Phần 1
Bất chấp lệnh trừng phạt, Moscow vẫn nhập khẩu các linh kiện vũ khí quan trọng từ Mỹ và Châu Âu.
Chính sách ngoại giao - Tranh minh họa của họa sĩ Álvaro Bernis
Vào khoảng gần trưa ngày 19/08/2023, một tên lửa hành trình của Nga đã cắt ngang qua những mái vòm củ hành mạ vàng và những dãy chung cư thấp tầng trên đường chân trời Chernihiv ở miền bắc Ukraine. Tên lửa Iskander-K đã lao thẳng vào mục tiêu : nhà hát kịch của thành phố, nơi đang tổ chức cuộc họp của các nhà sản xuất máy bay không người lái vào thời điểm xảy ra vụ tấn công. Hơn 140 người bị thương và 7 người thiệt mạng. Nạn nhân nhỏ nhất, Sofia Golynska, 6 tuổi, đang chơi ở công viên gần đó.
Các mảnh vỡ tên lửa được lực lượng vũ trang Ukraine thu hồi và được các nhà nghiên cứu nước này phân tích đã tìm thấy nhiều thành phần do các nhà sản xuất Mỹ chế tạo trong hệ thống dẫn đường của tên lửa, cho phép nó tiếp cận mục tiêu với độ chính xác khủng khiếp. Sang tháng 12, cơ quan chống tham nhũng của Ukraine công bố cơ sở dữ liệu trực tuyến về hàng nghìn linh kiện do nước ngoài sản xuất được thu hồi từ vũ khí Nga cho đến nay.
Việc Nga phải chật vật để sản xuất các chất bán dẫn tiên tiến, linh kiện điện, và máy công cụ cần thiết nhằm cung cấp cho ngành công nghiệp quốc phòng đã bắt đầu từ trước cuộc chiến hiện tại ở Ukraine và khiến Nga phụ thuộc vào nhập khẩu ngay cả khi nước này bị phương Tây ghẻ lạnh. Vì vậy, khi Moscow tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine hồi tháng 2/2022, các nước chế tạo lớn từ Bắc Mỹ, Châu Âu, và Đông Á đã nhanh chóng áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với một loạt mặt hàng được coi là quan trọng đối với ngành công nghiệp vũ khí của Nga.
Nga nhanh chóng trở thành quốc gia bị trừng phạt nhiều nhất thế giới : Khoảng 16.000 cá nhân và doanh nghiệp phải chịu các lệnh trừng phạt quốc tế và lệnh kiểm soát xuất khẩu do một liên minh gồm 39 quốc gia áp đặt. Các hạn chế xuất khẩu có phạm vi rộng đến mức kính râm, kính áp tròng và răng giả cũng bị cấm. Ngay cả các mặt hàng do các công ty nước ngoài chế tạo ở nước ngoài cũng bị cấm bán sang Nga nếu chúng được sản xuất bằng công cụ hoặc phần mềm của Mỹ, theo một quy định được gọi là quy định về sản phẩm trực tiếp của nước ngoài.
Đống đổ nát xung quanh nhà hát kịch Chernihiv sau cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào ngày 19/08/2023 © Paula Bronstein / Getty
Nhưng khi chiến tranh đến gần cột mốc hai năm, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã không thể ngăn được dòng thiết bị điện tử và máy móc tiên tiến đổ vào Nga khi các chuỗi cung ứng mới và phức tạp được hình thành thông qua các nước thứ ba như Kazakhstan, Thổ Nhĩ Kỳ, và Các Tiểu vương quốc Ả Rập, vốn không tham gia vào các nỗ lực kiểm soát xuất khẩu. Một cuộc điều tra của Nikkei Asia cho thấy xuất khẩu chất bán dẫn từ Trung Quốc và Hong Kong sang Nga đã tăng gấp 10 lần ngay sau cuộc chiến – và phần lớn trong số đó là từ các nhà sản xuất Mỹ.
"Sự sống luôn tìm ra con đường", một quan chức tình báo cấp cao giấu tên của Mỹ đã trích dẫn bộ phim Công viên kỷ Jura để thảo luận về việc Nga trốn tránh các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.
