Nga tại Châu Phi".
Việc xử lý "vấn đề Prigozhin" dường như cấp bách hơn bao giờ hết vào lúc tình hình quân sự ở Ukraine không có cải thiện cho Nga. Nhưng đây có lẽ cũng là cách để ông Putin khẳng định uy quyền và cho thấy rõ không một kiểu "thách thức quyền lực" nào, kể từ giờ, sẽ được dung thứ. Việc trừ khử Prigozhin bằng cách bắn hạ máy bay là một giải pháp triệt để và không mấy kín đáo, nhưng đó còn là một thông điệp rõ ràng mà ông Putin muốn dành cho giới tinh hoa của Nga rằng cái giá phải trả cho sự phản bội là rất đắt.
Dù vậy, theo quan điểm của Jeff Hawn, đây còn là một lời thừa nhận điểm yếu từ điện Kremlin. "Vladimir Putin đã tạo dựng cho mình hình ảnh một chính trị gia mang lại trật tự cho nước Nga. Thế nhưng, chí ít người ta có thể nói là tình hình nội bộ đã trở nên rất hỗn loạn và chính quyền không thể xử lý các vấn đề một cách kín đáo nữa".
(Nguồn RFI, France 24)
Minh Anh
Nguồn : RFI, 25/08/2023
****************************
Lãnh đạo Wagner "chết" trong tai nạn máy bay : Điện Kremlin chưa xác nhận
Trọng Thành, RFI, 24/08/2023
Các hãng thông tấn lớn của Nga hôm 23/08/2023, loan tin ông Yevgeny Prigozhin, lãnh đạo công ty lính đánh thuê Wagner, có mặt trong một chuyến bay tư nhân bị rớt tại tỉnh Tver, tây bắc Moskva. Theo bộ Tình trạng Khẩn cấp Nga, toàn bộ 10 người gồm hành khách và tổ lái của chuyến bay đều tử nạn. Cho đến nay, điện Kremlin chưa đưa ra thông báo nào về "cái chết" của thủ lĩnh "vụ binh biến" bất thành cách đây tròn hai tháng.
Ảnh chân dung tưởng niệm Yevgeny Prigozhin và nhân vật số 2 của Wagner, tư lệnh Dmitry Utkin, được đặt trước một cơ sở của Wagner tại Novosibirsk, Nga, ngày 24/08/2023. Reuters - Stringer
Theo Cơ quan Vận tải Hàng không Nga Rosaviatsiya, ông chủ Wagner có mặt trên chiếc máy bay Embraer-135 gặp nạn khi trên đường di chuyển từ Moskva đến Saint Petersburg. Ủy ban Điều tra Nga cho biết một nhóm điều tra đã được cử đến hiện trường gần làng Kujenkino, tỉnh Tver, cách thủ đô nước Nga khoảng 200 km "để xác định nguyên nhân tai nạn". Hãng tin Nga TASS cho biết bảy thi thể đã được tìm thấy, trong lúc người phụ trách nhóm cứu nạn cho hãng tin Nga RIA Novosti biết đã xác định được tám thi thể.
Trong hiện tại, theo hãng tin Pháp AFP, có nhiều đoạn video, mà AFP "không thể xác nhận được tính xác thực", đang được lưu truyền trên một số kênh Telegram (khẳng định có liên hệ với Wagner), cho thấy một thiết bị bay từ trên trời rớt xuống, nhiều mảnh vỡ máy bay đang cháy trên một cánh đồng.
Về phản ứng trên các mạng xã hội Nga, thông tín viên Anissa el-Jabri từ Moskva cho biết thêm :
Tuyên bố đầu tiên của giới chức Nga đến từ tỉnh trưởng do Nga bổ nhiệm ở vùng Zaporijja, miền nam Ukraine : "Yevgeny Prigozhin và Dmitry Utkin đã ở trên Thiên đường". Thông báo được viết trên kênh Telegram chính thức của viên tỉnh trưởng Vladimir Rogov.
Về phần mình, một trong những kênh Telegram rất thân cận với công ty Wagner đã đăng tải thông điệp : "Thủ lĩnh của nhóm Wagner, "Anh hùng của nước Nga", "một người yêu nước thực sự", Yevgeny Viktorovich Prigozhin đã chết vì hành động của những kẻ phản bội nước Nga. Nhưng ngay cả ở Địa ngục, ông ấy vẫn sẽ là người giỏi nhất !" (hết lời trích).
