6 năm 8 đời chủ tịch nước : một đảng nhưng nhiều phái
Chánh Thành, VNTB, 23/03/2024
Không ai tại vị quá nửa nhiệm kỳ
Chỉ trong 6 năm, từ 2018 đến 2024, ghế chủ tịch nước đã và sẽ đổi ngôi 8 lần, với 7 người thay nhau làm lãnh đạo Nhà nước Cộng sản Việt Nam. Cụ thể, tháng 9/2018, khi ông Trần Đại Quang qua đời một cách khó hiểu sau 2 năm 172 ngày tại vị ; bà Đặng Thị Ngọc Thịnh đã tạm đảm nhiệm quyền chủ tịch nước được 32 ngày. Đây cũng là người phụ nữ đầu tiên ngồi vào vị trí này.
Những đấu đá trong nội bộ Đảng đã không còn âm thầm, mà càng ngày càng công khai một cách lố bịch
Tiếp đó, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng kiêm nhiệm chức chủ tịch nước được 2 năm 164 ngày. Đến tháng 4/2021, ông Nguyễn Xuân Phúc chính thức thay thế ông Trọng để trở thành người đứng đầu Nhà nước. Nhưng chỉ sau 1 năm 288 ngày thì ông này bị Quốc hội miễn nhiệm. Bà Võ Thị Ánh Xuân thay vào vị trí của ông Phúc được 43 ngày trước khi bàn giao cho ông Võ Văn Thưởng vào ngày 02/3/2023.
Ông Thưởng là chủ tịch nước trẻ nhất và cũng là người tại vị ngắn nhất với 1 năm 19 ngày. Và hiện giờ bà Võ Thị Ánh Xuân sẽ một lần nữa ngồi tạm quyền chủ tịch nước trước khi nội bộ Đảng Cộng sản "dàn xếp" ra chủ tịch mới.
Như vậy, sau 6 năm, ghế chủ tịch nước Việt Nam đã 8 lần đổi chủ. Từ ông Quang, qua bà Thịnh, tới ông Trọng, rồi ông Phúc, sang bà Xuân, đến ông Thưởng, giờ quay lại bà Xuân và chuẩn bị bầu thêm một người mới, không ai ngồi quá nửa nhiệm kỳ.
"Phế đế" : điềm báo cho sự sụp đổ của chế độ
Đặc biệt, ông Phúc và ông Thưởng đều bị quốc hội phế truất vì "có một số vi phạm về những điều đảng viên không được làm". Trong lịch sử Việt Nam, mỗi lần có hiện tượng "phế đế" thì triều đại cũng đi tới hồi kết, quyền thần lộng hành, lãnh đạo yếu kém và đất nước rối ren.
Năm 980, sau khi Đinh Tiên Hoàng băng hà, Đinh Toàn lên ngôi được 8 tháng thì phải nhường ngôi cho quyền thần Lê Hoàn. Đinh Toàn trở thành Đinh Phế Đế, kết thúc triều đại nhà Đinh. Cuối thời nhà Lý, Trần Thủ Độ nắm hết quyền lực trong triều đình. Đến năm 1225, ông buộc Lý Chiêu Hoàng phải nhường ngôi cho chồng sau khi làm vua được hơn 1 năm. Nhà Lý sụp đổ sau 216 năm và trải qua 9 đời vua.
Năm 1388, Giản Hoàng Trần Nhật Vĩ, vị vua thứ 11 của nhà Trần cũng trở thành phế đế, sau khi bị Lê Quý Ly hãm hại. Nhà Trần duy trì thêm được 12 năm trước khi rơi vào tay Lê Quý Ly. Thời nhà Nguyễn, có tới 4 vị vua mang danh "phế đế" gồm Dục Đức, Hiệp Hòa, Thành Thái, Duy Tân. Những vị vua này cũng là nạn nhân của một thời đại mà triều đình bị quyền thần thao túng, đất nước lệ thuộc vào thực dân Pháp.
Ngoài ra, cứ mỗi khi có sự thay đổi lãnh đạo trong thời gian ngắn, thì cũng là lúc đất nước rơi vào thời kỳ tăm tối, triều đình rối ren, dân chúng khổ sở. Điển hình là giai đoạn "tứ nguyệt tam vương", chỉ trong 4 tháng sau khi vua Tự Đức băng hà, ngai vàng đã có 3 lần đổi ba vua : Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc.
