 | Tổng quan: | 3595831 |
EVN vẫn nắm hầu hết hệ thống chi phối, quản lý, vận hành lưới truyền tải
Nguồn điện EVN nắm giữ trực tiếp chỉ chiếm 11% - Ảnh : EVN
Cả trăm nhà sản xuất mà chỉ có một ông EVN bao tiêu, phân phối, quyết định luôn giá bán thì sao hết độc quyền ? Có chăng chỉ là độc quyền thấp, độc quyền hoặc độc quyền cao thôi…
Vẫn độc quyền hạ tầng phân phối
Thông tin từ Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công thương), cơ cấu nguồn điện Việt Nam đã có sự thay đổi lớn khi EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) chỉ còn nắm giữ khoảng 37% nguồn điện (gồm trực tiếp và gián tiếp).
Cục Điều tiết điện lực đánh giá, tính đến nay, chỉ chưa đầy 20 năm, cơ cấu nguồn điện trong hệ thống điện Việt Nam đã có thay đổi lớn. Trong đó nguồn điện do các doanh nghiệp nhà nước đầu tư, nắm giữ đang giảm dần. Nguồn điện tư nhân ngày càng tăng đáng kể và dự kiến có thể chiếm gần một nửa toàn hệ thống vào năm 2030.
Như vậy, EVN không còn "độc quyền" nắm giữ toàn bộ nguồn điện và khâu sản xuất điện như trước năm 2006. Thực tế trong tổng công suất nguồn điện nắm giữ, hiện EVN chỉ chiếm 11% là trực tiếp.
Trước năm 2006, EVN nắm giữ toàn bộ nguồn phát điện. Trong gần 80.000 MW điện toàn hệ thống (theo công suất đặt), EVN nắm trực tiếp và gián tiếp khoảng 37,6%. Họ sở hữu trực tiếp khoảng 15%, chủ yếu là các nhà máy thủy điện đa mục tiêu (Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình, Trị An). Sở hữu gián tiếp tại ba tổng công ty phát điện (Genco 1, Genco 2 và Genco3) thuộc EVN chiếm 22,6% công suất hệ thống. Theo lộ trình, tập đoàn này sẽ thoái vốn tiếp tại 3 Genco nhưng tiến độ cổ phần hóa gặp khó.
Phần còn lại, trên 62%, EVN vẫn phải mua từ các chủ sở hữu nguồn khác, như Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tập đoàn Than và khoáng sản Việt Nam (TKV), các nhà đầu tư BOT và tư nhân.
Ở khâu truyền tải, về cơ bản, đến nay, vẫn là độc quyền của Nhà nước, theo Luật Điện lực (tức Nhà nước chi phối, quản lý, vận hành lưới truyền tải) vì EVN vẫn nắm hầu hết hệ thống. Tổng công ty truyền tải điện (EVNNPT), đơn vị trực thuộc EVN, được giao đầu tư, vận hành và quản lý hệ thống đường dây truyền tải siêu cao áp 500 kV, cao áp 220 kV và trạm biến áp tương ứng.
Mua bán điện trực tiếp cần được luật hóa
Theo một văn bản của Bộ Công thương (Công văn số 202/BC-BCT ngày 24/10/2023 báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà), thì khảo sát 95 dự án năng lượng tái tạo vào tháng 5/2022 của đơn vị tư vấn cho thấy, có 24/95 dự án muốn mua bán điện "sạch" không qua EVN. Ngoài ra, 17 dự án phát điện từ năng lượng tái tạo đang cân nhắc về điều kiện tham gia cơ chế này cũng như khả năng tìm, ký hợp đồng với khách hàng mua bán điện trực tiếp, với tổng nhu cầu 1.125 MW (ước tính).
Vấn đề hiện nay là cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện từ năng lượng tái tạo (DPPA) vẫn chưa luật hóa.
Bộ Công thương cho biết, để triển khai được mô hình này cần phải hiệu chỉnh, ban hành bổ sung các quy định pháp lý hướng dẫn về :
(i) tính toán giá phân phối điện ;
(ii) tính toán giá điều độ vận hành hệ thống điện và giá điều hành giao dịch thị trường lực ;
(iii) tính toán giá dịch vụ phụ trợ hệ thống điện và các chi phí thanh toán khác ;
(iv) các hợp đồng mua bán điện mẫu (giữa đơn vị phát điện và khách hàng lớn, giữa đơn vị phát điện với EVN/A0).
"Việc xây dựng và ban hành các loại văn bản này là điều kiện tiên quyết để đảm bảo giá bán lẻ cho từng khách hàng lớn phản ánh đúng và đầy đủ các chi phí, tránh gây thất thoát tài sản của nhà nước và đảm bảo công bằng giữa các doanh nghiệp FDI và các khách hàng khác", Bộ Công thương nhận định.
Dự kiến cơ chế DPPA cũng sẽ quy định rõ 3 nguyên tắc giao dịch giữa đơn vị phát điện, khách hàng và đơn vị bán lẻ điện :
(i) Đơn vị phát điện kết nối với lưới điện quốc gia và bán điện năng của nhà máy điện lên thị trường điện giao ngay trong thị trường bán buôn điện cạnh tranh ;
(ii) Khách hàng mua điện từ đơn vị bán lẻ điện cho toàn bộ sản lượng điện khách hàng sử dụng theo giá bán điện ;
(iii) Các khách hàng ký kết trực tiếp hợp đồng kỳ hạn dạng chênh lệch với Đơn vị phát điện. Trong hợp đồng này, hai bên sẽ cam kết về việc thanh toán khoản chênh lệch giữa giá thị trường điện giao ngay và giá cam kết tại hợp đồng cho một mức sản lượng điện cụ thể trong từng chu kỳ giao dịch trong tương lai.
Ngoài ra, Quy định về cơ chế DPPA dự kiến bao gồm một số nội dung khác như : Phạm vi điều chỉnh ; Việc mua bán điện của đơn vị phát điện thông qua thị trường điện giao ngay ; Việc mua bán điện và thanh toán giữa khách hàng và đơn vị bán lẻ điện ; Hợp đồng giữa khách hàng và đơn vị phát điện.
Sự bám giữ lợi ích nhóm, không riêng gì đối với EVN, là gông cùm trói buộc đà phát triển của đất nước. Muốn tổ chức lại EVN trong tình hình khủng hoảng thiếu điện hiện nay, điều trước tiên là phải vượt thoát khỏi tư duy độc quyền!
EVN giải thích việc nhiều công ty con của đơn vị này đang gửi hàng chục nghìn tỷ đồng ở ngân hàng.
Thay đổi hay cùng chết chìm
Câu chuyện người dân Thủ đô và rất nhiều cư dân khác từ các tỉnh phía Bắc trở về "thời ăn lông ở lổ" tại các hang đá, dần dà trở thành "xưa như Diễm". Báo chí "lề Đảng" những ngày tới sẽ tự điều tiết, nói ít đi những cảnh khốn cùng của dân chúng. Tường thuật quá nhiều, lại tả cận cảnh cái đám người không phân biệt nam nữ, già trẻ, nằm ngổn ngang trong các hang động, khéo lại bị Công an quy kết vào điều 117 thì khốn. Các nhà báo hãy nhìn gương các nhà hoạt động môi trường đang ở trong tù hay chuẩn bị ra tòa như bà Hồng (từ tổ chức CHANGE) nổi tiếng. Dần dà, có lẽ hai tiếng "thay đổi" sẽ là từ húy đối với nền báo chí cách mạng. Đòi thay đổi, cho dù thay đổi cơ chế hay thể chế, rất dễ bị quy chụp trong thời buổi nhiễu loạn hiện nay. Tuy nhiên, căn cứ vào ý kiến các chuyên gia trong buổi tọa đàm "Giải bài toán thiếu điện" do Câu lạc bộ "Café Số" tổ chức chiều 9/6/2023 thì rõ ràng, tinh thần của nhữ ng năm "tiền" Đổi mới lại vọng về :Thay đổi hay là chết !
Chuyên gia Hà Đăng Sơn phát biểu có ý phê phán những người chỉ trích "Quy hoạch điện VII", vì theo ông, công việc của những người làm quy hoạch là hết sức phức tạp và đòi hỏi trí tuệ. Tuy nhiên, ông Sơn vẫn than vãn là Quy hoạch "quá cứng nhắc, 5 năm mới được điều chỉnh (một lần), trong khi thực tế thay đổi chóng mặt". Ngay lập tức, từ trên bàn chủ tọa, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung, cho rằng, "Thực tế thay đổi sao không viết lại quy hoạch. Sao lại tự mình vẽ ra (quy hoạch) rồi buộc mình (vào đấy)". Tiến sĩ Cung nhấn mạnh :"Phải để thị trường ban hành… và phải thay đổi cách thức làm chính sách, phải để các nhà đầu tư đưa ra quyết định, đừng bàn nữa, đừng chỉ thị nữa!" Nghe ông Cung phán như thế này, nhiều nhà báo "lạnh tóc gáy" và cho rằng, vị Tiến sĩ này đã "uống thuốc liều".Chuyện bê bối của Tập đoàn EVN không mới, nó bắt nguồn từ chính sách về cái gọi là "an ninh năng lượng" của nhà nước vốn đã sai ngay từ đầu. Để ra kh ỏi mớ bùng nhùng EVN phải bắt đầu từ đâu, thì buổi tọa đàm vẫn chưa gút lại được.
"Bản chất hệ thống của chúng ta là tinh thần trách nhiệm giúp cho doanh nghiệp xử lý các vấn đề… là rất thiếu chuyên nghiệp nên nó dây dưa, lề mề, ông nọ đổ cho ông kia, các luật xung đột lẫn nhau nên nhiều khi doanh nghiệp chịu trận.Nếu cứ để như vậy, mà thời gian kéo càng dài thì bộ máy, nhất là những cá nhân có quyền lực càng được hưởng lợi bởi những chậm trễ đó. Lúc này là lúc ta nhận diện để xử lý".Đấy là đánh giá của Phó Giáo sư Tiến sĩ Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam.
Ông Thiên còn nhấn mạnh thêm , để giải quyết bài toán thiếu điện, phải theo tư duy hệ thống, đặt trên nền tảng thị trường.Người viết bài này hoàn toàn nhất trí, chỉ xin bổ sung: Muốn áp dụng lý thuyết hệ thống, trước tiên phải phá thế độc quyền năng lượng điện là đòi hỏi cấp bách của người dân trong cả nước hiện nay. Muốn tổ chức lại EVN thì "first things first" là cần phá thế độc quyền của EVN! Trên thực tế, Việt Nam đeo đuổi mô hình quản trị quốc gia tập trung, nhưng khi đi ra với thế giới, lúc nào cũng "xin" các nước hãy công nhận mình có nền kinh tế thị trường. Sự "kiên định" này, đưa đến hậu quả cụ thể là xây dựng hệ thống điện tập trung, cung cấp điện quốc gia theo chương trình độc quyền từ trung ương.
Phải vượt thoát tư duy độc quyền
Theo ông Lưu Bình Nhưỡng, Phó Trưởng ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc Thủ tướng yêu cầu thanh tra EVN là sự chỉ đạo rất kịp thời. Nhưng ông Nhưỡng giữ quan điểm, nên để Thanh tra Chính phủ, thậm chí là thanh tra liên ngành kiểm tra, để tránh tình trạng "chuyện nhà, đóng cửa bảo nhau !". Giữa thời tiết nắng nóng, điện bị cúp liên tục, người dân đang bức xúc mà nghe ông Nhưỡng phát biểu như thế, cũng phần nào hạ hỏa ! Điện là vấn đề an ninh quốc gia, chính vì vậykhông thể để cho một cơ quan độc quyền như EVN làm mất an ninh quốc gia . Mong muốn của người dân là phải đảm bảo đủ điện để đời sống sản xuất và sinh hoạt không bị xáo trộn và phải sớm thanh tra EVN công khai minh bạch. Đã đến lúc Chính phủ không chỉ quá tập trung hỗ trợ EVN, mà nên có cả những chính sách hỗ trợ cho địa phương nào chủ động được nguồn năng lượng.Cơn ngột ngạt vì nắng nóng do điện phập phù đã lên đỉnh điểm , tổn hại rất lớn nền kinh tế cũng như nguồn nhân lực, không cho phép các nhà quản trị quốc gia chần chừ các quốc sách về năng lượng được nữa.
Để tìm ra lời giải tối ưu cho những bài toán lớn phức tạp, cách tiếp cận phổ quát là tách bài toán lớn ra nhiều bài toán nhỏ để tìm lời giải tối ưu địa phương cho các bài toán cục bộ. Đấy là phân tích của Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Chu. Phát triển hệ thống điện nên đi theo cách tiếp cận ấy. Phải thay đổi tư duy, từ "quan liêu bao cấp" chuyển sang cung ứng điện trên toàn quốc bằng các lời giải cung cấp điện cho từng vùng miền. Hãy chia ra nhiều vùng năng lượng. Mỗi vùng năng lượng với những ưu thế về tiềm năng các thể loại năng lượng của vùng đó sẽ có một hệ thống điện phù hợp. Vùng năng lượng, không đơn thuần là các yếu tố địa lý, mà còn là dân số, vai trò và tầm quan trọng của nó đối với nền kinh tế quốc dân. Như vậy, các thành phố lớn như Hồ Chí Minh và Hà Nội tự mình phải là một vùng năng lượng. Các tỉnh thành lớn khác, hoặc một mình, hoặc liền kề nối tiếp nhau cũng có thể tạo nên mộ t vùng năng lượng. Nếu phân tách ra như vậy, thì hệ thống điện, bao gồm cơ cấu các loại năng lượng và công suất, của khu vực Nam Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, Trung Trung Bộ, Bắc Trung Bộ hay Bắc Bộ, Thành phố Hồ Chí Minh hay Hà Nội sẽ khác nhau .
An ninh năng lượng hẳn nhiên là một bài toán khó, riêng đối với Việt Nam lại càng khó gấp bội, vì nếu không tỉnh táo sẽ tự chui vào bẫy của "nước lạ". Chia tách quyền bính của EVN như trên không chỉ giúp các địa phương, các vùng miền có thể chủ động giải bài toán năng lượng của mình, mà còn tạo điều kiện để thu hút các nhà đầu tư từ khắp mọi miền của Tổ quốc. Hãy ôn lại các tấm gương của "Bưu điện" và "Viễn thông", hay "Lương thực" và "Ngân hàng" trước đây đã thoát một cách ngoạn mục khỏi cơ chế quan liêu bao cấp như thế nào ? … Tất cả đều có thể cho những kinh nghiệm sống động từ thực tiễn của công cuộc Đổi mới. Thảo luận dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh ngày 8/6, đại biểu Đinh Ngọc Minh (Cà Mau) đề nghị "giao cho Thành phố Hồ Chí Minh tính toán và tự cho phép các hộ dân và doanh nghiệp trên địa bàn tự lắp, tự dùng v à có thể chuyển Điện lực Thành phố Hồ Chí Minh về cho EVN của thành phố quản lý để giảm bớt độc quyền của Tập đoàn Điện lực Việt Nam". Đề nghị này được người dân Sài Gòn rất ủng hộ, vì điện tiêu dùng của họkhông thể phó thác cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam độc quyền mãi được .
Tiến sĩ Chu đưa ra con số để so sánh : năm ngoái, sản lượng điện cả nước là 268,4 tỷ kwh, với dân số 99 triệu thì bình quân khoảng 2.711 kwh/người/năm. Trong khi đó, bình quân của Hoa Kỳ là 11.731 kwh/người/năm (Tổng sản lượng 3.930 tỷ kwh/335 triệu người). Xem thế, nhu cầu điện tiêu dùng của Việt Nam sẽ còn tăng gấp nhiều lần hiện nay. Nếu lấy toàn bộ công suất điện của cả nước hiện có để phục vụ riêng cho miền Bắc hay miền Nam trong tương lai, đều không thể đủ. Cho nên, chiến lược phát triển điện, là vùng nào phục vụ vùng đó. Quy hoạch xây dựng nhà máy điện cũng theo chiến lược đó. Chứ không phải là chuyển điện mặt trời từ Nam ra Bắc, hay chuyển thuỷ điện từ miền Bắc vào miền Nam. Bởi thế, tối ưu hóa cục bộ là chiến lược cốt lõi trong quy hoạch điện. Nam Bộ và Nam Trung Bộ, sẽ dựa chủ lực vào điện mặt trời, điện gió và nhiệt điện khí. Bắc Bộ dựa vào thuỷ điện, điện gió, nhiệt điện khí, điện gió, điện mặt trời (ở mức độ th ấp hơn).Khu vực miền Trung, Tây Nguyên sẽ phụ thuộc tương đối đồng đều vào năng lượng tái tạo, thuỷ điện và nhiệt điện khí. Về lâu dài, điện thuỷ triều sẽ trải dài theo bờ biển .