Một số tiếng nói thân cận với điện Kremlin cũng bày tỏ quan điểm khá nhanh chóng trên mạng Telegram, và đồng thanh coi Ukraine là bên phải chịu trách nhiệm về vụ tai nạn máy bay.
Một số người khác thì đặc biệt coi đây là một tín hiệu rõ ràng gửi đến những ai có ảo tưởng rằng tổng thống Nga Vladimir Putin là người dễ bị tổn thương, ít tháng trước cuộc bầu cử tổng thống ở Nga.
Về cái chết của Yevgeny Prigozhin theo truyền thông Nga, giới quan sát tại Pháp nêu ra một số kịch bản : một tai nạn bình thường, hành động trả đũa nhắm vào ông chủ Wagner của các đối thủ trong Quân đội Nga hay một vụ ám sát do chính điện Kremlin chỉ đạo nhằm loại bỏ kẻ đã dám thách thức tổng thống Nga. Một giả thiết thứ tư cũng được chú ý : đương sự chủ trương biến mất không để lại dấu vết, như điều đã từng xảy ra trong quá khứ với Yevgeny Prigozhin.
Trọng Thành
************************
Yevgeny Prigozhin, ông chủ ma quái của Wagner, người kiến tạo ảnh hưởng của Nga tại Châu Phi
Đức Tâm, RFI, 24/08/2023
Yevgeny Prigozhin được cho là đã chết ngày 23/08/2023 trong một tai nạn máy bay tại Nga. Khi thông báo tin này, cơ quan quản lý hàng không Nga đã khẳng định, người sáng lập ra tổ chức bán quân sự Wagner và 9 người khác ở trên chiếc máy bay bị rơi. Theo cơ quan cứu hộ, không có ai sống sót. Yevgeny Prigozhinn được biết đến vì là ông chủ công ty lính đánh thuê : tập đoàn Wagner. Một tổ chức cắm rễ tại nhiều nước Châu Phi như Trung Phi, Mali hay Libya.
Ảnh tư liệu : Yevgeny Prigozhin gắp thức ăn cho Vladimir Putin tại nhà hàng của Prigozhin, ngoại ô Moskva, Nga, ngày 11/11/2011. AP
Cái chết của Yevgeny Prigozhin (chưa được kiểm chứng một cách độc lập, cho đến trưa ngày 24/08) trong vụ máy bay rơi , xẩy ra vào một thời điểm không ngẫu nhiên. Cách nay hai tháng, nhân vật có đầu cạo trọc, vẻ mặt đáng ghét, ăn nói cục cằn, đã tiến hành một cuộc nổi loạn ngắn ngủi chống lại nhà chức trách Nga, sau những thất bại nghiêm trọng trên mặt trận Ukraine.
Đó chính là vì tại Ukraine, chỉ trong có vài tháng, Yevgeny Prigozhin đã tạo dựng và tự khẳng định như là một gương mặt của chiến tranh. Prigozhin làm được việc này nhờ vào đội ngũ lính đánh thuê phần lớn được tuyển dụng trong các nhà tù Nga, đánh đổi lấy lệnh ân xá. Với ánh hào quang sau chiến thắng ở Bakhmut hồi tháng 05/2023, Prigozhin không còn biết "nể", "sợ", đến mức dám chỉ trích bộ tổng tham mưu quân đội Nga. Chắc chắn, ông ta nghĩ rằng mình thuộc diện "bất khả xâm hại".
Từ nhà tù đến thượng tầng quyền lực
Trước khi đến mặt trận Ukraine, nơi đã mở ra cho ông ta những chân trời mới, Prigozhin đã phải ngồi tù trong 9 năm vì tội trộm cắp, gian lận, dính líu đến mạng lưới mại dâm trẻ vị thành niên. Ra tù năm 1990, Progozhin mở nhà hàng ăn nhanh.
Sau một thời gian, Prigozhin mở một nhà hàng cao cấp ở Saint Petersburg và làm quen Vladimir Putin, lúc đó làm ở tòa thị chính. Khi Putin trở thành tổng thống, Prigozhin được giao phụ trách "bếp ăn" của điện Kremlin và được mệnh danh là "đầu bếp điện Kremlin". Dần dần, Prigozhin mở rộng đế chế của mình, với những hợp đồng béo bở của Nhà nước.
