Đọc cuốn "Lửa và Cuồng nộ : Bên trong Nhà Trắng của Trump" của nhà báo Michael Wolff, chúng tôi liên tưởng ngay đến cuốn "Nhật ký người điên" của Lỗ Tấn, một nhà văn nổi tiếng của Trung Quốc.
Chúng tôi nhớ lại bài "Tôi nghiên cứu về những người nói láo, và tôi chưa từng thấy một người như Tổng thống Mỹ Donald Trump" của bà Bella DePaulo, một nhà nghiên cứu về khoa học xã hội, đăng trên báo Wahington Post.
Chúng tôi lại liên tưởng đến bài nói về hội chứng "Malignant narcissism" của Trump, một hội chứng tâm lý tổng hợp sự quá yêu mình, nhân cách rối loạn chống xã hội, thích gây hấn và tàn ác… do John Gartner, một giáo sư về bệnh tâm thần tại Johns Hopkins University School of Medicine viết. v.v.
Báo Economist: Trump lên một tuổi !
Lỗ Tấn (1881-1936) đã dùng tác phẩm đầu tay của ông là cuốn "Nhật ký người điên" để nói về những bi thảm của chế độ phong kiến Trung Quốc thời ông sống, nay đọc lại thấy có nhiều điều sao mà gióng những gì đang xảy ra dưới chế độ Donald Trump quá ! Lỗ Tấn viết:
"Trước kia mình chỉ nghe ông ta (nhân vật trong chuyện) giảng, cũng hồ đồ cho qua đi. Bây giờ mới biết rằng ngay khi ông ta giảng, không những mép ông ta còn nhậy mỡ người mà bụng ông ta thì đang tơ tưởng đến chuyện ăn thịt người !".
Mới đây, bất chấp hiến pháp và luật pháp Hoa Kỳ, Donald Trump lại công khai bày tỏ tinh thần kỳ thị chủng tộc khi đề cập đến người di dân Haiti và Phi Châu!
Lửa và Thịnh nộ !
Bản tin nhanh của đài RFI ngày 14/01/2018 cho biết cuốn sách "Lửa và cuồng nộ trong Nhà Trắng của Trump" đã trở thành một hiện tượng không chỉ ở Mỹ, mà cả trên thế giới. Tới nay, đã có 1 triệu cuốn sách được in. Trên trang Amazon tại Mỹ, khách hàng phải chờ 1-4 tuần mới nhận được sách. Nhiều cư dân mạng sau khi đọc sách bán lại với giá 90 đô la, cao gấp 5 lần giá gốc. Ấn bản điện tử cũng đạt vài trăm ngàn bản. Nhiều nhà xuất bản tại các nước đang tìm cách mua bản quyền tác giả để in sách. Tại Pháp, một nhà xuất bản chi 100.000 euro mua bản quyền, sách đang được dịch sang tiếng Pháp và dự kiến hơn 100.000 cuốn sẽ được tung ra thị trường vào ngày 22/02/2018.
Michael Wolff cho biết, ông đã thực hiện hơn 200 cuộc phỏng vấn cho cuốn sách, trong đó miêu tả Tổng thống Donald Trump là một nhà lãnh đạo không ổn định trong một Nhà Trắng hỗn loạn. Một câu hỏi được đặt ra là thông thường các ký giả lẩn quẩn quanh Nhà Trắng đều bị đuổi ra, tại sao Michael Wolff lại có thể đi gặp nhưng người trong Nhà Trắng và phỏng vấn để viết ?
Theo Michael Wolff tiết lộ, ông đã quen biết Donald Trump ở New York trong vòng nhiều năm. Vào tháng 6/2016, ông đã phỏng vấn Trump để viết bài cho tờ The Hollywood Reporter. Trump đã khá hài lòng với bài phỏng vấn được đăng. Có lẽ vì thế, sau cuộc bầu cử năm 2016, Wolff ngỏ lời muốn được vào Nhà Trắng để tác nghiệp và được Trump chấp thuận vì Trump nghĩ rằng Wolff sẽ tiếp tục viết bài "bốc thơm" ông ta. Wolff cho biết chính Trump đã ủng hộ ý tưởng viết một cuốn sách !
Như thường lệ, sau lời phát biểu của Wolff, Trump liền phóng ra trên Twitter một cái tweet nói ngược lại : "Tôi không cho phép ông ấy vào Tòa Bạch Ốc (và thực ra đã từ chối ông nhiều lần) để làm tác giả một cuốn sách giả mạo ! Tôi chưa bao giờ nói chuyện với ông ta về cuốn sách. Đầy những lời nói dối, xuyên tạc, và trích các nguồn tin không hiện hữu".
Bà Sarah Sanders, phát ngôn viên Nhà Trắng cho rằng ông Bannon và các viên chức chính phủ Trump có nói chuyện với tác giả Wolff khoảng hơn chục lần, chủ yếu theo yêu cầu của cố vấn chiến lược Bannon.
Michael Wolff năm nay 64 tuổi, là cây bút viết bình luận trên các tờ báo có tiếng của Mỹ như New York Magazine, Vanity Fair... Ông có phong cách viết "hé cửa" cho người đọc những thông tin về nội bộ của các tổ chức truyền thông cũng như "nhân vật máu mặt" đứng đằng sau.
