Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Vụ Formosa sả thải gây ô nhiễm môi trường và giết hại đàn cá dọc vùng duyên hải miền Trung đến nay đã hơn một năm. Công ty Formosa chấp nhận đền 500.000 USD về người thiệt hại đã gây ra, chính quyền Việt Nam phụ trách việc đền bù.

denbu1

Bao giờ mới hết cảnh người phụ nữ Việt Nam phải đau khổ lo sợ mỗi khi chồng ra khơi đánh cá. Courtesy danviet.vn

Trên nguyên tắc đây là một hình thức nhìn nhận hậu quả tai hại của việc sả thải độc gây ô nhiễm môi trường và tiêu diệt đàn cá, nguồn sinh sống duy nhất của ngư dân miền Trung, gây ra bởi công ty Formosa. Số tiền 500.000 USD có vẻ nhiều đối với một vài cá nhân, nhưng đối với toàn bộ những gia đình ngư dân miền Trung sinh sống nhờ biển, số tiền này chẳng thấm vào đâu.

Theo ước tính của chính quyền Việt Nam, chất thải do nhà máy Formosa thải ra biển tác động trực tiếp đến cuộc sống của hơn 200 ngàn dân Hà Tĩnh, trong đó có 41 ngàn ngư dân. Nhưng chất độc do công ty Formosa thải ra không dừng ở vùng bờ biển Hà Tĩnh mà lan rộng khắp các vùng bờ biển từ Thanh Hóa đến Quảng Bình. Phải mất hàng chục năm mới khôi phục được vùng sinh thái trên và dưới biển do công ty Formosa gây ra.

denbu2

Bản đồ bờ biển phía bắc miền Trung bị ảnh hưởng bởi chất độc do Formosa sả thải

Tổng số người bị ảnh hưởng bởi nguồn thải độc này phải ít trên 5 triệu, bằng chứng là rất nhiều hộ ngư dân đã chuyển sang nghề khác. Theo con số chính thức do Bộ Lao động- Thương binh- Xã hội Việt Nam đưa ra và được truyền thông trong nước loan đi ngày 7 tháng 6, đã có gần 18.000 lao động tại 4 tỉnh bắc miền Trung chịu tác động bởi thảm họa môi trường Formosa phải ra nước ngoài làm việc tính từ tháng sáu năm ngoái cho đến cuối tháng 5 năm nay. Con số gần 18.000 lao động này thuộc 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên- Huế đi làm việc tại các nước Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản. Ngành nghề chủ yếu mà những người này làm gồm thuyền viên tàu cá, sản xuất chế tạo trong ngành công nghiệp và làm các công việc thuộc lĩnh vực dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở các trung tâm dưỡng lão và các hộ gia đình.

Những người ở lại đã phải kéo thuyền lên bờ chờ thời vì hết cá. Những gia đình khá hơn, có thuyền đánh cá lớn phải đi đánh bắt cá trộm ở những quốc gia Đông Nam Á khác : Philippines, Indonesia, Malaysia, Campuchia và Thái Lan. Hàng ngàn người đã bị bắt và gần một trăm tàu thuyền bị tàn phá, tổng số thiệt hại không dưới nửa triệu USD. Đó là chưa kể nguồn lợi tức bị mất do không thể đánh cá và chăn nuôi hải sản.

Nếu chia đồng đều số tiền 500.000 USD cho tất cả những người bị ảnh hưởng bởi thải độc Formosa, khoảng 5 triệu người, số tiền nhận được rất đáng phẫn nộ : 100 USD/người, tức 2,270 triệu VND (2.270.000 đồng) cho mỗi đầu người.

Tuy phẫn nộ nhưng người dân miền Trung đã không biểu lộ sự căm thù. Những nạn nhân trực tiếp của vụ sả thải độc, ngư dân Hà Tĩnh, đã chỉ xuống đuờng đòi Formosa phải đền bù xứng đáng hơn trong ôn hòa.

Nếu là một chính quyền của dân, do dân và vì dân (như Bác Hồ thường nói), chính quyền Hà Nội và Hà Tĩnh phải điều tra sâu sát hơn và yêu cầu công ty Formosa ngừng hoạt động cho tới khi có kết quả chính xác. Đồng thời phải cứ người xuống kiểm tra vụ thải độc này ảnh hưởng đến đời sống người dân như thế nào và đưa ra một ước tính gần nhất với sự thật về những thiệt hại đã gây ra. Ở đây, nhà nước Việt Nam đã làm ngược lại tất cả, thay vì giúp dân, chính quyền đã không những thẳng tay đàn áp mà còn bịt miệng những ai dám lên tiếng phản đối vụ sả thải. Không những thế, quân đội từ trước đến nay được biết là lực lượng bảo vệ non sông và toàn vẹn lãnh thổ cũng nhào vô lên án và kêu gọi đấu tố hai vị chủ chiên tranh đấu cho quyền lợi của người dân bị vụ sả thải độc gây thiệt hại, mà các chính quyền từ trung ương đến địa phương đã từ nhiệm.

