Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

10/10/2018

Thắng lợi nhỏ từ phép thử Brussels

Phạm Chí Dũng

Mãi đến gi chót, phép th Brussels mi mang đến kết qu mong đi : bui ti ngày 8 tháng Mười năm 2018, Tiến sĩ Nguyn Quang A được bước lên máy bay và chiếc máy bay y đã ct cánh đi B.

brussels1

Tiến sĩ Nguyn Quang A trong mt ln biu tình phn đi Formosa ti Hà Ni.

Lần đu tiên… co sa h chiếu

Chẳng h d dàng đ tri qua quy trình kiểm tra hành lý, kim tra h chiếu và visa, kim tra an ninh như nhng hành khách bình thường, bi nhng người hot đng nhân quyn luôn phi chu cnh bt kỳ lúc nào cũng b công an ca khu và các cơ quan ‘nghip v đc bit’ ca B Công an chn bt, giam lỏng khi đnh ra phi trường, chn bt ngay ti phi trường, thm chí đã ngi trên máy bay mà vn còn b công an lôi xung.

Cũng bởi thế, gii hot đng dân ch nhân quyn thường hài hước vi nhau rng ch đến khi máy bay thc s ct cánh, và đ chc chắn nht khi bay khong vài chc phút, thì mi khng đnh được là mình đã t do.

Ông già 72 tuổi Nguyn Quang A va thoát nn theo cách đó, sau vài chc ln b công an bt cóc và câu lưu đ mi nơi mi lúc t năm 2015 đến nay.

Thậm chí, ln đi B này ca Tiến sĩ A còn mang mt du n quá ư đc bit, đc bit đến ni đó là ln đu tiên xy ra đi vi gii hot đng nhân quyn Vit Nam : ch đến gi chót ca ngày 8/10/2018, Cc A67 ca B Công an mi đt ngt đưa cho ông mt cun h chiếu mi tinh, được ký cùng ngày đó.

Vì sao lại có chuyn l lùng thế ? Phi chăng h chiếu cũ ca người có tên Nguyn Quang A đã hết hn hoc b trc trc gì đó ?

Không, cuốn h chiếu đó chưa h hết hn, và cũng chng có sai sót nào đ ông A không th bước qua ca kim tra an ninh mà bay lên trời.

Nhưng li có mt chuyn l. Vào bui sáng 8 tháng Mười là ngày Tiến sĩ A d kiến s lên máy bay đi B vào bui ti cùng ngày, ông thut li v ‘Trò bn ca an ninh đây’ :

"Sáng nay 1 sĩ quan A67 gọi đin xin trao đi 5 phút. Tôi t chi gp. H c đến nhà, người giúp vic m ca h vào, bo tôi có khách an ninh. Tôi t chi tiếp. V tôi nói cho h v cách hành x không th chp nhn được ca h. Ri lên bo tôi xung tiếp h vài phút. H thông báo h s không cn tôi đi B. Nhưng c dn đi dặn li xem li h chiếu và chng minh thư. (Rt nhiu ln). Tôi bo h chiếu tôi đi c trăm ln cho đến nay không có vn đ gì. Nhưng ngày 18/09/2018 khi gi tôi h đã ly h chiếu ca tôi mang đi đâu đó và nếu có gì thì là do A67 gây ra. Cu sĩ quan c nhắc li c xem cn thn. Tôi d ra và đây TRÒ MÈO ca h đây. Tôi sinh 1946 nhưng an ninh đã dùng bút mc cha thành 49. Tôi đi được Brussels hay không vi cá nhân tôi không quan trng, nhưng phi vch mt bn tìm mi cách phá hoi EVFTA".

Từ trước ti nay, giới đu tranh nhân quyn đã quá quen thuc vi các trò bn ca công an như triu tp vô pháp, bt cóc, câu lưu, đánh đp dã man, cho đến nhng tiu xo như xt sơn vào cng nhà, khóa trái cng nhà, ném mm tôm vào nhà… Nhưng co sa h chiếu thì ch mới là lần đu tiên - có l được truyn cm hng t ch thuyết ‘kiến to và hành đng’ ca chính ph Nguyn Xuân Phúc.