Phạm Bá Bình
Nguồn : VOA, 15/06/2023
Dân : Vào hang đá trốn nóng – Nhà nước : Mất bò vẫn chưa làm được chuồng
Đại dịch Covid-19 vừa dứt, dân Hà Nội lại rơi vào cơn hoảng loạn khác : Từ đầu hè, cả ngày lẫn đêm, người dân náo loạn do mất điện diện rộng trong cái nóng hầm hập như bị ai hắt lửa vào người. Cả nước nguyền rủa Tập đoàn điện lực (EVN).
Những ngày mất điện, người dân ở quận Hà Đông, huyện Chương Mỹ đổ về Khu di tích chùa Trầm (xã Phụng Châu) để trốn nóng - Hình minh hoạ.
Thảm cảnh
Hà Nội và các tỉnh miền Bắc và miền Trung đang nắng nóng như thiêu trên diện rộng trong những ngày qua, có nơi nóng gay gắt với nhiệt độ từ 36, 39 lên 40 độ. Độ ẩm 40 – 55%, càng làm dân tình thêm điêu đứng. Nắng nóng ở Hà Nội thường được dự báo kéo dài từ 10g đến 18g mỗi ngày. Nắng nóng gay gắt khiến cuộc sống của người dân, đặc biệt là những người lao động tự do bị đảo lộn, buộc họ phải tìm đủ cách chống chọi với thời tiết khắc nghiệt.Tổng công ty Điện lực (EVN) thông báo trong ngày 8/6 , "nhiều nơi trên địa bàn Thành phố Hà Nội bị cắt điện luân phiên. Đáng chú ý, tại thị xã Sơn Tây và huyện Thanh Oai mất điện trên rất nhiều địa điểm". Danh sách các địa chỉ tại Hà Nội bị cắt điện trong ngày này dài gần 4 trang giấy A4.
Từ ngày 5/6, nhiều khu vực của Hà Nội bị mất điện kéo dài, người dân sinh sống gần chùa Trầm (huyện Chương Mỹ) đã rủ nhau vào hang động để tránh nóng, đợi có điện mới về nhà. Hàng chục gia đình mang theo nước đóng chai, chiếu, quạt giấy... vào hang động bên trong chùa Trầm để tránh nhiệt. Bà Trương Thị Quỳnh Như (45 tuổi, thôn Phượng Nghĩa, xã Phụng Châu, Chương Mỹ) cho biết, nắng nóng kéo dài lại mất điện, cả gia đình bà ăn vội bữa cơm rồi mang chiếu lên hang chùa Trầm nằm nghỉ. Theo bà, chùa Trầm cách nhà khoảng 1km,không khí mát mẻ hơn so với cái nóng hầm hập ở nhà . "Tôi người Sài Gòn, lấy chồng ra đây hơn chục năm nhưng vẫn chưa quen được cái nóng ngoài Bắc". Mấy ngày qua, trời oi nồng, lại thêm mất điện, chồng và con bà không chịu được, ăn vội cho qua bữa rồi chạy trốn vào hang đá để tránh nóng.
Chật vật giữa cái nắng gay gắt, anh Vũ Văn Diện (quê ở Thường Tín), hiện đang làm tài xế GrabBike cho biết : "Nắng nóng đỉnh điểm khiến công việc chạy xe rất mệt. Nền nhiệt cao, không khí khô nóng khiến cho những người lao động mưu sinh ngoài đường như chúng tôi chịu không nổi, nhưng vì cuộc sống mưu sinh nên tôi cũng phải chấp nhận chống chọi lại nóng. Lúc trước chạy 5 – 7 cuốc xe vẫn bình thường,nhưng bây giờ chạy khoảng chừng 1 – 2 cuốc là mệt lử , nắng nóng quá khủng khiếp. Chạy mệt quá chẳng muốn ăn cơm, chủ yếu là uống nước rồi nghỉ ngơi cho khỏe lại rồi chạy tiếp".
Biết bao dân lao động chịu thảm cảnh mất người, mất của, cuộc sống ngắc ngoải. Mất điện dẫn đến vô vàn câu chuyện đau lòng. "Ba cha con ở Hải Phòng bị ngạt khi nằm ngủ trong ô tô vào ngày mất điện có lẽ là sự việc đau lòng nhất trong "mùa mất điện" năm nay. Em P.M.H. 20 tuổi, được đưa vào viện trong tình trạng đã ngừng tuần hoàn hô hấp. Sau gần 4 giờ được các bác sĩ hồi sức cấp cứu tích cực nhưng cô sinh viên này đã không qua khỏi. H. ra đi bỏ lại nhiều ước mơ dang dở khi đang là sinh viên đại học và được đánh giá là người ngoan ngoãn, chăm chỉ". Chủ trại gà Chu Văn Dũng (xã Thạch Hòa, huyện Thạch Thất, Hà Nội) kể : "Sau khi khu vực trại gà bị mất điện, tôi đã gọi lên người phụ trách điện của thôn, lúc đầu họ bảo 13g. Đến 13g chưa thấy, gọi tiếp thì họ lại bảo 14 – 15g… Tôi gọi liên tục không biết bao nhiêu cuộc,vậy mà 21g mới có điện . Chỉ nửa ngày, hơn 1.000 con gà sốc nhiệt lăn đùng ra chết".
Nhà mất điện, người dân trốn nóng trong trung tâm thương mại.
Mất bò vẫn chưa làm nổi chuồng…
Nguyên nhân sâu xa của việc mất điện triền miền trên diện rộng mấy tháng nay là do đâu ? Để giải mã khối nguyên nhân này, điều ngạc nhiên là không chỉ mạng xã hội, mà ngay báo chí nhà nước cũng "hăng hái" vào cuộc.Chứng tỏ, từ đâu đó, đã có bật đèn xanh cho việc "giải phẫu" căn bệnh trầm kha này. Nguyên nhân của mọi nguyên nhân là do nạn phá rừng và bán rừng có hệ thống và chủ ý, đồng thời kết hợp với tư duy dựa dẫm vào nhập điện từ Trung Quốc, được cho là giá rẻ hơn, so với thu mua điện từ các cơ sở sản xuất trong nước. Phác họa nguyên nhân như thế là đủ, và nghe ra cũng khá đơn giản để hiểu ra những vấn đề nhức nhối hiện nay. Tuy nhiên, để đi sâu vào "mổ xẻ" mạng lưới mafia, moi ra cho hết mọi ngóc ngách của cách thức "ăn xổi ở thì", tư duy tham nhũng trục lợi, ăn hối lộ và làm giàu trên mồ hôi nước mắt của muôn dân, thì mọi việc không hoàn toàn đơn giản.
Mới đây, Thủ tướng vừa giao cho Bộ trưởng Bộ Công Thương chỉ đạo thành lập đoàn thanh tra chuyên ngành, theo quy định của pháp luật về quản lý và cung ứng điện của EVN từ ngày 1/1/2021 đến ngày 1/6/2023. Ngày 6/6, Thủ tướng Phạm Minh Chính ban hành Công điện về việc thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng điện mùa khô năm 2023 và thời gian tới.Công điện gửi Bộ trưởng Bộ Công Thương , Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Chủ tịch, Tổng giám đốc các tập đoàn : Điện lực Việt Nam, Dầu Khí Việt Nam, Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam.Xin Thủ tướng một câu bình luận : Giao cho Nguyễn Hồng Diên (đương kim Bộ trưởng) hay Trần Tuấn Anh (cựu Bộ trưởng Bộ Công thương) kiểm tra khâu quản lý và độc quyền cung ứng điện của EVN thì cũng như giao còi cho những trọng tài vừa thổi, vừa đá bóng. Tất cả rồi sẽ vô can !
Bởi vì, họa phúc phải đâu một buổi. Đáng ra Thủ tướng phải cho thanh tra EVN từ lâu rồi mới phải. Giờ thì "cháy nhà mới ra mặt chuột". Mất điện trên diện rộng hiện nay đang đặt ra rất nhiều câu hỏi cho EVN. Một đất nước có thể gọi là cường quốc về điện gió và điện mặt trời như Việt Nam, nhưng tỉ trọng điện năng lượng tái tạo trong cơ cấu điện chỉ chiếm khoảng 26% ? Tại sao bao nhiêu năm EVN vẫn không cân đối được nguồn điện, để điệp khúc thiếu điện – cắt điện không phải lặp lại mỗi khi vào thời kỳ cao điểm, trong khi phải nhập khẩu và giá điện liên tục tăng ? EVN hiện nay cũng đang trực tiếp quản lý khai thác một số nhà máy điện, cơ bản đến nay các nhà máy điện ấy đã hết khấu hao, không phải mất chi phí nguyên liệu đầu vào, chỉ việc khai thác và lãi, tại sao vẫn báo cáo lỗ ?Có lẽ Cơ quan của Hiệp hội Năng lượng điện Việt Nam là đơn vị hữu quan nhất có thể trả lời những câu hỏi này .
Theo Bộ Tài nguyên và môi trường, tính đến ngày 6/6,hầu hết các hồ thủy điện lớn miền Bắc đã về mực nước chết gồm : Lai Châu, Sơn La, Tuyên Quang, Bản Chát, Hủa Na, Thác Bà. Riêng hai hồ Thủy điện Lai Châu và Sơn La đã phải chạy xuống dưới mực nước chết. Trong khi đó, trên cả nước, duy nhất chỉ có Thủy điện Đa Nhim là vẫn hoạt động trơn tru. Đây là biểu tượng vững chắc cho mối quan hệ thâm giao giữa hai nước Việt Nam – Nhật Bản. Công trình được khởi công xây dựng với sự tài trợ của chính phủ Nhật Bản. Tại thời điểm Cụm thủy điện đạt sản lượng 50 tỷ kWh, toàn Công ty cổ phần Thủy điện Đa Nhim – Hàm Thuận – Đa Mi đã sản xuất được 85,072 tỷ kWh điện góp phần vào công cuộc phát triển kinh tế xã hội đất nước, đồng thời cấp nước phục vụ dân sinh và canh tác nông nghiệp cho hạ du các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận. Thủy điện Đa Nhim được khởi công từ ngày 1/4/1961 và hoàn thành toàn bộ công trình vào cuối năm 1964. Nhà máy có công suất lắp đặt 160 MW. Với độ cao cột áp 800 m, đây là nhà máy thủy điện có suất tiêu hao nước rất thấp, vào khoảng 0,55 m3/kWh. Bên cạnh nhiệm vụ phát điện,công trình còn cung c ấp nước sinh hoạt và phục vụ thâm canh nông nghiệp cho đồng bằng tỉnh Ninh Thuận với diện tích khoảng 16.000 ha.
"Lạy ông cơ chế, lạy bà tư duy…"
"Xin đừng hót nữa những lời chim chóc mãi…". Cách đây hơn phần tư thế kỷ, có một người cầm bút gan dạ đã đã dám lột trần bản chất "nửa dơi nửa chuột" của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, căn nguyên của mọi thảm họa.Đó là nhà thơ Nguyễn Duy . Ông suýt bị bắt, vì tội "thóa mạ Tổ quốc". Nguyễn Duy thoát nạn do một sự tình cờ. Nếu như ngày nay thì ông đã bị bắt rồi, như Bộ Công an đã và đang bỏ tù một loạt các nhà hoạt động môi trường, từng dũng cảm tố giác nạn phá rừng và bán đất rừng có hệ thống. Nếu những ai đã nhìn thấy các bức ảnh về các bộ xa lông, tràng kỷ của những Nông Đức Mạnh, những Lê Khả Phiêu… của hằng hà sa số các nhà lãnh đạo cao cấp và các đại gia trọc phú khác, thì hiểu các khu rừng nguyên sinh đã bị bức tử ra sao, để có được những bộ xa lông, tràng kỷ ấy… Và đó là nguyên nhân sâu xa dẫn đến không còn những cánh rừng để giữ và điều tiết nước cho sông hồ, khiến các đập thủy điện bị cạn kiệt, dẫn đến "những mùa mất điện" như hiện nay.
Mất điện dẫn đến vô vàn câu chuyện đau lòng. Biết bao dân lao động chịu thảm cảnh mất người, mất của, cuộc sống ngắc ngoải.
Thảo luận dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh ngày 8/6, đại biểu Đinh Ngọc Minh (Cà Mau) đề nghị "giao cho Thành phố Hồ Chí Minh tính toán và tự cho phép các hộ dân và doanh nghiệp trên địa bàn tự lắp, tự dùng và có thể chuyển Điện lực Thành phố Hồ Chí Minh về cho Thành phố Hồ Chí Minh quản lý để giảm bớt độc quyền của Tập đoàn Điện lực Việt Nam". Đề nghị này được dân Sài Gòn rất ủng hộ vì điện tiêu dùng của họ không thể phó thác cho EVN độc quyền mãi được.Không chỉ Sài Gòn mà các địa phương khác cũng muốn chủ động nguồn điện cho mình nếu có điều kiện . Bởi vì người dân đã hiểu quá rõ nếu mua điện và phân phối điện vẫn thuộc về độc quyền Nhà nước thì EVN chỉ có giải pháp mang tính "định hướng" là bắt chẹt giả thu mua trong nước để ưu tiên nhập điện của Trung Quốc !
Phê phán EVN là đúng nhưng chưa đủ. Trên EVN là cái cơ chế quái đản để EVN hàng năm tuy khai lỗ hơn 26 ngàn tỷ VND nhưng các Công ty con của nó thì vẫn lãi hàng nghìn tỷ và có hàng chục nghìn tỷ gửi Ngân hàng.Trò "úm ba la" đẻ ra cái "quái thai" này thì chỉ có nền kinh tế thị trường "định hướng xã hội chủ nghĩa" mới sản xuất được mặt hàng "đặc chủng" ấy. EVN là Tổng công ty nhà nước duy nhất có chức năng phân phối điện, nại lý do vì an ninh quốc gia(Cũng như người ta đang nại ra lý do vì an ninh quốc gia mà bắt giữ các nhà đấu tranh bảo vệ môi trường hiện nay !). Đó là lý do để EVN không nghĩ được cách "làm chuồng" như thế nào để có được một mạng lưới "hòa đồng bộ" các dòng điện khắp trên ba miền.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng còn sống mà thiêng thật ! Các hộ dân Thủ đô cả tháng nay, đêm ngày vừa khấn "đất nước chưa bao giờ… được như hôm nay", vừa cầu xin hôm nay, khu phố mình đừng bị cắt điện. Thời chiến tranh, Nixon – Kissinger quyết đưa Bắc Việt trở về thời đồ đá. Sau nửa thế kỷ, nhờ đi theo mô hình cùng "bạn vàng",dân Thủ đô đang đua nhau vào hang đá để tránh cái nóng như ai bốc lửa ném vào mặt .
Hoàng Trường
Nguồn : VOA, 12/06/2023
Có thể tin được Thanh tra chính phủ sẽ công tâm trong ‘kiểm tra tăng giá điện’ hay không ?
EVN đã tăng giá điện đến 8,36% vào đầu năm 2019, nhưng đến khi tính giá điện cụ thể với các hộ gia đình thì lại xảy ra quá nhiều trường hợp người dân ngã ngửa khi mức thu hàng tháng vọt đến 50 - 70% so với tháng trước.
EVN đã tăng giá điện đến 8,36% vào đầu năm 2019
Chỉ sau khi dư luận, mạng xã hội, báo chí quốc doanh và có thể cả ‘một bộ phận không nhỏ’ trong số giới đồng chí trong nội bộ đảng cầm quyền phản ứng dữ dội về thảm họa tăng giá điện vô tội vạ của Bộ Công thương và EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam), giới chóp bu của chính phủ ‘kiến tạo thuế’ mới vội vàng chỉ đạo cho Thanh tra chính phủ tiến hành ‘kiểm tra việc tăng giá điện’ như một động tác chữa cháy.
