Việc nâng cấp quan hệ Việt – Mỹ lên đối tác chiến lược toàn diện là một bước đi mang tính quyết định đi vào ‘quỹ đạo Hoa Kỳ của Việt Nam, báo The Financial Times, hôm 10/9/2023 có bài viết dẫn lời một nhà nghiên cứu chính trị từ Singapore nhận xét về diễn biến vốn đang thu hút sự chú ý của công luận quốc tế và khu vực sau khi Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tuyên bố việc nâng cấp này hôm Chủ Nhật (10/9).
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tham dự bữa tiệc trưa cấp Nhà nước do Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thương chủ trì tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội vào ngày 11 tháng 9 năm 2023. AFP
Bước chuyển mới ?
"Đây là bước đi quyết định vào quỹ đạo của Mỹ", Phó Giáo sư Simon Tay, học giả, Chủ tịch Viện Quan hệ Quốc tế Singapore, được Thời báo Tài chính của Anh dẫn lời nêu quan điểm, đồng thời nội dung bài viết trên tờ Thời báo này cũng nhấn mạnh Hà Nội cho biết Việt Nam cũng sẽ tăng cường quan hệ với Australia, Singapore, Indonesia và Nhật Bản.
Vẫn theo nội dung trên The Financial Times, ngoài những tác động về an ninh, chẳng hạn như tiềm năng hợp tác quốc phòng, quy chế mới với Mỹ, mà có thể được hiểu là thông qua đối tác chiến lược toàn diện, còn mang tầm quan trọng về mặt kinh tế, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp quan trọng như chất bán dẫn. Xin trích :
"Theo một tuyên bố của Nhà Trắng, thỏa thuận này bao gồm quan hệ đối tác mới về chip giữa Mỹ và Việt Nam nhằm "hỗ trợ chuỗi cung ứng bán dẫn linh hoạt cho ngành công nghiệp, người tiêu dùng và người lao động Hoa Kỳ", bài viết trên Thời báo Tài chính Anh nhấn mạnh nội dung từ Tuyên bố, và bình luận rằng thỏa thuận này sẽ giúp mở rộng năng lực bán dẫn của Việt Nam để hỗ trợ doanh nghiệp Hoa Kỳ.
Theo The Financial Times, từ những năm 1990, Việt Nam đã chuyển từ mô hình quản lý kinh tế tập trung sang mô hình cởi mở hơn và Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, trong khi Việt Nam là nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất ở Châu Á năm ngoái.
Thời báo Tài chính Anh cũng trích lời của Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam, Greg Testman, cho hay cộng đồng doanh nghiệp Mỹ hy vọng sẽ tiếp tục thấy được sự cải thiện về thuế quan, công nghệ và chuyển giao thông tin tình báo nói riêng.
Hôm 11/9, một ngày sau khi mối quan hệ Việt –Mỹ được nâng lên tầm cao nhất "Đối tác chiến lược toàn diện", trong phần liên quan hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, truyền thông Việt Nam, trong đó có báo mạng VnExpress đưa tin cho hay, xin trích :
"Hai lãnh đạo tái khẳng định hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư và tăng trưởng kinh tế bao trùm dựa trên đổi mới sáng tạo đóng vai trò nền tảng cốt lõi và động lực quan trọng của quan hệ song phương. Hai bên nhất trí tạo điều kiện thuận lợi và mở cửa thị trường hơn nữa cho hàng hóa, dịch vụ của mỗi nước, hỗ trợ chính sách thương mại, kinh tế và các biện pháp theo quy định để đạt được mục tiêu trên ; cùng nhau giải quyết các vấn đề như rào cản tiếp cận thị trường thông qua Hiệp định Khung về Thương mại và Đầu tư".