Một số vũ khí và linh kiện được các nhà điều tra phân tích có thể đã được dự trữ trước chiến tranh. Tuy nhiên, dữ liệu thương mại được công bố rộng rãi của Nga cho thấy hoạt động nhập khẩu đang diễn ra sôi động. Theo dữ liệu mật của cơ quan hải quan Nga mà Bloomberg thu được, hơn 1 tỷ USD chất bán dẫn tiên tiến từ các nhà sản xuất Mỹ và Châu Âu đã được đưa vào nước này trong năm ngoái. Một báo cáo gần đây của Trường Kinh tế Kyiv cho thấy hoạt động nhập khẩu các linh kiện được xem là quan trọng cho chiến trường chỉ giảm 10% trong 10 tháng đầu năm 2023, so với mức trước chiến tranh.
Báo cáo lưu ý rằng điều này đã tạo ra một tình huống phi lý hết sức khó chịu, trong đó quân đội Ukraine đang chiến đấu bằng vũ khí của phương Tây chống lại kho vũ khí của Nga, vốn cũng sử dụng các linh kiện của phương Tây.
Đây là một vấn đề hiển nhiên, được ghi nhận rõ ràng trong nhiều báo cáo của các nhóm nghiên cứu và phương tiện truyền thông, nhưng lại không có giải pháp dễ dàng. Theo dõi hoạt động buôn bán bất hợp pháp các mặt hàng như chất bán dẫn là một thách thức lớn gấp bội so với việc giám sát các chuyến hàng vũ khí thông thường. Khoảng 1 nghìn tỷ con chip được sản xuất mỗi năm. Được tìm thấy trong thẻ tín dụng, lò nướng bánh, xe tăng, hệ thống tên lửa, và nhiều thứ khác, chúng chính là động lực của nền kinh tế toàn cầu cũng như của quân đội Nga. Loại bỏ Nga khỏi chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu là việc nói dễ hơn làm.
Chris Miller, tác giả cuốn Chip War : The Fight for the World’s Most Critical Technology (Chiến tranh chip : Cuộc chiến giành công nghệ quan trọng nhất của thế giới) nhận xét : "Cả quân đội Nga và Trung Quốc, và về cơ bản là quân đội của mọi nước trên thế giới, đều đang sử dụng một lượng lớn linh kiện điện tử tiêu dùng trong hệ thống của mình".
Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã từng được thiết kế để khiến cho các mặt hàng cụ thể, chẳng hạn như công nghệ hạt nhân, không rơi vào tay các quốc gia bất hảo và các nhóm khủng bố. Nhưng trong lúc Washington tranh giành ưu thế về công nghệ với Bắc Kinh, đồng thời tìm cách kiềm chế Nga và Iran, họ ngày càng sử dụng những hạn chế thương mại này để thúc đẩy các mục tiêu chiến lược rộng lớn hơn của Mỹ. Chẳng hạn, chính quyền Biden đã đưa ra các lệnh cấm trên diện rộng đối với việc xuất khẩu chip tiên tiến sang Trung Quốc.
Matthew Axelrod, Thứ trưởng phụ trách thực thi xuất khẩu tại Bộ Thương mại Mỹ, cho biết trong một bài phát biểu hồi tháng 9 năm ngoái : "Chưa bao giờ trong lịch sử, việc kiểm soát xuất khẩu lại đóng vai trò quan trọng đối với an ninh tập thể của chúng ta như hiện nay". Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan đã mô tả các biện pháp kiểm soát xuất khẩu là "một tài sản chiến lược mới trong bộ công cụ của Mỹ và các đồng minh".
Khả năng của Nga trong việc thách thức những hạn chế này không chỉ có ý nghĩa đối với cuộc chiến ở Ukraine. Nó cũng đặt ra những câu hỏi quan trọng về thách thức sắp tới đối với Trung Quốc.
James Byrne, giám đốc phân tích và tình báo nguồn mở tại Viện Các Quân chủng Thống nhất Hoàng gia, một viện chính sách của Anh, khẳng định "Vấn đề then chốt trong câu chuyện này là công nghệ và liệu chúng ta có thể hạn chế nó rơi vào tay kẻ thù hay không".