Vào năm 2011, EVN từng bị thanh tra và bị phát hiện đã hạch toán cả các công trình hồ bơi và sân tennis vào giá thành điện và bắt người tiêu dùng phải lãnh đủ. Nhưng bất chấp báo chí và dư luận kêu gào, từ đó đến nay Thanh tra chính phủ có bất kỳ xử lý nào. Khi đó, đã dậy lên rất nhiêu dư luận về biệc các thành viên trong đoàn thanh tra của Thanh tra chính phủ đã được ‘lót tay’ hậu hĩ.
Vụ việc cho chìm xuồng đó là quá lộ liễu và trơ trẽn, đến mức danh sách ‘tội đồ ngành điện’ ngoài Bộ Công thương, EVN còn được bổ sung thêm cái trên Thanh tra chính phủ.
Dưới thời Bộ trưởng công thương Vũ Huy Hoàng, còn nhiều vụ bê bối khác đã nhanh chóng bị chìm xuồng.
Vào năm 2015, EVN bị phát hiện trốn thuế gần 5.000 tỷ đồng – theo một kết luận thanh tra của Bộ Tài chính.
Thanh tra Bộ Tài chính đã phát hiện tập đoàn có những khoản hạch toán không đúng quy định, khiến doanh thu và lợi nhuận năm 2015 -2016 giảm.
Cụ thể, năm 2015 EVN hạch toán vào chi phí hơn 1.341 tỉ đồng khoản chênh lệch cước phí vận chuyển dự án đường ống dẫn khí Phú Mỹ – Thành phố Hồ Chí Minh (giai đoạn 2012-2015) dù thực tế chênh lệch cước phí vận chuyển đường ống dẫn khí Phú Mỹ – Thành phố Hồ Chí Minh mà EVN phải trả cho Tập đoàn Dầu khí là 1.938 tỉ đồng.
Ngoài ra, EVN còn không hạch toán 4.847 tỷ đồng doanh thu từ hoạt động tài chính năm 2016. Theo quy định, lãi chênh lệch tỉ giá phải được bù trừ với lỗ chênh lệch tỉ giá. Nếu có chênh lệch thì doanh nghiệp phải hạch toán khoản này…
Trước đó, vào những năm 2007-2009, EVN đã trở thành tác nhân gây ra khoản lỗ khủng khiếp lên đến 30.000 tỷ đồng khi đầu tư trái ngành vào bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm. Cho đến nay, hậu quả đầu tư lỗ lã và chôn vốn ấy vẫn chưa được EVN giải quyết xong.
Cho tới nay, cấp trên trực tiếp của EVN vẫn là Bộ Công thương - một ‘cá mập’ lớn mà suốt từ thời cựu bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đến bộ trưởng đương nhiệm là Trần Tuấn Anh, con trai của Trần Đức Lương cựu chủ tịch nước và thuộc diện cán bộ ‘hót hay nhảy giỏi’, đều trắng trợn bao che cả tập đoàn tài phiệt trên không chỉ cho những âm mưu tăng giá điện, mà còn về hàng loạt cú xả lũ thủy điện bất nhân của EVN từ năm 2013 đến nay ở các tỉnh miền Trung mà đã trở thành tác nhân chính giết sống ít nhất hàng trăm mạng dân nghèo nơi rốn lũ.
Minh Quân
Nguồn : VNTB, 28/05/2019
Thủ tướng Phúc đã dung dưỡng cho độc quyền EVN như thế nào ?
Minh Quân, VNTB, 08/05/2019
Đã đến thời các tập đoàn tài phiệt xăng dầu và điện lực tăng giá phi mã bất chấp dân sinh khốn khó và cũng bất chấp phản ứng công luận, trong đó có phần ‘cống hiến’ không nhỏ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Thằng khốn nào láo toét, dám nói giá điện của nước ta thấp so với khu vực thì bạn cứ nhét cái này vào mõm nó - một facebooker bình luận.
"Sau khi Thủ tướng có ý kiến phê duyệt, Bộ Công thương mới ban hành quyết định tăng giá" - quan chức Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải thú nhận với báo chí.
Lời thú nhận trên là bằng chứng lộ diện và trần trụi nhất cho thấy tính ‘liêm chính’ của thủ tướng ‘Cờ Lờ Mờ Vờ’ lộ ra đến mức nào, sau khi Nguyễn Xuân Phúc vội vã chỉ đạo kiểm tra lại cách tính giá điện vì lo sợ bị dư luận xã hội phản ứng gay gắt và làm ảnh hưởng đến chính phủ mà bị người đời xem là ‘may là Kiến tạo, chứ Voi tạo hay Khủng Long tạo thì không biết đến thế nào’ của ông ta.
Tới giờ phút này, đã có thể kết luận rằng có một mối quan hệ đáng ngờ, rất đáng ngờ giữa chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam).
Vào cuối tháng Sáu năm 2017, tức ngay trước khi ‘Thủ tướng chính phủ’ ký Quyết định số 34 về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân giai đoạn 2016 - 2020, ông Phúc đã ký phê duyệt đề án tái cơ cấu EVN nhưng lại không có bất cứ một cải cách nào để xóa bỏ vai trò độc quyền tàn hại dân sinh của tập đoàn mà báo chí quốc tế đặt cho biệt hiệu "cậu ấm hư hỏng" này.
Trong đề án trên, EVN vẫn nắm 100% vốn ở các khâu truyền tải, phân phối mà không hề có một chút hơi hướng nào về điều mà giới quan chức hay phủ dụ là "hướng đến thị trường điện cạnh tranh".
Cũng trong đề án trên, nhiều doanh nghiệp tham gia khâu phát điện nhưng chỉ có một đầu mối EVN mua điện và bán điện. Mặt khác, theo quyết định của chính phủ thì nhà nước nắm 100% vốn ở công ty này, như vậy tư nhân không hề có cơ hội để tham gia…
Dung dưỡng độc quyền đã "nối giáo" cho chuyên chế tăng giá điện.
Ngay sau đề án tái cơ cấu EVN được Thủ Tướng Phúc ký phê duyệt, nỗi lo sợ thường trực của nhân dân đã biến thành sự thật khi cũng chính thủ tướng này lại ký tiếp quyết định số 24/2017, thay thế quyết định số 69/2013 về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, áp dụng cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện lực và sử dụng điện, có hiệu lực từ ngày 15 Tháng Tám, 2017.
Quyết định trên cho phép EVN được tự quyết tăng giá điện hai lần mỗi năm với mức từ 3% đến dưới 5%, Bộ Công thương được quyết tăng giá điện từ 5% đến 10%.
Nhóm lợi ích điện lực chỉ cần có thế !
Đến khi đó, cùng với Bộ Công thương là cơ quan chủ quản của "cá mập" EVN, sự nghiệp "lobby tăng giá" của EVN đã thành công bước đầu.
Có thể không cần đến trường hợp phải tăng giá điện trên 10% mà do đó Bộ Công thương phải xin ý kiến chính phủ, vì đối với nhóm lợi ích EVN và Bộ Công thương mà từ rất lâu rồi người ta vẫn ví là "nhóm cá mập" hay "bạch tuộc" chỉ cần được chính phủ bật đèn xanh tăng giá điện và tăng vài chục phần trăm mỗi năm đã đã đủ để "bù giá vào dân". Vào những năm 2007-2009, EVN cũng là tác nhân gây ra khoản lỗ khủng khiếp lên đến 30.000 tỷ đồng khi đầu tư trái ngành vào bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm.
Theo đó và trong trường hợp "nhân đạo" nhất, EVN sẽ được quyền tự quyết định tăng giá diện dưới 5% và được tăng hai lần một năm, nghĩa là giá điện ngay trong năm 2017 sẽ tăng khoảng gần 10%.
Còn kém "nhân đạo" hơn, không phải EVN mà chính là Bộ Công thương sẽ "trảm" dân. Nối tiếp truyền thống "đi đêm" và "bảo kê" từ thời Bộ Trưởng Vũ Huy Hoàng, đương kim Bộ Trưởng Trần Tuấn Anh của bộ này - nhân vật suýt thành công với người anh em cọc chèo Lê Phước Vũ trong dự án Thép Hoa Sen-Cà Ná ở Ninh Thuận, sẽ có hai lần tăng giá điện trong năm với biên độ gần 10%/lần, để "kết quả dân chúng" bằng tỷ lệ tăng cả năm lên đến gần 20% !
Quyết định tăng giá điện mà Thủ Tướng Phúc ký lại xảy ra trong bối cảnh một khoản nợ khổng lồ lên đến 9,3 tỷ USD của EVN được báo cáo. Chi tiết cần đặc tả không kém là phần lớn vốn vay của EVN là nợ vay được chính phủ bảo lãnh.
Nhưng 9,3 tỷ USD chưa phải hết. Kết luận của hãng kiểm toán Delotte Việt Nam, đơn vị kiểm toán cho EVN đã nhấn mạnh : Tổng nợ phải trả của tập đoàn này đã lên đến xấp xỉ 487 ngàn tỷ đồng, tương đương đến 22 - 23 tỷ USD theo tỷ giá đầu năm 2019.
EVN - một tác nhân gây "nợ máu" cho tuyệt đại đa số dân chúng Việt Nam bởi "thú tính" tăng giá điện bất chấp dân sinh. Nếu lấy lợi nhuận trước thuế những năm gần đây của EVN vào khoảng 5.000 tỷ đồng để tính mức bình quân cho các năm, để trả hết nợ hiện thời, EVN sẽ phải liên tục tăng giá điện như thiêu thân hàng trăm năm nữa !
Bế tắc toàn diện giai đoạn cuối của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đang được kết liễu bằng công cuộc vơ vét tàn mạt mang tính tư bản chủ nghĩa dã man của giới quan chức vẫn xưng hô là đồng chí : đã đến thời các tập đoàn tài phiệt xăng dầu và điện lực tăng giá phi mã bất chấp dân sinh khốn khó và cũng bất chấp phản ứng công luận, trong đó có phần ‘cống hiến’ không nhỏ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Minh Quân
Nguồn : RFA, 08/05/2019
***************
EVN : Quả đấm thép đấm vào mặt nhân dân
Nguyễn Tường Thụy, RFA, 08/05/2019
Từ 20/3/2019, giá điện tăng đã làm cho người tiêu dùng lao đao và tất cả đều nhao lên mạng ta thán, rên rỉ. Quan chức của ngành nội thương và Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) tìm đủ mọi lời giải thích nhưng xem chừng khó thuyết phục được ai. Vì muốn nói thế nào thì choáng váng là cảm giác rất rõ khi người tiêu dùng phải móc hầu bao ra thanh toán tiền điện cho tháng 4. Mà chần chừ không nộp thì bị cắt điện ngay lập tức, "không nói nhiều". Thắc mắc, đơn từ không ai cấm nhưng hậu xét. Một số tờ báo chỉ ra, tiền điện không phải tăng quanh con số 8,3% mà thực tế tăng từ 35 đến 75%.
Việc tăng giá bán lẻ điện "cũng làm tăng hóa đơn tiền điện".
Thủ phạm là nắng nóng ?
Về việc tiền điện tăng, EVN nhanh nhẹn đổ ngay cho sử dụng tăng, sau đó yếu tố tăng giá chỉ là phụ : Việc tăng giá bán lẻ điện "cũng làm tăng hóa đơn tiền điện".
Chữ "cũng" cho thấy, EVN không thừa nhận tăng giá là thủ phạm chính mà chỉ là thứ yếu. Thủ phạm là do tiêu thụ nhiều điện kia. Tiêu thụ nhiều là bởi nắng nóng. Đồng ý nắng nóng là một yếu tố làm tăng lượng điện sử dụng. Tuy nhiên, thời tiết nóng lên hay lạnh xuống nó sẽ diễn ra từ từ. Không thể tự nhiên thời tiết đang tháng Chạp mà nhảy phắt lên tháng Sáu, nên cái nóng của tháng 4 so với tháng 3 không thể làm nhu cầu điện nhảy phắt lên trên dưới 50 % hoặc hơn được
Để thuyết phục do nắng nóng, tiêu thụ nhiều, EVN làm một bảng thống kê khá công phu. Theo đó, Hà Nội, có 8,63% số khách hàng tiêu thụ điện tăng gấp đôi, và 23.66% số khách hàng dùng điện tăng 1,5 đến 2 lần. Tuy nhiên, khi đưa ra con số ấy, EVN đã "quên" thống kê số khách hàng có điện năng tiêu thụ giảm.
Báo Tuổi trẻ có bài phân tích khá kỹ lưỡng và phát hiện ra cái lươn lẹo trong việc hút máu người tiêu dùng là chia lượng điện tiêu thụ ra 6 bậc, gọi là giá điện bậc thang và cho thấy ‘các con số được "nhảy múa" phi mã theo từng bậc’.
Để bảo vệ cho việc giá điện nhảy múa trên mỗi thang giá, EVN dẫn chứng một vài nước Đông Nam Á cũng áp dụng giá lũy tiến. Theo giá lũy tiến, càng dùng nhiều giá càng đắt, tức là tìm cách hạn chế dùng điện, cũng có nghĩa là sản xuất không đáp ứng được tiêu dùng. Điều đó nói lên mặt yếu kém của ngành điện trong việc đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Vậy tại sao Việt Nam lại lấy mặt yếu kém của một vài nước để làm mẫu, coi như là đúng rồi để áp dụng cho mình ? Sao không lấy những cái hay, cái tích cực của các nước khác, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân để học tập ?
Trấn nhưng không an
Trước làn sóng phản đối tăng giá điện, ngành công thương trấn an rằng đã tính toán kỹ để hạn chế ảnh hưởng của việc tăng giá điện tới các mặt hàng khác. Thế nhưng trên thực tế, thì mỗi lần tăng giá điện, nó làm biến động tất cả các mặt hàng tiêu dùng khác với một tỉ lệ tương ứng, mà những bà nội trợ đều cảm thấy rất rõ. Giá điện ảnh hưởng trực tiếp đến mọi mặt của đời sống sinh hoạt trong xã hội, vì lượng tiêu thụ nhiều và mọi cá nhân, gia đình, các tổ chức đơn vị kinh tế muốn tránh cũng không được.
Việc tăng giá điện làm tăng giá hàng tiêu dùng, dịch vụ lý giải như sau :
Nếu chi phí năng lượng trong giá thành 1 sản phẩm A nào đó chiếm 10 %, thì khi chi phí điện năng tăng 30 % thì giá thành sản phẩm ấy tăng lên 10% x 30% = 3 %.
Nhưng khoản mục năng lượng trong giá thành sản phẩm ấy chỉ là trực tiếp. Vì giá thành bao gồm rất nhiều khoản mục (nguyên vật liệu, năng lượng, lao động...) và mỗi khoản mục đều bị tăng bởi giá xăng rồi cho nên giá thành sản phẩm A không chỉ tăng lên 3% do tăng chi phí năng lượng trực tiếp mà còn bị tính chồng lên rất nhiều khoản chi phí năng lượng gián tiếp mà nó đã ém sẵn trong cách khoản mục khác cấu thành lên giá thành của sản phẩm A. Vì vậy, các mặt hàng không tăng theo mới là chuyện lạ.
Trước sự thật chi phí điện năng quá sức người tiêu dùng, có nhiều ý kiến đưa ra những lời khuyên an ủi, ví dụ, đắt quá thì đừng dùng thiết bị tiêu hao nhiều điện (như điều hòa) nữa. Người tiêu dùng tối dạ đến mấy cũng không cần đến lời khuyên này. Vấn đề ở chỗ phải xây dựng giá cả và chính sách giá sao cho hợp lý để người dân được hưởng thành quả do sự phát triển của sản xuất mang lại. Khuyên như thế khác nào khuyên quay trở lại thời kỳ nguyên thủy.
Cũng có ý kiến khuyên phải là người tiêu dùng thông minh, tránh dùng điện vào giờ cao điểm. Tránh cách nào đây khi đến một khoảng thời điểm nhất định trong ngày, rất nhiều gia đình cùng có nhu cầu. Nó chẳng khác gì lời khuyên đừng đi làm vào giờ cao điểm để tránh ùn tắc giao thông. Đó là điều không thể.