Những câu chuyện được chú ý
Cuốn Fire and Fury dày chỉ có 336 trang, được RFI gọi là đang "cháy hàng", tất nhiên đã có hàng triệu người đọc. Nội dung đã được nhiều cơ quan truyền thông Mỹ và quôc tế tóm lược, chúng tôi chỉ kể lại một số chuyện để giúp độc giả mua vui và hiểu rõ thêm về bản chất con người của Trump.
Tờ The Economist ngày 11/01/2018, dưới đầu đề "Trump lên một tuổi", đã đăng hình Trump đang ngồi trên chiếc xe của baby đưa tay vẩy chào.
1. Chuyện mái tóc vàng
Ivanka, ái nữ của Trump, vẫn thường chế giễu mái tóc của cha. Tại sao tóc của ông lại có màu vàng như thế ? Michael Wolff cho biết Ivanka Trump đã tiết lộ rằng cha cô từng phải phẫu thuật da đầu và dùng thuốc nhộm tóc có tên là Just for Men để nhuộm tóc. Sau khi bôi thuốc, phải để một thời gian ủ đủ để tóc có màu mong muốn. Nhưng tính Trump nóng nảy và thiếu kiên nhẫn, không đợi thời gian ủ kéo dài, ông đã vội đi gội dầu nên tóc ông đã có màu vàng cam chẳng giống ai hết.
Chuyện nhuộm tóc chỉ là một chuyện rất nhỏ, nhưng Trump cũng không có đủ kiên nhẫn để hoàn thành một cách tốt đẹp. Dĩ nhiên khi làm những chuyện quan trọng khác, Trump cũng thiếu kiên nhẫn nên đã làm hỏng nhiều việc.
2. Không ai thật sự tin vào chiến thắng
Theo nhà báo Micheal Wolff, chính Roger Aisles, chủ đài truyền hình Fox News - hiện đã qua đời – đã khuyến khích Trump ra tranh cử tổng thống. Trump chỉ muốn tạo tiếng tăm cho mình để quảng cáo cho một kênh truyền hình mới và nghĩ rằng ông "có thể trở thành người nổi tiếng nhất thế giới"...
Micheal Wolff cho biết "không ai thật sự tin vào chiến thắng" của nhà tỉ phú New York. Giám đốc nhóm vận động tranh cử Kellyanne Conway "tin chắc Donald Trump sẽ thất bại". Vì thế khi nghe tin Trump đắc cử, Donald Trump Jr. kể với một người bạn là cha mình cứ như đang nhìn thấy một bóng ma. Bà Melania Trump thì "khóc, nhưng không phải vì vui mừng"...
3. Không màng đến nghiên cứu Hiến pháp
Micheal Wolff nói rằng "một số (cố vấn) đánh giá ông Trump có trình độ học vấn cao lắm cũng chỉ trên mức trung bình". Ông chưa bao giờ làm chính trị hay tham gia chính quyền. Do đó, sau khi Trump đắc cử, các cố vấn nghĩ đến việc giúp ông tìm hiểu theo Hiến pháp Hoa Kỳ để biết tổng thống có những quyền hạn và trách nhiệm gì. Nhưng xem ra Trump "nuốt không vô" được.
Cố vấn Sam Nunberg chịu trách nhiệm tóm lược nội dung Hiến pháp cho Trump. Ông nhớ lại : "Tôi nói được đến điểm sửa đổi thứ 4 thì ông ấy tỏ ra mất tập trung và ngước mắt lên trời".
Tổng thống Trump cũng được miêu tả như là người "không chịu đọc, thậm chí là đọc lướt" và phản ứng theo bản năng. Ông ta tin rằng Tổng thống Mỹ là "Tề thiên Đại thánh", có thể hô phong hoán vũ, không cần biết hiến pháp và luật pháp là gì.
Bà Katie Walsh, cựu trợ lý của chánh văn phòng Nhà Trắng, đã từng bình luận : "Cứ như phải cố để hiểu được một đứa trẻ muốn gì" !
4. Rất sợ bị đầu độc
Trump vốn sợ đầu đọc từ nhiều năm trước. Ông đưa ra một vài luật lệ : Cấm sờ bất kỳ thứ gì trong phòng ngủ của ông, "ngay cả khi áo sơ mi của ông rơi dưới đất", và đặc biệt là cấm động vào bàn chải đánh răng. Micheal Wolff cho biết ngay khi vừa đặt chân vào Nhà Trắng, Trump đã yêu cầu thay khóa cửa, nhưng các nhân viên an ninh phản đối. Họ nói phải để họ có thể vào được phòng ngủ của ông trong trường hợp khẩn cấp.
Cũng vì sợ bị đầu độc, Tổng thống Trump rất thích đồ ăn nhanh của McDonald vì "không ai biết là ông sẽ đến và thức ăn được chuẩn bị bảo đảm".