Quay lại ngai vị Chủ tịch nước Việt Nam, mặc dù không nắm nhiều thực quyền như tổng bí thư và thủ tướng, hay bộ trưởng bộ công an, nhưng đây lại là chức vụ cao nhất trong hệ thống Nhà nước. Chủ tịch nước là người có vai trò đại diện cho Việt Nam khi đón tiếp các nguyên thủ quốc tế. Việc một ai đó hay một thế lực nào đó có thể tùy tiện chỉ định, phế truất người đứng đầu Nhà nước, cho thấy tình hình chính trị đang vô cùng bất ổn và bị thao túng bởi các thế lực ngầm.
Nhà nước cộng sản Việt Nam trước đây vốn được tuyên truyền là ổn định với thể chế đơn nguyên, không tranh cử. Thế nhưng 8 lần đổi ngôi này đã thể hiện sự mất đoàn kết và tan rã của hệ thống độc tài, Đảng Cộng sản hiện nay tuy là một đảng nhưng nhiều phái. Những đấu đá trong nội bộ Đảng đã không còn âm thầm, mà càng ngày càng công khai một cách lố bịch. Đây có lẽ cũng là hồi chuông báo hiệu cái kết cho chế độ cộng sản tại Việt Nam, có thể một Nhà nước dân chủ sẽ ra đời, hoặc một chế độ độc tài khác lại xuất hiện…
Chánh Thành
Nguồn : VNTB, 23/03/2024
****************************
Vì sao Tô Đại có tham vọng "Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước" theo mô hình của họ Tập ?
Trà My, VNTB, 22/03/2024
Đúng như các đồn đoán trước đây, ông Võ Văn Thưởng đã bị buộc phải từ chức Chủ tịch nước, chỉ sau hơn 13 tháng nắm quyền – một điều hết sức bất thường.
Đại tướng kiêm Bộ trưởng công an Tô Lâm phát biểu trước Quốc hội - Ảnh minh họa
Báo Dân Trí ngày 20/3 đưa tin, "Trung ương đồng ý cho ông Võ Văn Thưởng thôi chức Chủ tịch nước". Bản tin cho biết, Ngày 20/3, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 đã họp về việc cho thôi giữ các chức vụ và nghỉ công tác, đối với ông Võ Văn Thưởng – Ủy viên Bộ Chính trị khóa XIII, Chủ tịch nước.
Theo Ủy ban Kiểm tra Trung ương và các cơ quan chức năng, ông Thưởng đã vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, và phải chịu trách nhiệm người đứng đầu, theo các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
Xét nguyện vọng cá nhân và những vi phạm của ông Thưởng, Trung ương đồng ý để ông thôi giữ tất cả các chức vụ.
Theo giới phân tích, có đến 2 Chủ tịch nước bị phế truất trong hơn một năm, đồng thời tổn thất đến 4/18 ủy viên Bộ Chính trị, 20/200 ủy viên Trung ương Đảng, khi nhiệm kỳ khoá 13 của Đảng mới đi được 3/5 thời gian. Điều đó cho thấy, chất lượng công tác cán bộ của người đứng đầu Đảng là ông Nguyễn Phú Trọng, rất có vấn đề.
Những lý do khiến ông Võ Văn Thưởng bị cho thôi chức, lần đầu tiên được xác nhận một cách chính thức. Trong bài phân tích của tác giả Lê Hồng Hiệp, đăng trên trang Fulcrum, với tiêu đề, "Hai Chủ tịch nước bị phế truất trong một năm : Triển vọng chính trị nào cho Việt Nam ?".
Theo đó :
"Ông Thưởng được cho là có dính líu đến vụ bê bối hối lộ, liên quan đến nhà phát triển bất động sản địa phương Phúc Sơn, hiện đang bị truy tố về các tội tham nhũng khác nhau. Các nguồn tin không chính thức nhưng đáng tin cậy cho biết, trong thời gian ông còn giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi (2011 – 2014), một người thân của ông Thưởng đã nhận 60 tỷ đồng (2,4 triệu USD theo tỷ giá hiện hành) từ Phúc Sơn, được cho là [đã hối lộ] cho Thưởng để xây dựng nhà thờ tổ của mình". Điều này hoàn toàn phù hợp với những đồn đoán trước đó.