Khoảng hai tun trước cái ngày 8 tháng Mười y, vào mt bui sáng gn cui tháng Chín năm 2018, sau khi nói chuyn vi mt nhà nghiên cu Úc ti quán cà phê Highland, Tiến sĩ Nguyn Quang A xách va ly ra đ chun b bay t Hà Ni vào Sài Gòn đ bay tiếp đi Úc. Nhưng khi ông đến ph Hoàng Diu thì b nhng k mc thường phc tng lên xe trc ch đn công an Ni Bài. Ông b câu lưu cho đến 6 gi ti - ln câu lưu th 20 đi vi ông k t cui năm 2014.

"Hoá ra họ s tôi qua Úc ri đi thng Brussels d Điu trần ca Quc hi Châu Âu v Hip đnh t do thương mi EU-Vit Nam (EVFTA) vào ngày 10/10 vì h c hi tôi có đi thng Châu Âu không ?..." - Tiến sĩ Nguyn Quang A thut li trên facebook ca ông.

Thắng li nh ca EU

Tiến sĩ Nguyn Quang A là mt trong những khách mời ca y ban Thương mi quc tế Châu Âu (thuc Cng đng Châu Âu) cho mt cuc điu trn v tình hình nhân quyn Vit Nam - s được y ban thương mi quc tế Châu Âu t chc vi s có mt ca ba bên : EU, B Công thương Vit Nam và mt vài nhà hot đng nhân quyn t Vit Nam - d kiến din ra vào ngày 10 tháng Mười năm 2018 ti Brussels (B), nơi đặt tr s chính ca Liên Hiệp Châu Âu, đ quyết đnh có ký chính thc EVFTA hay là không.

Việc t chc mt cuc điu trn tay ba v nhân quyn ti Brussels là mt hành đng chưa tng có và được xem là dũng cm hơn hn ca EU so vi thái đ liên tiếp nhân nhượng chính quyn Vit Nam trước đây ca h.

Đó chính là một phép th đ xem trong bi cnh chính th Vit Nam đang quá khn qun v các ngun ngoại t và quá trông ngóng EVFTA, h có chu ‘nh’ chút nào v nhân quyn, có chu ký 3 công ước quc tế v lao đng mà EU khn thiết yêu cu, hay là không.

Nếu y ban Thương mi quc tế Châu Âu không ký EVFTA vào tháng Mười hay tháng Mười Mt năm 2018, chính thể Vit Nam s phi tiếp tc ch cơ hi cui cùng vào đu năm 2019, trước khi din ra cuc bu c Ngh vin Châu Âu vào tháng Năm năm 2019.

Nhưng cũng như s phn ca Hip đnh TPP đã đt ngt đo ln t êm thm sang b bê ngay sau cuc bu c tng thống M vào cui năm 2016, chng có gì bo đm là EVFTA s hanh thông sau khi có mt Ngh vin Châu Âu mi. Thm chí mt s nhà phân tích còn d đoán rng sau tháng Năm năm 2019, s phn ca EVFTA s là rt mong manh, thm chí s b hy b theo cái cách chng còn ai ngó ngàng đến nó.

Nhưng vào cui tháng Chín năm 2018, vic nhà hot đng Nguyn Quang A b nhà cm quyn và công an Vit Nam cm đoán thô bo không cho xut cnh đi Úc vì s ông s sang B chính là mt bng chng không th sng đng hơn v li cam kết ln tuyên rao ‘Vit Nam luôn quan tâm và bo đm các quyn con người’. Hành vi công an co sa h chiếu ca ông, rt rõ ràng, chính là âm mưu gây khó và cn tr đi vi Tiến sĩ A khi ông xut trình h chiếu ti sân bay Ni Bài, mt khi công an không thể mãi trơ mt tìm cách bt cóc và câu lưu đ Tiến sĩ A không đến được phi trường quc tế.

Nhưng rt cuc, phép th Brussels đã hin ra kết qu ngay vào nhng phút chót. Nhà cm quyn đã phi ‘buông’ Tiến sĩ Nguyn Quang A và đ cho ông đến s phiên điều trần nhân quyn - EVFTA ti B vào ngày 10 tháng Mười năm 2018.