Nếu sự việc dừng ở đây thì cùng lắm dư luận tố cáo chính quyền bao che cho Formosa và đàn áp dân. Nhưng sự thật còn tệ hơn thế nữa, chính quyền địa phương (Hà Tĩnh) còn muốn ăn chặn luôn cả số tiền đền bù ít ỏi mà những gia đình nạn nhân (thực sự) được lãnh.

Chúng tôi đăng lại dưới đây bản tin ngày 02/06/2017 mà chính quyền Hà Tĩnh gởi lên trung ương (Bộ Tài chính) yêu cầu được trả thêm tiền. Số tiền được yêu cầu để trả lương, phí tổn ăn ở và đi lại của cán bộ làm công tác đền bù này sẽ kéo dài ít nhất trên một năm. Nói chung cũng không dưới 200.000 USD. Đây là một hình thức muốn ăn chặn tiền đền bù hay là một yêu cầu thực sự vì Hà Tĩnh quá nghèo ?

Ngân sách nhà nước đang kiệt quệ, và chính quyền Việt Nam không thể đi vay để mắc thêm nợ. Vậy lấy tiền đâu ra để trả lương cho cán bộ và công bộc nhà nước làm những công việc mà một nhà nước của dân, do dân và vì dân phải làm ? Chắc chắn là phải rút từ số 500.000 USD của công ty Formosa.

Người ta tự hỏi : Dân tộc Việt Nam đã mắc tội gì mà phải chịu đựng một chính quyền gì vừa ngu dốt vừa tàn độc đến thế ?

Nguyễn Văn Huy

*******************

Đề xuất hỗ trợ cán bộ phục vụ việc bồi thường sự cố Formosa (Dân Trí, 02/06/2017)

UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa có công văn đề nghị Bộ Tài chính xem xét, quy định rõ mức hỗ trợ cho các đối tượng là cán bộ cơ sở phục vụ bồi thường thiệt hại cũng như đảm bảo công tác an ninh trật tự sự cố môi trường biển năm 2016 để tỉnh có hướng chi trả cho các đối tượng này.

Theo nguồn tin của PV Dân trí, song song với việc khẩn trương chi trả tiền đền bù, hỗ trợ cho người dân chịu ảnh hưởng, thiệt hại, UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa có công văn đề nghị Bộ Tài chính xem xét, quy định rõ mức hỗ trợ cho các đối tượng là cán bộ cơ sở phục vụ bồi thường thiệt hại cũng như đảm bảo công tác an ninh trật tự (an ninh trật tự) sự cố môi trường biển như chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hoà Bình tại cuộc họp về các giải pháp để ổn định đời sống và sản xuất, kinh doanh cho nhân dân 4 tỉnh miền Trung được tổ chức vào chiều 24/4, năm 2017.

Theo đó, UBND tỉnh Hà Tĩnh đề nghị Bộ Tài chính xem xét, quy định rõ mức hỗ trợ xăng xe, điện thoại, tiền công, tiền bồi dưỡng ngoài giờ... cho đội ngũ cán bộ thôn trực tiếp tham gia, phục vụ công tác quản lý ổn định tình hình, thống kê, xác định thiệt hại ở thôn ; công tác chi trả bồi thường và đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội.

denbu3

Nhiều cán bộ thôn tham gia vào công tác chi trả tiền đền bù sự cố môi trường ở thị xã Kỳ Anh

Đối tượng đề xuất hỗ trợ gồm cán bộ bán chuyên trách thôn (bình quân 11 người/thôn), tổ trưởng tổ liên gia (bình quân 10 người/thôn), dân quân tự vệ (bình quân 5 người/thôn), đại diện cộng đồng, các chức sắc tôn giáo... (bình quân 5 người/thôn). Thời gian hỗ trợ là 10 tháng (từ tháng 9/2016 đến tháng 6/2017), trường hợp tiếp tục bổ sung đối tượng đề nghị 12 tháng (từ tháng 9/2016 đến tháng 8/2017).

