Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

14/11/2023

Con đường khúc khuỷu của ‘đối tác CSP’ Việt – Mỹ

Hoàng Trường

Đa dạng hóa các quan h đi tác, nht là vi hai nn kinh tế hàng đu ca thế gii là Hoa Kỳ và Trung Quc vn là xu hướng tt yếu. Trong k nguyên công ngh cao, đc bit là sau CSP vi M, dân Vit Nam kỳ vng vào bước chuyn mình ca đt nước trong chuỗi cung ng toàn cu.

doitac1

Việc Intel chn Ba Lan đ m rng đu tư là mt tin bun cho Vit Nam.

CSP không phải là "đũa thn"

Tin tức tun qua cho thy, "đi tác chiến lược Vit – M" qu không phi là chiếc đũa thn. Intel dường như đã hy b kế hoch m rng hot đng sn xut chip ti Vit Nam. Hôm 8/11/2023, B trưởng Kế hoch và Đu tư Nguyn Chí Dũng bày t "tiếc nui", đng thời cho hay, Intel đã vin dn lý do rút khi Vit Nam, vì b thiếu đin và th tc hành chính rườm rà (1). Cùng lúc đó, B Tài chính M cũng va tuyên b đưa Vit Nam tr li "danh sách giám sát" v hành vi thao túng tin t. Trước hin trng y, chuyên gia Lê Đăng Doanh kêu gọi Hoa Kỳ nên chia s nhng khó khăn kinh tế ca Vit Nam, bao gm vic phi nhp khu du thô, phân bón cũng như các nguyên liu khác trong khi giá c thế gii gia tăng (2).

Trong khi đó, một bí mt công khai lâu nay Vit Nam là, các thoả thun ngm đưa và nhn hi l được chp nhn như mt loi du nhn "bôi trơn" cho các cp chính quyn hot đng suôn s hơn, nh đó góp phn vào tăng trưởng. Gii doanh nhân còn lưu truyn nhau v mc đ tin cy ca vic thc thi các tho thun "dưới gm bàn", rng quan chc min Nam đã "nhn" là làm, trong khi quan chc min Bc "nhn phong bì xong" có khi mt hút. Các chuyên gia đã ch ra, mô hình chuyn đi sang th trường dưới th chế toàn tr ca Đảng cộng sản có đc thù : tăng trưởng cao nhưng tham nhũng tràn lan. Tuy nhiên, cũng có ý kiến phn bác, cho rng, chng tham nhũng "không đúng cách" mi là s cn tr quá trình tăng trưởng (3).

Cũng theo hãng tin Reuters, tập đoàn chuyên v đin mt tri ca Trung Quc là Trina Solar va có kế hoch đu tư thêm 420 triệu USD đ m rng sn xut ti Vit Nam, đưa tng s vn đu tư ca tp đoàn này ti Vit Nam lên gn 900 triu USD. Vn t ngun tin trên, hai d án khác ca hãng này ti Thái Nguyên Khu công nghip Yên Bình có tng vn đăng ký đu tư là 478 triệu USD, đang được phc hot. Tuy nhiên, va qua, B Thương mi M li đưa ra kết lun, Trina và bn công ty sn xut pin mt tri khác ca Trung Quc s dng nhà máy Thái Lan và các nước khác Đông Nam Á đ tránh thuế trng pht lên pin năng lượng mt trời do Trung Quc sn xut mà M áp đt (4).

Theo Bộ Giao thông vận tải, mt báo cáo nghiên cu tin kh thi d án đường st Lào Cai – Hà Ni – Hi Phòng dài hơn 388 km, đi qua 9 tnh, có tng mc đu tư khong 10 - 11 t USD đ kết ni vi Trung Quc, đã được công b. Trong đt công tác ti Trung Quc hi tháng 9/2023, Th tướng Phm Minh Chính đã tiếp Ch tch Hi đng Qun tr Tp đoàn Đường st Trn Vân và hai bên đã trao đi v kh năng nghiên cu các phương án xây dng tuyến đường st Hà Ni – Lào Cai – Hi Phòng. Thủ tướng Chính đã nhn mnh tinh thn ch công là, bo đm tiến đ và cht lượng, an toàn, v sinh môi trường, đã ha là phi làm, đã cam kết phi thc hin, có hiu qu c th, cân đong đo đếm được (5). Din ngôn ca Th tướng khiến c ch ln khách không thể không nh đến các bài hc nhãn tin ca tuyến đường st cao tc Hà Ni – Cát Linh, mt trong nhng biu tượng tiêu cc đin hình ca các đu tư ca Trung Quc ti Vit Nam.

