Khi hai vệt hơi nước màu trắng cắt ngang bầu trời gần chiến tuyến ở miền đông Ukraine, nó thường mang một ý nghĩa. Máy bay phản lực của Nga sắp tấn công.
Các nhân viên Ukraine kiểm tra mảnh vỡ của thứ dường như là máy bay không người lái S-70 Okhotnik (Hunter) hoặc một phiên bản chiến đấu cơ Sukhoi của Nga ở Kostyantynivka – Reuters
Nhưng những gì xảy ra gần thành phố Kostyantynivka là chưa từng có.
Vệt hơi nước phía dưới tách làm đôi và một vật thể mới nhanh chóng tăng tốc về phía vệt hơi nước còn lại cho đến khi chúng cắt nhau và một tia màu cam sáng rực bầu trời.
Liệu đó có phải là, như nhiều người tin, một máy bay chiến đấu của Nga đã bắn hạ một máy bay khác trong một sự cố gọi là bắn nhầm đồng đội, cách chiến tuyến 20km, hay một máy bay phản lực Ukraine bắn hạ một máy bay Nga?
Sau đó không lâu, người Ukraine đã phát hiện ra từ các mảnh vỡ rơi xuống rằng họ vừa chứng kiến cảnh phá hủy vũ khí mới nhất của Nga - máy bay chiến đấu tàng hình không người lái S-70.
Đây không phải là máy bay không người lái thông thường.
Được đặt tên là Okhotnik (Thợ săn), chiếc máy bay không người lái hạng nặng này có kích cỡ bằng một máy bay phản lực chiến đấu nhưng không có buồng lái.
Rất khó để phát hiện ra loại máy bay không người lái này và những nhà phát triển nó tuyên bố rằng nó "gần như không có sự tương đồng" nào trên thế giới.
Tất cả những điều đó có thể đúng, nhưng rõ ràng là nó đã đi lạc hướng, và có vẻ như vệt hơi nước thứ hai được nhìn thấy trong video là từ một máy bay phản lực Su-57 của Nga, dường như đang đuổi theo máy bay không người lái này.
Bức ảnh cũ của Bộ Quốc phòng Nga này cho thấy máy bay phản lực Su-57 bay song song với phiên bản trước đây của máy bay chiến đấu không người lái Okhotnik - Bộ Quốc phòng Nga
Máy bay Nga có thể đã cố gắng thiết lập lại liên lạc với máy bay không người lái lạc đường, nhưng vì cả hai đều bay vào vùng phòng không của Ukraine, nên người ta cho rằng đã có quyết định phá hủy Okhotnik để ngăn nó rơi vào tay kẻ thù.
Cả Moscow và Kyiv đều không bình luận chính thức về những gì đã xảy ra trên bầu trời gần Kostyantynivka. Nhưng các nhà phân tích tin rằng Nga rất có thể đã mất kiểm soát máy bay không người lái của họ, có thể là do hệ thống tác chiến điện tử của Ukraine gây nhiễu.
Cuộc chiến này đã chứng kiến nhiều máy bay không người lái nhưng không có loại nào giống như S-70 của Nga.
Nó nặng hơn 20 tấn và được cho là có tầm hoạt động 6.000km.
Các nhà điều tra Ukraine đã nhanh chóng đến hiện trường và bắt đầu kiểm tra xác máy bay - Pierre Crom
Có hình dạng giống như một mũi tên, trông rất giống với máy bay X-47B của Mỹ, một máy bay không người lái chiến đấu tàng hình khác được tạo ra cách đây một thập kỷ.
Okhotnik được cho là có thể mang bom và tên lửa để tấn công cả mục tiêu trên mặt đất và trên không cũng như tiến hành trinh sát.
Và điều đáng chú ý là nó được thiết kế để hoạt động cùng với máy bay chiến đấu Su-57 thế hệ thứ năm của Nga.
Loại máy bay này đã được phát triển từ năm 2012 và chuyến bay đầu tiên diễn ra vào năm 2019. Nhưng cho đến cuối tuần trước, không có bằng chứng nào cho thấy nó đã được sử dụng trong cuộc chiến kéo dài hai năm rưỡi của Nga ở Ukraine.
Đầu năm nay, máy bay này được cho là đã được phát hiện tại sân bay Akhtubinsk ở miền nam nước Nga, một trong những địa điểm phát động các hoạt động tấn công Ukraine.
Vì vậy, có thể chuyến bay thất bại trên bầu trời Kostyantynivka là một trong những nỗ lực đầu tiên của Moscow nhằm thử nghiệm vũ khí mới trong điều kiện chiến đấu.
Mảnh vỡ của một trong những quả bom lượn tầm xa D-30 khét tiếng của Nga cũng được cho là được tìm thấy ở khu máy bay rơi.
Những quả bom lượn như thế này ở Kharkiv đã gây ra cái chết và sự tàn phá khủng khiếp
Những vũ khí chết người này sử dụng định vị vệ tinh để trở nên nguy hiểm hơn nữa.
Vậy Okhotnik đã làm gì khi bay cùng máy bay phản lực Su-57?
Theo chuyên gia hàng không Anatoliy Khrapchynskyi tại Kyiv, máy bay chiến đấu có thể đã truyền tín hiệu từ căn cứ mặt đất đến máy bay không người lái để tăng phạm vi hoạt động của chúng.
Sự cố của máy bay không người lái tàng hình chắc chắn là một đòn giáng mạnh vào quân đội Nga.
Máy bay này dự kiến sẽ được đưa vào sản xuất trong năm nay nhưng rõ ràng là nó vẫn chưa sẵn sàng.
Bốn nguyên mẫu S-70 được cho là đã được chế tạo và có khả năng chiếc bị bắn rơi trên bầu trời Ukraine là chiếc tiên tiến nhất trong bốn chiếc.
Mặc dù nó đã bị phá hủy, quân đội Ukraine vẫn có thể thu thập được thông tin có giá trị về Okhotnik.
"Chúng ta có thể biết được liệu nó có radar riêng để tìm mục tiêu, hay đạn dược được lập trình sẵn với tọa độ xác định nơi nào để tấn công hay không," Anatoliy Khrapchysnkyi giải thích.
Chỉ bằng cách nghiên cứu hình ảnh từ hiện trường vụ tai nạn, ông tin rằng khả năng tàng hình của máy bay không người lái khá hạn chế.
Vì ống xả động cơ có hình tròn nên ông cho biết nó có thể bị radar phát hiện. Tương tự như vậy đối với nhiều đinh tán trên máy bay, rất có thể được làm bằng nhôm.
Chắc chắn các kỹ sư Ukraine sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng xác máy bay và chuyển những phát hiện của họ cho các đối tác phương Tây của Kyiv.
Tuy nhiên, sự cố này cho thấy người Nga không đứng yên, phụ thuộc vào nguồn nhân lực khổng lồ và vũ khí thông thường của mình.
Họ đang nghiên cứu những cách thức mới và thông minh hơn để chiến đấu. Và những gì thất bại ngày hôm nay có thể thành công vào lần tới.
Abdujalil Abdurasulov
Nguồn : BBC, 13/10/2024