Đối với hoạt động chung của thôn, đề nghị hỗ trợ theo mức khoán cho mỗi thôn, giao cho UBND cấp xã căn cứ tình hình thực hiện nhiệm vụ cụ thể để thanh toán cho các thôn theo chế độ quy định ; thời gian hỗ trợ là 10 tháng (từ tháng 9/2016 đến tháng 6/2017), trường hợp tiếp tục bổ sung đối tượng đề nghị 12 tháng (từ tháng 9/2016 đến tháng 8/2017).

Tương tự, UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng đề nghị Bộ Tài chính quy hỗ trợ xăng xe, điện thoại, tiền công, tiền bồi dưỡng ngoài giờ... cho đội ngũ cán bộ cấp xã trực tiếp tham gia, phục vụ công tác quản lý ổn định tình hình, công tác thống kê, xác định thiệt hại ở xã ; công tác chi trả bồi thường và đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Đối tượng đề xuất hỗ trợ gồm cán bộ, công chức cấp xã (bình quân 23 người/xã), cán bộ bán chuyên trách xã (bình quân 17 người/xã), chủ tịch hội người cao tuổi (bình quân 1 người/xã), đội cơ động mạnh của xã (bình quân 10 người/xã). Thời gian đề xuất hỗ trợ là 10 tháng (từ tháng 9/2016 đến tháng 6/2017), trường hợp tiếp tục bổ sung đối tượng, đề nghị 12 tháng (từ tháng 9/2016 đến tháng 8/2017).

Đề nghị hỗ trợ hoạt động chung của xã (hội họp, tuyên truyền, kê khai, văn phòng phẩm, chi trả bồi thường...) theo mức khoán cho mỗi xã, giao cho UBND cấp xã căn cứ tình hình thực hiện nhiệm vụ cụ thể để thanh toán cho các đối tượng theo chế độ quy định ; thời gian hỗ trợ 10 tháng (từ tháng 9/2016 đến tháng 6/2017), trường hợp tiếp tục bổ sung đối tượng đề nghị 12 tháng (từ tháng 9/2016 đến tháng 8/2017).

Ngoài ra, UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng đề nghị xem xét, hỗ trợ kinh phí phục vụ công tác thống kê, thẩm định, phê duyệt và chi trả bồi thường cho hội đồng thẩm định, tổ công tác và chính quyền cấp huyện, cấp tỉnh ; hỗ trợ kinh phí phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo và bảo vệ an ninh trật tự, an toàn xã hội cho các lực lượng chức năng, đoàn công tác và chính quyền cấp tỉnh, cấp huyện.

Việc UBND tỉnh Hà Tĩnh đề xuất Bộ Tài chính sớm ban hành quy định mức hỗ trợ, bồi dưỡng cụ thể để tỉnh có căn cứ chi cho đội ngũ cán bộ cơ sở phục vụ bồi thường thiệt hại cũng như đảm bảo công tác an ninh trật tự (an ninh trật tự) sự cố môi trường biển được cán bộ, nhân dân đồng tình cao. Bởi thời gian qua đội ngũ cán bộ này đã chịu rất nhiều áp lực, khối lượng công việc lớn, từ tuyên truyền phổ biến chính sách của Chính phủ, tỉnh, đến thống kê, xác định thiệt hại cho nhân dân.

Hà Phương

Additional Info

  • Author Nguyễn Văn Huy
Published in Quan điểm

Mới gii ngân 30% !

Cho đến tháng 3/2017, tc gần tròn mt năm sau thm ha kinh hoàng do Formosa gây ra 4 tnh min Trung, gii quan chc nhà nước vn ch dùng t "s c" làm nh bt nhng "nhy cm chính tr", đng thi vn tung ra các báo cáo cho rng "người dân phn khi, đng tình ng h, đánh giá cao những chính sách ca Chính ph và các b, ngành, đa phương trong vic gii quyết s c môi trường".

tien1

Trong 8 tháng qua, với khon tin đã gii ngân bi thường cho ngư dân 4 tnh min Trung ch chiếm 30% trong s 500 triu USD, s tin còn li đã được B Tài nguyên và Môi trường và B Tài chính "ngâm" đ làm gì ?

Gần như chưa có gì thay đi v não trng "vì nhân dân phc v"…

Bộ Tài nguyên và Môi trường là mt trong nhng đa ch tuyên giáo hăng hái nht, bt chp vic vào thi b trưởng tài nguyên môi trường cũ là Nguyn Minh Quang, bn báo cáo đánh giá tác đng môi trường ca Formosa do b này son ch vn vn… mt dòng. Còn khi mi xy ra thm ha Formosa, chính b này là nơi đưa ra nguyên nhân "thy triều đỏ" như mt thói di trá lâu năm mc đnh thành bn cht.