Mặt khác, hóa đơn tiền điện cho mỗi gia đình được chia phắt ra 6 bậc, làm gì có chuyện chia ra bao nhiêu kwh thuộc giờ cao điểm, bao nhiêu kwh thuộc giờ thấp điểm. Cho nên tránh giờ cao điểm là điều vô nghĩa và không thể làm được.
Một kiểu an ủi nữa là đem so giá điện ở Việt Nam với thế giới và cho rằng, vẫn còn thấp. Đây là kiểu giải thích cùn vì họ cố lờ đi chi phí điện năng trên thu nhập của người Việt Nam so với thế giới ra sao.
Giá điện trên thế giới cao vì giá thành (bao gồm tiền lương) cao. Thu nhập của người Việt Nam thấp vài chục lần so với họ thì tiền lương trong giá thành điện có cao được vài chục lần như họ không, đòi cao sao được.
Một bản thống kê của baomoi.com cho thấy, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam bằng 23% so với bình quân thế giới nhưng giá điện lại bằng 50% (số liệu 2017) (1).
Một thống kê khác cho thấy, tiền điện so với thu nhập bình quân đầu người ở Việt Nam là 3,53%, chiếm mức cao nhất trong bảng xếp hạng 17 nước.
Điều chỉnh giá điện chỉ là biện pháp tức thời
Trước làn sóng phản đối tăng giá điện, thủ tướng yêu cầu kiểm tra lại giá điện. Khi đó, Bộ Công thương mới thành lập các đoàn kiểm tra. Nên nhớ, chính Bộ Công thương quyết định tăng giá điện. Nay lại kiểm tra việc này, rõ ràng đây là chuyện "vừa đá bóng vừa thổi còi". Tuy nhiên, ông Đỗ Thắng Hải Thứ trưởng Bộ Công thương lại "khẳng định trước khi có quyết định tăng giá điện, Bộ Công thương đã trình Chính phủ phê duyệt thì Bộ mới ban hành quyết định". Việc này chưa rõ thực hư thế nào.
Việc điều chỉnh giảm giá điện lại nếu có chỉ là nhằm hạ nhiệt. Về lâu dài, người tiêu dùng sẽ bị giá điện hành còn nhiều
Có thể sau khi kiểm tra, Bộ công thương sẽ điều chỉnh giá điện theo hướng giảm xuống. Nếu vậy thì số tiền đã móc túi của người tiêu dùng giải quyết ra sao, trừ vào hóa đơn tháng tiếp theo hay lỡ lấy rồi thì thôi.
Việc điều chỉnh giảm giá điện lại nếu có chỉ là nhằm hạ nhiệt. Về lâu dài, người tiêu dùng sẽ bị giá điện hành còn nhiều. Theo truyền thống, giá điện chỉ tăng chứ không giảm.
Độc quyền, thủ phạm tăng giá tùy tiện
Nền kinh tế hiện nay tạm chia ra hai thành phần chính là kinh tế nhà nước và kinh tế ngoài quốc doanh. Hai thành phần kinh tế này không có sự bình đẳng và có những khác biệt đối nghịch. Một trong khác biệt ấy là những mặt hàng độc quyền như điện, nước, xăng dầu... nhà nước hoàn toàn định đoạt giá chứ không chịu chi phối của thị trường, do họ giành một mình một chợ. Vì vậy, người tiêu dùng không có lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận giá cả do bên bán áp đặt. Họ phải cắn răng chịu đựng những cơn tăng giá tùy thích mà nguyên nhân là để bù đắp cho những khoản tiền vô lý nào đó, như thua lỗ do kinh doanh ngoài chức năng chẳng hạn.
Ngoài ra, người tiêu dùng còn phải chịu đựng thái độ phục vụ của bên mua. Người dân tiếp xúc với các nhà cung cấp đều dễ nhận ra thái độ của nhân viên nhà điện thường lạnh lùng, hách dịch, chứ không khiêm nhường như nhân viên nhà mạng. Thị trường tư nhân không hề có chuyện, đắt thì đừng mua nữa, hoặc chê bai thì lần sau không bán cho nữa mà phải thương lượng, giải thích, nhân nhượng, vui vẻ chào mời thì mới tồn tại được. Độc quyền thì ngược lại.
Giá cả và thái độ phục vụ của ngành điện là thứ mà người tiêu dùng thấy trực tiếp nhất. Nhìn sâu thêm thì khu vực kinh tế nhà nước gây cho xã hội nhiều tiêu cực nhất, nó là những ổ tham nhũng. Sức tàn phá ngân sách của nó thật là kinh khủng.
Ngoài điện thì xăng dầu và nước sinh hoạt cũng là những mặt hàng độc quyền mà người dân không tránh được. Cũng như giá điện, giá nước cũng được tính theo thang giá lũy tiến nhưng nước ít bị bêu tên vì chi phí nước sinh hoạt thấp hơn, ảnh hưởng không quá lớn đến người tiêu dùng. Do tính chất bán lẻ và không theo dõi được nên xăng dầu đành ngậm ngùi nhìn mấy người bạn độc quyền làm xiếc trên thang giá lũy tiến. Để bù lại, xăng dầu được tăng giá thoải mái và chăm chỉ hơn. Chỉ riêng từ 5/2 đến 2/5/2019, chưa đầy 3 tháng, xăng dầu tăng liền tù tì tới 5 đợt, xơi ngon lành 26% so với chưa đầy 3 tháng trước đó. Tính trung bình, cứ 17 ngày tăng một phát.
Kinh tế nhà nước và sự độc quyền sinh ra từ cái đuôi định hướng xã hội chủ nghĩa, từ chủ trương "kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo", từ chức năng kinh tế của nhà nước theo học thuyết Mác Lenin. Sự bất cập của khu vực kinh tế này, ai cũng thấy nhưng để gỡ nó ra khỏi nền kinh tế thì lại là quyền của những người không nghe, không thấy, không biết.
Đến thời điểm hiện nay, Việt Nam có 10 tập đoàn kinh tế nhà nước trong đó có EVN. Người ta gọi những tập đoàn kinh tế nhà nước là những quả đấm thép. EVN là quả đấm thép đấm thẳng vào mặt nhân dân.
Nguyễn Tường Thụy (7/4/2019)
(1) https://baomoi.com/so-sanh-gia-nang-luong-cua-viet-nam-voi-cac-nuoc/c/30069555.epi)
******************
Thủ tướng Phúc ‘không biết’ hay tiếp tay cho phi mã giá điện ?
Phạm Chí Dũng, VOA, 06/05/2019
EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) là Petrolimex (Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam) thêm một lần nữa kể từ thời Nguyễn Tấn Dũng và Bộ trưởng công thương Vũ Huy Hoàng đội mồ sống dậy bằng hình ảnh những bóng ma tài phiệt tăng giá phi mã bất chấp dân sinh khốn khó và cũng bất chấp phản ứng công luận.
Nhiều gia đình đã hoảng hốt khi cần hóa đơn tiền điện tháng 4 với mức tăng gấp đôi, gấp ba so với tháng trước. Ảnh VTC News
Những bóng ma giữa ban ngày
Khác với từ ngữ ‘nhóm lợi ích’ như một giới hạn trên mà báo chí nhà nước chỉ dám nói đến thế và đang trở nên nhàm chán, tập đoàn tài phiệt không chỉ là nhóm vơ vét lợi ích mà còn móc nối cấu kết với giới quan chức cấp trung cao để can thiệp và thao túng chính sách kinh tế - xã hội trong một chính quyền ‘của dân, do dân và vì dân’.
Cấp trên trực tiếp của EVN và Petrolimex vẫn là Bộ Công thương - một ‘cá mập’ lớn mà suốt từ thời cựu bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đến bộ trưởng đương nhiệm là Trần Tuấn Anh, con trai của Trần Đức Lương cựu chủ tịch nước và thuộc diện cán bộ ‘hót hay nhảy giỏi’, đều trắng trợn bao che cả hai tập đoàn tài phiệt trên không chỉ cho những âm mưu tăng giá điện và xăng dầu giảm ít tăng nhiều và trực chỉ ‘nâng lên một tầm cao mới’, mà còn về hàng loạt cú xả lũ thủy điện bất nhân của EVN từ năm 2013 đến nay ở các tỉnh miền Trung mà đã trở thành tác nhân chính giết sống ít nhất hàng trăm mạng dân nghèo nơi rốn lũ.
Nhưng EVN, Petrolimex, Vũ Huy Hoàng trong quá khứ đen tối và Trần Tuấn Anh trong hiện tại đen đúa có phải là toàn bộ thủ phạm gây ra thảm họa tăng giá xăng dầu và điện khiến ít ra một nửa dân số Việt Nam bị móc túi trắng trợn, càng thêm khốn quẫn trong khi nền kinh tế đã lao vào năm suy thoái thứ 11 liên tiếp kể từ năm 2008 ?
Thủ tướng và ‘người nhà thủ tướng’
"Sau khi Thủ tướng có ý kiến phê duyệt, Bộ Công thương mới ban hành quyết định tăng giá" - quan chức Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải thanh minh với báo chí về việc tăng giá điện khi kể lể việc doanh nghiệp này đã đề xuất để "Bộ Công thương phối hợp các bộ ngành liên quan trình Chính phủ phương án tăng giá điện".
Lời thú nhận trên buộc phải phát ra sau khi dư luận xã hội và báo chí gầm gào phẫn nộ về việc tại sao EVN đã tăng giá điện đến 8,36% vào đầu năm 2019, nhưng đến khi tính giá điện cụ thể với các hộ gia đình thì lại xảy ra quá nhiều trường hợp người dân ngã ngửa khi mức thu hàng tháng vọt đến 50 - 70% so với tháng trước.
Lời thú nhận trên là bằng chứng lộ diện và trần trụi nhất cho thấy tính ‘liêm chính’ của thủ tướng ‘Cờ Lờ Mờ Vờ’ lộ ra đến mức nào, sau khi Nguyễn Xuân Phúc vội vã chỉ đạo kiểm tra lại cách tính giá điện vì lo sợ bị dư luận xã hội phản ứng gay gắt và làm ảnh hưởng đến chính phủ mà bị người đời xem là ‘may là Kiến tạo, chứ Voi tạo hay Khủng Long tạo thì không biết đến thế nào’ của ông ta.
Cùng lúc, trên mạng xã hội hiện ra thêm một bằng chứng ác nghiệt : một Quyết định về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân giai đoạn 2016 - 2020. Quyết định này là của Thủ tướng chính phủ, mang số 34, được ký ngày 25/07/2017 và dóng dấu ‘MẬT’, trong đó duyệt mức giá bán lẻ điện bình quân tối đa là 1.906,42 đồng/kWh.
Cần nhắc lại, theo phương án mà Bộ Công thương đưa ra, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã tăng giá điện ở mức 8,36% từ ngày 20/03/2019. Mỗi kWh điện sẽ tăng gần 144 đồng, lên mức bình quân 1.864,44 đồng so với giá bán điện thương phẩm bình quân trước đó là 1.720 đồng/kWh.
Như vậy, chắc chắn giá điện sẽ còn tăng nữa, chưa tính đến lời đe dọa của quan chức Đinh Quang Tri - Phó tổng giám đốc EVN - rằng ‘giá diện sẽ tăng gấp rưỡi, gấp đôi ngay nếu giải tán EVN’ khi bị báo chí truy buộc nguồn gốc độc quyền của EVN đã dẫn đến tình trạng tăng giá vô tội vạ.
Quyết định số 34 của ‘Thủ tướng chính phủ’ được đóng dấu ‘MẬT’ là một thủ đoạn chính trị để phục vụ cơ chế tăng giá lén lút và bất chấp như thế. Bất cứ ai sống lâu năm trong một chế độ độc tài đều biết thủ đoạn này là món ăn khoái khẩu của những kẻ chỉ muốn ngu dân. Mới đây, ngay sau khi bị dư luận lên áp dữ dội về giá xăng dầu và điện tăng phi mã, Bộ Công thương của Trần Tuấn Anh còn đòi đưa kế hoạch tăng giá xăng dầu và điện chưa công bố của ngành này vào diện… ‘bí mật nhà nước’.
Còn với bằng chứng về Quyết định số 34 của ‘Thủ tướng chính phủ’ trên, ngay cả những dư luận viên cùng nhóm bồi bút của chính phủ và Bộ Công thương cũng không thể ngụy biện là ‘thủ tướng không biết việc tăng giá điện’.
Chưa kể đến một luồng dư luận xã hội đang cho rằng trong âm mưu tăng giá điện kể từ sau đại hội 12 đến nay còn có vai trò và có ‘dây máu ăn phần’ của ‘người nhà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc’.
Vậy Thủ tướng Phúc về thực chất có vai trò gì trong thảm họa tăng giá điện và xăng dầu ?
Dung dưỡng độc quyền và ‘bù giá vào dân’
Tới giờ phút này, đã có thể kết luận rằng có một mối quan hệ đáng ngờ, rất đáng ngờ giữa chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với EVN.
Vào cuối tháng Sáu năm 2017, tức ngay trước khi ‘Thủ tướng chính phủ’ ký Quyết định số 34 về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân giai đoạn 2016 - 2020, ông Phúc đã ký phê duyệt đề án tái cơ cấu EVN nhưng lại không có bất cứ một cải cách nào để xóa bỏ vai trò độc quyền tàn hại dân sinh của tập đoàn mà báo chí quốc tế đặt cho biệt hiệu "cậu ấm hư hỏng" này.
Trong đề án trên, EVN vẫn nắm 100% vốn ở các khâu truyền tải, phân phối mà không hề có một chút hơi hướng nào về điều mà giới quan chức hay phủ dụ là "hướng đến thị trường điện cạnh tranh".
Cũng trong đề án trên, nhiều doanh nghiệp tham gia khâu phát điện nhưng chỉ có một đầu mối EVN mua điện và bán điện. Mặt khác, theo quyết định của chính phủ thì nhà nước nắm 100% vốn ở công ty này, như vậy tư nhân không hề có cơ hội để tham gia…
Dung dưỡng độc quyền đã "nối giáo" cho chuyên chế tăng giá điện.
Ngay sau đề án tái cơ cấu EVN được Thủ tướng Phúc ký phê duyệt, nỗi lo sợ thường trực của nhân dân đã biến thành sự thật khi cũng chính thủ tướng này lại ký tiếp quyết định số 24/2017, thay thế quyết định số 69/2013 về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, áp dụng cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện lực và sử dụng điện, có hiệu lực từ ngày 15/08/2017.
Quyết định trên cho phép EVN được tự quyết tăng giá điện hai lần mỗi năm với mức từ 3% đến dưới 5%, Bộ Công thương được quyết tăng giá điện từ 5% đến 10%.
Nhóm lợi ích điện lực chỉ cần có thế !
Đến khi đó, cùng với Bộ Công thương là cơ quan chủ quản của "cá mập" EVN, sự nghiệp "lobby tăng giá" của EVN đã thành công bước đầu.
Có thể không cần đến trường hợp phải tăng giá điện trên 10% mà do đó Bộ Công thương phải xin ý kiến chính phủ, vì đối với nhóm lợi ích EVN và Bộ Công thương mà từ rất lâu rồi người ta vẫn ví là "nhóm cá mập" hay "bạch tuộc" chỉ cần được chính phủ bật đèn xanh tăng giá điện và tăng vài chục phần trăm mỗi năm đã đã đủ để "bù giá vào dân". Vào những năm 2007-2009, EVN cũng là tác nhân gây ra khoản lỗ khủng khiếp lên đến 30.000 tỷ đồng khi đầu tư trái ngành vào bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm.
Theo đó và trong trường hợp "nhân đạo" nhất, EVN sẽ được quyền tự quyết định tăng giá diện dưới 5% và được tăng hai lần một năm, nghĩa là giá điện ngay trong năm 2017 sẽ tăng khoảng gần 10%.
Còn kém "nhân đạo" hơn, không phải EVN mà chính là Bộ Công thương sẽ "trảm" dân. Nối tiếp truyền thống "đi đêm" và "bảo kê" từ thời Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, đương kim Bộ trưởng Trần Tuấn Anh của bộ này - nhân vật suýt thành công với người anh em cọc chèo Lê Phước Vũ trong dự án Thép Hoa Sen-Cà Ná ở Ninh Thuận, sẽ có hai lần tăng giá điện trong năm với biên độ gần 10%/lần, để "kết quả dân chúng" bằng tỷ lệ tăng cả năm lên đến gần 20% !