Vẫn theo ông Lê Hồng Hiệp, sự ra đi của ông Thưởng sẽ gây ra mối lo ngại cho các nhà đầu tư. Và, vấn đề sức khoẻ của Tổng Trọng cùng với nhân sự kế nhiệm chưa được lựa chọn, "có thể sẽ làm gia tăng đấu đá chính trị nội bộ trong Đại hội Đảng toàn quốc kế tiếp vào đầu năm 2026". Quan trọng hơn, điều này càng gia tăng sự e ngại của các nhà đầu tư.
Theo giới phân tích, việc ai sẽ ngồi vào chiếc "ghế nóng" Chủ tịch nước mà ông Thưởng để lại, có ý nghĩa lớn, đặc biệt trong cuộc đua giành ghế Tổng bí thư thay thế cho ông Trọng đang diễn ra rất quyết liệt hiện nay. Các ứng cử viên đủ điều kiện để thay thế ông Thưởng gồm : Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ; Thủ tướng Phạm Minh Chính ; Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ; Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai ; và Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm.
Bộ trưởng Tô Lâm và bà Trương Thị Mai được cho là những ứng viên có đủ các tiêu chuẩn theo quy định. Tuy nhiên, ở Việt Nam, chưa có tiền lệ phụ nữ giữ chức Chủ tịch nước, và điều này có thể trở thành trở ngại đối với bà Mai. Hơn nữa, bà Mai cũng dính đến những cáo buộc liên quan tham nhũng xảy ra ở tỉnh Lâm Đồng.
Fabooker Hoàng Dũng đã đặt câu hỏi trên trang Facebook cá nhân, rằng : "Liệu Bí thư Lâm Đồng Trần Đức Quận có khai với anh Tô Lâm chuyện xây nhà, mua nhà cho Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai không ?"
Do vậy, khả năng cao là ông Tô Lâm sẽ ngồi ghế Chủ tịch nước, điều này cho phép ông tìm kiếm một xuất "ngoại lệ", khi ông đã quá tuổi để ở lại Đại hội 14. Dù rằng, ghế Bộ trưởng Bộ Công an hiện tại của Tô Lâm là chiếc ghế "siêu quyền lực".
Do đó, vấn đề quan trọng nhất vẫn là, ai sẽ ngồi vào chiếc ghế Bộ trưởng Công an thay cho Tô Lâm ? Lương Tam Quang, Nguyễn Duy Ngọc, hay Phan Đình Trạc sẽ là nút thắt của vấn đề.
Nguồn thạo tin từ Hà Nội tiết lộ cho thoibao.de biết, hiện nay, Tô Lâm không còn giấu diếm tham vọng trở thành Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước, theo mô hình chính trị của Trung Quốc như Tập Cận Bình. Điều này, năm 2018, ông Nguyễn Phú Trọng đã áp dụng.
Xin nhắc lại, Bộ trưởng Công an Tô Lâm có mối quan hệ đặc biệt và được Ban lãnh đạo Bắc Kinh hết sức ủng hộ. Tới đây, nếu ông Tô Lâm trở thành Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, thì chính trị Việt Nam sẽ bị cột chặt vào Trung Quốc, và tương lai Việt Nam sẽ ra sao thì ai cũng rõ.
Trà My
Nguồn : Thoibao.de, 22/03/2024
**************************
Chủ tịch nước từ chức : Lo ngại bất ổn chính trị ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam
Thanh Hà, RFI, 21/03/2024
Trong khuôn khổ chiến dịch bài trừ tham nhũng, chưa đầy hai năm, hai chủ tịch nước của Việt Nam đã "xin thôi giữ các chức vụ". Tháng 3/2023, ông Võ Văn Thưởng thay thế ông Nguyễn Xuân Phúc, để rồi chịu chung số phận sau quyết định của Ban chấp hành trung ương Đảng hôm 20/03/2024.
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng. Ảnh chụp ngày 21/03/2023 tại Hà Nội. AP - Hau Dinh
Giới quan sát đồng loạt ghi nhận đây là "dấu hiệu đáng lo ngại về ổn định chính trị" tại Việt Nam vào lúc mà quốc gia Đông Nam Á này đang được "chiếu cố" trong bối cảnh cạnh tranh kinh tế Mỹ- Trung dâng cao
Chủ tịch Việt Nam Võ Văn Thưởng mất chức chỉ vài ngày sau vụ hai lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi, nơi ông Thưởng từng làm bí thư tỉnh ủy, bị bắt giam trong vụ điều tra tham nhũng liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn. Ông Nguyễn Xuân Phúc đã bị cách chức vào đầu năm 2023 sau chưa đầy 2 năm giữ chủ tịch nước. Lần này nhiệm kỳ của ông Võ Văn Thưởng lại còn bị thu ngắn hơn, bởi ông mới chính thức được bổ nhiệm vào chức vụ này hôm 02/03/2023. Giới quan sát cho rằng việc ông Thưởng bị đảng "phạt" là dấu hiệu cho thấy nội bộ Đảng Cộng Sản Việt Nam đang có những "đấu đá" khốc liệt để chuẩn bị cho giai đoạn "hậu Nguyễn Phú Trọng".