Gần đây, B Tài nguyên và Môi trường cùng B Tài chính li đưa ra thông tin như th khoe khoang thành tích rng đã cp 4.680 t đng trong tng s 500 triu USD do Formosa bi thường. Sau đó có báo còn tuyên truyền như mt thành tích rng s tin 4.680 t đng này đã được "bi thường hết" cho ngư dân 4 tnh min Trung.

Bối cnh tuyên truyền trên được lng trong không khí phong trào biu tình phn kháng Formosa và s bao che ca chính quyn vn dồn dập phn ut các giáo x Hà Tĩnh, Ngh An và Qung Bình. Trong lúc mt s chuyên gia phn bin ước tính thit hi kinh tế ca v "cá chết Formosa" phi lên đến 10 t USD, kéo lùi đến 5% GDP ca Vit Nam, và con s bi thường 500 triu USD ca Formosa chỉ bng 1/20 s thit hi y, rt nhiu ngư dân các tnh min Trung li phi than rng s tin bi thường cho h là quá ít, h hoàn toàn không biết sng bng gì sau "6 tháng h tr".

Thậm chí ngay c s "tm ng 4.680 t đng" cho 4 tnh min Trung cũng rất đm đà phong cách "báo cáo láo". Bi đến đu tháng 3/2017, B Nông nghip và Phát trin nông thôn đã phát đi mt thông báo cho biết tính đến ngày 18/2, chính quyn 4 tnh min Trung mi gii ngân được 3.330 t đng trên tng s 4.680 t đng Chính ph đã tạm ng cho các tnh này.

Như vy, tính t thi đim tháng 6/2016 là lúc chính ph Vit Nam bt ng thông báo "Formosa s bi thường 500 triu USD do thit hi x thi ô nhim môi trường" đến nay đã qua 9 tháng, nhưng s tin bi thường mi ch chiếm vỏn vẹn 30% trong tng s 500 triu USD. T l này là rt "liêm chính" nếu đi chiếu li li ha ca quan chc cao cp Nguyn Xuân Phúc "ngư dân s nhn được toàn b tin bi thường vào tháng 11/2016".

Cần nhc li, Th tướng Phúc đã ha "cui" không ch mt lần. Vào tháng 8/2016, ông ta ha "tháng Chín ngư dân s nhn được tin". Nhưng ngay sau đó, chính ph li gia hn cho chính quyn 4 tnh min Trung v vic "thng kê thit hi" do các tnh này bê tr. Phi đến tháng 11/2016, mt s ngư dân mi bt đu nhn được tin bi thường. Nhưng đó cũng là lúc mà phong trào biu tình min Trung đang dâng cao và gây áp lc đi vi chính quyn đa phương và trung ương. Th hi nếu không có con sóng biu tình y, không hiu đến lúc nào khon tin bi thường còm cõi mi đến tay nhng nn nhân môi trường đã không còn đường sinh sng ?

‘Ngâm bồi thường’ đ ly lãi riêng ?

Tính từ thi đim hai tháng 7 và 8 năm 2016 khi Formosa chuyn tin hai đt đ bi thường cho ngư dân, mi đt 250 triu USD mà B Tài nguyên và Môi trường là cơ quan đng ra nhn, đến nay đã qua 8 tháng.

Câu hỏi đt ra là trong 8 tháng qua, vi s đã gii ngân ch chiếm 30% trong s 500 triu USD, s tin còn li đã được B Tài nguyên và Môi trường và B Tài chính "ngâm" đ làm gì ?

Trong thực tế, dư lun tng phản ánh rt nhiu v hin tượng nhiu cơ quan Vit Nam đã dùng tin được ngân sách cp và tin t tài tr ODA ca quc tế (chi cho các chương trình kinh tế và xã hi) đ gi ngân hàng ly lãi riêng cho các cơ quan này ch không tính vào khon chi kinh tế - xã hi theo đúng nguyên tc tài chính. Có du hiu mt s cơ quan còn c ý kéo dài vic trin khai chương trình xã hi đ thu lãi tin gi ngân hàng càng nhiu càng tt.

Một trong nhng lĩnh vc thường b lm dng như trên là nông nghip - phát trin nông thôn. Mt trong nhng đa ch b dư lun phn ánh là "dch v cm đ" cho nhng khon tin gi thu li riêng bt chính như thế là Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn - tổ chc tín dng mà đã tr thành quán quân trong gii ngân hàng Vit Nam có s v vi phm pháp lut kinh tế nhiu nht và s lãnh đo b bt cao nht.

