Việt Nam đang thương lượng mua chiến đấu cơ F-16 của Mỹ để tăng cường bảo vệ an ninh trước đe dọa ngày một lên cao của Trung Quốc ở Biển Đông.
Việt Nam đang thương lượng mua chiến đấu cơ F-16 của Mỹ
Tin này được truyền miệng ở Hoa Thịnh Đốn, tiếp theo sau chuyến thăm Việt Nam 2 ngày 10-11 tháng 9/2023 của Tổng thống Joe Biden.
Tuy nhiên, các viên chức thẩm quyền của đôi bên không tiết lộ số lượng F-16 mà Việt Nam có thể mua với giá 30 triệu dollars/chiếc.
Đến nay, Nga là nước bán nhiều khí và trang bị quân sự nhiều nhất cho Việt Nam. Nga còn là nước huấn luyện cho quân đội Việt Nam trong các lĩnh vực bảo vệ phòng không và hàng hải.
1. Vũ khí Nga
Việc Việt Nam sử dụng nhiều vũ khí và chiến cụ của Nga trong thời gian chiến tranh nên họ quen với vũ khí Nga hơn Mỹ. Tuy nhiên vũ khí Nga càng ngày càng cũ nên nhiều khách hàng, trong đó có Việt Nam, đã quay sang làm quen với vũ khí hiện đại của Mỹ.
Theo hãng tin Nga Sputnik, các loại vũ khí Nga đang có mặt ở Việt Nam gồm : "Tàu ngầm kilo, máy bay tiêm kích Su-30, tàu hộ vệ Gepard (Báo đốm), tàu tên lửa tấn công nhanh Molniya (Tia chớp), tổ hợp tên lửa bờ Bastion…".
1.1. Tàu tên lửa tấn công nhanh Molniya
Theo tin của Chính phủ Việt Nam thì từ năm 2015, binh lính Việt Nam đã làm quen với vũ khí Nga, trong đó nổi tiếng là tầu tên lửa Molniya.
Cặp tàu tên lửa tấn công nhanh Molniya Project 1241.8 của Hải quân Việt Nam.
Bản tin của Chính phủ Việt Nam ngày 08/06/2015 viết : "Tàu tên lửa Molniya (còn gọi là loạt tàu M, hay tàu tên lửa 12418) là một trong những tàu tên lửa tấn công hiện đại, được đánh giá là hoàn thiện và hoạt động ổn định hàng đầu thế giới hiện nay do Viện thiết kế Hải quân Almaz - Liên bang Nga thiết kế.
Tàu tên lửa Molniya có lượng giãn nước 560 tấn, tính năng đi biển rất cao với vận tốc tối đa gần 70 km/h trong điều kiện tiêu chuẩn. Thời gian hoạt động trên biển là 10 ngày, cự ly hoạt động khi chạy ở tốc độ trung bình từ 1650-2400 hải lý.
Tàu được thiết kế để tiêu diệt các đội hoặc nhóm tàu chiến, tàu đổ bộ, tàu hộ tống và các đội tàu khác của đối phương một cách độc lập ; bảo vệ các tàu ngầm, tàu đổ bộ ; thực hiện nhiệm vụ trinh sát…
Ngoài hệ thống radar bám bắt mục tiêu hiện đại đảm bảo độ chính xác trong phát hiện và tiêu diệt mục tiêu, Molniya được lắp đặt hệ thống phóng 16 tên lửa đối hải Uran-E tầm bắn 130 km.
Để phòng thủ, tàu được trang bị pháo tự động AK-176M, tầm bắn 15 km, độ cao 11 km để tiêu diệt các mục tiêu trên không, trên mặt nước và trên đất liền ; 2 pháo 6 nòng tự động AK-630M tầm bắn 4-5km và nhịp bắn 4000-5000 phát/phút".
1.2. Tàu hộ vệ tên lửa Gepard
Hãng in Nga Sputnik viết tiếp : "Để tìm kiếm và tiêu diệt các mục tiêu trên mặt nước, dưới nước và trên không, có các tàu tên lửa Gepard (Báo đốm) của Nga. Hiện tại, hai chiếc Gepard đã được đưa về Việt Nam, hai chiếc nữa chuẩn bị bàn giao.
Tàu Gepard có lượng giãn nước 2.100 tấn, có thể chịu được sóng gió cấp 10-12. Trên tàu được trang bị hệ thống vũ khí phòng vệ và tấn công : Pháo hạm đa năng, tên lửa chống tàu, pháo cao tốc, tổ hợp phòng không, ống phóng ngư lôi, đuôi tàu có bãi đáp cho trực thăng chống ngầm.
Tất cả những vũ khí này có thể tiêu diệt các mục tiêu trên không, trên biển trong tầm hỏa lực cho phép, bảo vệ tên lửa để sẵn sàng diệt các mục tiêu lớn.