Phải chăng đấu đá nội bộ đó đã lan tới ngay cả một người được coi là thuộc phe của ông Trọng như ông Võ Văn Thưởng ? Chiến dịch "đốt lò" ở Việt Nam, dùng lá bài chống tham nhũng để triệt hạ các đối thủ chính trị theo mô hình của Trung Quốc, giờ đây đã được mở rộng đến mức mà "không còn một ai được an toàn". Nhưng việc trong chưa đầy hai năm Hà Nội hai lần cách chức chủ tịch nước, một trong bốn nhân vật lãnh đạo hàng đầu của chế độ, được cho là có nguy cơ đẩy Việt Nam vào "giai đoạn bất ổn chính trị".
Giới phân tích cảnh báo bất ổn trên chính trường Việt Nam đó có thể sẽ "tác động đến môi trường kinh doanh, đầu tư của Việt Nam", vào lúc mà Việt Nam đang có tham vọng mở rộng cửa đón đầu tư nước ngoài và nhất là trở thành một "thung lũng công nghệ cao" của thế giới. Nhân chuyến công du Việt Nam hồi tháng 9/2023, tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã hứa giúp Việt Nam phát triển công nghệ bán dẫn và liền sau đó, các doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ trong lĩnh vực này đặc biệt chiếu cố Việt Nam.
Trước hết, cho đến nay Việt Nam vẫn được coi là một điểm đến an toàn trong mắt các nhà đầu tư chính là nhờ vào sự "ổn định chính trị" tại quốc gia Đông Nam Á này, vào lúc Châu Âu và Mỹ tìm cách giảm mức độ lệ thuộc vào Trung Quốc, dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu khỏi Hoa Lục. Do vậy, việc đi quá đà trong chính sách "đốt lò" coi chừng sẽ bất lợi cho Việt Nam. Các doanh nghiệp nước ngoài sợ rằng chính sách kinh tế của Việt Nam cũng sẽ có những chuyển biến khó lường.
Điểm thứ nhì là, vào lúc Việt Nam đang tìm một thế cân bằng trong cuộc đọ sức Mỹ-Trung, nhân vật quyền lực nhất trong chế độ Hà Nội là tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thì đã tuổi cao sức yếu, đương nhiên Việt Nam phải tìm người thay thế. Chính yếu tố này càng châm thêm củi lửa cho các cuộc đấu đá chính trị gay cấn hơn, khốc liệt hơn từ nay cho đến Đại Hội Đảng kỳ tới vào năm 2026. Đó không phải là điềm lành trong mắt các nhà đầu tư muốn chọn đến Việt Nam.
Điểm thứ ba là nhân sự lãnh đạo của Việt Nam có thể sẽ phản ánh đường lối đối ngoại của chính quyền Hà Nội. Vào thời điểm mà cuộc đọ sức giữa hai siêu cường thế giới là Mỹ và Trung Quốc được báo trước là sẽ "tiếp tục gia tăng cường độ", lại càng khó để Việt Nam giữ được "thế cân bằng" mà chìa khóa được đặt trong tay tổng bí thư. Do vậy, nhiều nhà qua sát e rằng, cho dù Việt Nam nhanh chóng chỉ định tân chủ tịch nước thay thế ông Thưởng, ngày nào mà quốc tế chưa biết ai sẽ kế nhiệm ông Nguyễn Phú Trọng, thì vấn đề đối với Việt Nam vẫn nguyên vẹn.
Giai đoạn chọn người lãnh đạo có thể kéo dài và với nhiều tính toán ở bên trong, một số nhà đầu tư có thể quyết định đợi thêm cho đến khi mọi việc rõ ràng hơn và vấn đề nhân sự được ngã ngũ. Điều đó làm dấy lên lo ngại là trong thời gian tới, Việt Nam ít có cơ hội thu hút các dự án đầu tư lớn.