"…Hai lãnh đạo cũng dự định thúc đẩy hợp tác về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, hàng không, trong đó có việc đàm phán sửa đổi Hiệp định Vận tải Hàng không Việt Nam - Mỹ theo các nguyên tắc Bầu trời Mở. Mỹ cam kết tăng cường hỗ trợ Việt Nam về sản xuất, phát triển hạ tầng vật chất và hạ tầng số chất lượng cao, chuyển đổi năng lượng công bằng, nông nghiệp bền vững và thông minh, cũng như hỗ trợ Việt Nam tham gia sâu rộng và bền vững vào các chuỗi cung khu vực và toàn cầu, trong đó có việc chú trọng khu vực Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam"... Hết lời dẫn.
Tin tốt cho người dân Việt Nam và đất nước
Các tài xế đứng chờ khi đường bị chặn đón đoàn xe chở Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Hà Nội ngày 11/9/2023, sau chuyến thăm Việt Nam 2 ngày.
Hôm 11/9/2023 từ Hà Nội, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Ánh, chuyên gia về ngoại thương, thương mại quốc tế, giảng viên nhiều trường đại học tại Việt Nam về lĩnh vực này, nêu cảm tưởng của bà với Đài Á Châu Tự Do về triển vọng hợp tác giữa hai quốc gia sau khi đã thành lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, bà nói :
"Tất nhiên cảm tưởng đầu tiên của tôi là rất lấy làm vui mừng, bởi vì Mỹ là một cường quốc và Việt Nam nâng cấp được quan hệ với Mỹ, thì không chỉ trong lĩnh vực kinh tế, mà cả trong lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, một trọng tâm, và cả an ninh quốc phòng, cũng sẽ giảm việc Việt Nam bị lệ thuộc và Nga và Trung Quốc trên các lĩnh vực này.
Và đó sẽ là một tin tốt không chỉ cho không chỉ những người dân của Việt Nam mà cho toàn thể đất nước Việt Nam, chúng ta sẽ nâng được vị thế của mình lên một chút. Cái thứ hai, tôi cũng nghĩ đây là một sự lựa chọn đúng đắn của Mỹ. Bởi vì bây giờ trong một hoàn cảnh mà mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang không được tốt, việc Mỹ tìm thêm đối tác có những lợi thế tương tự với Trung Quốc, nhưng lại không có tính thù địch như Trung Quốc cũng là một sự lựa chọn tốt của Mỹ. Cho nên với tư cách của một người dân, cũng như với tư cách của một người nghiên cứu về thương mại quốc tế, tôi đều cảm thấy rất vui mừng về việc này".
Về triển vọng hợp tác kinh tế, thương mại, công nghệ, biến đổi khí hậu… giữa hai nước, tiến sĩ Ánh nói thêm với RFA tiếng Việt :
"Rõ ràng một trong những vấn đề Việt Nam hy vọng nhiều nhất từ Mỹ, đó chính là lĩnh vực khoa học công nghệ, con chip bán dẫn sẽ làm, trí tuệ nhân tạo (AI), cũng như về kinh tế số, sẽ là những lĩnh vực mà Mỹ cam kết rất rõ ràng là sẽ được phát triển, và đây cũng là một lĩnh vực mà Việt Nam rất quan tâm. Nhưng những vấn đề về biến đổi khí hậu, những vấn đề về thể chế tài chính v.v., cũng hy vọng là tình hình có thể sẽ tiến triển.
Thực ra chúng ta cũng biết vấn đề biến đổi khí hậu cũng là một vấn đề mà ngay những nước lớn nhất cũng nói nhiều hơn là làm, cho nên ngay trong lĩnh vực này, tôi cũng chỉ nghe thế thôi, hơn nữa, chúng ta cũng biết là tất cả những nữ anh hùng về chống biến đổi khí hậu ở Việt Nam đều đã xộ khám cả rồi, cho nên tôi cũng không rõ ai sẽ làm chuyện đó. Nếu như nhìn vào thực tế, có vẻ nó giống như là một câu chuyện nói cho đẹp hơn", bà Nguyễn Hoàng Ánh nói với Đài Á Châu Tự Do hôm thứ Hai.
Quốc Phương
Nguồn : RFA, 11/09/2023