Sau quá nhiều cuc đi thoi nhân quyn gia EU vi chính th Vit Nam trong nhiu năm qua mà kết qu hu như là con s 0, thm chí vai trò ca EU còn b gii quan chc và công an tr Vit Nam công khai xem thường, có th cho rng vic công an Vit Nam không dám chn Tiến sĩ Nguyn Quang A đi B là thng li đu tiên ca EU trong cuc đu tranh và đu trí nhân quyn vi phía Vit Nam, dù ch mang ý nghĩa như mt thng li nh nhoi.

Bài học 2006

Nhưng vn còn nhng du hi đánh đ ghê gm : khi nào Vit Nam s tha mãn nhng đòi hi ca EU v ci thin nhân quyn là phê chun ba hip ước ca T Chc Lao Đng Quc Tế (ILO) v t do lp hi, quyn t chc và thương lượng tp th, bãi b lao đng cưỡng bc, tc ít nht Vit Nam phi sm ban hành lut v Hi và công nhn Công Đoàn Đc Lp ? Trước hay sau khi EVFTA được Ngh vin Châu Âu thông qua ?

Hãy đừng bao gi quên bài hc 2006.

Vào năm 2006, chính thể Vit Nam đã nhún mình gim đàn áp gii nhân quyền và bt đng chính kiến đ tiếp đón Tng Thng M George Bush ti Hà Ni, và sang năm 2007 Vit Nam được M nhc khi CPC (Danh sách các quc gia cn quan tâm đc bit v t do tôn giáo), tc được gim cm vn kinh tế, đng thi. Nhưng ch mt năm sau đó, từ năm 2008 tr đi, công an Vit Nam liên tiếp gia tăng tng giam người bt đng như mt kiu "bt bù".

Tròn một con Giáp sau s tráo tr trên, kch bn "vào trước, bt sau" hu như đang tái hin Vit Nam. Ln này là Hip Đnh EVFTA.

Phạm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 10/10/2018

******************

EVFTA : Khúc quanh ở Nội Bài

Nguyễn Anh Tuấn, RFA, 08/10/2018

Ích lợi to lớn của Hiệp định Thương mại Tự do EU - Việt Nam (EVFTA) đối với kinh tế đất nước cũng như triển vọng Việt Nam nhờ Hiệp định mà tiến lại gần hơn với Âu-Mỹ để giảm dần lệ thuộc vào Trung Quốc là hết sức rõ ràng và không có gì bàn cãi [1]. Điều này càng có ý nghĩa hệ trọng hơn nhiều trong bối cảnh chiến tranh thương mại giữa Mỹ, và theo sau là toàn bộ khối Tây phương, với Trung Quốc đang dần leo thang.

brussels2

Thế nhưng con đường EVFTA lại chẳng bằng phẳng chút nào. Khởi động từ 2012, sau một giai đoạn đàm phán và ký kết tương đối suôn sẻ, EVFTA đã bị trì hoãn phê chuẩn, lúc thì bởi vướng mắc pháp lý từ phía EU, khi thì do những quan ngại đối với vấn đề lao động, môi trường và nhân quyền của phía Việt Nam.

Và tối nay, con đường EVFTA gập ghềnh này sẽ có một khúc quanh đặc biệt ở Nội Bài khi Tiến sĩ Nguyễn Quang A (A Nguyen Quang) lấy chuyến bay đi Brussels, Bỉ tham dự phiên điều trần trước Ủy ban Thương mại Quốc tế thuộc Quốc hội EU (INTA) trong tư cách đại diện xã hội dân sự Việt Nam.

INTA hiện nắm chìa khóa của EVFTA, và phiên điều trần lần này là dịp quan trọng để họ cân nhắc những vấn đề quan trọng nhất còn sót lại của EVFTA, bao gồm lao động, môi trường và nhân quyền, trước khi đi đến quyết định có trình ra Quốc hội EU để phê chuẩn trong kỳ họp cuối cùng vào tháng 3/2019 hay không.

Sau thời điểm này, EU sẽ bầu Quốc hội mới và chẳng ai biết số phận của EVFTA sẽ đi về đâu, theo lời của chính Chủ tịch INTA Bern Lange trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 7 vừa rồi [2].

Thế thì vì sao chuyến bay của Tiến sĩ Nguyễn Quang A chiều nay lại là một khúc quanh đặc biệt của EVFTA ?