Quyết định tăng giá điện mà Thủ tướng Phúc ký lại xảy ra trong bối cảnh một khoản nợ khổng lồ lên đến 9,3 tỷ USD của EVN được báo cáo. Chi tiết cần đặc tả không kém là phần lớn vốn vay của EVN là nợ vay được chính phủ bảo lãnh.
Nhưng 9,3 tỷ USD chưa phải hết. Kết luận của hãng kiểm toán Delotte Việt Nam, đơn vị kiểm toán cho EVN đã nhấn mạnh : Tổng nợ phải trả của tập đoàn này đã lên đến xấp xỉ 487 ngàn tỷ đồng, tương đương đến 22 - 23 tỷ USD theo tỷ giá đầu năm 2019.
EVN - một tác nhân gây "nợ máu" cho tuyệt đại đa số dân chúng Việt Nam bởi "thú tính" tăng giá điện bất chấp dân sinh. Nếu lấy lợi nhuận trước thuế những năm gần đây của EVN vào khoảng 5.000 tỷ đồng để tính mức bình quân cho các năm, để trả hết nợ hiện thời, EVN sẽ phải liên tục tăng giá điện như thiêu thân hàng trăm năm nữa !
Bế tắc toàn diện giai đoạn cuối của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đang được kết liễu bằng công cuộc vơ vét tàn mạt mang tính tư bản chủ nghĩa dã man của giới quan chức vẫn xưng hô là đồng chí : đã đến thời các tập đoàn tài phiệt xăng dầu và điện lực tăng giá phi mã bất chấp dân sinh khốn khó và cũng bất chấp phản ứng công luận, trong đó có phần ‘cống hiến’ không nhỏ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Phạm Chí Dũng
Nguồn : VOA, 06/05/2019
*********************
Đỗ Thành Nhân, VNTB, 06/05/2019
Cả nước đang vào đợt nắng nóng và càng nóng hơn khi EVN phát hành hóa đơn tiền điện tăng đột biến. Giá điện tăng vô lý này có sự góp phần không nhỏ của Bộ Công thương.
Dư luận đã nói quá nhiều về việc tăng giá điện của EVN, còn Bộ Công thương thì có vẻ như… vô can và chuẩn bị kiểm tra theo yêu cầu của Thủ tướng.
Ai cũng biết căn cứ pháp lý để EVN tăng giá điện là thực hiện theo Quyết định số 468/QĐ-Bộ Công thương, Quy định về giá bán điện, ngày 20/03/2019 là của Bộ Công thương. Phân tích quyết định 468, cho thấy Bộ Công thương với EVN làm xảo thuật, tìm mọi cách ép người sử dụng điện. Với thị trường hơn 90 triệu dân phải sử dụng điện 24/24 thì chỉ cần chênh lệch một con số rất nhỏ thì cũng sẽ tạo ra một giá trị rất lớn.
Điện là mặt hàng do nhà nước quyết định giá và công bố trước cho người sử dụng điện. Tuy nhiên Quyết định 468 ký vào ngày 20/03/2019 và có hiệu lực cũng từ ngày 20/03/2019.
Bộ Công thương không thể làm việc từ 0 giờ đêm ; nên ngày 20/03/2019, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh ký quyết định và các thủ tục hành chính phát hành văn bản, đến khi người mua điện cả nước thực hiện giá điện mới : sớm nhất là 8 giờ sáng. Trong khi người sử dụng điện từ lúc 0 giờ, tức là người sử dụng điện đã bị ép nâng khống giá điện ít nhất là 7 giờ. Tính trên cả nước thì con số không nhỏ.
Nhà nước phạt các cơ sở kinh doanh không công bố, niêm yết giá hay bán hàng cao hơn giá niêm yết ; Bộ Công thương lại cho phép EVN thu tiền điện cao hơn giá công bố suốt 7 giờ.
Chính phủ thanh tra : có xử phạt vi phạm hành chính Bộ trưởng Trần Tuấn Anh hay không và có hoàn trả tiền điện chênh lệch lại cho người sử dụng ?
Mặt hàng điện khác với xăng dầu, không ai đầu tư bình Acquy để trữ điện giá rẻ. Vậy mà Bộ Công thương điều hành giá điện giống Việt Cộng trong chiến tranh : đánh du kích và bất ngờ làm cho địch trở tay không kịp.
Tăng giá điện lần này sau 7 giờ sử dụng ; còn quyết định tăng giá điện gần đây (năm 2017) có hiệu lực trước chưa đầy 16 giờ. Bộ Công thương và EVN xem người sử dụng điện như … địch, tạo bất ngời trong điều hành để cho doanh nghiệp không kịp thời điều chỉnh phương án tài chính sản xuất kinh doanh.
Dư luận đã nói quá nhiều về thủ đoạn tính tăng giá điện của EVN ; ở đây tôi chỉ phân tích xảo thuật tăng giá điện của EVN, tất nhiên có Bộ Công thương hổ trợ.
Quyết định 468 tăng giá điện căn cứ vào Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Theo đó : giá bán lẻ điện sinh hoạt có 6 bậc, cơ cấu giá tỷ lệ với nhau : bậc 1 : 92%, bậc 2 : 95%, bậc 3 : 110%, bậc 4 : 138%, bậc 5 : 154%, bậc 6 : 159% (Quyết định 28, phần Phụ lục, mục 4.1).
Tuy nhiên EVN đề xuất Bộ Công thương lại cố tình làm trái với Quyết định 28 của Thủ tướng, đó là tăng giá điện bậc 1 với tỷ lệ thấp hơn 5 bậc còn lại. Có nghĩa là các bậc sau mức tăng cao hơn bậc trước, người sử dụng khó phát hiện.
Mục đích : người sử dụng điện không có cảm giác tăng giá cao - đây là nghệ thuật vặt lông không đau, để vịt không kêu.
Phân tích hai phương án tính giá điện theo Quyết định 28.
Trong đó :
* Giá theo cơ cấu bậc 2 = Giá theo cơ cấu bậc 1 x Cơ cấu giá bậc 2 / Cơ cấu giá bậc 1 ; …
* Chênh lệch = Giá bán lẻ - Giá theo cơ cấu.
Theo kết quả tính như Hình 1, thì giá bán lẻ tăng so với giá theo cơ cấu (làm tròn) bậc 2 : 1 đồng ; bậc 3 : 8 đồng ; bậc 4 : 19 đồng, bậc 5 : 25 đồng, bậc 6 : 27 đồng.
Theo Quyết định 468, giá bán lẻ điện bình quân là 1.864,44 đồng/kWh, còn Quyết định 28, Điều 4.2 "được phép điều chỉnh trong phạm vi ± 2% so với tỷ lệ được quy định"
Trong đó :
* Giá theo cơ cấu = Giá bán lẻ điện bình quân x Cơ cấu giá
* Chênh lệch = (Giá bán lẻ - Giá theo cơ cấu) / Giá theo cơ cấu
Theo kết quả tính như Hình 2, thì giá bán lẻ giảm so với giá theo cơ cấu đối với bậc 1 : 2,17%, và bậc 2 : 2,10% không nằm trong "phạm vi ± 2%" theo quyết định của Thủ tướng.
Chỉ các phép tính số học đơn giản, không cần đến trình độ tú tài ; nhưng EVN-Bộ Công thương vẫn không thích tính đúng ; bên trình, bên duyệt cùng bắt tay nhau làm xảo thuật giá điện, tìm mọi cách để nâng giá, thậm chí xảo thuật qua mặt luôn quyết định của Thủ tướng.
Thanh tra Chính phủ sẽ làm rõ "làm rõ đúng, sai việc tăng giá điện", hy vọng thanh tra sẽ lắng nghe dự luận, làm minh bạch những góc khuất trong việc tính toán và cấu thành nên giá điện.
Ơn Bộ Công thương, ơn chính phủ : giảm xiết cổ chút nào may mắn cho dân chút đó !
Đỗ Thành Nhân
Nguồn : VNTB, 06/05/2019
- Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg, ngày 07/04/2014 : https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-nguyen-Moi-truong/Quyet-dinh-28-2014-QD-TTg-co-cau-bieu-gia-ban-le-dien-225738.aspx
- Quyết định số 468/QĐ-Bộ Công thương, ngày 20/03/2019 : https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-chinh-nha-nuoc/Quyet-dinh-648-QD-Bộ Công thương-2019-dieu-chinh-muc-gia-ban-le-dien-binh-quan-va-quy-dinh-gia-ban-dien-409426.aspx
*********************
Quyết định 34 - bằng chứng về Thủ tướng Phúc 'dính' EVN ?
Minh Quân, VNTB, 06/05/2019
Với phần hành điều hành trực tiếp các hoạt động kinh tế, làm thế nào Nguyễn Xuân Phúc xóa được nghi ngờ về ‘người nhà thủ tướng’ dây máu ăn phần trong thị trường độc quyền phân phối điện và vai trò ‘bảo kê’ của Phúc cho những tập đoàn tài phiệt hút máu dân ?
Hình ảnh Quyết định số 34 được cho là của ‘Thủ tướng chính phủ’. Nguồn : facebook Thanh Hieu Bui.
"Sau khi Thủ tướng có ý kiến phê duyệt, Bộ Công thương mới ban hành quyết định tăng giá" - quan chức Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải thanh minh với báo chí về việc tăng giá điện khi kể lể việc doanh nghiệp này đã đề xuất để "Bộ Công thương phối hợp các bộ ngành liên quan trình Chính phủ phương án tăng giá điện".
Lời thú nhận trên buộc phải phát ra sau khi dư luận xã hội và báo chí gầm gào phẫn nộ về việc tại sao EVN đã tăng giá điện đến 8,36% vào đầu năm 2019, nhưng đến khi tính giá điện cụ thể với các hộ gia đình thì lại xảy ra quá nhiều trường hợp người dân ngã ngửa khi mức thu hàng tháng vọt đến 50 - 70% so với tháng trước.
Lời thú nhận trên là bằng chứng lộ diện và trần trụi nhất cho thấy tính ‘liêm chính’ của thủ tướng ‘Cờ Lờ Mờ Vờ’ lộ ra đến mức nào, sau khi Nguyễn Xuân Phúc vội vã chỉ đạo kiểm tra lại cách tính giá điện vì lo sợ bị dư luận xã hội phản ứng gay gắt và làm ảnh hưởng đến chính phủ mà bị người đời xem là ‘may là Kiến tạo, chứ Voi tạo hay Khủng long tạo thì không biết đến thế nào’ của ông ta.
Cùng lúc, trên mạng xã hội hiện ra thêm một bằng chứng ác nghiệt : một Quyết định về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân giai đoạn 2016 - 2020. Quyết định này là của Thủ tướng chính phủ, mang số 34, được ký ngày 25/07/2017 và đóng dấu ‘MẬT’, trong đó duyệt mức giá bán lẻ điện bình quân tối đa là 1.906,42 đồng/kWh.
Cần nhắc lại, theo phương án mà Bộ Công thương đưa ra, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã tăng giá điện ở mức 8,36% từ ngày 20/3/2019. Mỗi kWh điện sẽ tăng gần 144 đồng, lên mức bình quân 1.864,44 đồng so với giá bán điện thương phẩm bình quân trước đó là 1.720 đồng/kWh.
Như vậy, chắc chắn giá điện sẽ còn tăng nữa, chưa tính đến lời đe dọa của quan chức Đinh Quang Tri - Phó tổng giám đốc EVN - rằng ‘giá diện sẽ tăng gấp rưỡi, gấp đôi ngay nếu giải tán EVN’ khi bị báo chí truy buộc nguồn gốc độc quyền của EVN đã dẫn đến tình trạng tăng giá vô tội vạ.
Quyết định số 34 của ‘Thủ tướng chính phủ’ được đóng dấu ‘MẬT’ là một thủ đoạn chính trị để phục vụ cơ chế tăng giá lén lút và bất chấp như thế. Bất cứ ai sống lâu năm trong một chế độ độc tài đều biết thủ đoạn này là món ăn khoái khẩu của những kẻ chỉ muốn ngu dân. Mới đây, ngay sau khi bị dư luận lên áp dữ dội về giá xăng dầu và điện tăng phi mã, Bộ Công thương của Trần Tuấn Anh còn đòi đưa kế hoạch tăng giá xăng dầu và điện chưa công bố của ngành này vào diện… ‘bí mật nhà nước’.
Còn với bằng chứng về Quyết định số 34 của ‘Thủ tướng chính phủ’ trên, ngay cả những dư luận viên cùng nhóm bồi bút của chính phủ và Bộ Công thương cũng không thể ngụy biện là ‘thủ tướng không biết việc tăng giá điện’.
Chưa kể đến một luồng dư luận xã hội đang cho rằng trong âm mưu tăng giá điện kể từ sau đại hội 12 đến nay còn có vai trò và có ‘dây máu ăn phần’ của ‘người nhà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc’.
Với phần hành điều hành trực tiếp các hoạt động kinh tế, làm thế nào Nguyễn Xuân Phúc xóa được nghi ngờ về ‘người nhà thủ tướng’ dây máu ăn phần trong thị trường độc quyền phân phối điện và vai trò ‘bảo kê’ của Phúc cho những tập đoàn tài phiệt hút máu dân ?
Minh Quân
Nguồn : VNTB, 06/05/2019
*********************
Giá điện tăng : trách nhiệm chính thuộc về thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc
Nguyễn Hồng Phúc, VNTB, 06/05/2019
"Họp chính phủ thường kỳ, thủ tướng yêu cầu báo cáo việc tăng giá điện" là nội dung ở nhiều bản tin báo chí đăng tải vào cuối giờ chiều ngày 4-5. "Việc này, bộ trưởng Bộ Công thương, chủ tịch, tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN cũng thấy cần thiết phải báo cáo lại trước chính phủ, trước nhân dân về vấn đề này". Báo chí dẫn lời phát biểu của ông Nguyễn Xuân Phúc (1).
"Việc tăng giá điện vừa qua đã gây tâm tư trong nhân dân"
Nếu căn cứ vào Luật Điện lực, thì yêu cầu "cần thiết phải báo cáo lại trước chính phủ" của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, cho thấy năng lực về quản trị đất nước của người đứng đầu chính phủ quá yếu kém. Tuy vậy, do không phải chịu áp lực của bất kỳ cạnh tranh nào trong ‘ghế thủ tướng’, nên ông Nguyễn Xuân Phúc an tâm tiếp tục ‘ngồi’ đến hết nhiệm kỳ.
"Điều tiết điện lực là tác động của Nhà nước vào các hoạt động điện lực và thị trường điện lực nhằm cung cấp điện an toàn, ổn định, chất lượng, sử dụng điện tiết kiệm, có hiệu quả và bảo đảm tính công bằng, minh bạch, đúng quy định của pháp luật". Điều 3.11 Luật Điện lực viết như vậy. Nhà nước ở đây được hiểu là người đứng đầu chính phủ trong một nhiệm kỳ của quốc hội. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chính là người có bổn phận ‘điều tiết điện lực’ theo quy định của pháp luật.
Cụ thể hơn, vai trò của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ở đây là :
"Xây dựng và phát triển thị trường điện lực theo nguyên tắc công khai, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh, có sự điều tiết của Nhà nước để nâng cao hiệu quả trong hoạt động điện lực ; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các đơn vị điện lực và khách hàng sử dụng điện ; thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia hoạt động phát điện, phân phối điện, bán buôn điện, bán lẻ điện và tư vấn chuyên ngành điện lực. Nhà nước độc quyền trong hoạt động truyền tải, điều độ hệ thống điện quốc gia, xây dựng và vận hành các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh".
(trích Điều 4.2, Luật Điện lực)
Giả dụ trong trường hợp yêu cầu "bộ trưởng Bộ Công thương, chủ tịch, tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN cũng thấy cần thiết phải báo cáo lại trước chính phủ" mà thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nêu ra (nguồn đã dẫn), cho kết quả "sẽ sửa lại biểu giá điện cho phù hợp" như một tuyên bố của thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng với báo chí (2), thì liệu thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có tiếp tục yêu cầu xem xét về trách nhiệm hình sự của các bên liên quan, được quy định tại Điều 7 của Luật Điện lực về "Các hành vi bị cấm trong hoạt động điện lực và sử dụng điện" là :
"Cung cấp thông tin không trung thực làm tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân hoạt động điện lực và sử dụng điện. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để gây sách nhiễu, phiền hà, thu lợi bất chính trong hoạt động điện lực và sử dụng điện".