Tại thành phố Izhevsk của Nga, nơi đặt nhà máy sản xuất súng trường Kalashnikov, các trung tâm mua sắm đang được chuyển đổi thành nhà máy sản xuất máy bay không người lái, trong bối cảnh chi tiêu quốc phòng tăng vọt giúp nền kinh tế Nga vượt qua vòng vây của phương Tây. Các nhà sản xuất vũ khí đã được kêu gọi hoạt động hết công suất để cung cấp cho cỗ máy chiến tranh Nga, trong khi quốc phòng dự kiến sẽ chiếm 1/3 ngân sách nhà nước trong năm nay.
Theo tờ báo kinh doanh Vedomosti của Nga, Alexander Zakharov, giám đốc thiết kế của công ty máy bay không người lái Zala Aero, đã phát biểu tại một sự kiện kín vào tháng 8/2022 rằng : "Chúng tôi đã phát triển một ý tưởng để chuyển đổi các trung tâm thương mại – vốn chủ yếu bán các sản phẩm của các thương hiệu phương Tây trước khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt – thành các nhà máy lắp ráp các loại máy bay không người lái sản xuất trong nước". Chiến dịch quân sự đặc biệt là cách mà chính phủ Nga gọi cuộc chiến với Ukraine. Và Zala Aero là công ty con của Kalashnikov Concern – tập đoàn này, cùng với Zakharov, đã bị Mỹ trừng phạt vào tháng 11 năm ngoái.
Theo truyền thông địa phương, các công ty quốc phòng đã mua ít nhất ba trung tâm mua sắm ở Izhevsk để tái sử dụng cho mục đích sản xuất máy bay không người lái, bao gồm cả máy bay không người lái tấn công Lancet, mà Bộ Quốc phòng Anh mô tả là một trong những vũ khí mới hiệu quả nhất mà Nga đưa ra chiến trường trong năm ngoái. Với chi phí sản xuất khoảng 35.000 USD, Lancet đã gây ra nhiều thiệt hại trong đợt phản công năm ngoái của Ukraine và đã được quay video cảnh tấn công các xe tăng có giá trị của Ukraine và các máy bay chiến đấu MiG đang đậu.
Giống như nhiều hệ thống vũ khí khác của Nga, Lancet chứa đầy các linh kiện từ phương Tây. Một phân tích hình ảnh của loại máy bay không người lái này được Viện Khoa học và An ninh Quốc tế có trụ sở tại Washington công bố vào tháng 12 cho thấy chúng chứa một số bộ phận từ các nhà sản xuất Mỹ, Thụy Sĩ, và Cộng hoà Czech, bao gồm các thành phần phân tích và xử lý hình ảnh quan trọng, cho phép máy bay không người lái tiếp cận mục tiêu trên chiến trường.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (giữa) thăm Diễn đàn Các nhà sản xuất súng toàn Nga lần thứ hai ở Izhevsk, Nga, vào ngày 19/09/2023. Hình ảnh do hãng thông tấn Sputnik cung cấp © Mikhail Metzel/ AFP/ Getty
Báo cáo lưu ý rằng "Sự xuất hiện thường xuyên của các bộ phận phương Tây trong các hệ thống máy bay không người lái của Nga cho thấy sự phụ thuộc sâu sắc vào chúng để có được những khả năng quan trọng trong hệ thống máy bay không người lái". Lancet không phải là máy bay không người lái duy nhất được phát hiện có chứa các thành phần của phương Tây. Một phân tích riêng được công bố vào tháng 11 kết luận rằng gần như tất cả các linh kiện điện tử trong máy bay không người lái Shahed-136 của Iran mà Nga hiện đang sản xuất với sự giúp đỡ của Iran để sử dụng ở Ukraine đều có nguồn gốc từ phương Tây.
Trong giai đoạn đầu cuộc chiến, Viện các Quân chủng Thống nhất Hoàng gia đã phân tích 27 hệ thống quân sự của Nga, bao gồm tên lửa hành trình, tổ hợp tác chiến điện tử, và hệ thống thông tin liên lạc, và phát hiện ra rằng chúng chứa ít nhất 450 linh kiện do nước ngoài sản xuất, cho thấy sự phụ thuộc của Nga vào nhập khẩu.