Ngay cả mt doanh nghip nhà nước là Công ty qun lý các tài sn tín dng (VAMC) vi chc năng là xử lý n xu, đã được ngân sách cp 2 ngàn t đng t năm 2013, nhưng theo thú nhn ca chính doanh nghip này thì t đó đến nay VAMC chưa b ra mt đng "tin tươi thóc tht" nào đ x lý n xu. S tin 2 ngàn t đng y, nếu được hiu mt cách "lương thiện" nht, đã được VAMC gi ngân hàng đ ly lãi chi dùng cho "đi sng cán b nhân viên" ca doanh nghip đc quyn chính sách này.

Còn Bộ Tài nguyên và Môi trường và B Tài chính thì "x" thế nào vi con s 500 triu USD bi thường ca Formosa ?

Ngay từ đầu khi B Tài nguyên và Môi trường đng ra "nhn trách nhim gi dùm" 500 triu USD, đã có dư lun nghi ng v tính minh bch ca cơ chế này, nht là khi xuyên sut t trước đến nay, B Tài nguyên và Môi trường li là mt trong nhng đa ch "bo kê" rõ rt nht cho nn x thi ca Formosa.

Sau khi giải ngân 30% ca 500 triu USD, vi 8 tháng "gi dùm" s còn li, lãi tin gi ngân hàng ca con s 350 triu USD là ít nht 300 t đng (tính theo kỳ hn tin gi 3 tháng, lãi sut 5%/năm). S tin lãi này bng đến phân na so vi tin "tm ng" đt đu cho mt tnh min Trung.

Số tin lãi 300 t đng trên thuc v ai ? Có phi theo "thông l" đã chui vào túi gii quan chc "ăn ca dân không cha th gì" mà không tính vào tin bi thường cho ngư dân ? Và đó có phi là nguyên do sâu xa đ B Tài nguyên và Môi trường và B Tài chính c ý "ngâm" tiến đ bi thường cho ngư dân càng chm càng tt ?

Đã đến lúc mà Th tướng Phúc, nếu không mun b tai tiếng thêm trong quc ni v v Formosa sau "tha thun bí mt" vi doanh nghiệp tng b tai tiếng quc tế này, cn ch đo làm rõ nhng nguyên nhân c ý gây chm tr tiến trình chi tin bi thường cho ngư dân và yêu cu B Tài nguyên và Môi trường, B Tài chính phi minh bch toàn b s tin "gi giùm" gi trong ngân hàng.

Đóng cửa Formosa !

Lối làm vic cc kỳ tc trách, vô cm và ch chc ch đàn áp người dân đã khiến "uy tín" ca chính ph và các chính quyn đa phương min Trung sụt giảm mạnh. Liên tiếp các đt biu tình phn kháng ca ngư dân - giáo dân vào cn Tết năm 2017 và sau Tết đã chng thc rng người dân không còn chút nào nim tin đi vi chính quyn đang cai tr h.

Ngay cả li ha "s đóng ca Formosa nếu tiếp tc vi phm" ca Th tướng Phúc cũng không còn giá tr gì na, khi đang có nhiu du hiu Formosa tái diễn x thi. Nn ô nhim bin gi đây không ch nm trong khu vc bin 4 tnh min Trung, mà đã lan xung phía Nam - khu vc bin Đà Nng. C đà này, chc chn vùng bin các tnh Nam Trung B s b nh hưởng trong không bao lâu na.

n mt tháng sau tết Nguyên đán năm 2017, nhng đt biu tình ca ngư dân - giáo dân min Trung li như sóng trào d di. Sài Gòn, Hà Ni và mt s đa phương khác cũng hưởng ng. Bt chp "trung ương" bt thn lôi "ti đ" là Võ Kim C, nguyên bí thư Hà Tĩnh, cùng Nguyn Thái Lai, cựu th trưởng B Tài nguyên và Môi trường ra k lut, người dân tha hiu đó ch là "chuyn ni b đng đóng ca bo nhau" mà vn chưa h có mt chút thành tâm hoc thành khn nào đi vi lp dân đen.

Biểu tình cũng bi thế s không th dng được. Không ch bi s tin gii ngân bi thường mi ch có 30%, mà còn do ước tính thit hi kinh tế ca v x thi Formosa nhiu hơn con s bi thường 500 triu USD gp hai chc ln - 10 t USD.

Và vì công lý phải đóng ca Formosa !

Phm Chí Dũng

Nguồn : VOA, 14/03/2017

Additional Info

  • Author Phạm Chí Dũng
Published in Diễn đàn