Xét về mặt quản lý nhà nước về chính sách liên quan đến thị trường điện lực, cho thấy dường như thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc còn hạn chế tầm nhìn và không tôn trọng các quy định liên quan của pháp luật về vấn đề "thị trường điện lực".
"Nhà nước điều tiết hoạt động của thị trường điện lực nhằm bảo đảm phát triển hệ thống điện bền vững, đáp ứng yêu cầu cung cấp điện an toàn, ổn định, hiệu quả", Điều 17.3 của Luật Điện lực đã trao cho thủ tướng chính phủ trách nhiệm như vậy.
Người tiền nhiệm của ông Nguyễn Xuân Phúc là thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký ban hành quyết định "Quy định về lộ trình, các điều kiện và cơ cấu ngành điện để hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện lực tại Việt Nam", vào ngày 08/11/2013. Theo nội dung của quyết định này, thị trường điện lực được hình thành và phát triển qua 03 cấp độ sau :
1. Thị trường phát điện cạnh tranh (cấp độ 1) : Tiếp tục thực hiện thị trường phát điện cạnh tranh đến hết năm 2014.
2. Thị trường bán buôn điện cạnh tranh (cấp độ 2) :
a) Từ năm 2015 đến năm 2016 : Thực hiện thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm ;
b) Từ năm 2017 đến năm 2021 : Thực hiện thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh.
3. Thị trường bán lẻ điện cạnh tranh (cấp độ 3) :
a) Từ năm 2021 đến năm 2023 : Thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh thí điểm ;
b) Từ sau năm 2023 : Thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoàn chỉnh.
Đến nay, quyết định nói trên đã được người kế nhiệm là thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thực hiện đến đâu là điều cần làm rõ ; đặc biệt với tuyên bố mới đây trên báo chí của ông Đinh Quang Tri, phó tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là "giải tán EVN hoặc giải tán các doanh nghiệp nhà nước đang làm điện thì giá điện tăng gấp rưỡi, gấp đôi ngay" (3).
Trách nhiệm của thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến đâu và cần phải xử trí như thế nào trong việc giá điện tăng, là điều cần phải được làm rõ và công khai cho nhân dân biết. Qua đó còn góp gióng lên hồi chuông cảnh báo về năng lực quản trị quốc gia của những quan chức trong bộ máy cầm quyền ở thể chế độc đảng toàn trị.
Nguyễn Hồng Phúc
Nguồn : VNTB, 06/05/2019
Ghi chú :
*****************
Giá điện tăng và sự ngờ vực về chủ nghĩa dân túy của Nguyễn Xuân Phúc
An Viên, VNTB, 06/05/2019
Lòng dân thì 'phấn khởi' trước chỉ đạo Chính phủ, trong khi tăng giá cũng bởi Chính phủ, chỉ đạo thanh kiểm tra cũng bởi Chính phủ.
Tăng giá điện từ ngày 20/03/2019: EVN tăng thu 20.000 tỉ đồng
Giá điện tăng cao bất ngờ, gây bất bình trong nhân dân, và điều này đang xảy ra.
Diễn biến của sự kiện này đang theo hướng Chính phủ lẫn Bộ Công thương sẽ thanh tra, và nếu có vi phạm sẽ tiến hành kiểm điểm, xử lý nghiêm khắc.
Nhưng trong câu chuyện giá điện tăng, liệu có tồn tại một màn kịch về chủ nghĩa dân túy ?.
Bộ Công thương là con cưng của Chính phủ, và Bộ này lại là cơ quan chủ quản trực tiếp của EVN. Thế nhưng có vẻ diễn biến tăng giá điện thời gian qua dường như cho thấy, Chính phủ và bản thân Bộ Công thương đã không được báo cáo đầy đủ. Nghĩa nôm na, về mặt trách nhiệm quản lý thì Chính phủ lẫn Bộ Công thương hoàn toàn… vô trách nhiệm.
Sở dĩ phải dẫn dắt như vậy, chính là vì tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4.2019 vào chiều 4.5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng việc tăng giá điện vừa qua gây tâm tư trong nhân dân. Do đó, Thủ tướng đã yêu cầu kiểm tra việc điều chỉnh mức giá bán điện, phương pháp tính giá, từ đó, công khai kết quả. Tiếp đó, Phó Tổng Thanh tra chính phủ Bùi Ngọc Lam khẳng định đầu tuần tới sẽ thanh tra việc tăng giá bán điện.
Về phía Bộ Công thương, cũng tại cuộc họp báo thường kỳ của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải phát biểu rằng : Nếu cách tính giá điện của EVN sai, phải xin lỗi và khắc phục ! Và Bộ Công thương cũng lập ba đoàn kiểm tra về giá điện.
Từ phản ứng cho đến quyết định "lập đoàn thanh tra" đã cho thấy rằng, bản thân Bộ Công thương lẫn người đứng đầu Chính phủ chưa thực sự "nắm" được EVN, ngay cả trong giá điện. Và với sự chỉ đạo mang tính "quyết liệt" lần này, Chính phủ kiến tạo lại một lần nữa làm nức lòng dư luận xã hội, họ chờ đợi một quyết định công minh về giá điện hơn trong tương lai.
Thế nhưng, thanh tra nội bộ ngành là điều mà ai cũng sẽ biết nó hoàn toàn không hiểu quả, đặc biệt nếu như việc tăng giá điện là sự thống nhất từ trên xuống (Chính phủ đến EVN).
Ông Đỗ Thắng Hải lại một lần nữa trở thành tâm điểm trong cuộc họp báo Chính phủ, khi ông chia sẻ rằng, trước khi có quyết định tăng giá điện thì Bộ Công thương đã đánh giá tác động của việc tăng giá điện để trình Chính phủ, bao gồm việc tăng ảnh hưởng đến giá cả mặt hàng, CPI ra sao… Nếu căn cứ quan điểm này của ông thì Chính phủ phải biết được giá điện tăng như thế nào và tác động của nó ra sao, chứ không phải là đứng ngoài cuộc quyết định hay chủ trương về giá điện này. Hay nói đúng hơn, tăng giá điện là sự đồng thuận và có tính chất chỉ đạo từ phía Chính phủ (?).
Nhưng nếu như thế, thì tại sao Chính phủ có vẻ như đứng ngoài cuộc, và hình dung như EVN đã vượt quyền ?
Chủ nghĩa dân túy !
Nhà báo Mai Quốc Ấn trên Facebook cá nhân của mình cũng đề cập về "chính trị dân túy" trong bối cảnh giá điện tăng".
"Điều dễ thấy nhất là EVN không tự ý tăng giá. Vậy đoàn kiểm tra giá điện gồm thanh tra của Chính phủ (thuộc quyền quản lý của Thủ tướng) và cán bộ hai bộ sẽ thanh tra được đến đâu khi xét về bản chất thì họ đang thanh tra chính hệ thống của mình ?", Facebooker Mai Quốc Ấn chia sẻ.
Nhà báo, Facebooker Phạm Việt Thắng cũng chia sẻ về sự kiện tăng giá điện : " May mới là kiến tạo, chứ voi tạo hay khủng long tạo, thì xăng, điện... tăng chưa biết bao nhiêu mà kể. Tăng thế mới chỉ là... kiến".
Điều đó cho thấy rằng, một bộ phận không nhỏ đã nhìn ra rằng, việc tăng giá điện lần này là đến từ chủ trương Chính phủ, nhưng sự phản ứng của người dân đối với giá điện lại một mình EVN gánh chịu qua các đợt "thanh tra" sắp tới.
Câu chuyện tăng giá điện cho thấy ngân khố quốc gia đang suy kiệt, bởi lẽ, bản thân EVN thông qua tăng giá điện từ ngày 20/03, ước thu hơn 20.000 tỷ đồng với mức tăng giá điện 8,36%. Khi giá điện tăng, thì giá xăng cũng đã tiếp tục tăng mạnh.
Đi xa hơn "Thủ tướng chỉ đạo" cũng đã cho thấy thêm một vấn đề, có vẻ "chủ nghĩa dân túy, chính trị dân túy" đang được Chính phủ kiến tạo vận dụng hết sức linh hoạt, để cho thấy tính chất kiến tạo, nhưng thực chất lại không hề kiến tạo.
Lòng dân thì phấn khởi trước chỉ đạo Chính phủ, trong khi tăng giá cũng bởi Chính phủ, chỉ đạo thanh kiểm tra cũng bởi Chính phủ.
Và dù có chỉ đạo hay không chỉ đạo thanh kiểm tra giá điện lần này, thì vật giá vẫn "thức thời" leo thang, và không có cách nào để giật lùi giá trở lại.
An Viên
Nguồn : VNTB, 06/05/2019
*******************
Cần thì "mình" lại… Đ.M "mình" thôi !
Đồng Phụng Việt, RFA, 05/05/2019
Vậy là "mình" lại phải tự thóa mạ "mình" ! Thiệt tình là "mình" không dè việc tăng giá điện lại làm dân của "mình" giận dữ đến như vậy. Lần này, mức độ giận dữ chắc chắn không dừng ở chuyện rủa sả mà sẽ tiếp tục tăng cùng với giá xăng, giá các loại dịch vụ, sản phẩm khác... Cứ như thế, "mình" khó mà duy trì tham vọng "nhất thống giang hồ, muôn năm trường trị"...
Giá bán lẻ điện tăng giúp ngành điện thu được 20.000 tỷ đồng, trong số đó hơn 6.000 tỷ thuộc về ngân sách nhà nước.
Đứa khác gặp tình huống này chắc "vò đầu, bứt tai" còn lâu mới nghĩ ra kế thoát hiểm nhưng "mình" thì khác. Vì "mình" là… "mình" nên "mình" lại… Đ.M "mình" thôi !
Hôm trước, cho dù "mình" mới cử một "thằng" Thứ trưởng thay "mình" bảo với toàn dân, giá điện tăng, tất cả đều... có lợi, bây giờ, nhân tâm không… thuận lợi thì "mình" bảo "thằng" thủ tướng chỉ đạo kiểm tra. Chừng đó chắc chắn chưa đủ để dân hạ hỏa, thành ra "thằng" Thủ tướng "tiền hô" xong là phải có ngay ba đoàn thanh tra "hậu ủng" và ngay sau đó phải có thêm một "thằng" Thứ trưởng khác hứa sửa biểu giá điện...
Dân của "mình" đã lười nghĩ lại mau quên, mình biểu diễn vài kiểu vuốt đầu, vỗ thêm vài cái vào mông thì đâu sẽ lại vào đấy thôi ! Đâu phải tự nhiên mà dân được gọi là… "khu đen". "Khu đen" thường chẳng bao giờ bận tâm truy nguyên, chẳng hạn quyết định giá điện tăng đến từ đâu. Ở xứ của "mình", Bộ Chính trị không gật, thủ tướng không ừ, tằng tổ Bộ Công thương sống dậy bảo làm, nó cũng chẳng dám duyệt cho EVN tăng giá điện...
Dân của "mình" đến lạ ! Cứ thấy "mình" lên tiếng… Đ.M "mình" là quên ráo. Cho nên "mình" lại dõng dạc… Đ.M mình thôi ! Cứ như là EVN tùy tiện làm bậy, không liên quan gì đến Bộ Công thương. Còn Bộ Công thương thì là con thằng hàng xóm, chẳng dây mơ, rễ má, ruột rà gì với… chính phủ. Làm lãnh đạo ở xứ của "mình" cũng giống như… ảo thuật gia, ném xong hòn đá, giấu xong hai tay là có quyền gào lên, Đ.M thằng nào liệng đá và "khu đen" hoan hô rần rần, có thằng còn chảy cả nước mắt, nước mũi vì cảm động, hay đấm ngực ăn năn vì đã trách lầm "mình" ấy chứ !
***
Ở xứ của "mình", ai cũng biết Đ.M là gì, tuy nhiên có Đ.M thì cũng như thiên hạ, người ta phải tự cân nhắc cả về đối tượng lẫn nơi chốn. Chẳng ai lại Đ.M… chính họ. Xoàng thế đấy !
"Mình" khác. "Mình" là ngoại lệ. Cần là "mình"... Đ.M chính "mình", không chỉ trước dân của mình mà còn trước mặt thiên hạ. Có gì mà… thẹn !
Đầu thập niên 2000, hồi "mình" đàm phán ký Hiệp định Thương mại Việt – Mỹ, "mình" khăng khăng đòi Mỹ phải ghi vào văn kiện rằng mình đang xây dựng chủ nghĩa xã hội nên không có "kinh tế thị trường". Tổ cha "thằng" Mỹ ! Nó "Ừ !" và chờ "mình"… khoe từ làng trên tới xóm dưới, không chừa xó xỉnh nào là "mình" chừa bô bô rằng"mình"… tài, "mình" buộc được thằng Mỹ phải nhượng bộ, đơn phương thực thi nhiều điều khoản mà "mình" được miễn trừ…
Thiệt tình là "mình" không ngờ "thằng" Mỹ và một lô, một lốc những "thằng" ất ơ khác sẽ khai thác yếu tố đó, sẽ dùng yếu tố đó chứng minh gía thành các loại sản phẩm của "mình" không phải là giá thực, chúng nó đồng thanh vin vào đó để bảo rằng, đã không có "kinh tế thị trường" thì giá thành tất nhiên là phi thị trường do tác động của đủ thứ yếu tố, nào là trợ cấp, bù lỗ, lãi vay ưu đãi,… để thi nhau áp thuế chống phá giá trên đủ thứ sản phẩm của "mình"…
Cả lò chúng nó rõ là thâm độc, nham hiểm. Khi "mình" đòi, chúng nó gật, lúc "mình" khoe "mình"… tài, chúng nó làm thinh, chúng nó chờ đến khi "mình" dồn hết sức vào xuất khẩu kiếm tiền, mới thay nhau đem thuế chống bán phá giá ra vả liên tục vào mặt "mình". May cho dân của "mình", khi đứng ra đối phó lại chính là… "mình". Hà cớ gì không tự "mình"… Đ.M chính mình, lạy lục, xin chúng nó công nhận "mình" là quốc gia có… "nền kinh tế thị trường hoàn chỉnh" ?
Không may cho "mình" là "mình" vừa mới khoe thêm với dân của "mình" rằng sắp thuyết phục được thiên hạ công nhận "mình" có "nền kinh tế thị trường hoàn chỉnh" thì họ lại sôi sùng sục vì hết giá điện tăng tới giá xăng tăng, họ sợ không còn cửa sinh tồn vì vật giá đồng loạt gia tăng. Còn gì quan trọng hơn "ổn định chính trị ? Thôi thì đành cử một "thằng" Phó Thủ tướng, nhảy ra trấn an rằng đã… chỉ đạo, các ngành, các cấp phải kiểm soát thị trường, không để giá cả gia tăng ! Tạm thời cứ kệ mẹ… "kinh tế thị trường" ! Sắp tới, cần thì "mình" lại tiếp tục… Đ.M "mình" trước mặt thiên hạ thôi !
Dù gì thì dưới gầm Trời này, chẳng "thằng" nào, "con" nào đủ khả năng liên tục Đ.M chính nó ở đủ mọi nơi, trong đủ mọi chuyện, trước mặt bất kỳ ai như "mình" ?
Cả dân của "mình" lẫn thiên hạ không Đ.M chính họ vì tôn trọng người sinh ra họ. "Mình" không màng vì mẹ "mình" – xứ sở của "mình", nơi chôn nhau, cắt rốn của "mình" - không đủ thiêng liêng, không đáng kính, vàng có tan, ngọc có nát, "mình" cũng chẳng lấy thế làm điều. Nếu Đ.M chính "mình" mà giữ được quyền lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối thì đừng có… lo, "mình" còn Đ.M "mình" rõ to và rõ nhiều. Thế thôi !
Này ! Lưu manh, trâng tráo… thì sao ? Không như vậy thì làm sao vô địch, bách chiến, bách thắng và… muôn năm ?