Phần 2
Chính sách ngoại giao - Tranh minh họa của họa sĩ Álvaro Bernis
Một trong những cách chính mà Nga dùng để né tránh kiểm soát xuất khẩu của phương Tây là thông qua trung chuyển hàng hóa qua các nước thứ ba như Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và các quốc gia láng giềng thuộc Liên Xô cũ. Vào tháng 11 năm ngoái, Bloomberg đưa tin rằng trong bối cảnh áp lực ngày càng tăng từ phương Tây, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã đồng ý hạn chế xuất khẩu hàng hóa nhạy cảm sang Nga, và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang xem xét một động thái tương tự. Về phần mình, các quan chức Kazakhstan đã công bố lệnh cấm xuất khẩu một số mặt hàng chiến trường sang Nga vào tháng 10.
Hoạt động trung chuyển đáng ngờ thường bị lộ tẩy qua những thay đổi đáng chú ý trong mô hình thương mại trước và sau chiến tranh. Maldives, một quần đảo ở Ấn Độ Dương vốn không có ngành công nghiệp bán dẫn trong nước, đã vận chuyển gần 54 triệu USD chất bán dẫn do Mỹ sản xuất sang Nga trong năm sau cuộc xâm lược Ukraine, Nikkei Asia đưa tin vào tháng 7 năm ngoái.
Chuỗi cung ứng chất bán dẫn thường trải dài trên nhiều quốc gia, với chip được thiết kế ở một quốc gia và chế tạo ở quốc gia khác, trước khi được bán cho hàng loạt nhà phân phối trên khắp thế giới. Điều đó khiến các công ty khó biết được người dùng cuối cùng của sản phẩm của họ. Nghe có vẻ kỳ quặc – cho đến khi bạn nhận ra rằng điều này cũng đúng với nhiều sản phẩm thường ngày được bán trên khắp thế giới. Kevin Wolf, cựu Thứ trưởng quản lý xuất khẩu tại Bộ Thương mại Mỹ, cho biết : "Khi Coca-Cola bán Coca-Cola, họ không biết chai nào sẽ đi về đâu, và họ không có hệ thống để theo dõi từng chai sẽ đi đến đâu".
Trong khi liên minh gồm 39 quốc gia, bao gồm các nhà sản xuất thiết bị điện tử tiên tiến lớn trên thế giới, đã áp đặt các hạn chế xuất khẩu đối với Nga, thì phần lớn các nước còn lại trên thế giới vẫn tiếp tục giao thương tự do với Moscow. Các linh kiện được sản xuất tại các quốc gia thuộc liên minh thường sẽ bắt đầu hành trình đến các nhà máy vũ khí của Moscow thông qua một loạt giao dịch hoàn toàn hợp pháp trước khi kết thúc với một nhà phân phối cuối cùng đưa chúng qua biên giới vào Nga. Một quan chức tình báo cấp cao giấu tên khác của Mỹ cho biết : "Nó bắt đầu như một hoạt động thương mại hợp pháp và kết thúc như một hoạt động thương mại bất hợp pháp".
Càng về cuối chuỗi cung ứng, các chính phủ và các công ty càng ít hiểu biết về điểm đến cuối cùng của hàng hóa, dù những thay đổi đột ngột trong hành vi của nhà nhập khẩu có thể là một dấu hiệu cảnh báo. Trong bài phát biểu của mình hồi tháng 9 năm ngoái, Thứ trưởng Axelrod đã lấy ví dụ về một thẩm mỹ viện đột nhiên nhập khẩu linh kiện điện tử.
Một nhân viên sản xuất chip tại một nhà máy bán dẫn ở Nam Thông, tỉnh Giang Tô của Trung Quốc, vào ngày 17/03/2021 © China Out/ AFP/ Getty
Nhưng lỗ hổng lớn nhất chính là Trung Quốc, quốc gia đã sát cánh cùng Moscow kể từ cuộc xâm lược. Trong những ngày đầu của cuộc chiến, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo cảnh báo Washington có thể đóng cửa các công ty Trung Quốc phớt lờ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn đặt ra cho Nga. Tháng 10 năm ngoái, 42 công ty Trung Quốc đã bị thêm vào danh sách kiểm soát xuất khẩu – làm suy giảm nghiêm trọng khả năng họ hợp tác kinh doanh với các công ty Mỹ – vì đã cung cấp chip của Mỹ cho các nhà sản xuất quốc phòng Nga.
