Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

25/11/2017

Tại sao không có vũ khí Mỹ trong ‘12 tỷ USD thỏa thuận thương mại’ ?

Phạm Chí Dũng

Dấu hi ln

Một du hi ln vn tn ti sau chuyến thăm Vit Nam ca Tng thng M Donald Trump vào tháng Mười Mt năm 2017 : Vì sao trong khi ông Trump và Th tướng Nguyn Xuân Phúc có v mãn nguyn vi giá tr tha thun thương mi được ký kết gia hai nước trong chuyến đi này lên ti 12 t USD (tuy chưa biết có tht hay không, hoc nếu là tht thì có được thc hin hay không), đã chng có mt tha thun nào và càng không hin ra hp đng nào v vic Vit Nam mua vũ khí ca M, cho dù Tng thng Trump đã tr "ngón ngh" v đàm phán.

taisao1

Tổng thống Trump trong chuyến thăm chính thc Vit Nam, 12 tháng 11, 2017.

Bloomberg còn dn mt ngun tin n danh cho biết Tng thng M khi "chào hàng" tên la và các h thng vũ khí khác ca M thm chí nói ông Phúc "còn chn ch gì na" khi ông (Trump) đã lên nm cương v đng đu nước M được 10 tháng ri.

Một s trong gii quan sát chính tr nhn đnh rng vic "chào hàng" không thành trên có th được xem là mt tht bi ca Trump - v th din cũng như khiến nh hưởng tiêu cc đến mt trong nhng s trường tái tranh c tng thng ca Trump là các thương v bán vũ khí cho các nước khác.

Thế còn v phía gii chóp bu Vit Nam thì thế nào ? Chng l sau hàng lot chuyến đi M trong năm nay ca các tướng Ngô Xuân Lch - B trưởng quc phòng, và Nguyn Chí Vnh - Th trưởng quc phòng có liên quan đến vic mua vũ khí, Việt Nam li chng nhìn ngó mt cơ hi mười mươi mà Tng thng M mang đến tn Hà Ni ?

Trong khi đó cửa đã m, và quan trng không kém là hành lang pháp lý cho vic mua vũ khí M đã thông thoáng.

Vào tháng Năm năm 2016, trong một c ch rt bt ng, tổng thng M khi đó là Barak Obama đã tuyên b ti Hà Ni rng nước M d b hoàn toàn lnh cm bán vũ khí sát thương cho Vit Nam. Tc t đó tr đi, Vit Nam có th được mua mt s loi vũ khí ti tân ca M mà không b chế tài mua bán như trước đây.

Bằng chng quan tâm đến vũ khí phương Tây là sau khi được d b lnh cm mua vũ khí sát thương, Vit Nam đã âm thm mua chu na t USD tín dng quân s ca n Đ và ha tin ca Israel - đu là nhng đng minh quân s ca M.

Một lung quan đim v vũ khí Mỹ

Cho tới nay, Nga vn là đi tác cung cp đến 90% vũ khí ch lc cho Vit Nam. Nhưng t khong năm 2013 đến nay và đc bit gn đây, đã xut hin quan đim trong gii chuyên gia quc phòng rng s rt ri ro nếu Vit Nam ch ph thuc vào mt hay mt số ít các đối tác, vì vy Vit Nam nht thiết phi đi tìm cách đa dng hóa ngun cung và b sung thêm vào biên chế nhng khí tài có xut x "ngoài Nga".

Quan điểm trên cũng đánh giá rng vũ khí Nga tuy rt tt - không thua kém, thm chí có nhiu đim còn mnh hơn c ca NATO - tuy nhiên vn tn ti nhng đim yếu như : năng lc sn xut gii hn, tiến đ giao hàng chm, và các khí tài ca Nga cũng ít khi được thiết kế theo kiu mô-đun như phương Tây nên rt khó bo trì và nâng cp (ngược li, vũ khí do các thành viên NATO chế to rt d dàng tùy biến, nâng cp, nh vào ngun cung đa dng). Ngoài ra, mt yếu t na mà Vit Nam cn tính đến là gia Vit Nam và Trung Quc hin nay đang có nhng bt đng v ch quyn bin đo, mà Trung Quc cũng là mt nước nhp khu ln và s dng vũ khí theo "h Nga". Vi tim lc tài chính eo hp hơn nhiu, chc chn Vit Nam không th chy đua vi Trung Quc v s lượng khi nhng gì Nga bán cho Vit Nam thì cũng có th bán cho Trung Quc nhưng vi s lượng ln hơn rt nhiu, vì vậy không có gì đ đm bo bí mt và li thế ca Vit Nam nếu xy ra xung đt (tc chiến tranh gia hai nước)…

Trong thời gian Trump Vit Nam vào tháng 11/2017, mt s t báo nhà nước cũng có xu hướng c vũ cơ chế mua bán vũ khí vi M như "Quân đi Vit Nam đang đứng trước cơ hi rt ln khi M th hin thin chí mun cung cp nhng vũ khí ti tân nht theo yêu cu ca chúng ta".