Vì một trong hai kịch bản sau có thể xảy ra :

Nếu chuyến bay suôn sẻ thì qua những gì lâu nay Tiến sĩ thể hiện trong những bài viết và phỏng vấn, chúng ta có thể dự đoán được Tiến sĩ sẽ tập trung vào việc hoàn thiện những cơ chế để EVFTA đem đến lợi ích bao trùm hơn, không chỉ cho các doanh nghiệp hai bên mà còn là quảng đại người lao động, không chỉ cho những con số tăng trưởng mà còn vì môi trường môi sinh, không chỉ mở mang đời sống vật chất mà còn nâng lên phẩm giá con người.

Còn trong trường hợp Tiến sĩ bị chặn lại như hôm 18 tháng 9 vừa rồi (và sau đó, hộ chiếu đã bị chỉnh sửa như hình bên dưới) [3], thì những điều sau sẽ xảy ra :

brussels3

Ảnh : Trang hộ chiếu của Tiến sĩ Nguyễn Quang A bị cơ quan an ninh chỉnh sửa năm sinh trong lần cấm xuất cảnh ngày 18/9/2018.

1) Thông tin về việc Tiến sĩ bị chặn sẽ được thông báo tại phiên điều trần như một dẫn chứng để INTA đánh giá tình hình Việt Nam ;

2) Hình ảnh trang hộ chiếu bị tẩy xóa như một cách thức của chính quyền Việt Nam ngăn chặn tiếng nói xã hội dân sự sẽ xuất hiện trong phiên điều trần và chắc chắn sẽ còn được bàn tán nhiều về sau ;

3) Quan trọng hơn, người được INTA chọn thay thế Tiến sĩ Quang A không ai khác chính là đại diện của Liên đoàn Quốc tế Nhân quyền (FIDH) - tổ chức có bà Tổng Thư ký Debbie Stothard tháng trước vừa bị chặn và câu lưu cũng tại Nội Bài khi trên đường đến Việt Nam tham dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF). Không khó để dự đoán FIDH sẽ nói gì trong phiên điều trần khi đây là tổ chức nhiều năm vừa qua chỉ trích quyết liệt các nhà đàm phán EU quá ưu tiên thương mại lên trên nhân quyền [*].

Con đường EVFTA vốn đã gập ghềnh, theo đó, sẽ còn lắm chông gai hơn nữa.

Tóm lại, nếu tối nay Tiến sĩ Nguyễn Quang A bị chặn thì khả năng cao là khúc quanh Nội Bài sẽ dẫn lối EVFTA vào vực thẳm, và những người nắm quyền hiện nay sẽ phải chịu trách nhiệm trước lịch sử vì đã để Việt Nam, trong một giai đoạn gay go của thời cuộc, lỡ tàu hội nhập một lần nữa.

[Update] Sau khi bài viết này được đăng lên ít lâu, Tiến sĩ Nguyễn Quang A đã lên máy bay với cuốn hộ chiếu mới được Bộ Công an trao tận tay sát giờ lên máy bay. 

Nguyễn Anh Tuấn

Nguồn : RFA, 08/10/2018

[*] Nói thế không có nghĩa là giữa Tiến sĩ Nguyễn Quang A và FIDH (hoặc là các tổ chức quốc tế về nhân quyền khác) có gì mâu thuẫn nhau. Giữa họ kỳ thực chỉ khác nhau đôi chút về cách tiếp cận khi một bên coi EVFTA là công cụ để thúc đẩy xã hội Việt Nam theo hướng văn minh, tiến bộ toàn diện trong dài hạn, còn bên kia thì tin rằng có thể tận dụng Hiệp định để gây áp lực khiến Chính phủ Việt Nam phải nhượng bộ ngay lập tức - đôi bên đều hướng tới mục tiêu chung là một Việt Nam tốt đẹp hơn.

[1] https://www.facebook.com/nguyen.anh.tuan8690/posts/2274259595922254

[2] https://nhipcaudautu.vn/thuong-truong/fta-viet-nam-eu-ap-luc-toi-phan-viec-sau-cung-3325146/

[3] https://www.facebook.com/a.nguyenquang.16/posts/2312466328981396
https://www.facebook.com/a.nguyenquang.16/posts/2323697807858248

Quay lại trang chủ
Read 853 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)