Tàu Gepard có hệ thống động lực mạnh mẽ. Vũ khí tấn công chính là tổ hợp tên lửa đối hạm Kh-35 UranE (3M24E) có tầm bắn đạt 130 km. Tổ hợp pháo-tên lửa Palma đặt ở mũi tàu bao gồm hai pháo AO-18KD/6K30GSh 30 mm và 8 đạn tên lửa dẫn đường bắn bằng laser Sosna-R. Palma có khả năng vô hiệu hóa các mục tiêu bay ở khoảng cách từ 200-8.000 m và tầm cao tối đa tới 3.500 m.
Đặc biệt, phiên bản Gepard 3.9 được trang bị sàn đỗ cho máy bay trực thăng hải quân đa nhiệm Ka-27 Helix mở rộng khả năng tác chiến săn ngầm và diệt hạm (phiên bản Ka-27 nâng cấp).
Gepard 3.9 được đánh giá đa nhiệm nhất trong các phiên bản của khinh hạm Gepard do gói gọn được toàn bộ khả năng tác chiến hải quân trên một chiến hạm chỉ có độ choán nước đạt hơn 2.000 tấn".
1.3. Tàu ngầm Kilo
Bên cạnh các vũ khí tối tân trên, ta cũng không quên Việt Nam đã mua, ít nhất 6 chiếc tầu ngầm loại Kilo của Nga, có tên riêng là "Hố đen" của đại dương.
Tin Chính phủ Việt Nam quảng cáo cho tầu Kilo viết rằng : "Điểm danh vũ khí Nga tại Việt Nam, Sputnik không quên nhắc đến tàu ngầm kilo - phương tiện mà phương Tây gọi là "Hố đen trong đại dương" vì độ ồn cực thấp làm giảm đến mức tối thiểu khả năng bị đối phương phát hiện.
Các tàu ngầm lớp này có thể lặn tới độ sâu 300m và di chuyển ở độ sâu với tốc độ 37 km/giờ. Chiếc tàu ngầm dài 74 m rộng 10 m cùng thủy thủ đoàn 52 người có khả năng bơi độc lập tới một tháng rưỡi, có trang bị ngư lôi, mìn và tổ hợp tên lửa Club tầm bắn 300 km.
Khác với tàu ngầm của các nước khác, tàu ngầm lớp này có độ ồn thấp, rất khó bị các phương tiện thủy âm phát hiện.
Tàu ngầm Kilo được trang bị tên lửa chống hạm 3M-54E, cùng sử dụng ắc quy 476E loại cải tiến, tuổi thọ dài, đáp ứng được yêu cầu về nhiệt độ nước ở Thái Bình Dương.
Đáng chú ý, tên lửa hành trình đối đất 3M-14E loại mới nhất có tầm bắn 290 km. Đây là loại tên lửa đối đất cực kỳ lợi hại, một đòn tiến công tàng hình từ dưới mặt nước, rất khó bị phát hiện và đánh chặn".
1.4. Tiêm kích S-30
Ngoài ra Quân đội Việt Nam còn được trang bị chiến đấu cơ Su-30MK2, gọi tắt là Su. Máy bay này được mô tả là máy bay tiêm kích "Su" có công suất và khả năng cơ động vượt trội so với máy bay MiG của Liên Xô nổi tiếng trên bầu trời trong chiến tranh Việt Nam thời chống Mỹ.
Quân đội Việt Nam được trang bị chiến đấu cơ Su-30MK2
Su là máy bay chiến đấu hạng nặng. Nó được trang bị tên lửa và bom mạnh hơn, có bán kính chiến sự lớn hơn.
Ngoài vũ khí thông thường, máy bay này được trang bị tên lửa chống hạm có thể giải quyết nhiệm vụ đánh trúng mục tiêu trên biển.
Chiều dài máy bay 22 m, độ sải cánh gần 15 m. Trọng lượng cất cánh tối đa 34,5 tấn. Tầm bay cao nhất hơn 17 km, tốc độ tối đa trên cao 2.100 km/giờ. Khoảng cách bay không cần tiếp nhiên liệu 3.000km. Máy bay chở đến 8 tấn tên lửa và bom, trên máy bay lắp đặt pháo 30 ly.
1.5. Tổ hợp tên lửa Bastion
Hiện diện tại Việt Nam còn có các tổ hợp tên lửa Nga Bastion. Thành phần chiến đấu của mỗi tổ hợp bao gồm đến 36 tên lửa hành trình Yakhont.
Việt Nam còn được trang bị các tổ hợp tên lửa Nga Bastion.
Đây là các tên lửa tự dẫn hướng chống hạm siêu thanh với đầu đạn nặng hơn 200 kg. Vũ khí này đủ sức triệt hạ mục tiêu ở khoảng cách đến 300 km.
Mỗi tổ hợp có thể bao quát bảo vệ hơn sáu trăm cây số bờ biển và kiểm soát vùng nước diện tích 200.000 km2.