Nhưng trong lúc chính quyền Biden cẩn thận điều chỉnh chính sách Trung Quốc của mình nhằm kiềm chế căng thẳng leo thang, họ đã trì hoãn việc khiển trách Bắc Kinh. Miller, tác giả cuốn Chip Wars, nhận định : "Tôi nghĩ vấn đề lớn nhất là chúng ta – phương Tây – đã không sẵn sàng gây áp lực lên Trung Quốc để buộc nước này bắt đầu thực thi một số quy tắc".
Người phát ngôn của Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) thuộc Bộ Thương mại Mỹ cho biết : "Do những hạn chế mà Mỹ cũng như các đồng minh và đối tác chủ chốt áp đặt, Nga không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chi tiêu nhiều hơn, giảm tham vọng đối với vũ khí công nghệ cao, xây dựng liên minh với các quốc gia bị bài xích quốc tế khác và phát triển mạng lưới thương mại bất chính để bí mật thu thập các công nghệ cần thiết".
"Chúng tôi quan ngại sâu sắc về sự hỗ trợ của [Trung Quốc] đối với ngành công nghiệp quốc phòng của Nga. BIS đã hành động để bổ sung hơn 100 thực thể có trụ sở tại [Trung Quốc] vào Danh sách Thực thể hỗ trợ ngành công nghiệp quân sự của Nga và các hoạt động liên quan".
Kiểm soát xuất khẩu thường tập trung vào việc giữ cho một số hàng hóa cụ thể do Mỹ sản xuất không lọt vào tay kẻ thù, trong khi các biện pháp trừng phạt kinh tế và tài chính phục vụ các mục tiêu chính sách đối ngoại rộng hơn, là cô lập các quốc gia bất hảo và hạn chế tài trợ cho các nhóm khủng bố và cartel ma túy. Các biện pháp trừng phạt đã ngày càng được sử dụng như một công cụ an ninh quốc gia kể từ sau vụ tấn công 11/9. Trong những thập niên tiếp theo, các công ty, cơ quan chính phủ, và tổ chức tài chính đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong việc tuân thủ các biện pháp trừng phạt. Ngược lại, việc sử dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu cho các mục đích chiến lược vẫn còn tương đối mới, và chuyên môn về tuân thủ vẫn còn ở giai đoạn sơ khai.
"Trước đây, những người như tôi có thể ghi nhớ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu lẫn các biện pháp trừng phạt. Nhưng bây giờ, mức độ phức tạp của từng lĩnh vực là rất cao. Tôi không biết ai mới thực sự là chuyên gia về kiểm soát xuất khẩu và trừng phạt", Wolf nói.
Theo giới chuyên gia, kiểm soát xuất khẩu chỉ là "gờ giảm tốc" nhằm gây khó khăn cho ngành công nghiệp quốc phòng của Nga trong việc mua các linh kiện phương Tây. Daniel Fried, điều phối viên về chính sách trừng phạt của Bộ Ngoại giao từng giúp xây dựng các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Nga sau khi sáp nhập Crimea vào năm 2014, nói rằng : "Chúng tạo ra thêm ma sát và áp lực đối với nền kinh tế Nga". Còn theo nghiên cứu sắp tới của Miller, Nga hiện đang phải trả nhiều hơn 80% để nhập khẩu chất bán dẫn so với trước chiến tranh, và các linh kiện mà họ có thể mua được thường có chất lượng không rõ ràng.
Dù có thể cồng kềnh và tốn kém hơn, thì đó vẫn là cái giá mà Moscow sẵn sàng trả trong cuộc chiến với Ukraine.
Một chuyên gia cảnh sát kiểm tra các mảnh vỡ của tên lửa Nga sau cuộc tấn công ở Kyiv vào ngày 29/05/2023 © Sergei Supinsky/ AFP/ Getty
Các linh kiện của phương Tây sẽ tiếp tục được tìm thấy trong các loại vũ khí mà Nga sử dụng trên chiến trường Ukraine trong suốt thời gian chiến tranh. Jasper Helder, chuyên gia về kiểm soát xuất khẩu và trừng phạt của công ty luật Akin Gump, cho biết : "Vấn đề này cũng lâu đời như kiểm soát xuất khẩu". Nhưng có nhiều cách để lấp đầy những khoảng trống.