Thanh Hà
*****************************
Ông Thưởng bị Quốc hội miễn nhiệm chức chủ tịch nước giữa biến động 'bất ngờ' trên chính trường Việt Nam
VOA, 21/03/2024
Quốc hội Việt Nam hôm 21/3 thông qua Nghị quyết miễn nhiệm chức chủ tịch nước của ông Võ Văn Thưởng và chỉ định bà Võ Thị Ánh Xuân làm quyền chủ tịch nước Việt Nam trong biến động chính trường mà các nhà quan sát cho là bất ngờ và chưa có tiền lệ giữa bối cảnh của cuộc cạnh tranh quyền lực trước đại hội đảng tiếp theo.
Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng tại Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương ở San Francisco hôm 16/11/2023. Ông Thưởng bị Quốc hội cho miễn nhiện chức chủ tịch nước khi chưa hết nhiệm kỳ.
Truyền thông Việt Nam cho biết một cuộc họp bất thường đã được Quốc hội triệu tập hôm 21/3, đúng như VOA đưa tin trước đó, và các nhà lập pháp đã biểu quyết miễn nhiệm chức vụ chủ tịch nước của ông Thưởng cũng như cho thôi nhiệm vụ đại biểu Quốc hội khóa 15 của ông.
Theo VnExpress, 432/447 đại biểu tham gia phiên họp bất thường tán thành thông qua nghị quyết, chiếm 87,8% trong cuộc bỏ phiếu kín.
Ban Chấp hành Trung ương Đảng hôm 20/3cho ông Thưởng thôi tất cả các chức vụ và loại ông ra khỏi Bộ Chính trị do "vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm".
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân được chỉ định giữ quyền chủ tịch cho đến khi Quốc hội bầu ra người thay thế ông Thưởng. TheoThanh Niên, việc bà Xuân làm quyền chủ tịch nước "được thực hiện theo Hiến pháp". Đây là lần thứ 2 bà Xuân làm quyền chủ tịch nước chỉ trong vòng hơn 1 năm. Trước đó, bà tạm thời giữ chức vụ cao nhất của nhà nước Việt Nam sau khi ông Nguyễn Xuân Phúc bị miễn nhiệm vào tháng 1 năm ngoái.
Các báo do nhà nước Việt Nam quản lý cho biết ông Thưởng đã phát biểu sau khi Quốc hội biểu quyết miễn nhiệm ông tại phiên họp bất thường hôm 21/3. Tuy nhiên, các bản tin ngắn gọn này không cho biết ông Thưởng đã nói gì.
Ghi nhận của VnExpress về phiên họp cho biết rằng những vi phạm, khuyết điểm của ông Thưởng "đã gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước và cá nhân". Theo tờ báo này, nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân, ông Thưởng đã có đơn xin thôi giữ các chức vụ được phân công và nghỉ công tác.
Mặc dù các vi phạm không được nêu cụ thể, các nhà quan sát cho rằng việc miễn nhiệm ông Thưởng có liên quan đến sự tranh giành quyền lực trong nội bộ Đảng trước kỳ Đại hội 14. VOA không thể độc lập kiểm chứng thông tin này.
"Thông báo chính thức của Đảng không nêu rõ ông Võ Văn Thưởng đã vi phạm chính xác những quy định nào của Đảng và những vi phạm này xảy ra khi nào", Giáo sư Carl Thayer của Đại học New South Wales nhận định với VOA, và trích dẫn các bình luận trên mạng xã hội cho rằng những vi phạm này xảy ra vào năm 2012 khi ông Thưởng còn là bí thư tỉnh ủy Quảng Ngãi.
Trong tuần qua, Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng đã đề nghị thi hành kỷ luật một số đảng viên vi phạm tại Đảng bộ Quảng Ngãi và Vĩnh Phúc vì liên quan đến vụ án vi phạm xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn. Bộ Công an trước đó đã khởi tố vụ án mà họ cho là các cá nhân đã nhận hối lộ và vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng cho nhà nước.
Khi miễn nhiệm ông Thưởng hôm 21/3, Quốc hội cũng cho bà Hoàng Thị Thúy Lan, bị khởi tố liên quan đến các dự án bị ‘treo’ trong hơn 10 năm của tập đoàn Phúc Sơn, thôi làm đại biểu Quốc hội.