Intel không "thả lơ" và cnh báo ca M

Quyết đnh rút lui ca Intel là đòn giáng mạnh vào kỳ vng "hu CSP" ca Vit Nam trong vic đóng vai trò ln hơn trong ngành bán dn toàn cu. Hà Ni đã t chc các cuc đàm phán vi các nhà sn xut chip, mong mun thu hút các công ty đang tìm cách đa dng hóa chui cung ng ca mình. Kế hoạch đu tư mi ca Intel vào Vit Nam có th tr giá khong 1 t USD, nhm m rng nhà máy hin đang hot đng tr giá 1,5 t USD ti Vit Nam. Trong khi đó, "s lên ngôi" ca các tp đoàn Trung Quc đi vi các d án khng Vit Nam li đang dy lên quan ngại trong dư lun dân chúng. Vit Nam vay tin Trung Quc đ xây dng tuyến đường st ch yếu ch phc v cho "Sáng kiến Vành đai Con đường" (BRI) đ ri rơi vào "by n" thì tht là tai ha. Liu trong tương lai, con cháu ca B Chính tr có ly tin tham nhũng để tr n cho Bc Kinh, hay ri li nhượng dn các cng bin và sân bay ca x Đông Lào này cho Trung Quc ?

Tuy nhiên, thực tế sau đây phn nào cho thy con đường khúc khuu ca "đi tác CSP" Vit – M trong làm ăn kinh tế. Trong bi cnh ri ro địa-chính tr và thương mi gia M và Trung Quc, tuy Vit Nam vn được xem là mt s la chn an toàn hơn cho các doanh nghip M, nhưng do Vit Nam chưa sn sàng nên "gic mơ chip" không h đơn gin. Khi được hi v kế hoch đu tư, Intel t chi bình luận v tin s không m rng hot đng sn xut chip Vit Nam. Nhưng mt đi din (n danh) li khng đnh vi Reuters : "Vit Nam s tiếp tc là mt phn quan trng trong hot đng sn xut toàn cu ca chúng tôi khi nhu cu v cht bán dn tăng lên" (6). Thực ra, Intel không "th lơ" và M đã cnh báo Vit Nam. Phát biu ti "Hi ngh thượng đnh v cht bán dn Vit Nam" hôm 29/10, Robert Li – Phó Ch tch ca US Synopsys, mt công ty thiết kế chip hàng đu hot đng ti Vit Nam – cho biết, vic xây dng mt xưởng đúc chip có th tiêu tn ti 50 t USD và s kéo theo vic cnh tranh vi Trung Quc ; M, Hàn Quc và EU, là nhng nước đã công b kế hoch chi tiêu cho chip ca mình tr giá t 50 đến 150 t USD (7).

Mặt khác, sc ép ca Đảng cộng sản Trung Quốc đi vi Vit Nam không bao giờ gián đon, mc du Vit Nam đang tìm nhiu cách chng đ. Dư lun dân chúng đa phn mong nhà nước hãy mnh dn "nói không" vi các nhà đu tư Trung Quc v d án đường st cao tc Bc – Nam. Trong dp tiếp B trưởng B Tài chính Nht Bn Suzuki Shunichi hồi đu năm nay, Th tướng Phm Minh Chính đã đ ngh B trưởng Suzuki Shunichi và thông qua B trưởng, đ ngh Chính ph Nht Bn h tr Vit Nam nghiên cu, xây dng tuyến đường st tc đ cao Bc – Nam (8). S rt sc nếu như ai đó có dp đem sân bóng đá Mỹ Đình (Hà Ni) do cai thu Trung Quc làm t A đến Z so vi công trình tương t Trung Quc xây cho Campuchia. Tht là mt tri, mt vc ! T chi Trung Quc cai thu đi vi đường st Bc – Nam, không chu đ Trung Quc "nhét" khái nim "Cộng đng chung vn mnh" (CCD) vào các d tho Tuyên b cp cao. Tt c… liu có ha hn mt bn lĩnh mi ca Vit Nam trong bi cnh "hu CSP" khi trin khai đa dng hóa các quan h đi tác làm ăn vi thế gii nói chung, cũng như vi Hoa Kỳ và Trung Quc nói riêng ?

Hoàng Trường

Nguồn : VOA, 14/11/023

Chí thích :

(1) https://laodong.vn/cong-nghe/bo-truong-khdt-tiec-nuoi-khi-intel-gac-ke-hoach-dau-tu-them-1-ti-usd-vao-viet-nam-1264864.ldo

(2) https://www.tinnhanhchungkhoan.vn/bo-tai-chinh-hoa-ky-tiep-tuc-xac-dinh-viet-nam-khong-thao-tung-tien-te-post333489.html

(3) https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/anti-craft-hinder-economic-growth-11012023112036.html

(4) https://www.reuters.com/business/energy/chinas-trina-solar-plans-420-mln-expansion-vietnam-2023-11-06/

(5) https://vov.vn/chinh-tri/thu-tuong-pham-minh-chinh-tiep-cac-tap-doan-lon-cua-trung-quoc-post1046315.vov

(6) https://vnreport.vn/reuters-intel-huy-ke-hoach-mo-rong-hoat-dong-o-viet-nam/

(7) https://www.reuters.com/article/vietnam-usa-semiconductors-idCAKBN31V05Z

(8) https://baochinhphu.vn/de-nghi-nhat-ban-ho-tro-viet-nam-nghien-cuu-xay-dung-duong-sat-cao-toc-bac-nam-102230113202618936.htm

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Hoàng Trường
Read 417 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)