Elina Ribakova, nghiên cứu viên cấp cao không thường trú tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, cho rằng các hình phạt nặng hơn có thể khuyến khích các công ty Mỹ đóng vai trò tích cực hơn trong việc đảm bảo sản phẩm của họ không lọt vào tay quân đội Nga. "Hiện tại, họ không thực sự có động lực", bà nói.
Các công ty vi phạm các biện pháp trừng phạt và Đạo luật Chống Tham nhũng ở Nước ngoài – một đạo luật liên bang Mỹ về cấm đưa hối lộ – đã bị phạt hàng tỷ đô la. Theo các nghiên cứu được công bố gần đây, các thỏa thuận giải quyết các vi phạm kiểm soát xuất khẩu thường thấp hơn đáng kể so với con số này.
Trong bài phát biểu hồi tháng trước, Axelrod cho biết Mỹ sẽ bắt đầu ban hành các hình phạt nghiêm khắc hơn đối với các hành vi vi phạm kiểm soát xuất khẩu. Ribakova nói : "Xây dựng một vụ kiện hoàn hảo để chống lại một trong các công ty, sau đó đưa ra một khoản tiền phạt trị giá hàng tỷ đô la, và rồi các công ty khác sẽ phải tuân thủ luật".
Nhưng kế đến là câu hỏi về nguồn lực. BIS có ngân sách hàng năm chỉ 200 triệu USD. "Chỉ tương đương với giá của một vài chiếc máy bay chiến đấu", Raimondo nói khi phát biểu tại Diễn đàn Quốc phòng Reagan hồi tháng 12 năm ngoái.
Ngân sách cơ bản mà cơ quan này dành cho kiểm soát xuất khẩu, được điều chỉnh theo lạm phát, vẫn không thay đổi kể từ năm 2010, trong khi khối lượng công việc đã tăng lên. Theo một phát ngôn viên của cơ quan, từ năm 2014 đến năm 2022, khối lượng hàng xuất khẩu của Mỹ phải tuân theo thủ tục cấp phép đã tăng 126%. Một nghiên cứu năm 2022 về thực thi kiểm soát xuất khẩu của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế đã đề xuất tăng ngân sách hàng năm thêm 45 triệu USD, mô tả đây là "một trong những cơ hội tốt nhất hiện có ở bất kỳ nhánh nào trong an ninh quốc gia Mỹ".
Về vấn đề thực thi, BIS có khoảng 150 nhân viên trên khắp đất Mỹ, làm việc với cơ quan hành pháp và trực tiếp tiếp cận các công ty. Bộ Thương mại cũng đã thành lập một đội đặc nhiệm kết hợp với Bộ Tư pháp để ngăn chặn các công nghệ tiên tiến lọt vào tay Nga, Trung Quốc, và Iran. Wolf tuyên bố "Mỹ có cơ chế thực thi xuất khẩu mạnh mẽ nhất trên hành tinh".
Nhưng so với các cơ quan hành pháp và an ninh quốc gia khác, ngân sách của BIS không theo kịp sứ mệnh mở rộng của nó. Axelrod lưu ý trong bài phát biểu hồi tháng 1 rằng chỉ riêng ở thành phố Tampa, Florida, Bộ An ninh Nội địa đã có nhiều điều tra viên hơn so với tổng số nhân viên của BIS trên toàn quốc.
Mặt khác, Nga lại đang cực kỳ quyết tâm có được những công nghệ quan trọng cần thiết để tiếp tục theo đuổi cuộc chiến của mình. Điện Kremlin đã giao nhiệm vụ cho các cơ quan tình báo Nga tìm cách lách các lệnh trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu, Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Brian Nelson cho biết trong một bài phát biểu năm ngoái. "Chúng ta đang không nói về một công ty tìm kiếm lợi nhuận đang cố gắng nâng cao hiệu suất", vị quan chức tình báo cấp cao của Mỹ cho biết. "Sẽ có cung nếu có đủ cầu".
Amy Mackinnon
Nguyên tác : "Russia’s War Machine Runs on Western Parts", Foreign Policy, 22/02/2024
Nguyễn Thị Kim Phụng biên dịch
Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 14/03/2024
Amy Mackinnon là phóng viên về tình báo và an ninh quốc gia của tạp chí Foreign Policy.