Mới đây, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch ra văn bản đề nghị Bộ Thông tin và truyền thông chỉ đạo các cơ quan chức năng xử lý đối những người dùng mạng xã hội lên tiếng phản đối bộ này tổ chức lễ trao giải báo chí toàn quốc "Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa thể thao và du lịch" tối 13/9/2023 tại Nhà hát lớn Hà Nội.
Người thân chờ trước nhà quàn để chờ thông tin xác nhận nhân thân những nạn nhân vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội - AFP
Trước đó, vào nửa đêm 12/9/2023, một chung cư mini chín tầng ở Hà Nội bị cháy làm 56 người dân chết cháy. Dư luận mạng xã hội cho rằng, buổi lễ có phần ca múa nhạc nên không phù hợp với không khí tang thương của Hà Nội sau vụ cháy chung cư chỉ một ngày với hàng chục người chết. Một số người chỉ trích Bộ Văn hóa thể thao và du lịch đã không nhận thấy cái sai của mình mà lại tìm cách đe nẹt người dân.
Một người dân Hà Nội, ông Nguyễn Quang Vinh, cũng là một đại tá quân đội về hưu, nêu suy nghĩ của ông với RFA :
"Cái tư duy của quan chức là cách ứng xử thiếu nhạy cảm thiếu đạo lý, không chuyên nghiệp khi gặp phải phản ứng của dân, của cộng đồng mạng về vụ việc của Bộ Văn hóa thể thao và du lịch sau khi xảy ra vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ. Đó là cách hành xử với tâm lý luôn cho mình là đúng, cho rằng mình có quyền có thể làm bất cứ việc gì nếu họ muốn, không ai được can thiệp, muốn bịt miệng dư luận xã hội hay cá nhân nào thì cứ dùng quyền lực mà làm, bất chấp phản ứng của xã hội. Cái tâm lý "quan phụ mẫu" từ thời phong kiến tưởng đã không còn tồn tại trong xã hội hiện nay hiện đã trở thành nếp nghĩ của không ít quan chức trong bộ máy chính quyền Việt Nam".
Nhà giáo Đinh Kim Phúc nhận định vụ việc với RFA :
"Tôi cho rằng hành động đó không thể chấp nhận được. Chúng ta nên nhớ rằng, việc 56 đồng bào tử nạn trong vụ cháy là một tai nạn thảm khốc, Nếu như lễ trao giải báo chí đó đã được lên kế hoạch thì những người có văn hóa và biết làm văn hóa phải dành một phút mặc niệm để tưởng nhớ đồng bào của mình. Chỉ giữ lại phần lễ là trao giải mà cắt bỏ phần hội là ca múa, cháy nhót.
Đằng này, lãnh đạo Bộ Văn hóa đã không rút kinh nghiệm, khi chính quyền Hà Nội ban hành lệnh ngưng các hoạt động vui chơi giải trí để tưởng niệm đồng bào tử nạn thì các nhà hát thuộc quyền quản lý của Bộ văn hóa vẫn sáng đèn để kiếm từng đồng bạc trên nước mắt đồng loại. Và sau đó, Tạ Quang Đông, Thứ trưởng của cái gọi là Bộ Văn hóa thể thao và du lịch lại ra một công văn đe nẹt dân chúng.
Những cán bộ lãnh đạo cao cấp của Bộ Văn hóa thể thao và du lịch đã từng học tập theo tư tưởng và tấm gương đạo đức của ông Hồ Chí Minh nhưng họ không thuộc bài. Họ quên rằng, ông Hồ Chí Minh đã từng nói ‘Dân chủ là để làm sao cho dân được mở miệng ra’. Không thể chấp nhận người công của nhân dân, những người đã vỗ ngực tự xưng là đầy tớ của nhân dân mà hở chút là ăn thua đủ với dân".
Ngày 14/9/2023, hai ngày sau vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh yêu cầu Giám đốc, Thủ trưởng các sở, ban, ngành, đoàn thể, cơ quan, đơn vị thuộc thành phố, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã chỉ đạo các đơn vị chức năng tạm dừng tổ chức các hoạt động, sự kiện văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí do thành phố, các đơn vị thuộc thành phố, quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn tổ chức từ ngày 14 đến hết ngày 17/9.
Lãnh đạo quận Hoàn Kiếm cho dừng mọi hoạt động vui chơi, văn nghệ tại không gian đi bộ Hồ Gươm. Quận Ba Đình lùi giải chạy theo kế hoạch vào sáng 15/9 sang ngày khác. Nhiều quận huyện yêu cầu trường học dừng hoạt động thể dục thể thao...