5. Lo cho số phận của con trai Trump Jr.
Có lẽ những tiết lộ của cựu cố vấn đặc biệt Steve Bannon về vụ cậu Trump Jr đi gặp một luật sư Nga làm Trump lo lắng nhất, vì nó vi phạm đạo luật Logan Act, có thể bị truy tố.
Steve Bannon đã kể lại cuộc gặp ngày 9/6/2016 giữa nữ luật sư người Nga thân điện Kremlin là Natalia Veselnitskaya, với ba người bên phía nhà tỉ phú, gồm con trai Trump Jr., con rể Jared Kushner và giám đốc ban vận động tranh cử Paul Manafort.
Ông Steve Bannon kể lại : "Cả ba nhân vật quan trọng cho rằng gặp một chính phủ nước ngoài, không có luật sư, tại tầng 25 của tòa tháp Trump là một ý tưởng hay. Dù anh ta không cho đó là sự phản bội và một điều trái với quyền lợi tổ quốc cũng hoàn toàn điên rồ - còn tôi, thì coi đó là cả hai cùng lúc - lẽ ra họ phải gọi điện ngay cho FBI".
Hôm 03/01/2018 , Trump đã đưa Steven Bannon ra xài xể. Ông nói Steven Bannon bị sa thải (vào tháng 8/2017), "không chỉ mất việc làm, mà mất luôn cả lý trí".
6. Sa thải James Comey bằng mọi giá
Lúc đó FBI đang điều tra các cáo buộc về việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 và các dính líu của Trump với phía Nga. Trump cho rằng James Comey, Giám đốc FBI, cho mở cuộc điều tra này để hạ ông. Không biết gì vế luật pháp, Trump nghĩ rằng chỉ cần loại James Comey đi là vụ này bị dẹp bỏ. Nhưng loại cách nào ?
Trump đã có một cuộc họp to tiếng với Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions và Thứ trưởng Tư pháp Rod Rosenstein. Đây là một cuộc họp đầy xấu hổ cho cả hai ông Sessions và Rosenstein, khi Trump nhấn mạnh việc cả hai ông này đã không thể làm gì để điều khiển người của chính họ. Đồng thời, Trump ép họ phải tìm ra lý do để sa thải ông Comey.
Luật sư McGahn, cố vấn của Nhà Trắng, cố gắng giải thích cho Trump hiểu rằng thực tế là bản thân ông Comey không hề điều hành việc điều tra các lùm xùm liên quan đến Nga, và rằng ngay cả khi không có ông Comey thì cuộc điều tra này sẽ vẫn tiếp diễn. Trump nổi cơn thịnh nộ : "Comey là một kẻ phản thùng. Những kẻ phản thùng đang ở khắp nơi và phải tiêu diệt chúng. John Dean ! John Dean !".
(John Dean là luật sư Nhà Trắng của Tổng thống Richard Nixon đã đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra bằng chứng chống lại Nixon trong vụ bê bối Watergate).
Cuối cùng, Stephen Miller, một cố vấn khác của Trump thảo ra một lá thư nói về việc Comey xử lý cuộc điều tra Hillary Clinton, cáo buộc rằng nhân viên FBI không còn tin cậy Comey và nỗi ám ảnh chính của Tổng thống : việc ông Comey đã không chịu công khai xác nhận rằng ngài Tổng thống đang không bị điều tra… Đó là những lý do giải thích việc sa thải.
Nhân viên cận vệ riêng của ông Trump, Keith Schiller, giao lá thư cách chức cho văn phòng ông Comey tại tổng hành dinh FBI khi vừa qua 5 giờ chiều. Dòng thứ hai của lá thư là những chữ này : "Theo đó, ông bị đuổi việc và cách chức, quyết định có hiệu lực ngay tức thì".
Nhất định đóng cửa rút cầu ?
Hôm 11/01/2018, khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố "Vì sao chúng ta lại có những người từ các quốc gia hố xí đến đây ?", các nhà lãnh đạo trên thế đều coi ông thuộc loại "hết thuốc chữa".
Tổng thống Theodore Roosevelt đã từng tuyên bố : "Nói rằng không được chỉ trích Tổng thống, hoặc phải đi theo Tổng thống, cho dù ông ta đúng hay sai, thì không những không ái quốc và có tinh thần nô lệ, mà còn là phản bội dân tộc Hoa Kỳ".
Một số người Việt đã phải vượt qua nhiều nguy hiểm để được đón nhận vào đất nước này. Nhưng nay họ lại theo Trump, chủ trương "đóng cửa rút cầu" ngăn cản không cho nhũng người đi tìm tự do đến đất nước này, coi tất cả đều là "khủng bố".
Trong sứ điệp "Ngày thế giới người di dân và tị nạn" 2018, Giáo hoàng Francis đã nói :
"Mỗi người khách lạ gõ cửa nhà chúng ta là một cơ hội để chúng ta gặp Chúa Giêsu Kitô, Đấng đồng hóa mình với những người khách lạ được tiếp đón hay bị từ chối trong mọi thời... Đây là một trách nhiệm lớn lao mà Giáo hội muốn chia sẻ với tất cả các tín hữu và mọi người thiện chí".
Lữ giang
(19/01/2018)