Đồng Phụng Việt
Nguồn : RFA, 05/05/2019 (DongPhungViet's blog)
EVN : điển hình của ngạo mạn quốc doanh
Mặc Lâm, VOA, 04/05/2019
Tập đoàn Điện lực Việt Nam, gọi tắt là EVN, có lẽ là cơ quan quốc doanh được người dân biết đến nhiều nhất mặc dù Việt Nam hiện nay có không ít tập đoàn kinh tế nhà nước. EVN được dư luận quan tâm vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống hàng ngày của mọi công dân trên lãnh thổ này vì lý do duy nhất : giá điện.
Kinh tế tăng trưởng làm tăng nhu cầu điện ; và điện tăng giá nhưng không giải thích được.
Nếu nói EVN là tập đoàn tai tiếng nhất cũng không sai vì từ nhiều năm qua báo chí không ngớt đưa những tin tức bất lợi chống lại tập đoàn này từ việc đầu tư ngoài ngành cho đến những nham nhúa trong việc đem cả những chi phí xây dựng nhà ở cho cán bộ với các loại biệt thự đơn lập hay song lập, chung cư cao tầng có tiện nghi cao cấp như nhà trẻ, bể bơi, sân tennis… với giá trị gần 600 tỷ đồng rồi tính vào khoản lỗ để làm lý do tăng giá điện.
Quyết định tăng giá mới nhất có hiệu lực từ tháng 3 năm 2019 qua thông báo giá điện tăng 8,3% nhưng qua thực tế người dân cho rằng hóa đơn tiền điện của họ đã tăng 50% thậm chí gấp đôi và có những bài viết phân tích của nhiều người lại xác định giá điện có thể tăng lên tới 75% tùy theo số điện sử dụng.
Qua phân tích của các chuyên gia kinh tế thì tuyên bố của EVN chỉ tăng 8.3% giá điện rõ ràng là sai, cố tính lập lờ, 8.3% là mức tăng của giá điện cơ bản, chứ không phải mức tăng của giá điện bình quân.
Người dân nổi giận vì sự qua mặt này một phần, một phần khác họ có cảm giác như bị bóc lột và không được kêu ca hay phàn nàn. Đứng trước một đối tượng "tầm cỡ" như EVN họ không còn chọn lựạ nào khác cách duy nhất là tiết kiệm số điện tiêu thụ được bao nhiêu hay bấy nhiêu và giao phó con đường "tiền điện" phía trước cho nhà nước gánh vác.
Nhưng nhà nước gánh vác cách nào khi bất lực trước những sai trái có tính hệ thống của EVN bày ra trước mắt nhưng không thể có biện pháp mạnh đối với những lãnh đạo trực tiếp ký vào các dự án đầu tư ngoài ngành, những hoạt động kinh doanh được dựng lên để bòn rút ngân sách và cấu kết với các nhóm lợi ích nhằm chiếm dụng dòng vốn của nhà nước để rồi sau đó báo cáo lỗ triền miên hết năm này sang năm khác ?
Nhưng EVN có thực sự làm ăn thua lỗ trong ngành điện hay không thì lại là chuyện khác.
Căn cứ trên báo cáo thường niên của EVN thì từ năm 2013 đến nay tập đoàn này luôn thu được lợi nhuận trong kinh doanh điện. Chỉ riêng năm 2017 thì mới thất thu. Tuy nhiên nếu bình quân cho 6 năm từ 2013 tới 2018 thì số tiền lời lên tới hơn 20 ngàn tỉ chưa kể tiền thu được của năm 2019.
Không phải giá điện thấp làm cho EVN phải khai phá sản như nó từng hăm dọa trước đây mà chính là đầu tư ngoài ngành mới làm cho khuôn mặt của nó bệ rạc, vay đầu này, đắp đầu kia. Hình ảnh của nó không khác gì một con nợ điển hình của Việt Nam ngày nay tuy có bề ngoài bề thế nhưng mục ruỗng bên trong không phương cứu vãn.
Theo kết luận thanh tra mới đây cho biết EVN đã đầu tư ra ngoài với số vốn lên đến 121 ngàn tỉ vào các lĩnh vực có nhiều rủi ro như ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, thậm chí vào giáo dục…nhưng không có nơi nào có lãi kể cả đầu tư vào giáo dục vẫn lỗ. Trước đây EVN và Đại học Quốc gia Hà Nội đã ký hợp đồng đào tạo thạc sĩ quản trị kinh doanh cho 164 cán bộ thuộc EVN. Số tiền đã thanh toán cho khoa sau đại học là 1,648 tỷ, các chi phí khác gần 500 triệu đồng do Đại học Griggs của Mỹ đào tạo và cấp bằng. Toàn bộ số tiền đều đã được chuyển cho Đại học Griggs. Tuy nhiên, bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh của trường này cấp không được cơ quan nhà nước của Việt Nam công nhận. Vậy là lỗ trắng vừa tiền vừa công sức của người đi học.
Câu hỏi mà người không rành về kinh tế nhất cũng có thể đặt ra : Tại sao EVN lại đầu tư vào lĩnh vực mà nó không chuyên môn là điện ? Và rất nhiều người biết lý do : vì nó là công ty quốc doanh, mà quốc doanh thì không ai trách nhiệm cho sự thành bại của chính nó.
Một vài quan chức muốn bênh vực cho sự bất cập trong việc liên tục tăng tiền điện đưa ra ý kiến cho rằng ngành điện mang "nhiệm vụ chính trị" nên nó chịu lỗ để khuôn mặt chính trị của Đảng có ý nghĩa chia sẻ gánh nặng cho người dân. Lập luận này hoàn toàn ngụy biện, ngành điện hay bất cứ đơn vị kinh doanh nào đều không mang gánh nặng "nhiệm vụ chính trị" như quan chức của chế độ vẽ vời. Nếu cho rằng mạng lưới điện quốc gia là hình thức "nhiệm vụ chính trị" cũng là cách nói hào nhoáng đánh bóng nhiệm vụ mà một chính phủ có bổn phận đối với quốc gia với thể chế mà nó đang phục vụ.
Người dân từng nghe tôn vinh rằng các tập đoàn kinh tế quốc doanh là những quả đấm thép, chúng góp sức làm cho kinh tế Việt Nam phát triển nhưng sự thật lại khác đi, những quả đấm thép ấy không đấm được ai mà chỉ nhắm vào dân, tức vào túi tiền mà người dân móc ra trả thuế. Những cái tên như Tập đoàn dầu khí, Tập đoàn Than khoáng sản, hay Tập đoàn Điện lực….đang điển hình cho sự ngạo mạn quốc doanh mà chúng được đảng giao phó.
EVN ngạo mạn trong việc xem thường túi khôn của quần chúng. Hóa đơn tiền điện nhảy vọt vì sự độc quyền kinh doanh mà một doanh nghiệp nhà nước được thụ hưởng. Cung cách EVN không khác gì cách phục vụ của những cửa hàng quốc doanh ở miền Bắc khi nhân viên hoạnh họe, quyền lực và khinh bỉ khách hàng là thuộc tính.
Cái ngạo mạn thứ hai là quyền lực được đảng giao cho nó là vô giới hạn. Nó có quyền được lỗ và thu tiền dân bù vào cái lỗ khả nghi ấy. Nó có quyền được chia cho nhân viên những phương tiện xa hoa từ nguồn tiền nhà nước mà không ai được chỉ trích.
Cái ngạo mạn thứ ba là nó có quyền cắt giòng điện quốc gia bất cứ lúc nào và biện giải rằng do lỗ lã không thực hiện được "nhiệm vụ chính trị".
Và cái ngạo mạn cuối cùng là nó sẽ vẫn đứng đó, thách thức thời gian và công luận về những sai trái mà nó làm dưới cái mác Tập đoàn Điện lực Việt Nam.
Mặc Lâm
Nguồn : VOA, 04/05/2019
****************
Ngài phó thủ tướng thích đùa
Trúc Giang, VNTB, 03/05/2019
"Tầm phó thủ tướng mà không biết hệ quả của giá điện tăng như thế nào mà phải ‘yêu cầu đánh giá tác động của giá điện tăng’. Theo tôi, cả đám chính phủ phụ trách kinh tế công nghệ, bắt đầu từ Nguyễn Xuân Phúc, phải đi xuống, trả ghế thủ tướng lại cho người khác". Ông Ngô Quốc Dũng, một học giả người Việt sống tại Marseille - Pháp, nhận xét.
Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ - Ảnh minh họa
"Phó Thủ tướng yêu cầu đánh giá tác động của giá điện tăng" là tựa của một bài viết đăng trên báo điện tử Vietnamnet hôm 01/05/2019 (1). Theo tường thuật của bài báo, thì phó thủ tướng Vương Đình Huệ trên cương vị Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá, đã yêu cầu : "Đối với mặt hàng điện, Bộ Công thương phối hợp với Tổng cục Thống kê theo dõi, đánh giá tác động gián tiếp của việc điều chỉnh giá điện ; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, công khai, minh bạch chi phí đầu vào, thanh tra, kiểm tra và công khai kết quả sản xuất kinh doanh điện theo quy định".
Trên báo điện tử VnExpress cũng có bài tường thuật tương tự (2).
"Tác động của giá điện tăng là gì ? Là chuyện mà lãnh đạo phải nhìn thấy trước. Tầm thủ tướng thì phải biết trước từ một tới ba năm. Tầm chính sách quốc gia thì phải biết trước từ 20 năm". Ông Ngô Quốc Dũng, người tốt nghiệp đại học chuyên ngành toán – lý tại Pháp, nhận xét.
Ở đây xem ra nhiều khả năng có nguyên nhân khó nói nào đó, chứ không hẳn là ông Vương Đình Huệ dốt tính toán, vì bản thân ông Huệ cũng là dân khoa toán như ông Dũng. Ông Huệ còn là giảng viên khoa Kế toán của trường Đại học Tài chính – Kế toán Hà Nội, và từng là Tổng Kiểm toán Nhà nước. Ông Huệ hiểu rất rõ về "Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả", vốn đã có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2011.
Như vậy thì vì sao ông Huệ lại có thể ngờ nghệch đưa ra yêu cầu "đánh giá tác động của giá điện tăng" ở vào giai đoạn mà chính phủ đã quyết định đồng ý tăng giá điện ? Nghĩa là đặt trong sự đã rồi.
Với yêu cầu "đánh giá tác động của giá điện tăng", cho thấy ông Vương Đình Huệ rất có thể thấu hiểu cặn kẽ nội tình của các phe nhóm trong bộ máy chính phủ và cả bên Đảng. Bởi khi Bộ Công thương muốn tiêu thụ các loại "điện mặt trời – photovoltaique" như hổm rày, thì họ ‘lốp-by’, tung tiền nhét vào miệng các ‘chuyên gia’ để họ ‘dẫn dắt dư luận’ (3). Điện gió thời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng vậy…
Người viết nghĩ rằng nguyên do chính ở đây là sự độc quyền chính trị dễ dẫn tới sự cám dỗ ‘ma đưa lối, quỷ đưa đường’ của độc đoán, lũng đoạn mang tính phe nhóm.
Đơn cử, Bộ trưởng Bộ Công thương thời nào cũng vậy, đều là Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng. Chuyện quy hoạch phát triển điện với các lợi ích nhóm như nhiệt điện than do Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam theo phương thức BOT, nếu không được sự đồng tình của Bộ Chính trị, chắc chắn sẽ khó thể triển khai.
Tuy nhiên trong quá trình thực thi các quyết sách đó, mặc dù ‘ăn đồng chia đủ’, song nếu bộc lộ những yếu kém do hạn hẹp tầm nhìn, thì việc quy lỗi cho tới nay gần như không thấy bóng dáng của vị đứng đầu Bộ Chính trị. Đây chính là điều mà dẫu ông Vương Đình Huệ có tài năng đến đâu trong ngành kiểm toán, ông cũng không thể giải nỗi ẩn số mang tên nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa mà Bộ Chính trị đã hoạch định nhưng không hề rõ hình hài.
Lẽ ấy, nên xem ra ông Vương Đình Huệ đành chọn nước cờ "Phó Thủ tướng yêu cầu đánh giá tác động của giá điện tăng", qua đó mở ra những cơ hội cho báo chí cũng như phe nhóm ‘đối nghịch’ nào đó (nếu có !), có thể đường hoàng lập những kênh điều tra độc lập quanh chuyện giá điện tăng có thực sự chỉ nhỉnh hơn 8% như tuyên bố của EVN.
Hoặc cũng rất có thể "yêu cầu đánh giá tác động của giá điện tăng" chỉ là một trò vui của ngài phó thủ tướng thích đùa. Bởi ở Việt Nam trong mọi trường hợp, người dân đều nghe quen câu cửa miệng "đã có Đảng và Nhà nước lo" (!?).
Trúc Giang
Nguồn : VNTB, 03/05/2019
(3) "Giảm vài triệu đồng tiền điện mỗi tháng nhờ lắp điện mặt trời" trên tờ VnExpress là đơn cử.
*****************
"Côn đồ nhà nước" hay câu chuyện EVN
An Viên, VNTB, 03/05/2019
Sự bức xúc của người dân đối với EVN chỉ là nhìn thấy những tai hại trước mắt, bởi bản thân EVN được hình thành từ chính cơ chế và chính sách nhà nước. Nếu cơ chế tốt, thì chắc chắn, EVN đã không có cơ hội đầu tư "thua lỗ" ngoài ngành, và các mà giới lãnh đạo EVN phung phí tiềm năng quốc gia như hiện nay. Do đó, nếu EVN là côn đồ nhà nước, thì cơ chế sinh ra EVN chính là lưu manh nhà nước.
Tác giả Sen Nguyen trong một bài viết trên trang Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (South China Morning Post - một trang tin tiếng anh của Hongkong) đã đề cập đến một nhóm người có ảnh hưởng trên truyền thông xã hội, vốn làm dấy lên mối lo ngại sẽ khiến lớp trẻ học theo. Sen Nguyen gọi đó là "bọn côn đồ trực tuyến" (online gangsters).
"Để tôi nói cho bạn chuyện này. Trong xã hội này, không có đúng hay sai. Chỉ có kẻ yếu và kẻ mạnh", một câu nói của Khá Bảnh thu hút rất nhiều lượt xem trên Youtube lẫn Facebook.
Và khi Khá Bảnh hay Dương Minh Tuyền (hay nhân vật giang hồ đình đám trên mạng xã hội xuất hiện) bao quanh hai người là lớp trẻ lẫn người trung niên. Một cái gì đó khiến những người Việt Nam nghĩ ngay đến hình ảnh lãnh tụ về thăm dân – một hình ảnh vốn thường trực trong chiến tranh và ngày càng xa xỉ thường bình.
Khá Bảnh hay Dương Minh Tuyền, và nhiều những "côn đồ trực tuyến" thu hút được lớp trẻ, vì bản thân các nhân vật này đại diện cho một hệ giá trị đang có chỗ đứng trong xã hội. Nơi mà, "mạnh được yếu thua" đang làm chủ, nơi mà người dân cầu vọng một "anh hùng" đứng ra giúp dân cứu nước.
Một khát vọng về một mẫu hình Lương Sơn Bạc hay Thái Bình Thiên Quốc như trong phim ảnh hay tiểu thuyết Trung Quốc từng đặc tả.
Hãy lắng nghe một vụ tai nạn giao thông mà biển số xanh là yếu tố gây lo ngại. Cư dân mạng lo ngại một "thế lực biển xanh" có thể khiến cho vụ việc trở nên chìm xuồng.
Trong tháng Tư vừa qua, cộng đồng mạng xã hội dậy sóng, lý do nằm ở một ông Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Thành phố Đà Nẵng dâm ô một bé gái trong cầu thang máy. Và cư dân mạng lo sợ vì tiến trình điều tra, truy tố của các cơ quan điều tra có liên quan chậm rãi một cách bất thường, họ lo ngại về quyền lực nhà nước bị can thiệp bởi "địa vị, vai trò xã hội" của ông Linh. Và theo báo Tuổi Trẻ online, đến tận tối ngày 21 tháng Tư, Viện Kiểm sát quận 4 (Thành phố Hồ Chí Minh) vẫn chưa phê chuẩn các quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và cấm đi khỏi nơi cư trú của Cơ quan điều tra Công an quận 4.
Điều đó cho thấy rằng, niềm tin của xã hội đang sút giảm nghiêm trọng, bản thân người dân không còn tin cậy những phát ngôn về mặt "thượng tôn pháp luật" hay "nhà nước vì dân", họ tin rằng, mạnh được yếu thua đang trở lại. Và "côn đồ trực tuyến" được đón nhận chính vì nhóm người này thể hiện đúng sự bản chất hiện thực xã hội đương thời.