Truyền thông Nhà nước cho hay, trong khi Hà Nội dừng các hoạt động, sự kiện văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí thì nhiều nhà hát thuộc Bộ Văn hóa thể thao và du lịch như Nhà hát Nghệ thuật đương đại Việt Nam bên hồ Gươm và Nhà hát Múa rối Trung ương vẫn tổ chức các buổi biểu diễn vào chiều tối ngày 16/9.
Theo văn bản Bộ Văn hóa thể thao và du lịch gửi Bộ Thông tin và truyền thông, do chương trình đã được chuẩn bị trước và có sự tham dự của lãnh đạo Ban tuyên giáo trung ương, Bộ Thông tin và truyền thông, các ban, bộ, ngành, đoàn thể trung ương, nhưng sau khi sự kiện diễn ra, một số tài khoản facebook và mạng xã hội đã có những bình luận trái chiều gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, uy tín của bộ. Do đó, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch gửi kèm hình ảnh một số tài khoản và bình luận để Bộ Thông tin và truyền thông có hướng xử lý.
Dư luận mạng xã hội cho rằng, buổi lễ có phần ca múa nhạc nên không phù hợp với không khí tang thương của Hà Nội sau vụ cháy chung cư chỉ một ngày với hàng chục người chết.
Luật sư Ngô Anh Tuấn nêu quan điểm của ông với RFA :
"Người dân phản đối, phản ứng là chuyện bình thường. Tuy nhiên, giới hạn của sự tự do là động đến sự tự do của người khác. Nếu người ta phản đối trong văn minh, không xúc phạm, nhục mạ thì chẳng có vấn đề gì cả. Tôi nghĩ rằng, Bộ Thông tin và truyền thông nên khước từ những yêu cầu chung chung, những yêu cầu trừu tượng như thế. Họ nên bớt ô đồm đi.
Khi mình khuyến cáo người khác thì mình coi lại mình xem có phù hơp hay chưa. Nếu tôi là Bộ thông tin Truyền thông thì tôi sẽ khước từ những nội dung đề nghị đó và tôi yêu cầu phải dẫn chứng cụ thể nội dung xem có thuyết phục không thì mới có biện pháp xử lý phù hợp. Không thì thôi !".
Nhiều người cho rằng, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch đã không thấy cái sai, cái dở của mình mà còn yêu cầu các ban ngành khác xử lý người dân là không phù hợp với chức năng của một ngành văn hóa. Trên các trang mạng xã hội, nhiều người lên tiếng kêu gọi lãnh đạo Bộ Văn hóa thể thao và du lịch từ chức.
Nhà giáo Đinh Kim Phúc nói với RFA :
"Là một người dân, tôi không chấp nhận nhà nước dùng tiền thuế của tôi để trả lương cho những cán bộ vô cảm như thế ở Bộ Văn hóa thể thao và du lịch. Không thể chấp nhận cách hành xử của bộ văn hóa mà ‘vô học’ (tôi không dùng từ vô văn hóa) như vậy.
Tôi xin nhắn, nếu các ông còn chút lòng tự trọng của người công sản, còn một chút liêm sỉ thì tự nguyên viết đơn từ chức đi. Còn nếu cứ "bám ghế" thì tôi đề nghị các cơ quan Đảng và Chính phủ hãy cách chức Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng và Thứ trưởng Tạ Quang Đông, để tạo lòng tin với quần chúng trước những vấn đề của quốc gia và dân tộc. Và tôi phê phán thẳng Bộ Văn hóa thể thao và du lịch. Nếu vì điều này mà các ông có yêu cầu cơ quan chức năng phạt hoặc bắt tôi theo Điều 331 thì cứ làm đi. Tôi thách các ông đó !".
Điều 331 quy định tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền và lợi ích của tổ chức và cá nhân". Điều luật này đã bị các tổ chức nhân quyền quốc tế và các chuyên gia của Liên Hiệp Quốc lên tiếng chỉ trích là mù mờ, cần phải được loại bỏ khỏi Bộ luật Hình sự.
Theo thống kê của RFA, từ đầu năm đến nay, cơ quan chức năng tại các địa phương trên cả nước bắt giữ ít nhất 16 người theo cáo buộc vi phạm Điều 331, Bộ luật Hình sự.