Đồng thời, Prigozhin cũng từng bước đa dạng hóa các hoạt động, từ lĩnh vực ăn uống, nhà hàng chuyển sang chiến tranh thông tin, tài trợ các phương tiện truyền thông, và các xưởng chế tạo "tin giả, thông điệp gây tranh cãi – troll" trên mạng xã hội, để phục vụ tổng thống Putin trên trường quốc tế và chống lại phe đối lập ở trong nước. Một trong những công ty của Prigozhin đã tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Thế rồi Wagner được thành lập năm 2014, một kiểu tập đoàn quân sự tư nhân mới, hoạt động trên nhiều lĩnh vực như an ninh, khai thác mở, hoạt động thương mại, tuyên truyền và tư vấn chiến lược chính trị.
Trong vòng nhiều năm, Prigozhin không thừa nhận là người đứng đầu công ty vì cho đến gần đây, nhân vật này luôn luôn chủ trương kín đáo và bí mật. Thế nhưng, trong những tháng vừa qua, Prigozhin đã công khai bày tỏ lập trường tại Ukraine và khánh thành một tòa nhà mới ở Saint Petersburg.
Ảnh hưởng của Nga tại Châu Phi
Châu Phi là nơi Prigozhin giành được những thắng lợi chính trị to lớn, đánh dấu sự hồi sinh ảnh hưởng của Nga tại Châu Phi. Lúc đó, Prigozhin tuyên bố là sẽ làm cho "nước Nga còn vĩ đại hơn và Châu Phi còn tự do hơn". Và cũng tại "Châu Phi" mà ông chủ Wagner đã xuất hiện lần cuối, cách nay vài ngày.
Lịch sử tập đoàn bán quân sự gắn bó mật thiết với tính cách Prigozhin, với lòng trung thành mà ông ta hun thổi và đặc biệt là mạng lưới tài chính rộng lớn nhờ "cắm rễ" sâu tại Châu Phi. Prigozhin đã bí mật triển khai lính Wagner ở Syria, Libya, Sudan, Trung Phi và Mali. Đó là những nước mà binh lính của Prigozhin nắm vững tình hình thực địa và biết cách tạo dựng cho mình một vai trò thiết yếu đối với các chính thể chuyên quyền, như một dạng bảo hiểm nhân thọ và đối với điện Kremlin, như một công cụ ít tốn kém nhất để mở rộng ảnh hưởng của Nga tại Châu Phi.
Việc nhanh chóng mở rộng ảnh hưởng của Nga tại Châu Phi là một trong những thắng lợi to lớn của Prigozhin. Đến mức mà hiện nay, cờ của Wagner là biểu tượng của sự phản đối trong vùng Châu Phi nói tiếng Pháp. Wagner đã biết kiếm lợi từ những sai lầm của ngành ngoại giao Pháp, sự chối bỏ chính sách đối ngoại của Pháp và nói rộng ra, đó là sự bất bình xã hội tại các thuộc địa cũ. Theo lệnh của "đầu bếp điện Kremlin", binh lính Wagner chỉ việc "thổi vào những đống than hồng", khuyến khích một vài nhân vật gây ảnh hưởng để thừa cơ gặt hái kết quả, qua đó, giúp cho Nga có được những thắng lợi địa chính trị mà ít tốn kém nhất.
Tuy nhiên, trong lĩnh vực an ninh, các hoạt động của Prigozhin chỉ mang lại kết quả xoàng xĩnh. Như tại Libya, binh lính Wagner chiến đấu cho tướng Hafter. Tại Sudan, lính Wagner ủng hộ tướng Hemedti. Hay tại Mozambique, hoạt động của Wagner chỉ kéo dài có vài tuần và hứng chịu nhiều tổn thất. Cuối cùng, chỉ có tại Trung Phi, Prigozhin có thể khoe khoang là đã đẩy lùi được quân nổi dậy đe dọa thủ đô và đã chiếm lại được nhiều khu đô thị lớn. Cũng như tại Mali, nơi là số nạn nhân là thường dân tăng lên trong khi người ta không cảm nhận được là thấy quân thánh chiến thực sự bị đẩy lùi.
(theo RFI)
Đức Tâm