Là loại vũ khí thiết yếu trên chiến trường ở Ukraine, drone đang là trung tâm của cuộc chạy đua công nghệ giữa hai bên tham chiến. Trong cuộc chiến drone giữa Kiev và Moskva, một thiết bị mới ra đời có tên gọi là "búp bê Nga" có khả năng mang theo nhiều drone cùng lúc.
Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm một Trung tâm Công nghệ Đặc biệt chuyên chế tạo drone tại St Petersburg, Nga, ngày 19/09/2024. AP - Valeriy Sharifulin
Ưu thế của công nghệ được Nga triển khai này là gì ? RFI giới thiệu một số phân tích của các chuyên gia quân sự về loại vũ khí đang trở nên phổ biến trên chiến trường Ukraine.
Theo tạp chí Mỹ Forbes, các thiết bị mang drone FPV (drone được điều khiển như ngồi trong ca-bin) trang bị cho quân đội Nga đã được đưa vào hoạt động trên chiến trường tại Ukraine. Thông tin dựa trên phân tích của Serhii Flash, một trong những nhà bình luận chính của Ukraine trong lĩnh vực công nghệ quân sự khi thuật lại một vụ tấn công bất thường của drone Nga gần đây.
Trên mạng Telegram, Serhii Flash viết hồi giữa tháng 9 : "Một trong những đơn vị của chúng ta đã bị hai drone FPV tấn công. Vụ tấn công xảy ra ở cách chiến tuyến 40 km. Người ta cho rằng có hai chiếc drone "mẹ" có thể được sử dụng, vẫn chưa được xác định".
Nếu như chuyên gia này thiên về giả thuyết cho rằng đó là một loại thiết bị bay kiểu "búp bê Nga" là vì các drone FPV không có khả năng bay được khoảng cách xa để tấn công vào sâu chiến tuyến của kẻ thù. Người ta có cảm giác chúng được đặt trên một thiết bị bay. Do khả năng tích điện kém, bán kính hoạt động của các drone này chỉ giới hạn tối đa 30 km.
Marc Chassillan, chuyên gia tư vấn về các vấn đề quốc phòng giải thích : Lợi ích của hệ thống thiết bị được gọi là "búp bê Nga" này là nó bù đắp cho khả năng tự chủ của bình điện thấp của drone VPF, khi phải di chuyển trên quãng đường dài. Một lợi thế khác tạo được hiệu quả bão hòa số lượng với việc triển khai cùng lúc nhiều drone để sau đó tấn công vào nhiều mục tiêu.
Nguyên lý thiết kế cũ
Những tháng qua, các kỹ sư Nga dường như đã tăng tốc thiết kế để đưa các "con tàu mẹ" như vậy vào hoạt động trên bầu trời Ukraine. Thí dụ như mẫu Burya-20 đã bắt đầu đưa vào sản xuất, theo một lãnh đạo của công ty quốc phòng SPC Berkut được truyền thông Nga trích dẫn. Đây là thể là mẫu drone hiện đang tác chiến tại Ukraine.
Trang tin Ukraine Defense Express trong một bài viết đăng ngày 05/09/2024 cho biết, "drone Burya-20 sử dụng công nghệ trí tuệ nhân đạo để phát hiện mục tiêu và truyền thông tin cho người điều khiển để ra quyết định tấn công ".
Nhân cuộc triển lãm vũ khí mới tổ chức hồi tháng 8 vừa qua, công nghiệp quân sự Nga cũng đã giới thiệu Amiral, một mẫu thiết bị bay mang drone FPV.
Về phía Ukraine cũng tỏ ra không kém cạnh. Họ đang thử nghiệm nhiều mẫu mới, trong đó có Queen Hornet, một loại drone đa chức năng có thể vừa sử dụng để ném bom, vừa mang các drone khác, hay còn có thể dùng để làm trạm tiếp sóng vô tuyến nhằm tăng tầm bay của drone FPV.
Theo chuyên gia Marc Chassillan, " Nguyên lý thiết kế áp dụng cho drone đó đã có từ lâu trong lịch sử quân sự. Người ta có thể lấy thí dụ của loại tên lửa Apache được phát triển trong những năm 1980. Đó là một loại tên lửa hành trình mang theo các tên lửa khác. Mục đích là đưa tên lửa tấn công đến gần với các sân bay của kẻ thù sau đó phóng chúng và phá hủy máy bay hoặc đường băng sân bay".
Những thiết bị mới mang drone đang được sử dụng rất nhiều ở Ukraine vì giá thành rẻ mà hiệu quả phá hủy cao đối với bộ binh, pháo binh, chiến xa và thậm chí cả với trực thăng. Đó là chưa kể đến khả năng trinh sát rất tốt trên chiến trường.
Tạp chí Forbes ghi nhận : "Với thông tin qua vệ tinh và hệ thống xác định mục tiêu dựa trên công nghệ trí tuệ nhân tạo. Những drone loại Shahed sử dụng tại Ukraine hay loại drone Bobr và Lyutys mà Ukraine dùng để tấn công Nga có thể mang được loại drone FPV để tập kích ồ ạt chính xác mục tiêu"
Tuy nhiên, không thể đánh giá số lượng, chắc chắn còn thấp, của các thiết bị này ở mặt trận Ukraine. Có bao nhiêu chiếc nguyên mẫu đã qua được công đoạn thử nghiệm ? Người Nga và Ukraine đều thận trọng không để lộ cho kẻ thù các chi tiết về khả năng mới của họ về các cuộc tấn công tầm xa bằng drone FPV.
Sự xuất hiện của những thiết bị drone mang drone này cho thấy cuộc chạy đua điên cuồng về vũ khí và cải tiến thiết bị mà Kiev và Moskva đã lao vào từ khi bắt đầu cuộc xung đột.
Sản xuất trên trên quy mô lớn
Được coi là công nghệ biểu tượng của cuộc chiến tại Ukraine , drone quân sự đã có bước phát triển chưa từng có kể từ đầu cuộc xâm lược của Nga. Dùng để chống nhiễu, tấn công hay trinh sát, hàng loạt hệ drone đã được sử dụng trên chiến trường theo các cách khác nhau.
Nhà nghiên cứu Anh, Peter Layton trong một bài đăng trên trang theconversation.com giải thích : "Một số drone có thể được dùng làm con mồi để thu hút hệ thống phòng không và một số khác có thể gây nhiễu hệ thống phòng không để cho các drone tấn công khác lọt qua hệ thống phòng thủ".
Ngoài ra, chưa bao giờ các thiết bị bay được hai bên tham chiến sử dụng trên quy mô lớn như vậy trong một cuộc xung đột vũ trang như ở Urkaina.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố rằng Nga sẵn sàng sản xuất 1,4 triệu drone trong năm nay, tức là tăng gấp 10 lần so với năm ngoái. Về phía Ukraine, tổng thống Volodymyr Zelensky hồi tháng 12 năm trước cũng thông báo chế tạo một triệu thiết bị bay như vậy trong năm 2024 này.
Chuyên gia Marc Chassillan cho biết thêm chi tiết, "các thông tin mà chúng tôi có được từ nhiều nguồn cho thấy Nga hiện sản xuất số lượng drone gần ngang bằng Ukraine. Đó là các drone có hiệu năng tương tự và đôi khi còn cao hơn cả của Ukraine" và drone của Nga đã góp phần phá hủy phần lớn các xe tăng của phương Tây.
(Theo france24.com)
Anh Vũ