"Câu hỏi đặt ra là tại sao vụ việc này lại nổi lên sau 12 năm ?", Giáo sư Thayer, chuyên phân tích về tình hình Việt Nam, nói. "Điều này dẫn đến giả định rằng Bộ trưởng Công an Tô Lâm đang loại bỏ những đối thủ tiềm tàng để tiếp tục nắm quyền sau Đại hội Đảng lần thứ XIV vào đầu năm 2026".
Theo thông lệ, Ủy ban Trung ương Đảng sẽ quyết định ai lên nắm giữ chức vụ chủ tịch nước trong phần còn lại của nhiệm kỳ này kết thúc vào tháng 5/2026. Giáo sư Thayer và các nhà phân tích chính trường Việt Nam cho rằng ông Tô Lâm và bà Trương Thị Mai, hiện là thường trực Ban Bí thư Đảng, sẽ là những ứng viên để thay thế ông Thưởng.
Chủ tịch nước là chức vụ có nhiều biến động nhất trong 5 năm trở lại đây ở Việt Nam kể từ khi ông Trần Đại Quang bất ngờ qua đời tháng 9/2018. Tổng bí thư Đảng Nguyễn Phú Trọng đã kiêm nhiệm chức chủ tịch nước trước khi ông Phúc được bầu vào vị trí này. Ông Thưởng là người thay thế ông Phúc, người bị miễn nhiệm vì những "sai phạm" của cấp dưới, vào tháng 3 năm ngoái.
"Cải tổ chính trường mới nhất là chưa từng có tiền lệ và gây bất ngờ", ông Florian Feyerabend, đại diện thường trú Viện Konrad-Adenauer Stiftung (KAS) của Đức ở Việt Nam nhận định với VOA. "Việc chúng ta chứng kiến những sự kế nhiệm đó trong một khoảng thời gian ngắn như vậy – người tiền nhiệm (Nguyễn Xuân) Phúc chỉ giữ chức vụ được 21 tháng, ông (Võ Văn) Thưởng rời chức vụ chỉ sau một năm – đặt ra những câu hỏi không thể tránh khỏi về khả năng dự đoán, độ tin cậy và hoạt động bên trong của hệ thống (chính trị Việt Nam)".
Ông Feyerabend, nhà nghiên cứu khoa học chính trị và thường quan sát tình hình Việt Nam, cho rằng dù hệ thống này đến nay vẫn ổn định nhưng "cán cân quyền lực trong nước dường như đang bị lung lay trước đại hội Đảng tiếp theo".
Năm ngoái, Hội nghị Trung ương lần thứ 8 đã bắt đầu lập kế hoạch cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 14, trong đó bao gồm việc bổ nhiệm một tiểu ban do Tổng bí thư Trọng đứng đầu để rà soát và đề cử các ứng cử viên vào Ban chấp hành Trung ương mới.
"Việc ông Thưởng đột ngột từ chức sẽ có tác dụng đẩy nhanh quá trình này và bộc lộ những khác biệt trong nội bộ ban lãnh đạo", Giáo sư Thayer nhận định.
Việc từ chức của ông Thưởng diễn ra trong lúc một phái đoàn kinh doanh của Mỹ gồm 60 công ty đang đến thăm Việt Nam. Theo truyền thông trong nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp gỡ đại diện các doanh nghiệp và quỹ đầu tư hàng đầu của Mỹ trong phái đoàn này tại Hà Nội hôm 21/3.
"Họ sẽ được các đối tác Việt Nam trấn an rằng Việt Nam sẽ tiếp tục đi theo con đường ổn định", Giáo sư Thayer nói. "Việt Nam đã thực hiện một quá trình chuyển giao quyền lực có trật tự sau cái chết của Chủ tịch nước Trần Đại Quan và không có lý do gì hiện nay điều đó lại không thể thực hiện được".
Theo ông Feyerabend, sự ổn định chính trị là đặc điểm quan trọng trong số nhiều yếu tố khiến Việt Nam trở nên hấp dẫn với đầu tư trực tiếp nước ngoài. Theo đánh giá của người từng làm cho Đại sứ quán Đức ở Bangkok, mặc dù chiến dịch chống tham nhũng sâu rộng đang làm đình trệ các quyết định trong bộ máy quan liêu cồng kềnh ở Việt Nam, nhưng quốc gia Đông Nam Á sẽ tiếp tục là điểm đến đầu tư hấp dẫn do các động lực địa chính trị đang phát triển mạnh mẽ và xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu.