Theo quan điểm của các chuyên viên Nga, hiện tại không một lực lượng hải quân nào trên thế giới có được phương tiện hữu hiệu để chống tên lửa Bastion".
2. Cán cân lực lượng giữa Việt Nam và Trung Quốc chênh lệch ra sao ?
2.1. Sức mạnh của quân lực Trung Quốc
Trước hết là kinh phí quốc phòng : Kinh phí quốc phòng của Trung Quốc năm 2023 là 225 tỷ Mỹ kim, tăng 7,2% so với năm ngoái. Tin phân tích của các chuyên gia và viện quân sự cho biết : "Đây là năm thứ 29 liên tiếp Trung Quốc tăng ngân sách quốc phòng, bắt đầu từ mức 9,87 tỷ USD năm 1994, theo số liệu của Ngân hàng Thế giới (WB). Số tiền Trung Quốc chi cho quốc phòng năm nay cao hơn gấp đôi so với ngân sách năm 2013.
Quân đội Trung Quốc hiện có hơn hai triệu quân nhân thường trực, trở thành lực lượng vũ trang đông đảo nhất thế giới" gồm : "Lục quân chiếm đa số trong quân đội Trung Quốc, với khoảng 965.000 binh sĩ, còn quân số của hải quân và không quân lần lượt là 260.000 và 395.000. Lực lượng tên lửa chiến lược được biên chế khoảng 120.000 quân nhân, trong khi các đơn vị bán vũ trang có tổng cộng 500.000 người.
Trung Quốc đã tìm cách thu gọn quy mô quân đội, cắt giảm gần 300.000 lính lục quân hồi năm 2019 và đổ hàng tỷ USD cho nỗ lực cải thiện sức chiến đấu. Bắc Kinh dự kiến hoàn tất quá trình hiện đại hóa quân đội vào năm 2035, đặt mục tiêu xây dựng lực lượng vũ trang "đẳng cấp thế giới", đủ sức cạnh tranh với Mỹ và các cường quốc phương Tây trước năm 2050.
"Trung Quốc đang hiện đại hóa toàn quân, sở hữu một số đơn vị nằm trong nhóm tinh nhuệ và trang bị tốt nhất thế giới, nhưng không ít lực lượng vẫn tụt hậu hàng chục năm", Niklas Swanstrom, giám đốc Viện Chính sách An ninh và Phát triển (ISDP) tại Thụy Điển, nhận xét.
Hải quân Trung Quốc sở hữu đội tàu đông đảo nhất thế giới với hơn 500 chiếc, nhưng phần lớn là các tàu chiến cỡ nhỏ, trong đó có ba tàu sân bay trực thăng, 8 tàu vận tải đổ bộ, hơn 60 tàu đổ bộ hạng trung, 51 khu trục hạm, 49 tàu hộ vệ, 70 tàu hộ vệ hạng nhẹ, 109 tàu tên lửa và 79 tàu ngầm.
Lực lượng chủ lực của hải quân Trung Quốc gồm ba tàu sân bay, trong đó hai chiếc đã biên chế và một đang hoàn thiện.
"Hải quân Trung Quốc là lực lượng ngày càng hiện đại và linh hoạt, họ đang tập trung thay thế các khí tài thế hệ trước, vốn có năng lực hạn chế, bằng những khí tài lớn hơn, đa năng và hiện đại hơn", Bộ Quốc phòng Mỹ nhận định trong báo cáo thường niên được công bố tháng 11/2022.
Báo cáo của Lầu Năm Góc (Bộ Quốc phòng Mỹ) còn đánh giá Bắc Kinh sở hữu lực lượng không quân lớn nhất Châu Á và thứ ba thế giới. Không quân và hải quân Trung Quốc có khoảng 2.800 phi cơ các loại, không tính máy bay không người lái (UAV) và máy bay huấn luyện. Khoảng 2.250 chiếc trong số này là chiến đấu cơ, với 1.800 chiếc là tiêm kích".
2.2. Sức mạnh của quân lực Việt Nam
Vế phần Việt Nam, tin quốc phòng cho biết : "Số quân tại ngũ là 482.000 người, dự bị 5.040.000 người. Ngân sách 5,3 tỷ USD".
Việt Nam mua vũ khí và chiến cụ từ Nga, Ấn Độ, Cộng hòa Czech, Do Thái và Hoa Kỷ. Tuy nhiên, sức mạnh quân sự của Việt Nam không thể nào so với Trung Quốc.
Nếu nhìn lại cuộc chiến biên giới giữa hai nước năm 1979 thì bài học thất bại chua sót của Đặng Tiểu Bình năm ấy hẳn đã được lãnh đạo Trung Quốc đương thời Tập Cận Bỉnh nhớ nằm lòng.
Đó là lý do tại sao Việt Nam đã tăng ngân sách Quốc phòng và mua thêm các loại vũ khí hiện đại của Mỹ.
Phạm Trần
(19/11/2023)