Những t báo này cũng khuyến ngh rng nếu có mong mun mua thêm các vũ khí phương Tây vào thi đim này, Vit Nam nên tp trung vào cải thin năng lc cnh gii đin t, giám sát hàng hi và chng ngm - đim yếu ln nht hin nay ca hi quân. Máy bay tun tiu P-3C Orion hay SC-130J Sea Hercules (biến th nâng cp t dòng máy bay vn ti hng trung C-130) s là mt miếng ghép hoàn hảo cho năng lc phòng th, bo v lãnh hi ca Vit Nam. Mt yếu t khác cũng khá quan trng là giá thành ca C-130J ln SC-130J đu không quá đt, phù hp vi ngân sách mà Vit Nam có th đáp ng cho công tác đào to, hun luyn cũng như duy trì, nâng cấp. Ngoài ra, vi mi quan h đang cc kỳ nng m vi Nht Bn, trong trường hp M bán máy bay nhưng không trang b vũ khí, cũng không quá khó khăn đ Vit Nam có th tìm kiếm s thay thế t các đi tác Nht (vi nn công ngh quc phòng hùng mnh và cũng sử dng vũ khí h M-NATO).

Và nếu điu kin tài chính cho phép, Vit Nam cũng có th xem xét mua thêm 1 hoc 2 phi đi tiêm kích F-16 đã qua s dng và được nâng cp lên chun Block 52 ca M, như là mt gii pháp lý tưởng đ tăng cường sc mnh không quân trong bối cnh nhng cu binh én bc MiG-21 (khong 100 chiếc) mi ngh hưu và khong trng vn chưa được lp đy. Bên cnh đó, phương án này cũng giúp không quân Vit Nam dn làm quen, trước khi s dng nhiu hơn các thế h máy bay chiến đu ca phương Tây…

Nguyên nhân sâu xa nào ?

Ngân sách quốc phòng ca Vit Nam đã tăng t 1,3 t đôla lên đến 4,6 t đôla (tăng 258%) trong vòng 10 năm, t năm 2006 - 2015, và hin thi chiếm khong 9% tng chi ngân sách quc gia.

Tuy nhiên, ngày càng nhiều thông tin cho biết ngân sách quc phòng phi "git gu vá vai" trong nhng năm qua, đc bit trong bi cnh ngân sách quc gia có xu hướng cn kit nhanh chóng và Vit Nam đc bit thiếu ngoi t đ nhp khu hàng hóa và tr n nước ngoài.

Nhưng "thiếu tin" có phải là nguyên nhân chính khiến Vit Nam không quá mn mà mua vũ khí M ?

Vào tháng Tám năm 2017, đài VOA dẫn li mt phát hin đc đáo trong bài viết có ta đ "Quan chc Vit Nam đòi M ‘li qu’ t các hp đng mua vũ khí".

Theo đó, một hãng tin tình báo quc phòng ca Anh đã tiết l rng các quan chc chính ph Vit Nam yêu cu các đi tác ca M tr 25% hoa hng cho các thương v mua bán vũ khí.

Thông tin của Shephard Media trích dn mt ngun tin quc phòng ca M cho biết các gii chc quc phòng Vit Nam thông báo cho phái đoàn của M Hà Ni rng các thương v mua bán vũ khí phi được "li qu" 1/4 ca tng giá tr. Cũng theo ngun tin này, cuc hp đã "đt ngt dng li" sau khi phía Vit Nam đưa ra yêu cu đó. Ngun tin quc phòng M cho Shephard Media biết thông tin này ti mt Hi ngh và trin lãm phòng th hàng hi IMDEX được t chc Singapore tháng 5/2017…

Cũng có thể còn mt nguyên do na : gii chóp bu Vit Nam không dám làm mích lòng Tp Cn Bình bng mt hp đng mua vũ khí M khi c Tp và Trump đều hin din Hà Ni vào tháng 11/2017, ch cách nhau vài ba tiếng đng h. Cũng bi thế, vic Trump c thuyết phc Phúc mua vũ khí đã chng t Trump không my am hiu v ni tình chính tr Vit Nam, cho dù B Ngoi giao M và CIA có th đã báo cáo cho Trump cặn k v vn đ này.

Ai mới có quyn quyết đnh ?

Trong thực tế, Th tướng Phúc ca Vit Nam không phi là th tướng Israel đ có quyn quyết đnh nhng vn đ ln, cho dù ông Phúc có thc lòng mun mua vũ khí ca M chăng na.

Trong thực tế, quyền quyết đnh ngân sách quc phòng chi cho cái gì và chi bao nhiêu thuc v B trưởng quc phòng Ngô Xuân Lch và Bí thư quân y trung ương Nguyn Phú Trng.

Trong Quân ủy trung ương và trong cơ cu chính tr chng cht và chng chéo gia khi đng ln chính quyền Vit Nam, Th tướng Nguyn Xuân Phúc tuy vượt hn b trưởng quc phòng v chc v nhưng li chy viên thường trc, tc ch là "cp dưới" ca Phó bí thư quân y trung ương Ngô Xuân Lch.

Muốn bán nhanh được vũ khí, l ra Trump cn mi chào trực tiếp vi Nguyn Phú Trng, thay vì nói vi Trn Đi Quang - Ch tch nước "thng lĩnh các lc lượng vũ trang" nhưng cũng chy viên thường trc Quân y trung ương như Nguyn Xuân Phúc.

Nhưng hình như Trump không biết và cũng chng thèm quan tâm đến mối quan h quá đi phc tp trên

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 25/11/2017

Quay lại trang chủ
Read 1015 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)