Cuộc chiến chống tham nhũng, mà ông Trọng từng khẳng định "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai", được nhân dân trong nước ủng hộ khi đưa nhiều quan chức cấp cao, trong đó có ủy viên Bộ Chính trị, bị đưa ra trước vành móng ngựa. Nhưng theo các nhà quan sát chính trường, nó cũng được các phe phái trong Đảng sử dụng để thanh trừng các đối thủ.
Nguồn : VOA, 21/03/2024
*****************************
Ông Võ Văn Thưởng bị bãi miễn các chức vụ : liệu có thỏa đáng ?
VOA, 21/03/2024
Việc bãi miễn tất cả các chức vụ của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng mà không đưa ông ra trước pháp luật là ‘không thỏa đáng’ nếu như ông Thưởng đã nhận hối lộ số tiền lớn, một nhà quan sát chính trị từ trong nước nói với VOA.
Ông Võ Văn Thưởng là vị nguyên thủ thứ hai của Việt Nam bị mất chức vì vi phạm kỷ luật Đảng trong vòng hơn một năm
Hôm 21/3, sự nghiệp chính trị của ông Thưởng, chủ tịch nước trẻ nhất lịch sử và một thời được xem là ngôi sao đang lên trong Đảng Cộng sản, coi như kết thúc khi Quốc hội biểu quyết bãi miễn chức chủ tịch nước và đại biểu Quốc hội của ông, một ngày sau khi ông bị cho ra khỏi Bộ Chính trị và Trung ương Đảng ‘theo nguyện vọng cá nhân’.
Ông Thưởng là vị nguyên thủ thứ hai có kết cục này trong vòng hơn một năm, sau người tiền nhiệm của ông là Nguyễn Xuân Phúc hồi đầu năm 2023.
Ăn hối lộ ?
Về vi phạm của ông Thưởng, thông cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng hôm 20/3 ghi rằng ông ‘đã vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, quy định về trách nhiệm nêu gương và chịu trách nhiệm người đứng đầu’ nhưng không nói rõ ông Thưởng đã vi phạm những gì.
Đáng chú ý là ông Thưởng bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương xác định là có sai phạm sau cuộc họp hôm 18/3. Trong cuộc họp này, cơ quan phụ trách kỷ luật Đảng đã đi đến quyết định đề nghị kỷ luật các ông Đặng Văn Minh và Cao Khoa, chủ tịch và cựu chủ tịch tỉnh Quảng Ngãi, địa phương ông Thưởng từng làm bí thư từ năm 2011 đến năm 2014.
Hai ông Minh và Khoa trước đó đã bị công an khởi tố về tội ‘Nhận hối lộ’ khi họ mở rộng điều tra vụ án ở tập đoàn bất động sản Phúc Sơn. Ngoài các lãnh đạo Quảng Ngãi, cuộc họp hôm 18/3 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng đã đề nghị kỷ luật bà Hoàng Thị Thúy Lan và ông Lê Duy Thành, lần lượt là bí thư và chủ tịch tỉnh Vĩnh Phúc, vì đã ‘nhận hối lộ’ của tập đoàn Phúc Sơn.
Theo những thông tin rò rỉ trong hậu trường thì người nhà của ông Võ Văn Thưởng đã nhận số tiền đến 60 tỷ đồng từ Phúc Sơn để xây nhà thờ tổ khi ông còn là Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi. VOA không thể độc lập kiểm chứng thông tin này.
Trao đổi với VOA, Tiến sỹ Nguyễn Quang A, cựu Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển IDS và là nhà quan sát chính trị ở Hà Nội, nói rằng ‘có khả năng đến 99%’ ông Thưởng bị mất chức là ‘dính đến vụ hối lộ ở tập đoàn Phúc Sơn’.
Ông A chỉ trích Đảng ‘che giấu thông tin’ về vi phạm của ông Thưởng, điều mà theo ông ‘chỉ khiến người dân thêm hoài nghi’.
"Có thể nếu họ nói rõ ra vi phạm của ông Thưởng thì ê mặt quá [cho ông Thưởng và cho Đảng]", ông A phân tích và cho rằng ‘nhiều khả năng ông Thưởng có tội’, vì ‘nếu không ông ấy đã không chấp nhận sự nhục nhã như thế này’.
"Nếu họ làm thật nghiêm khắc thì họ phải vạch ra là ông ấy đã vi phạm cái gì. Nếu quả thật ông ấy đã nhận hối lộ thì phải đưa ra xử một cách nghiêm túc. Còn nếu ông ấy không nhận hối lộ thì phải cho ông ấy cái quyền thanh minh một cách rạch ròi", ông A nói.