EVN hay "côn đồ nhà nước" ?
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trở thành chủ đề nóng kế tiếp theo "côn đồ trên mạng" vì giá điện và đầu tư ngoài ngành.
Bằng cách đầu tư ngoài ngành, EVN đã gia nhập những tập đoàn… thua lỗ hàng ngàn tỷ đồng. EVN đúng chuẩn làm theo xã hội chủ nghĩa nhưng tiêu sài hơn tư bản chủ nghĩa. Và vì vậy, những khoảng tiền nhà nước luôn được EVN vung tay quá trán.
Vấn đề đặt ra, EVN giữ thế độc quyền trong năng lượng điện, bản chất doanh nghiệp nhà nước này được xếp hạng "đặc biệt", và EVN đã tận dụng tốt điều này. Những khoảng lỗ do đầu tư trái ngành, yếu kém trong quản lý đã được chuyển thành giá điện theo lũy kế, và trong những ngày đầu tiên của mùa hè năm 2019, giá điện tháng Tư đã gấp 2-3 lần so với giá điện tháng trước đó.
Nhiều quan điểm đã cho rằng, phương thức chuyển lỗ của EVN không khác gì một lũ côn đồ, một lưu manh, và bịp bợm có thừa. Bởi bằng cách đó, EVN đã không phải gánh chịu một trách nhiệm từ sự yếu kém lẫn tham nhũng của mình, trong khi toàn bộ những điều mà người dân không làm buộc họ phải gánh chịu.
Điện tăng lũy làm giá điện tăng, cùng với giá xăng dầu tăng tiếp vào đầu tháng Năm, đã đẩy đời sống người dân lẫn khối doanh nghiệp sản xuất vào một thời kỳ khó khăn mới. Thời kỳ mà "vật giá" bao vây tứ phía.
"EVN là côn đồ nhà nước, chính lũ phá hoại đã cản trở sự phát triển của quốc gia", Facebooker Dương Nga cho hay.
Sự bức xúc của người dân đối với EVN chỉ là nhìn thấy những tai hại trước mắt, bởi bản thân EVN được hình thành từ chính cơ chế và chính sách nhà nước. Nếu cơ chế tốt, thì chắc chắn, EVN đã không có cơ hội đầu tư "thua lỗ" ngoài ngành, và các mà giới lãnh đạo EVN phung phí tiềm năng quốc gia như hiện nay. Do đó, nếu EVN là côn đồ nhà nước, thì cơ chế sinh ra EVN chính là lưu manh nhà nước.
Một cơ chế lưu manh không thể sinh ra một hệ thống vì dân !. Và chính vì những bất công tồn tại cách đương nhiên trong xã hội, vận hành một cách nghiễm nhiên bất chấp những khó khăn, kêu thán từ người dân như vậy, đã khiến người dân quay lưng nhà nước và sớm gia nhập vào giấc mộng về Lương Sơn Bạc hay Thái Bình Thiên Quốc, nơi "mạnh được yếu thua" được biểu hiện rõ rệt, thay vì khoác lớp áo "của dân, do dân, vì dân".
An Viên
Nguồn : VNTB, 03/05/2019
Ngày 1 tháng Mười Hai, 2017, chế độ "thu cùng diệt tận giai đoạn cuối" đã bất chấp tiếng kêu oán thán của nhân dân và khuyến nghị của giới trí thức khi tung ra một cú "móc túi" khiến xây xẩm mặt mặt người nghèo và doanh nghiệp : giá điện tăng vọt 6,08% thành 1.720,65 đồng/1kw, chưa kể thuế VAT.
Tập Đoàn Điện Lực Việt Nam là cơ quan độc quyền khai thác điện tại Việt Nam. (Hình : Getty Images)
"Giá điện bị ‘đánh úp’ : Người dân kêu trời !" – một ít tờ báo nhà nước lại rền rĩ, trong lúc hai tầng lớp thu nhập trung bình và người nghèo Việt Nam đang oằn mình nặng gánh lo toan về chuyện mưu sinh, vừa phải tiện tặn vừa khốn khó hơn cả những năm trước.
Nhưng cũng như bao lần xăng tăng giá, mọi chuyện có thể sẽ trở thành quen thuộc với chuyện tăng giá điện để trục lợi. Quen thuộc đến nỗi khi chính quyền cai trị đã nắm rõ được tâm lý cam chịu của dân Việt, động tác còn lại chỉ "tăng giá cứ như vặt lông vịt, vặt từ từ để vịt khỏi lêu toáng lên".
Vào lần này, những kẻ "vặt lông vịt" không ai khác là "bạch tuộc EVN" (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) và Bộ công thương – cơ quan chủ quản của tập đoàn này. Từ thời Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng dưới "triều đại Nguyễn Tấn Dũng", Bộ công thương và EVN đã trở thành "sát thủ" với những cú tăng giá "bù lỗ vào dân" và "giết sống" người nghèo trong nạn xả lũ cực kỳ vô trách nhiệm của các hồ thủy điện.
Và cả giới quan chức chính phủ – những cái tên như Vương Đình Huệ và Nguyễn Xuân Phúc…
Còn giờ đây, Vũ Huy Hoàng đã "hạ cánh an toàn" mà chẳng phải chịu một trách nhiệm hình sự nào.
Và Bộ công thương hiện thời vẫn chỉ là những con số tiếp theo – liền với dãy số trước.
Những con số tiền bạc và lợi nhuận…
Trong 2 năm rưỡi qua kể từ lần tăng giá gần nhất 7,5% vào tháng Ba, 2015, nhóm trục lợi chính sách đã vừa âm thầm vừa lộ liễu thực hiện một chiến dịch vận động tăng giá điện. Không ít chiêu trò và thủ đoạn đã được sử dụng.
Ngân hàng thế giới thủ vai gì ?
Chiêu "PR" chính sách độc đáo và có lẽ là thành công nhất là "quốc tế vận" :
Vào quý 1 năm 2015, EVN và Bộ công thương đã "đạo diễn" cho Ngân hàng Thế giới (WB) – tổ chức tài chính quốc tế là chủ nợ của EVN và của con nợ Việt Nam – đưa ra các "khuyến nghị" về tăng giá điện. Điều kỳ lạ là ngay sau đó, các chuyên gia của WB đã phóng ra khuyến nghị về giá điện của Việt Nam sẽ phải tăng tới 40% trong vòng 3 năm tới, tính từ năm 2015 thì mới có thể "cứu" nổi ngành điện. Còn vào năm 2015 đó, WB đã "chỉ đạo" giá điện phải tăng 20% với 6 tháng mỗi lần, tức gấp đôi tỉ lệ 9,5% mà EVN mưu tính.
Nhưng tại sao nhóm trục lợi chính sách lại cần đến WB và khuyến nghị tăng giá điện để "cứu" EVN ?
Sau một thời gian dài bưng bít thông tin, cũng vào quý 1 năm 2015, Thứ trưởng Bộ công thương Đỗ Thắng Hải đã lần đầu tiên phải thừa nhận thế cùng quẫn của "đứa con hoang đàng" của mình : Nếu không tăng và thậm chí không tăng mạnh giá điện, EVN sẽ phá sản !
Nếu không tăng giá "bù lỗ vào dân", phá sản là chắc chắn. Bởi vào những năm 2007-2009, EVN đã trở thành tác nhân gây ra khoản lỗ khủng khiếp lên đến 30.000 tỷ đồng khi đầu tư trái ngành vào bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm. Cho đến năm 2017, hậu quả đầu tư lỗ lã và chôn vốn ấy vẫn chưa được EVN xử lý xong.
Cho đến năm 2017, một khoản nợ khổng lồ lên đến 9,3 tỷ USD của EVN được công bố. Chi tiết cần đặc tả không kém là vốn vay của EVN phần lớn là nợ vay được chính phủ bảo lãnh.
Nhưng 9,3 tỷ USD chưa phải hết. Kết luận của hãng kiểm toán Delotte Việt Nam, đơn vị kiểm toán cho EVN đã nhấn mạnh : Tổng nợ phải trả của tập đoàn này đã lên đến xấp xỉ 487 ngàn tỷ đồng, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm 2015.
Hiện thời, EVN chính là quán quân về "chúa chổm" trong tất cả các tập đoàn kinh tế ở Việt Nam.
Nếu EVN phá sản, đó sẽ là thất bại ghê gớm đối với cơ chế độc quyền nhà nước "nói mãi vẫn không chuyển" và "ăn của dân không chừa thứ gì". Nhưng trên tất cả, đó sẽ một sự báo oán lớp dân chúng cùng các đời con cháu của họ không biết làm gì nên tội.
Vai trò của Thủ tướng Phúc – EVN ?
Vào cuối tháng Sáu, 2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký phê duyệt đề án tái cơ cấu EVN, nhưng đã không có bất cứ một cải cách nào để xóa bỏ vai trò độc quyền tàn hại dân sinh của tập đoàn mà báo chí quốc tế đặt cho biệt hiệu "cậu ấm hư hỏng" này.
Trong đề án trên, EVN vẫn nắm 100% vốn ở các khâu truyền tải, phân phối mà không hề có một chút hơi hướng nào về điều mà giới quan chức hay phủ dụ là "hướng đến thị trường điện cạnh tranh".
Cũng trong đề án trên, nhiều doanh nghiệp tham gia khâu phát điện nhưng chỉ có một đầu mối EVN mua điện và bán điện. Mặt khác, theo quyết định của chính phủ thì nhà nước nắm 100% vốn ở công ty này, như vậy tư nhân không hề có cơ hội để tham gia…
Dung dưỡng độc quyền đã "nối giáo" cho chuyên chế tăng giá điện.
Ngay sau đề án tái cơ cấu EVN được Thủ tướng Phúc ký phê duyệt, nỗi lo sợ thường trực của nhân dân đã biến thành sự thật khi cũng chính thủ tướng này lại ký tiếp quyết định số 24/2017, thay thế quyết định số 69/2013 về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, áp dụng cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện lực và sử dụng điện, có hiệu lực từ ngày 15 tháng Tám, 2017.
Quyết định trên cho phép EVN được tự quyết tăng giá điện hai lần mỗi năm với mức từ 3% đến dưới 5%, Bộ công thương được quyết tăng giá điện từ 5% đến 10%.
Lẽ đương nhiên, nhóm lợi ích điện lực chỉ cần có thế !
Cùng với Bộ công thương là cơ quan chủ quản của "cá mập" EVN, cho đến lúc đó sự nghiệp "lobby tăng giá" của EVN đã thành công bước đầu.
Vì đối với nhóm lợi ích EVN và Bộ công thương mà từ rất lâu rồi người ta vẫn ví là "nhóm cá mập" hay "bạch tuộc", chỉ cần được chính phủ bật đèn xanh tăng giá điện và tăng vài chục phần trăm mỗi năm mà chưa cần đến việc Bộ công thương xin ý kiến chính phủ cho trường hợp tăng giá điện trên 10%, đã đã đủ để "bù giá vào dân".
Theo đó và trong trường hợp "nhân đạo" nhất, EVN sẽ được quyền tự quyết định tăng giá diện dưới 5% và được tăng hai lần một năm, nghĩa là giá điện ngay trong năm 2017 sẽ tăng khoảng gần 10%.
Còn kém "nhân đạo" hơn, không phải EVN mà chính là Bộ công thương sẽ "trảm" dân. Nối tiếp truyền thống "đi đêm" và "bảo kê" từ thời Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, đương kim Bộ trưởng Trần Tuấn Anh của bộ này – nhân vật suýt thành công với người anh em cọc chèo Lê Phước Vũ trong dự án Thép Hoa Sen-Cà Ná ở Ninh Thuận, sẽ có hai lần tăng giá điện trong năm với biên độ gần 10%/lần, để "kết quả dân chúng" bằng tỷ lệ tăng cả năm lên đến gần 20% !
Dường như có một mối quan hệ đáng ngờ, rất đáng ngờ giữa chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với Bộ Công thương và EVN.
Vào lần này, ông Phúc đã phủi tay và để chính Bộ công thương "trảm" dân.
Và "cậu học trò nghèo hiếu học ?"
Một tháng rưỡi trước đêm tăng giá điện, có một cuộc họp của Ban chỉ đạo Điều hành giá của chính phủ. Trong cuộc họp này, khác hẳn với thái độ đầy nét dân túy vào đầu năm 2017 khi hứa hẹn trên mặt báo rằng về khả năng không tăng giá điện trong năm 2017, người được vài tờ báo nhà nước ca ngợi là "cậu thiếu niên nhà nghèo hiếu học và học rất giỏi" – Phó thủ tướng Vương Đình Huệ – đã đổi giọng.
Trong cuộc họp trên, ông Vương Đình Huệ đã yêu cầu "Bộ công thương khẩn trương hoàn thiện phương án điều chỉnh giá điện trình chính phủ quyết định. Trường hợp cần thiết phải tăng giá điện cần cân nhắc điều chỉnh ở mức thấp nhất có thể".
Nhưng điều kỳ lạ là Bộ công thương đã "khẩn trương" đến mức ngay tại thời điểm có yêu cầu trên của ông Vương Đình Huệ, bộ này đã hoàn thành phương án tăng giá điện với "kịch bản thấp nhất có thể" là giá điện sẽ tăng 6,08%.
Hơn 6% là một tỷ lệ tăng cao và hoàn toàn có thể kích thích lạm phát tăng vọt, trong bối cảnh kinh tế ngập ngụa suy thoái và đời sống người dân ngày càng khốn khó, tỷ lệ hộ nghèo ở Việt Nam ngày càng tăng cao.
Mặc dù giới lãnh đạo EVN và Bộ công thương cho rằng việc tăng giá điện chỉ khiến chỉ số tiêu dùng (CPI) tăng chưa tới 0,1% và không làm giảm GDP, nhưng trong thực tế từ năm 2011, một nhóm chuyên gia đã dựa trên mô hình giá Leontief với hệ số được cập nhật năm 2007 để xác định nếu tăng giá điện 5% sẽ làm CPI tăng thêm khoảng 0,3% và khiến GDP giảm 0,04%.
Câu chuyện Bộ công thương đã hoàn thành phương án tăng giá điện với "kịch bản thấp nhất có thể" là giá điện sẽ tăng 6,08% – trùng với chỉ đạo của ông Vương Đình Huệ – để một tháng rưỡi sau đó đã bất ngờ công bố tăng giá điện đúng tỷ lệ 6,08%, cho thấy đây là một kịch bản đã được giới lãnh đạo ngành công thương, EVN và chóp bu chính phủ tính sẵn để đưa xã hội và người tiêu dùng vào thế đã rồi.
Cùng lúc, một chiến dịch vận động khác được PR trên mặt báo chí nhà nước, lấy ý kiến một số chuyên gia "phản biện trung thành" và đưa ra những nhận định thuần túy có lợi cho nhóm trục lợi chính sách, chẳng hạn như : "ngành điện đã ‘kìm hãm’ tăng giá trong vòng 2 năm qua và đây là áp lực rất lớn lên hoạt động đầu tư. Do đó, việc cân nhắc điều chỉnh giá điện là điều không thể tránh, nhất là trong bối cảnh cần cung cấp đủ điện phục vụ cho các chỉ tiêu phát triển kinh tế của chính phủ…".
Cần nói thêm, trong một lĩnh vực khác hẳn điện lực là chủ đề nhân quyền, người cùng với Thủ tướng Phúc có dấu hiệu "bảo kê" cho Bộ công thương và EVN tăng giá điện – Phó thủ tướng Vương Đình Huệ – đã trở thành tiêu điểm bị giới báo chí quốc tế và mạng xã hội bình luận chỉ trích : ngay trước cuộc đối thoại nhân quyền EU – Việt Nam vào đầu tháng Mười Hai, 2017, lời đề nghị "không nên đưa các lĩnh vực khác như nhân quyền vào EVFTA" của ông Vương Đình Huệ đã thêm một lần nữa làm cho những quan chức Tây Âu theo chủ trương đối thoại mềm dẻo mà thiếu hẳn độ cứng rắn cần thiết phải nhận một bài học "đời đổi – não không đổi" từ phía giới quan chức Việt Nam.
Phạm Chí Dũng
Nguồn : Người Việt, 10/12/2017