Khi được hỏi về hình thức xử lý ông Thưởng về kỷ luật Đảng mà không xử lý hình sự, nhà bất đồng chính kiến này cho rằng ‘không thỏa đáng’ đối với dân.
Luật pháp Việt Nam quy định ai nhận hối lộ số tiền hay tài sản từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ đối mặt với mức án từ 20 năm, chung thân cho đến tử hình. Ông A chỉ ra rằng ‘có người ăn trộm một con vịt còn bị bắt đi tù 7 năm’.
"Có thể ông ấy đã lên đến Chủ tịch nước thì có được kim bài miễn giảm nào đó", ông A bình luận về việc ông Thưởng được cho ‘hạ cánh an toàn’.
"Nếu ông ấy đã nhận hối lộ mà được cho thoát tội thì đấy là điều chứng tỏ nữa là ở Việt Nam có nhiều người ngồi xổm trên pháp luật. Cái gọi là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa nên vứt vào sọt rác", ông A chỉ trích.
Bài học về nhân sự
Vụ việc ông Thưởng xảy ra vào lúc Trung ương Đảng đang chuẩn bị công tác nhân sự cho Đại hội 14 của Đảng Cộng sản sẽ diễn ra vào năm 2026.
Trước Đại hội 13, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, người phụ trách công tác nhân sự của Đảng, khi đó đã nói rằng ‘tuyệt đối không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương những phần tử cơ hội, thoái hóa, biến chất’.
Tuy nhiên, khóa 13 chỉ mới đi được hơn nửa nhiệm kỳ đã có đến 4 trên 18 ủy viên Bộ Chính trị bị mất chức, bao gồm Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Phó thủ tướng thường trực Phạm Bình Minh và Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh. Đó là chưa kể hơn một chục ủy viên trung ương Đảng là lãnh đạo các tỉnh, thành và các bộ, ban, ngành đã bị kỷ luật vì tham nhũng.
"Thực sự nó cho thấy chính sách nhân sự mà Đảng Cộng sản Việt Nam cho là rất quan trọng thực sự là đã thất bại. Tôi nghĩ những người đứng đầu phụ trách công tác này phải thừa nhận trách nhiệm chính trị của mình như là ông Võ Văn Thưởng và Nguyễn Xuân Phúc trước kia", ông A lập luận.
Theo lời ông A thì những người đề cử ông Thưởng và ghế chủ tịch nước và những người trong trung ương Đảng đã bỏ phiếu tán thành ‘đều phải kiểm điểm nghiêm khắc’.
Tại phiên họp của tiểu ban Nhân sự chuẩn bị cho Đại hội 14 hôm 13/3 có sự tham gia của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, ông Trọng khi đó đã được báo chí trong nước dẫn lời nói rằng ‘phải có con mắt tinh đời’, ‘đừng trông gà hóa cuốc’, ‘đừng thấy đỏ tưởng là chín’, hay đừng để bị đánh lừa bởi ‘cái mã bên ngoài, nó che đậy cái sơ sài bên trong’.
Khi được hỏi về quyết tâm chống tham nhũng của Đảng khi có đến 4 ủy viên Bộ Chính trị phải ra đi khi chỉ mới hơn nửa nhiệm kỳ - điều chưa từng thấy trong lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam – ông A nói : "Cái gọi là chống tham nhũng ở Việt Nam không thể có kết quả được. Chỉ là vặt những nụ, những cành mà thôi còn gốc rễ là vấn đề bản thân hệ thống. Bản thân hệ thống đẻ ra tham nhũng".
Về bài học Đảng rút ra cho công tác nhân sự trong nhiệm kỳ sắp tới, nhà quan sát chính trị này cho rằng ‘phải thực thi dân chủ trong Đảng’.
"Có một cách rất đơn giản là đừng bưng bít thông tin. Hãy để cho dân chủ trong Đảng phát huy tác dụng của nó. Tức là tất cả các đảng viên được nói lên chính kiến của mình và được phê phán những người khác, phê phán những lãnh đạo một cách xây dựng".
Tuy nhiên, ông A cho rằng Đảng sẽ không làm được điều này vì điều lệ Đảng quy định ‘dân chủ tập trung’, điều mà ông cho là ‘phản dân chủ’ vì ‘cấp dưới phải phục tùng cấp trên, thiểu số phải phục tùng đa số’.
Nguồn : VOA, 21/03/2024